Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 226

first rewind previous Page / 12 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wielokulturowość
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 12 next fast forward last
PL
Brak stabilności charakterystyczny dla pierwszych dwóch dekad XXI wieku często wiązany jest ze zjawiskiem wielokulturowości. Pojęcie to jest interpretowane i oceniane w bardzo różny sposób, stając się osią wielu współczesnych sporów. Z perspektywy biznesu międzynarodowego multikulturalizm, podobnie jak większość zjawisk, należy rozpatrywać w kategorii szans i zagrożeń dla rozwoju firmy. Różnorodności kulturowej nie należy się obawiać, trzeba ją poznać, co pozwala na osiąganie lepszych efektów. Służą temu działania podejmowane w celu poznania i zrozumienia różnic kulturowych, takie jak treningi kulturowe czy badanie dystansu psychicznego do zagranicy. Należy także zwrócić uwagę, że w kontekście wydarzeń politycznych i społecznych, jakie obserwuje się w ostatnich latach (napływ uchodźców do Europy, zagrożenie atakami terrorystycznymi), idea multikulturowości spotyka się z krytyką. Wydaje się, że rzeczywiście wymaga ona głębokiej korekty, szczególnie w jej europejskim wydaniu, co może także istotnie wpłynąć na prowadzone działania biznesowe
PL
Badania naukowe pokazują jak wiele czynników może wpływać na skłonność do ryzyka, cechę, która ma ogromne znaczenie w podejmowaniu wielu decyzji, w tym decyzji inwestycyjnych. Oprócz czynników indywidualnych takich jak biologiczne, czy genetyczne, na stosunek do ryzyka wpływa także kultura do której przynależy decydent. Biorąc pod uwagę różnice kulturowe można się zatem spodziewać, że społeczeństwa muszą się różnić pod względem unikania niepewności, które stanowi jeden z wymiarów kultury. Faktycznie różny stosunek, wielu narodowości, do ryzyka został potwierdzony w licznych badaniach empirycznych. Unikanie niepewności jest również uwarunkowane stopniem indywidualizmu lub kolektywizmu w danym społeczeństwie.
EN
Research points at a number of factors affecting risk tolerance risk inclination, which plays a very important role in decision making, including investment decisions. Besides individual determinants, biological and genetic, the culture that a decision maker belongs to affects his/her risk tolerance as well. Considering cultural differences, one may thus expect that societies differ with regard to avoidance of uncertainty, which constitutes a cultural dimension. In fact, different attitude to risk displayed by different nationalities has been confirmed by empirical research. Avoiding uncertainty is also conditioned by the degree of individualism and collectivism in a given society.
PL
  Muzealnictwo na wolnym powietrzu zrewolucjonizowało sposób prezentacji kultur nieelitarnych. Tych kontekstowych ekspozycji jest w Europie ponad dwa tysiące. Doświadczenia prekursorów tych placówek w państwach skandynawskich wzbogacane były przez muzeologów kolejnych krajów, w których muzea na wolnym powietrzu powstawały. W prowadzanych rozważaniach zwrócono uwagę na olbrzymi wysiłek polskich tego typu muzeów w rozbudowie sektorów infrastruktury usługowej. Dokonane w tym zakresie realizacje w ostatnich dwóch dekadach, pozwalają na wykorzystanie w pełni do celów dydaktycznych bardzo dobre zasadnicze ekspozycje muzealne. W tych ostatnich na szczególną uwagę zasługują praktyki związane z prezentacją obcych grup etnicznych i narodowych oraz sposoby aranżacji wnętrz chłopskich. I tak podkreślono, że we wszystkich większych polskich placówkach prezentowane są ekspozycje poświęcone obcym grupom etnicznym i narodowym. Przedstawiono też systematykę tych ekspozycji, podkreślając jednocześnie, że w tym zakresie polscy muzeolodzy osiągnęli rezultaty, które mogą być wzorem dla tego typ placówek w Europie. Podobną rekomendację wystawiono aranżacji wnętrz chłopskich. Wyjątkowa dbałość o szczegół etnograficzny, zabiegi imitujące „życie”, zmienność aranżacji wnętrz zgodnych z rokiem obrzędowym to praktyki najwyższej jakości, rzadko spotykane w większości europejskich muzeów na wolnym powietrzu.
