Search results

1

Wieloznaczne słownictwo w chrystologii Nowego Testamentu

100%

Gryglewicz F.

The Biblical Annals

|

1976

|

vol. 23

|

issue 1

17-27

PL

Es gibt in NT Worte, die verschiedene Tatsachen aus dem Leben Jesu beschreiben, wobei man nicht weiss an welche Tatsachen der Hagiograph gedacht hat, und auch solche Worte, die zwei oder drei Bedeutungen glechzeitig haben, die man nicht genau trennen kann. Diese vieldeutige Worte sind Widerhall der Schwierigkeiten mit denen die Urkirche und die neutestamentlich Verfasser kämpften um aus Mangel der eigentlichen theologischen Nomenklatur diesen Inhalt, der von Person und Lehre Jesu dargebracht ist, auszudrücken. Man adaptierte gemeinsam gebrauchte Worte und suchte neue, manchmal erfolglos. Dem ältesten christlichen Wortschatz gehören an: egeiro und anistemi - über die Mission Jesu, eleusis- über sine Fleischwerdung, und pais Theou. Aus späterem Zeitraum stammen: faneroo, epifaneia und auch didomi über die Mission Jesu. Das von Lukas (1, 79) im Benedictus-Hymnus gebrauchte Zeitwort epifaino kann als eine Grenze zwischen dem ältesten und dem späteren Zeitraum gesehen werden.

2

Tekst reklamy na lekcji języka polskiego jako obcego

75%

Skura M., Warszawski U.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2011

|

vol. 18

PL

Artykuł dotyczy wykorzystania tekstów reklamowych na lekcji jpjo. Reklamy stanowią ciekawy materiał dydaktyczny ze względu na wielość tematyczną, bogactwo środków gramatyczno-leksykalnych oraz dostarczanie wiedzy społecznej i kulturowej o Polsce.

EN

The paper discusses the use of advertising texts in Polish language classes for foreigners. These kinds of advertisements constitute an interesting pedagogical tool because they contain a multitude of themes, and serve as a rich grammatical-lexical vehicle providing social and cultural knowledge about Poland.

3

Pokazać niedające się pokazać. Wieloznaczność i wytwarzanie (obrazów) wspólnoty

71%

Sikorska K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica

|

2018

|

issue 31

109-126

EN

In the article I discuss the strategies of visualizing the community in the video of Anna Okrasko Next to you I remember I am (2016). The images of the communities artist proposes are based on politician’s speech and scenes from religious processions. Analyzing the values that organize these stories, I consider the reality they refer to as well as I try to give an account of the role played by ambiguity in constructing/dismantling the communities (following Zygmunt Bauman ambiguity is understood here as a specifically modern practice which manifests itself in constant clash with the need for order).

PL

W artykule przyglądam się strategiom wizualizowania wspólnoty zawartym w wideo Anny Okrasko Next to you I remember I am (2016). Elementy konstrukcji wyobrażeń wspólnot oparte są na przemówieniu polityka i scenach z procesji religijnych. Analizując wartości, organizujące te opowieści, zastanawiam się nie tylko nad rzeczywistością, do której się odnoszą, ale próbuję również zdać sprawę z roli, jaką w konstruowaniu lub/i demontowaniu wywołanych wspólnot odgrywa wieloznaczność (traktowana za Zygmuntem Baumanem jako praktyka specyficznie nowoczesna i ujawniająca się w nieustannym starciu z potrzebą ładu).

4

Tadeusz Pawłowski o wieloznaczności wyrażeń

63%

Chybińska A.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2022

|

issue 2

43-61

PL

Głównym celem artykułu jest rekonstrukcja ujęcia wieloznaczności przedstawionego w pracy Tadeusza Pawłowskiego Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych (1986) oraz systematyzacja i analiza tej propozycji. Ze względu na to, że Pawłowski był uczniem Tadeusza i Janiny Kotarbińskich oraz zajmował się kwestiami metodologicznymi dotyczącymi języka nauki (i naukowo rozumianej filozofii), tłem rozważań jest tradycja Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. W artykule zostają sformułowane pewne uwagi dotyczące koncepcji Pawłowskiego, jak również kilka innych obserwacji na temat zjawiska wieloznaczności.

5

Nietypowe rozwiązania translatorskie w tłumaczeniu tekstu naukowego na przykładzie Nadzorować i karać Michela Foucault

63%

Masłowska P.

