Search results

1

MOTYWY ZABÓJSTW HOMOSEKSUALNYCH CZĘŚĆ IV — MOTYWACJA SPRAWCÓW ZABÓJSTW A ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA

100%

Lisiecki M. J.

Przegląd Policyjny

|

2017

|

vol. 2(126)

123-137

PL

W niniejszym opracowaniu przedstawiono wpływ procesu motywacyjnego sprawców zabójstw na ich odpowiedzialność karną. Na podstawie badanych spraw można stwierdzić, iż zabójstwa homoseksualne dokonywane są przede wszystkim na skutek określonej sytuacji faktycznej, w której niepoślednią rolę odgrywa ofi ara, dążąc do zaspokojenia popędu seksualnego wbrew woli sprawcy lub posiada dobra materialne pożądane przez sprawcę. Z reguły są to zabójstwa nieplanowane popełnione pod wpływem nagle powstałego zamiaru, w wyniku pewnej zaskakującej sytuacji kryzysowej, wyzwalającej gwałtowane reakcje emocjonalne. Najczęściej swoje wyjaśnienia zmieniali sprawcy zabójstw na tle ekonomicznym. Natomiast większość sprawców zabójstw z motywów emocjonalnych podtrzymywała swoje wyjaśnienia do końca. W wielu wypadkach pojawiło się u nich głębokie poczucie winy i żal z powodu zaistniałej zbrodni, co niewątpliwie mogło ułatwić i ukierunkować proces przyszłych oddziaływań resocjalizacyjnych. Niejednokrotnie podawane w wyjaśnieniach elementy procesu motywacyjnego były brane pod uwagę jako okoliczności łagodzące przy wymiarze kary. Przykładowo: ustalenie faktu znęcania się nad przyszłym sprawcą (partnerem homoseksualnym), szantażu lub jego zgwałcenia przez ofi arę, z reguły wpływało na złagodzenie wymiaru kary. Dowodem tego może być różnica średniej wysokości wymiaru kary pozbawienia wolności dla sprawców zabójstw z motywów emocjonalnych (10,3 lata) w stosunku do sprawców zabójstw z motywów racjonalnych, w większości ekonomicznych (17,1 lat). Na podstawie prowadzonych badań można uznać, iż polimotywacyjność jest w zasadzie cechą dystynktywną zabójstw homoseksualnych. Oprócz motywów wiodących (pierwotnych i wtórnych), które spowodowały u sprawcy powstanie i realizację zamiaru dokonania zabójstwa, można było wyróżnić również motywy uboczne, tj. zachowania następcze związane integralnie z motywem wiodącym bądź mające charakter dodatkowego bodźca, któremu sprawca uległ w chwili popełnienia lub bezpośrednio po popełnieniu czynu, np. sprawca korzystając z okazji dokonuje kradzieży mienia. Sprawcy zabójstw popełnionych z motywów emocjonalnych tłumaczyli swoje zachowanie przede wszystkim zawinioną postawą ofi ary i związanym z tym własnym zdenerwowaniem, szokiem, wściekłością, furią, wzburzeniem, które wywołały agresję o podłożu fizjologicznym. Następowało więc znane wiktymologii typowe „odrzucenie ofi ary”, gdyż, mimo że przyznali się do popełnienia czynu, a nawet żałowali swego postępku, to jednak przeważało zapatrywanie, iż ofiara zasłużyła sobie na takie potraktowanie, z uwagi na swoje karygodne zachowanie. Było to typowe usprawiedliwianie swego czynu opierające się na deprecjacji i dewaloryzacji ofi ary oraz poczuciu krzywdy jako aktu sprawiedliwości pozwalającego uniknąć winy w aspekcie moralnym. W literaturze zagranicznej podkreśla się, iż w obronie sprawców zabójstw homoseksualnych wykorzystuje się argumenty tzw. paniki homoseksualnej. Jest to forma obrony opierająca się na przesłance obrony koniecznej, polegająca na przerzuceniu winy na ofi arę. Jeżeli się powiedzie, wówczas ogranicza odpowiedzialność karną oskarżonego do zarzutu nieumyślnego spowodowania śmierci. Wydaje się, że nie ma powodów, aby przyjmować, iż w Polskim systemie prawnym w nadmierny sposób jest wykorzystywana obrona oparta na tzw. panice homoseksualnej, a jej uwzględnienie jest związane z homofobią występującą w wymiarze sprawiedliwości. Dowodem tego mogą być zabójstwa, gdzie sąd nie uznał wyjaśnień oskarżonego i przyjął ekonomiczny motyw popełnienia czynu, względnie uznał polimotywacyjność, przyjmując motywy racjonalne za wiodące lub równorzędne. Orzeczone w tych sprawach wysokie kary pozbawienia wolności dowodzą, iż sąd nie wziął pod uwagę powoływania się sprawcy na motywy emocjonalne oraz m.in. na tzw. panikę homoseksualną.