EN
I n Poland European Heritage Day 2008 celebrations took place on 13-14 and 20-21 September. The event was organised under the slogan “The roots of tradition. From the family home to the fatherland”, which referred to the multi-cultural nature of Polish society and inclined towards further reflection on the connections between the place of residence and the feeling of national identity. The opening ceremony was held on 13 September in Byczyna, a mediaeval small town located at the crossing of historical trade routes and the meeting point of the contemporary frontiers of five voivodeships: Lower Silesia, Greater Poland, Lódz, Silesia and Opole. The honorary guest at the inauguration was Tomasz Merta, the General Conservator of Historical Monuments. 2 000 events were part of the Days celebrations, with about 400 000 persons attending. As in other countries, in Poland too the process of stirring an awareness of regional and national identity and, at the same time, recalling the joint roots and traditions of European culture is enjoying the increasing interest and support of local communities, self-government authorities, cultural institutions and private persons. The coordinator of this year’s Days was the National Heritage Board of Poland, whose partners included the Civic Education Centre and PKP Intercity. The honorary patron was the Minister of Culture and National Heritage. National mass media patronage was entrusted to the daily “Rzeczpospolita”, the monthly “Spotkania z Zabytkami” and two Internet portals – “Wirtualna Polska” and “Podróże”.
PL
Artykuł umożliwia zapoznanie się ze szczegółowymi wytycznymi, dotyczącymi etyki w dwóch zmieniających się obszarach pracy psychologa w edukacji: badaniach naukowych i praktyce szkolnej. Obszary te podlegają cyklicznym przemianom, nie tylko ze względu na rozwój nauk humanistycznych oraz liczne reformy systemu edukacji, lecz także na wrastającą wielokulturowość polskiego społeczeństwa. Można powiedzieć, że zmiany w systemie szkolnictwa odzwierciedlają najbardziej aktualne problemy społeczne, zatem zasługują na szczególne wyróżnienie na tle innych obszarów praktyki psychologicznej. W artykule przedstawiamy najnowsze wytyczne Komisji Europejskiej, dotyczące etyki badań psychologicznych oraz poddajemy dyskusji wybrane dylematy etyczne, które może napotkać szkolny psycholog w dobie wzrastającej wielokulturowości.
PL
Celem artykułu jest próba ukazania „spojrzenia turysty” na nowojorski mikser kulturowy. Odnosząc się do teorii symulacrum Jeana Baudrillarda, w której badacz zakłada, że żyjemy w hiperrzeczywistości wskazuję na przykładzie Nowego Jorku na różne przejawy symulacji w turystyce. Refleksja części badawczej skupiała się będzie na spostrzeżeniach, poczynionych podczas podróży do Nowego Jorku – obserwacji uczestniczącej oraz na wywiadach, przeprowadzonych drogą mailową oraz poprzez facebooka z zapoznanymi wówczas nowojorczykami i turystami. Poprzez analizę komentarzy postaram się odpowiedzieć na pytanie - na ile percypowanie wielokulturowej rzeczywistości przez zwiedzających Nowy Jork jest autentyczne, a na ile jest konsekwencją egzystowania w symulakrycznej rzeczywistości. W artykule poprzez analizę porównawczą Union Square oraz Chinatown udowodnię również jak bardzo w transkulturowej przestrzeni Nowego Jorku może różnić się relacja host-guest.