Translatorica & Translata

|

2018

|

vol. 1

61-69

EN

This article deals with the translation of the chosen terms in Discipline and punish by Michel Foucault, translated into Polish by Tadeusz Komendant. It also characterizes it as a scientific text. This characterisation and the analysis of the chosen terms reveal that a scientific text may possess characteristics of other text types, which proves the existence of text types fluidity.

PL

Artykuł omawia tłumaczenia wybranej terminologii Nadzorować i karać (tłum. Tadeusz Komendant) Michela Foucault, a także podejmuje charakterystykę pracy jako tekstu naukowego. Ta charakterystyka oraz analizowane pojęcia dowodzą jednak, że tekst naukowy może wykazywać również cechy innych typów tekstów, co dowodzi ich płynności gatunkowej.

6

Wprowadzenie do estetyki chińskiej. Kategorie harmonii i wieloznaczności

63%

Świętek E.

Estetyka i Krytyka

|

2014

|

issue 2(33)

11-29

EN

The article presents the fundamental assumptions of Chinese aesthetics. Chinese philosophy and aesthetics are as rich as Western aesthetics, and avoiding the implications of that fact may slow the development of aesthetics as a whole. In this article, the etymology and sources of aesthetics are discussed, and the range of research interests of comparative aesthetics of China and the West is outlined. The author also describes selected categories of Chinese aesthetics – suggestiveness (analyzed with the idea of hanxu) and the concept of fǎ, which is considered a law within Chinese tradition. The category of harmony is discussed in reference to music, as well as to nature and society.

7

Precyzja języka prawnego jako przykład precyzji języka fachowego

63%

Bukowska-Pelc U.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2017

|

issue 24

37-43

EN

The purpose of the paper is to present how the basic assumption of the professional language, namely precision, is implemented in legal texts. The paper focuses on language structures that are characteristic of the legal language but at the same time affect its precision. Some examples include ambiguous terms, or unclear and underspecified expressions. The paper concentrates mainly on analysing legal definitions as a way of avoiding ambiguity as well as on the manner of building correct definitions. The author indicates which categories of errors should be avoided in constructing legal definitions (vicious circle of definition; defining the unknown by the unknown; definition irrelevance) in order to make a legal text clear. Given that legal norms define orders, prohibitions and permits, precision of the language used is of paramount importance. For it is precision that influences interpretation as well as translation to foreign languages.

8

Wieloznaczność a wielomotywacyjność, homonimia i polisemia antroponimiczna

63%

Raszewska-Klimas A.

Język Polski

|

2019

|

vol. 99

|

issue 4

73-86

PL

W kognitywnej teorii homonimii i polisemii antroponimicznej uwzględniono zarówno standardową, jaki i rozszerzoną wersją prototypu, co pozwoliło wyodrębnić w płaszczyźnie doonimicznej homonimy nazwotwórcze, tj. tożsame formalnie onimy należące do jednej lub kilku kategorii kognitywnych, i polisemy nazwotwórcze, tj. tożsame formalnie onimy należące tylko do jednej kategorii kognitywnej. Zgodnie z rozszerzoną kognitywną wersją prototypu nazwy własne i apelatywy skupione pod jedną etykietą nominacyjną należy rozpatrywać jako jednostki polisemiczne. Termin wieloznaczność uznano za nadrzędny, obejmujący zarówno zjawiska wielomotywacyjności, homonimii i polisemii antroponimicznej. Natomiast rozróżnienie wielomotywacyjności od homonimii czy polisemii antroponimicznej możliwe jest na podstawie kryterium semantyczno-referencjalnego.

EN

In the cognitive theory of anthroponymic homonymy and polysemy, both the standard and the extended versions of the prototype were taken into account, and that made it possible to distinguish on a to-onymic plane name-forming homonyms, i.e. formally identical onyms belonging to one or several cognitive categories and name-forming polysemes, i.e. formally identical onyms that belong only to one cognitive category. According to the extended cognitive version of the prototype, proper names and appelatives focused under a single nomination label should be considered polysemic units. The term ambiguity has been recognized as superior, encompassing the phenomena of multi-motivation, anthroponymic homonymy and polysemy. The distinction between multi-motivation and anthroponymic homonymy or polysemy is possible on the basis of the semantic-referential criterion.

9

Einige Bemerkungen zur Übersetzung der Fachtexte

63%

Vogelgesang-Doncer A.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2010

|

issue 2

217-226

EN

The following article is an attempt to polemize with some stereotypes about translating of technical texts. One of such stereotypes is that there are no polysemic and homonymic words in technical languages. On the grounds of the analysis there has been an attempt to show that the awareness of the specificity of the special languages with their vertical and horizontal stratification and of the complex relations between terms and notions, and the ability to identify the translating problems can help to produce an equivalent text. The author shows it on examples from the German and the Polish language which have been found in the „German-Polish Dictionary of Science and Technology" edited by M. Sokołowska, A. Bender and K. Żak, and in the „German-Polish Dictionary of Sanitary Engineering" edited by E. Krzemińska-Niemiec.

