Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 20

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wojna światowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł przedstawia życie i zasługi dla rozwoju chirurgii dziecięcej dr Zofii Bartkowiak (1922-2003). Podczas okupacji hitlerowskiej była łączniczką i wywiadowcą Armii Krajowej, za co po II wojnie światowej została aresztowana przez funkcjonariuszy bezpieki. Zwolniona na mocy amnestii, ukończyła studia lekarskie w Lublinie, gdzie podjęła pierwszą pracę i specjalizował się w chirurgii dziecięcej oraz pediatrii. Od 1955 r. była związana z Akademią Medyczną w Poznaniu. Jako pierwszy konsultant wojewódzki do spraw chirurgii dziecięcej przyczyniła się do instytucjonalizacji i rozwoju chirurgii dziecięcej w ówczesnym województwie poznańskim. Zorganizowała kilka oddziałów chirurgii dziecięcej i wyszkoliła kilkunastu nowych specjalistów pierwszego i drugiego stopnia.
EN
This article presents Dr. Zofia Bartkowiak (1922-2003) and her contribution to the development of pediatric surgery in the region of Greater Poland. During the Nazi occupation of Poland, she was a soldier of the Home Army (a Polish resistance organization). After the Second World War she was victimized by the secret police of the Communist regime. She graduated in medicine from the Medical College (the Polish name: Akademia Medyczna) in Lublin and specialized in pediatric surgery and pediatrics there. From 1955 she worked in Poznań and contributed to the development of pediatric surgery in the region of Greater Poland as the organizer of first pediatric surgery wards and their first specialized in pediatric surgery personnel.
PL
Wspomnienie przedstawia życie i pracę lekarza w Ostrowie Wielkopolskim podczas okupacji niemieckiej. Jest to wspomnienie archiwalne, dotąd niepublikowane.
EN
The memoir presents a doctor's life and work in the town of Ostrów Wielkopolski in Poland during the Second World War. This is an archival and unpublished piece.
PL
Aleksander Dubiski (1886-1939), ukończył studia lekarskie w Monachium, po czym podjął pracę w Szpitalu Sióstr Elżbietanek w Poznaniu. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do armii pruskiej i skierowany do pracy w szpitalu wojskowym w Ostrowie Wielkopolskim. Po zakończeniu wojny, brał udział w powstaniu wielkopolskim i wojnie bolszewickiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kierował oddziałem chirurgicznym i był dyrektorem powiatowego szpitala w Ostrowie Wielkopolskim. Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez Niemców i rozstrzelany.
EN
Aleksander Dubiski (1886-1939) completed medical studies in Munich. He worked at the Sisters of St Elizabeth’s Hospital in Poznan. After the outbreak of the World War First, he was conscripted into the Prussian army and ordered to work at the military hospital in Ostrow Wielkopolski. He participated in the Wielkopolska Uprising and the Polish-Bolshevik war. After Poland regained independence, he managed the surgical ward and was the director of the district hospital in Ostrów Wielkopolski. After the outbreak of the World War Second, he was arrested by Germans and put before a firing squad.
PL
Artykuł przedstawia Józefa Mazurka (1891-1968), absolwenta studiów lekarskich w Wiedniu, który całe życie pracował na Zaolziu, czyli pograniczu Polski i Czechosłowacji. Podczas pierwszej wojny światowej był jeńcem wojennym w obozie w Semipałatyńsku na Syberii. W okresie międzywojennym pracował jako lekarz w Karwinie, Karlowych Warach i Bystrzycy. Po drugiej wojnie światowej pozostał w czeskiej Bystrzycy, wykonując zawód lekarza i dokumentując martyrologię Polaków.
EN
This article presents Józef Mazurek (1891-1968), who graduated from the Faculty of Medicine of the University in Vienna and worked in the borderland of Poland and Czechoslovakia, so called Zaolzie. During the Great War he was a prisoner-of-war in Semipalatynsk in Siberia. In the interwar period he worked as a doctor in the town of Karwin, Karlove Vary, and Bystrzyca. After the Second World War he stayed in Bystrzyca, practicing medicine and gathering records of Polish martyrdom.