2

Motywy zabójstw homoseksualnych Część III — motywy emocjonalne

100%

Lisiecki M. J.

Przegląd Policyjny

|

2017

|

vol. 1(125)

77-99

PL

Niniejsze opracowanie charakteryzuje motywy zabójstw homoseksualnych uwarunkowanych emocjonalnie, które należą do tej szczególnej grupy czynów, gdzie w zachowaniu sprawcy przeważają zmienne emocjonalno-afektywne, a nie poznawcze, jak w przypadku grupy zabójstw uwarunkowanych motywami racjonalnymi. Treść różnorodnych motywów emocjonalnych, ich kierunek i nasilenie są przede wszystkim zależne od właściwości osobowościowych sprawców, m.in. ich potrzeb, nastawień i oczekiwań, a także czynników zewnętrznych kumulujących się w sytuacji kryminogennej. Zazwyczaj tego rodzaju czyny mają niezwykle burzliwy przebieg, włącznie z wyładowaniem psychoruchowym i zaburzeniami świadomości. Jest to związane z działaniem sprawcy w poczuciu krzywdy, zagrożenia, zazdrości, lęku, nienawiści, chęci zemsty i wszelkiego rodzaju zachowaniami emocjonalno-afektywnymi, będącymi odpowiedzią na sytuacje trudne. W tej grupie zabójstw najbardziej uzewnętrznia się rola ofiar, ich predestynacja i przyczynienie się. Najczęściej bowiem zabójstwa te noszą zespół cech retorsyjno-odwetowych, gdyż sprawca z reguły doznaje krzywdy moralnej bądź fizycznej ze strony ofiary albo jego dobra stają się zagrożone. W większości tych zabójstw można przyjąć, iż zostały one popełnione w obronie subiektywnie pojmowanej godności osobistej (np. utrata męskości w związku z napastowaniem lub zgwałceniem homoseksualnym) oraz z poczucia zagrożenia własnych dóbr i wolności osobistej, tj. wolności od przymusu w sferze stosunków seksualnych. Ma to miejsce wówczas, gdy ofiara sama popełnia przestępstwo, zanim dozna wiktymizacji. Samo jej zachowanie staje się więc czynnikiem wiktymogennym, który niejednokrotnie natychmiast rodzi sytuację kryminogenną, inicjując proces motywacyjny sprawcy zabójstwa, przy czym niezależnie od motywów pierwotnych pod wpływem wzrastających procesów emocjonalnych mogą występować również motywy wtórne, np. chęć ukarania ofiary za jej postawę. Motywy emocjonalne wystąpiły w 39 (tj. 52%) zabójstwach homoseksualnych dokonanych przez 41 (tj. 49,4%) sprawców wobec 41 (tj. 50,6%) ofiar. Motywy nieustalone wystąpiły w jednej sprawie zabójstwa (dwóch sprawców, jedna ofiara). Nieznaczna większość sprawców dopuściła się więc zabójstw z motywów emocjonalnych, przy czym ich tło motywacyjne w zakresie osobowościowo-sytuacyjnym było zróżnicowane. Na tym tle wyodrębniono więc 11 stanów emocjonalnych związanych z określoną reakcją w sytuacji kryminogennej, związanej z interakcją sprawcy i ofiary. Stanowiły one motywy wiodące zabójstw homoseksualnych. Natomiast często motywami ubocznymi w tej grupie zbrodni była kradzież mienia, gdy sprawca po ochłonięciu emocjonalnym związanym z dokonanym zabójstwem przywłaszczał sobie dobra materialne ofiary. Na podstawie analizy motywów emocjonalnych można wyodrębnić czynniki sprzyjające popełnianiu zabójstw wśród stałych lub przygodnych partnerów homoseksualnych. Do czynników tych należy zaliczyć: — pozostawanie sprawcy i ofiary pod wpływem alkoholu, narkotyków lub leków psychotropowych, — silna presja kulturowa i obyczajowa na zachowanie honoru, męskości i godności, — stan depresji związany z kłótniami na tle zazdrości i posądzeń o zdradę, — doznany zawód miłosny, — molestowanie i napastowanie seksualne partnera, kolegi lub osoby dopiero poznanej, — groźby i szantaż wobec partnera, — chęć nadmiernego uzależnienia partnera i niepozwalanie na zerwanie związku, — znęcanie się fizyczne i moralne nad partnerem, jego poniżanie, — dążenie do realizacji własnych po - trzeb seksualnych bez zgody lub z pokrzywdzeniem partnera, — niedotrzymanie obietnicy i odmowa zapłaty za usługę homoseksualną, — uprzednie zgwałcenie albo uwiedzenie seksualne w dzieciństwie przez homo- lub biseksualnych mężczyzn, które wpłynęło negatywnie na dalszą drogę życiową i orientację płciową uwiedzionego, — zgwałcenie i wykorzystanie seksualne partnera lub innej osoby w stanie bezradności oraz przy nadużyciu stosunku zależności albo wyzyskaniu krytycznego położenia.