PL
Zarządzanie zespołami wielokulturowymi rodzi problemy z efektywną komunikacją i właściwym doborem jednostek leksykalnych, ponieważ za tymi samymi słowami mogą stać odmienne znaczenia. Językoznawstwo kognitywne, w tym teoria metafory pojęciowej, proponuje ciekawy zestaw narzędzi, których można użyć aby komunikacje ułatwić i uniknąć niebezpieczeństwa niezamierzonej wieloznaczności. Autorki artykułu przybliżają wybrane instrumenty językoznawstwa kognitywnego oraz przedstawiają ich praktyczne zastosowanie w praktyce menedżera.
EN
Managing multicultural teams involves problems with effective communication and a careful choice of lexical items because the same words may evoke different meanings. Cognitive linguistics, proposing the theory of cognitive metaphor, offers an attractive set of tools which can be applied to facilitate communication and help avoid the trap of ambiguity. The authors introduce some aspects of cognitive methodology and propose how they can be implemented in managerial practice.
9
Publication available in full text mode
Content available

Czym jest kulturologia?

80%
PL
Kulturologia jako odrębna refleksja o kulturze pojawiła się w drugiej połowie XX wieku, a bodźcem dla jej rozwoju stał się tak zwany zwrot kulturowy w naukach humanistycznych, który uświadomił ich kulturowe zaplecze i podstawy. Niniejszy artykuł stara się sprecyzować, czym zajmuje się współczesna kulturologia, jaki jest przedmiot jej badań, jakie założenia teoretyczne przyjmuje ona w stosunku do niego oraz jakie cele poznawcze stawia przed sobą. Jedno z kluczowych pytań, na które kulturologia stara się odpowiedzieć, dotyczy tego, czym jest kultura, jakie są jej granice, czym jej formy różnią między sobą w czasie i przestrzeni oraz czy lub w jakiej mierze tworzą one mimo różnic wspólnotę, jedność i całość. Artykuł wskazuje z jednej strony na dynamiczny, procesualny i kreatywny charakter kultury, z drugiej zaś – na jej otwartość, a w konsekwencji na utopijność dążeń, które pragnęłyby raz na zawsze ustalić niezmienną „istotę” kultury oraz jej ponadczasowe wyznaczniki i ramy systemowe. Artykuł składa się z trzech części: 1) Kontekst, przedmiot i właściwości kulturologii, 2) Delimitacje kultury, 3) Akceleracja, piśmienność, wielokulturowość, kulturalizm.
PL
Praca dietetyka z pacjentem dotyczy głównie jego nawyków i zwyczajów żywieniowych. Najczęściej wynikają one z tradycji rodzinnych bądź uwarunkowań kulturowych. Zalecenia żywieniowe oraz zasady dietoterapii, z którymi dietetyk zapoznaje się podczas procesu kształcenia, są zwyczajowo dostosowane do tradycyjnego profilu Polaka. Tymczasem rozwijająca się mobilność społeczeństw sprawia, że coraz częściej w gabinecie dietetycznym pojawiają się osoby, które mają zróżnicowane uwarunkowania kulturowe, światopoglądowe, religijne, a także fizjologiczne. Tego typu wyzwania są coraz powszechniej spotykane. Mogą one dotyczyć na przykład zaleceń dla pacjenta z anemią, który jest wegetarianinem. Powiększa się także dostępność w polskich sklepach produktów spożywczych z całego świata, co z jednej strony pozwala obcokrajowcom na wykonywanie tradycyjnych potraw, z drugiej natomiast stanowi inspirację dla mieszkańców naszego kraju. Wyzwania te wskazują na potrzebę włączenia do procesu kształcenia dietetyków modułu obejmującego wiedzę o wielokulturowości, kuchniach świata i zasadach religijnych wpływających na sposób odżywiania się. Ułatwi to tworzenie alternatywnych zaleceń dla pacjentów reprezentujących odmienne środowiska kulturowe, przy uwzględnieniu ich zwyczajów żywieniowych. Warto również położyć nacisk na naukę języków obcych oraz na pogłębienie umiejętności tworzenia zaleceń żywieniowych dla pacjentów z innych państw. Pozwoli to zniwelować trudności wynikające z wielokulturowości.