10

Kilka uwag o roli kontekstu w komunikacji

63%

Przybyszewski S.

Prace Językoznawcze

|

2009

|

issue 11

179-189

EN

The author presents a pragmatic approach towards context issues and analyzes relations between context and different kinds of ambiguity. He deals with: deixis phenomenon, proper names, lexical and grammatical ambiguity, vagueness, illocutionary force and other types of entities that may be influenced by context. Furthermore, presuppositions and implicatures are examined from the contextual point of view and they are shown as either context-free or context-dependant phenomena.

11

ПАРАДИГМАТИЧНІ ТА СИНТАГМАТИЧНІ ЗВ'ЯЗКИ ЯК ВИЯВ СИСТЕМНОСТІ БІБЛІЇЗМІВ УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ

54%

Піддубна Н.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2019

|

vol. 7

|

issue 2

127-136

EN

The article is aimed at studying of the systematic (syntagmatic and paradigmatic) ties of the lexical and phraseological bibleisms in the Ukrainian language. It has been proved that the change of the syntagmatic relations inﬂ uences the paradigmatic ones; as a result, the bibleisms are desacralized, andenanthisemia, antonymy, homonymy and the reintegration of meanings appear. The bibleisms are characterized by synonymy, polysemy and variability, hyper-hyponymy that also prove their systemicity.

PL

Artykuł poświęcony jest badaniu systemowych (syntagmatycznych i paradygmatycznych) relacji leksykalnych i frazeologicznych biblizmów języka ukraińskiego. Wykazano, iż zmiana relacji syntagmatycznych wpływa na stosunki paradygmatyczne, w rezultacie czego biblizmy ulegają desakralizacji, a w ich systemie mają miejsce zjawiska enantiosemii, antynomii, homonimii, jak również przeintegrowanie znaczeń. Dla biblizmów charakterystyczne są synonimiczność, wieloznaczność i wiarantywność, hipero- i hiponimia, co również potwierdza ich systemowość.

12

Komizm językowy w felietonach Tomasza Olbratowskiego, czyli o tekstach nie dla wszystkich

51%

Gaze M., Łódzki U.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2013

|

vol. 20

PL

Tomasz Olbratowski, dziennikarz radia RMF FM i autor felietonów w audycji Wstawaj, szkoda DNiA, wykorzystuje różne zjawiska leksykalne, które służą budowaniu komizmu językowego: wieloznaczność, homonimię, leksykę o ograniczonym zasięgu występowania, neologizmy, skrótowce. Komizm językowy nie służy tylko rozbawieniu odbiorcy, a pełni także funkcję oceniającą i wartościującą. Całościowa interpretacja omawianych felietonów wymaga od czytelnika bardzo dużej kompetencji komunikacyjnej, a zarazem lektura ich może przyczyniać się do poszerzenia tej kompetencji.

EN

Tomasz Olbratowski uses a variety of lexical phenomena: polysemy, homonymy, sociolects, archaisms, neologisms, acronyms. He uses linguistic humor not only to entertain the listeners, but also as a means of evaluation. The use of linguistic humor is one of the typical features of radio segments. The interpretation of a radio segment requires well developed communicative competence of the listener, but at the same time, reading these texts can improve the communicative competence in both native speakers and language learners.

13

Arystotelesowskie ujęcie homonimii

51%

Domoradzki M.

Diametros

|

2016

|

issue 50

1-24

XX

Celem niniejszego artykułu jest omówienie Arystotelesowskiego ujęcia homonimii. Proponowana tutaj teza zakłada, iż Stagiryta za homonimiczne uznaje zarówno rzeczy, jak i słowa w zależności od wchodzącego w grę kontekstu polemicznego. Gdy zatem Arystoteles nawiązuje krytycznie do filozofii Platona, to wówczas pojmuje on homonimię bardziej ontologicznie (homonimiczne są wtedy rzeczy). Gdy natomiast filozof podejmuje dyskusję z egzegetami czy sofistami, to wówczas pojmuje on homonimię bardziej semantycznie (homonimiczne są wtedy słowa/nazwy). Następnie podkreślona zostaje okoliczność, iż Arystoteles negatywnie ocenia homonimię w dyskusjach dialektycznych, a pozytywnie w naukach wytwórczych. Zwieńczeniem przedstawionych tu rozważań jest konkluzja, iż rozpoznanie homonimii systematycznej traktuje Stagiryta jako warunek wstępny adekwatnego ujęcia każdego problemu, ponieważ dostrzeżenie homonimii umożliwia z jednej strony zachowanie różnorodności zjawisk, a z drugiej wprowadzenie do nich określonego porządku.