3

Motywy zabójstw homoseksualnych. Część II — motywy racjonalne

100%

Lisiecki M. J.

Przegląd Policyjny

|

2016

|

vol. 4(124)

110-126

PL

Niniejsze opracowanie prezentuje motywy racjonalne zabójstw homoseksualnych. W ogólnej strukturze tych motywów, tylko 35 wykrytych sprawców, tj. 42,2 % (z tego 15 uprawiało prostytucję homoseksualną) popełniło 23 (tj. 30,7 %) zabójstwa z motywów racjonalnych na tle ekonomicznym. Ofiarami tych zabójstw padło 25 osób, w tym 23 mężczyzn o homo- lub biseksualnej orientacji płciowej oraz jeden heteroseksualista i jedna kobieta. Ponad połowa tych zabójstw (tj. 13) była uprzednio zaplanowana przez sprawców. Pozostałe zostały popełnione pod wpływem nagłych impulsów po zorientowaniu się sprawcy w sytuacji materialnej ofiary. W badanych sprawach zabójstw homoseksualnych z motywów racjonalnych zanotowano 8 (tj. 10,7 %) zabójstw popełnionych na tle seksualno-ekonomicznym (w tym jedno usiłowanie). Żaden ze sprawców nie uprawiał prostytucji homoseksualnej. Ofiarami dwóch sprawców padło 8 osób płci męskiej. Na podstawie analizy ekonomicznych motywów racjonalnych można wyodrębnić czynniki sprzyjające popełnianiu zabójstw homoseksualnych, takich jak: — sprowadzanie przez homoseksualistów do swych mieszkań nieznanych sobie mężczyzn, często o przeszłości kryminalnej, — utrzymywanie kontaktów z elementem kryminalnym, — korzystanie z usług prostytutek homoseksualnych, — chwalenie się swoją zamożnością, — pozostawanie pod działaniem alkoholu i narkotyków, — prowadzenie tzw. „otwartego domu”, urządzanie gay party z niesprawdzonymi partnerami. Te czynniki pozwalają potencjalnym sprawcom rozpoznać się w zamożności poszczególnych homoseksualistów, a następnie zaplanować napad lub zabójstwo w celu przywłaszczenia mienia. Z przeprowadzonych badań wynika też, że odnotowano 4 (tj. 5,3 %) zabójstwa homoseksualne popełnione z motywów seksualnych, tj. na tle seksualnym. Zabójstw tych dopuściło się trzech sprawców, w tym jeden zabójca seryjny dokonujący mordów z lubieżności na małoletnich chłopcach w wieku 11 do 13 lat. Ofiary to 5 młodych chłopców i jeden dorosły heteroseksualny mężczyzna. Żaden ze sprawców nie uprawiał prostytucji homoseksualnej.

Refine search results

3 Przegląd Policyjny

3 2019

3 Lisiecki M. J.

MOTYWY ZABÓJSTW HOMOSEKSUALNYCH CZĘŚĆ IV — MOTYWACJA SPRAWCÓW ZABÓJSTW A ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA

Motywy zabójstw homoseksualnych Część III — motywy emocjonalne

Motywy zabójstw homoseksualnych. Część II — motywy racjonalne