11
80%
EN
The essay amplifies the important findings in the study of elopement and kinship titled “Through the Window: Kinship and Elopement in Bosnia-Herzegovina” published at Central European University Press in 2014. The psychology, cultural, and sociological significances of a young woman “stealing herself” to marry are reviewed in terms of how the social action in collusion with her suitor eventually gives character to the larger society. The marriage custom is understood within the dominant kinship pattern that gives emphasis to marriage rather than blood or affinal relations rather than agnatic relations, the point being to demonstrate how elopement and the subsequent affinal visitations that immediately follow are complementary rites of passage. The essay concludes with recommendations for future research in both Bosnia- Herzegovina and the wider region.
PL
W eseju podkreślono istotne wnioski z badania nad zwyczajem ucieczki młodych w celu zawarcia związku małżeńskiego [ang. elopement] oraz stopniem pokrewieństwa noszącego tytuł„Through the Window: Kinship and Elopement in Bosnia-Herzegovina” [Dogłębne spojrzenie na zwyczaj ucieczki młodych i stopnie pokrewieństwa w Bośni i Hercegowinie – przyp. tłum] wydanego przez Central European University Press w 2014 r. Psychologiczne, kulturowe i socjologiczne znaczenia zwyczaju ucieczki młodej kobiety, która „zdobywa się” na zamążpójście, rozważane są z perspektywy wpływu, jaki czyn ten, popełniany w zmowie z zalotnikiem, ma na całe społeczeństwo. Zwyczaj małżeństwa rozumiany jest w kontekście powszechnego wzorca pokrewieństwa, w którym małżeństwo uznawane jest za ważniejsze niż więzy krwi, a powinowactwo wynikające z małżeństwa za ważniejsze niż pokrewieństwo w linii ojca, co dowodzi, że ucieczka, a następnie spotkanie rodziców pary młodej połączone z ceremonią ustanowienia stosunku powinowactwa są uzupełniającymi się rytuałami przejścia. Esej kończą rekomendacje na potrzeby przyszłych badań zarówno w Bośni i Hercegowinie, jak i w większym regionie.
Perspektywy Kultury
|
2020
|
vol. 29
|
issue 2
173-190
PL
Tematem niniejszego studium jest doświadczenie sensoryczne oraz jego spo­łeczne manifestacje. Wychodząc od klasycznego porządku pięciu zmysłów, przedstawione zostaną alternatywne porządki sensoryczne oraz ich spo­łeczne i kulturowe umocowanie. Językowe obrazy doświadczenia zmysło­wego, postulowana synchroniczność procesów sensorycznych oraz koncep­cja etnopoetyki stanowią podstawę prezentowanej koncepcji zagubionych sensoriów.
EN
Sensory experiences have generated a diverse sociological, anthropological and psychological literature. This paper illustrates an approach to the idea of lost sensoria and their social and cultural manifestations. Images of sensory expe­rience, postulated synchronicity of sensory processes and the concept of ethno­poetics constitute a theoretical basis for the concept of lost sensory experience.
PL
This article deals with the inclusion of refugees in Poland in the edu-cation system, the problem of integration of foreign children. The provi-sions on the rights of children of foreigners in the field of education have been taken into account, in particular the provisions of educational law in relation to multicultural education were discussed.
PL
Celem artykułu jest omówienie koncepcji trudnego dziedzictwa (difficult/dissonant heritage) na tle rozwoju studiów nad turystyką i dziedzictwem w ostatnich dekadach. Punktem odniesienia dla naszych rozważań będzie analiza najważniejszych koncepcji oraz dokumentów, których zapisy wyznaczają światowe standardy definiowania pojęcia „dziedzictwo kulturowe”. Jak dotąd termin „trudne dziedzictwo” nie doczekał się polskiej definicji, mimo, że – jak można twierdzić na podstawie zachodniej literatury przedmiotu – badania zjawiska dysonansu związanego z dziedzictwem kulturowym cieszą się ugruntowaną pozycją. Oprócz wyjaśnienia i porównania dotychczas stosowanych pojęć oraz krytycznej analizy sposobów ich wykorzystywania zamierzamy przedstawić własną definicję trudnego dziedzictwa oraz wskazać przejawy dysonansu związanego z dziedzictwem na przykładzie obozu Auschwitz, który od lat funkcjonuje nie tylko jako kontrowersyjna atrakcja turystyczna, ale także, co dla nas istotne, ważne pole badawcze dla interdyscyplinarnej refleksji nad dziedzictwem.