EN

The purpose of the paper is to discuss Aristotle’s account of homonymy. The major thesis advocated here is that Aristotle considers both entities and words to be homonymous, depending on the object of his criticism. Thus, when he takes issue with Plato, he tends to view homonymy more ontologically, upon which it is entities that become homonymous. When, on the other hand, he gainsays the exegetes or the sophists, he is inclined to perceive homonymy more semantically, upon which it is words that become homonymous. Subsequently, this article shows that Aristotle values homonymy negatively in dialectical discussions, but positively in rhetorical and poetic arts. Finally, the present paper demonstrates that Aristotle regards systematic homonymy as a very useful theoretical tool that makes it possible to critically examine the basic terminological assumptions of any philosophical inquiry.

14

90-letni Zygmunt Bauman: Schopferkraft i jego dwoistości

45%

Blackshaw T.

Studia Krytyczne/ Critical Studies

|

2016

|

issue 2

PL

W listopadzie 2015 roku Zygmunt Bauman obchodził 90. urodziny, będąc przy tym jak zwykle żywotnym, produktywnym i inteligentnym. Po ponad 70 opublikowanych książkach, z których każda analizuje jeden temat i otwiera drzwi na wszystkie strony, jego praca pozostaje istotnym punktem odniesienia w socjologii. Bauman nadal jest jednym z najbardziej elektryzujących socjologów, jednym z najbłyskotliwszych i najbardziej elastycznych myślicieli w swym pokoleniu. Wyjaśnia to, dlaczego niektórzy komentatorzy uznali go za jednego z najważniejszych żyjących socjologów. Gwoli ścisłości, jego prace poddane zostały również zdecydowanej krytyce. Po zarysowaniu rozumowania umniejszających jego dokonania w niniejszym artykule rozwija się myśl, że więcej ona mówi o stanie obecnej kultury w socjologii niż jakości pracy Baumana. Sposób praktykowania swego rzemiosła przez Baumana można uznać za osobliwy, nie jest on jednak w socjologii niczym nowym. Inni ważni socjologowie – Marks, Simmel, Weber – byli również nonkonformistami, lecz we współczesnym świecie Bauman jest wyjątkiem. Bauman, jak i inni ważni nonkonformiści, jest wytworem własnej niezwykłej biografii. Podobnie jak niektórzy z nich potrafił on wykorzystać podwójną wizję emigranta, która wyostrzyła jego osobistąświadomość wieloznaczności nowoczesności. W tekście ukazuje się, że socjologia w rękach Baumana tworzy odmienną mapę kognitywną tego, co zwykli ludzi uznają za rzeczywistość, zaś my wszyscy bierzemy za oczywistość. Punktem wyjścia jego pracy jest hermeneutyczne zrozumienie przygodności i wieloznaczności strumienia życia. Baumanowskie metafory opisujące tę nowoczesność są mesjanistyczne i ekologiczne: ratują pewną odmianę socjologii, która jest zagrożonym gatunkiem. Ostatnia część artykułu rzuca wyzwanie tendencji krytyków Baumana, wedle których ostateczną ochroną socjologii jako dyscypliny akademickiej leży poza władzą społeczną, znajdując się we władzy tego, co obiektywne. Bauman zajmuje odmienne stanowisko, jego socjologia bowiem rozpościera się między dwiema „rzeczywistościami” – hermeneutyczną socjologią i socjologiczną hermeneutyką. Wskutek nieustannego procesu wymiany między nimi, potrafi on „odkryć to, co istnieje”. Oto poczucie wolności, które promieniuje z dialektyki, która cechuje jego dzieło.