PL
Związki kultury i bezpieczeństwa, a zwłaszcza wpływy kultury na bezpieczeństwo, są tak stare, jak stare są cywilizacje ludzkie i relacje występujące między nimi. W dobie dynamicznych zmian zachodzących w świecie, coraz ważniejszym elementem współczesnego środowiska bezpieczeństwa międzynarodowego staje się wielokulturowość. Coraz bardziej uzasadnione są więc pytania o granice tolerancji dla postępującej unifikacji i uniwersalizacji wzorców kulturowych oraz o kierunki moderowania napływu migrantów z różnych stron świata, tak aby powstająca mieszanka etniczna nie stanowiła źródła zagrożenia dla fundamentów istnienia i rozwoju rodzimej cywilizacji. Sektor bezpieczeństwa kulturowego niewątpliwie stanowi bardzo ważny element systemów bezpieczeństwa narodowego i jako taki powinien być traktowany z większą powagą i troską, niż ma to miejsce obecnie.
EN
The paper discusses issues of cultural diversity, pluralism and multiculturalism. The reasons for the popularity of these terms in scientific discourse, politics and social and educational practices are analogous to those which underlay Renaissance ideas of regionalism, locality and “little homelands”. The article is an attempt to depict Płock as a multicultural town from ethnological and historical perspective. A question whether Płock is a multicultural town today and in what sense has also been formulated.
PL
W tekście poruszone zostają zagadnienia zróżnicowania kulturowego, pluralizmu i wielokulturowości. Przyczyny popularności tych pojęć, zarówno w dyskursie naukowym, polityce jak i praktykach społeczno- edukacyjnych są analogiczne do tych, jakie legły u podstaw renesansu idei regionalizmu, lokalności i „małych ojczyzn”. W artykule podjęto próbę nakreślenia obrazu Płocka jako miasta wielokulturowego w perspektywie etnologiczno-historycznej. Zostaje też postawione pytanie czy i w jakim sensie Płock jest miastem wielokulturowym dzisiaj.
EN
Factors of exceptional significance for the development of the identity of Gdańsk included the location of the town on the sea coast, the confrontation of assorted cultures, especially those of the German and Slavonic worlds, Polish-German contacts and a combination of Kashubian regionalism with the reality of the eastern borderlands (Polish-Belorussian- Lithuanian-Ukrainian, etc.), an openness to outside impact and an acceptance of various models of attitude and conduct characteristic for the “outsiders”, which produced a highly original syncretic local culture, as wellas a tendency to perfect the services, envisaged as the foundation of economic existence (port and tourist town), and to turn the local “unique ambience”, consisting of prosperity, hospitality, tolerance and freedom, into a myth. Gdańsk introduced into the Polish and European cultural heritage such values as the propagation of the idea of liberty, self-government, the individuality of each citizen, as well as sociopolitical and economic activity. In modern times, civic injunctions have been recalled by sentences inscribed on public buildings, such as Nec temere, nec temide featured on the Town Hall of the Main Town. Another important message is contained in the allegories of Liberty, Wealth, Peace, Glory, Wisdom, Piety, Justice and Harmony, displayed on the entrance gate and executed in 1648 by the sculptor Piotr Ringering. The positive opinion about the town was created by foreign visitors who usually expressed their admiration in various ways – the Italian philosopher Marquis d’Oria presented Gdańsk with his book collections, thus inaugurating a public library. In a letter addressed to Sebastian Castellio, professor at Basel University, the Marquis wrote: “Here you would enjoy the greatest freedom to live, write and publish according to your disposition. No one is a censor. You would be living among congenial people who protect you (something you find particularly likable), and who share your cause”.