EN

Zygmunt Bauman turned 90 years of age in November 2015, as vital, productive, and intelligently alive as ever. After more than seventy books written over five decades, each one taking a single subject and finding doors to open in all directions, his work remains an essential reference point in sociology. Bauman continues to be one of most electrifying writers in sociology, among the sharpest and most supple thinkers of his generation. This explains why some commentators have described him as the most important living sociologist. Yet his work has also come in for some severe critique. After outlining what his detractors have had to say, the view developed in this article is that generally speaking this criticism says more about present culture in sociology than it does about the quality of the work as such. The way in which Bauman practices his craft may have the appearance of idiosyncrasy, yet nothing about it is unusual; it has had a previous life in sociology. Other important sociologists have played the same nonconformist game that Bauman plays – Marx, Simmel, Weber – but none in the contemporary period. It is explained that in common with other important nonconformists Bauman is a product of his own unusual biography. And like some of them he has also been able to take the advantage of an émigré’s double vision which has sharpened his personal awareness of the ambivalence of modernity. It is subsequently demonstrated that in Bauman’s hands sociology is compelled into a different cognitive mapping of what we ordinarily understand as reality, the one we all experience and take for granted. What we find in his work is the demand that sociology begin with a hermeneutic understanding of the contingency and ambivalence of life’s flux. It is argued thereafter that the metaphors Bauman uses to describe this modernity are messianic and ecological: they are saving a certain kind of sociology, an endangered species. The final part of the article challenges the tendency of Bauman’s critics to assume that the ultimate defence of sociology as an academic discipline lies in an authority beyond that of society – the authority of the objective is. It is argued that Bauman leaves no room for such an authority since his sociology is established between two ‘realities’ – hermeneutic sociology and sociological hermeneutics. As a result of a continuous reciprocal process between the two, he is able to ‘disclose that which exists’. And it is the sense of freedom emanating from this dialectic that he communicates in his work.

15

CECHY JAPOŃSKIEGO I POLSKIEGO JĘZYKA PRAWA

36%

HORIE Y., TRZASKAWKA P.

Comparative Legilinguistics

|

2015

|

vol. 22

7-24

EN

The subject of the paper was chosen because the features of language of law have not been described in every language pair yet. The aim of the paper is to discuss the features of the Japanese and Polish language of law. The presented features were taken from Polish and Japanese copyright acts, national terminology and language used in courts. The method focuses on empirical studies. The authors of the paper focus on the following features of language of law: polysemy and homonymy, synonyms, metaphors, false friends (faux amis) or specialized terminology, as well as differences between colloquial language and the varieties of the language of the law. The paper has an outlook nature. Only some features of language of law were chosen. In the nearest future the description of these features should be broadened, as well as the examples.

PL

Temat pracy wybrano, ponieważ cechy języka prawa nie zostały jeszcze opisane we wskazanej parze językowej. Celem pracy jest omówienie tych cech w japońskim i polskim języku prawnym i prawniczym. Autorki przedstawiają cechy języka prawa, posługując się definicjami i przykładami z polskiej i japońskiej ustawy o prawie autorskim i przykładami terminologii narodowej czy sądowej. Owe ustawy, jak i terminologia są zarazem materiałem badawczym. Metoda badawcza, która została obrana, opiera się na obserwacji empirycznej wskazanego materiału badawczego. Autorki skupiają się na omówieniu takich cech, jak: polisemia i homonimia, synonimy, metafory, faux amis czy terminy fachowe/specjalistyczne. Dodatkowo zarysowano różnice pomiędzy językiem potocznym a językiem prawnym i prawniczym. Praca ma charakter poglądowy. Wybrano tylko niektóre cechy języka prawa. W dalszych badaniach należałoby poszerzyć ten opis o większą ilość cech i przykładów.

Refine search results

Wieloznaczne słownictwo w chrystologii Nowego Testamentu

Tekst reklamy na lekcji języka polskiego jako obcego

Pokazać niedające się pokazać. Wieloznaczność i wytwarzanie (obrazów) wspólnoty

Tadeusz Pawłowski o wieloznaczności wyrażeń

Nietypowe rozwiązania translatorskie w tłumaczeniu tekstu naukowego na przykładzie Nadzorować i karać Michela Foucault

Wprowadzenie do estetyki chińskiej. Kategorie harmonii i wieloznaczności

Precyzja języka prawnego jako przykład precyzji języka fachowego

Wieloznaczność a wielomotywacyjność, homonimia i polisemia antroponimiczna

Einige Bemerkungen zur Übersetzung der Fachtexte

Kilka uwag o roli kontekstu w komunikacji

ПАРАДИГМАТИЧНІ ТА СИНТАГМАТИЧНІ ЗВ'ЯЗКИ ЯК ВИЯВ СИСТЕМНОСТІ БІБЛІЇЗМІВ УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ

Komizm językowy w felietonach Tomasza Olbratowskiego, czyli o tekstach nie dla wszystkich

Arystotelesowskie ujęcie homonimii

90-letni Zygmunt Bauman: Schopferkraft i jego dwoistości

CECHY JAPOŃSKIEGO I POLSKIEGO JĘZYKA PRAWA