18
71%
PL
Akcesja Polski do Unii Europejskiej pobudziła ruchy migracyjne przejawiające się między innymi wzrostem liczby uchodźców napływających do naszego kraju. Niejednokrotnie osoby te przybywają w towarzystwie rodzin, w tym dzieci, lub zakładają na terenie Polski własne rodziny. Przedmiotem szczególnej troski staje się kwestia przygotowania placówek oświatowych do pracy z uczniami cudzo- ziemskimi. Praca z uczniami pochodzącymi spoza Polski stawia przed szkołą i nauczycielem nowe zadania, ponieważ wymaga zrozumienia specyfiki funkcjo- nowania takich osób, a to zmusza pracowników szkoły do rozwinięcia kompetencji międzykulturowych, dostosowania treści i metod pracy dydaktyczno-wychowaw- czej do potrzeb uczniów oraz do podjęcia działań, które uczynią ze szkoły środo- wisko przyjazne uczniom odmiennym kulturowo.
PL
Polska, jako kraj znajdujący się w centrum Europy, zachęca obcokrajowców do przyjazdu. Odwiedzający i zamieszkujący na terenie naszego kraju cudzoziemcy, zazwyczaj oczekują lepszego i godnego życia. Nasi rodacy zamiast okazać troskę i życzliwości, najczęściej są nieufni i wrogo nastawieni. Nieznajomość różnic kulturowych może spowodować wiele niepotrzebnych konfliktów. Kompetentny pracownik zobowiązany jest do zrozumienia potrzeb każdego pacjenta, również tego z innych kręgów kulturowych. Odpowiednie przygotowanie pielęgniarek, lekarzy i innych pracowników szpitala pozwala na uniknięcie nieporozumień i problemów związanych między innymi z nieznajomością różnic kulturowych. Kompetencje kulturowe, rozumiane jako umiejętność przyjęcia postawy relatywizmu kulturowego, stanowią zbiór postaw, wiedzy i motywacji, wśród których ważną rolę odgrywają empatia etnokulturowa oraz poczucie własnej skuteczności jak również elastyczność poznawcza oraz otwartość na nowe doświadczenia.
EN
In the past the perception of cultural reality was influenced by the tendency to construct the world image in terms of the dichotomy: centre-peripheries. Owing to technological, scientific and military superiority and mobility of western culture, a great part of the world came under influence of European culture, which has been a driving force behind economic, social and political development of the world. The well-known phrase “the West and the rest” expressed adequately the situation. In the aftermath of the Second World War the old imperial order has changed radically. The years 1960s saw an independence boom in Africa and other parts of the world. Post-colonial processes that followed resulted in a new, totally different ethnic order. At the same time, representatives of “peripheral” cultures came to Europe and North America, forming ethnic minorities that gradually became permanent elements of ethnic landscapes. The centre-periphery concept became antiquated. The world became a global ecumene, although ethnic and national considerations did not lose their importance. Turn to ethnic roots and tribal groupings is a phenomenon evident in the modern world dominated by international corporations and information networks (Burszta 1998). Multiculturalism of the world becomes increasingly apparent, although in a different way than it was described by traditional geography or cultural anthropology. Today multiculturalism manifests itself, first of all, as a problem of cultural differences within individual states where ethnic, religious, sexual minorities struggle for their place in the national culture.
PL
Świat staje się dziś coraz bardziej wielokulturowy. Procesy społeczne, ekonomiczne, kulturowe i demograficzne w coraz większym stopniu przekraczają tradycyjnie rozumiane granice narodowe, państwowe i kulturowe. W efekcie migracji i działalności mediów pojawia się zjawisko nazywane globalną implozją albo peryferyzacją centrum. Dochodzi do procesu deterytorialności kultur.
first rewind previous Page / 12 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.