PL
Krótka nota biograficzna ukazuje postać Aleksandra Wanowskiego (1886-1966), absolwenta studiów lekarskich na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas pierwszej wojny światowej został przymusowo wcielony do armii rosyjskiej, którą opuścił w 1917 r. Zaczął wtedy pracować jako lekarz w Besarabii i Mołdawii, gdzie założył rodzinę. Nigdy nie wrócił do Polski.
EN
This is a short biographical article on Aleksander Wanowski (1886-1966), a Polish doctor who graduated from the Warsaw University. During the First World War he was forcibly conscripted into the Russian army. In 1917 he left the army and started to practice medicine in Bessarabia and in Moldavia where he set up home. He never returned to Poland.
PL
Kazimierz Hołoga (1913-1958) ukończył konspiracyjne studia lekarskie w 1942 r. w Warszawie. Pracował jako chirurg w Szpitalu Elżbietanek w Poznaniu. Kiedy w okresie stalinowskim władze państwowe zlikwidowały ten szpital, Hołoga objął stanowisko dyrektora w szpitalu w Nowym Tomyślu. Był znany z wysokiego poziomu etycznego i uczciwości.
EN
Kazimierz Hołoga (1913-1959) graduated in medicine in 1942. He worked as a surgeon at the Hospital of Sisters of St. Elisabeth in Poznań. During the Stalinist period the hospital was taken over by the state authority and Dr. Hołoga was relocated to the town of Nowy Tomyśl, where he took a post of director of local hospital. He was known as a very ethical doctor and honest man.
PL
Artykuł przedstawia historię życia Alfonsa Gdyry (1909-1977), absolwenta Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego. Był ginekologiem i położnikiem, który praktykował głównie w Ostrowie Wielkopolskim. Podczas drugiej wojny światowej został aresztowany i uwięziony za przynależność do ruchu oporu. Jego wspomnienia zostały opublikowane w niniejszym numerze „Acta Medicorum Polonorum”.
EN
The article is a life history of Alfons Gdyra (1909-1977), a graduate of the Faculty of Medicine of the University in Poznań. He was a gynecologist and obstetrician who practiced medicine mainly in the town of Ostrów Wielkopolski. During the Second World War as a member of the Polish resistance movement he was arrested and imprisoned. His memoir is published in this volume.
PL
Antoni Turuto (1887-1966) ukończył studia lekarskie w Petersburgu. W 1919 r. został zmobilizowany do Armii Czerwonej i służył jako lekarz w szpitalach epidemicznych podczas wojny bolszewickiej. W 1922 r. wrócił do Polski i wobec trudności z nostryfikacją dyplomu ukończył studia lekarskie w Wilnie oraz Państwową Szkołę Higieny w Warszawie. Następnie pracował jako lekarz w Wilnie. W 1945 r. przyjechał do Gorzowa Wielkopolskiego, gdzie zorganizował od podstaw system opieki zdrowotnej.
EN
Antoni Turuto (1887-1966) graduated from the medical school in Petersburg. In 1919, he was conscripted into the Red Army and served as a doctor at epidemic hospitals during the Polish-Bolshevik war. He returned to Poland in 1922. He completed his medical studies in Vilnius and graduated from the National School of Hygiene in Warsaw as well. He worked as a doctor in Vilnius. In 1945, he came to Gorzow Wielkopolski where he organised the healthcare system from scratch.
PL
Stanisław Maeusel (1873-1919) studiował medycynę we Wrocławiu i Giessen. Po studiach zamieszkał w Ostrowie Wielkopolskim, gdzie wykonywał praktykę lekarską. Został powołany do wojska pruskiego po wybuchu I wojny światowej, później uczestniczył w powstaniu wielkopolskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został naczelnym lekarzem Wielkopolskiego
EN
Stanisław Maeusel (1873-1919) studied medicine in Wroclaw and Giessen. After his studies, he settled in Ostrow Wielkopolski, where he practised as a doctor. He was conscripted into the Prussian army during the World War First, and later on participated in the Wielkopolska Uprising. After Poland regained independence, he became the chief doctor of the Wielkopolska Military District. He died as a victim of his profession infected with typhus by his patient.
PL
Artykuł opisuje życie, zwłaszcza wojenne lata, Stefanii Perzanowskiej (1896-1974), absolwentki Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Jako lekarz uczestniczyła w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r. W następnych latach uczestniczyła w akcjach polskiego ruchu oporu, za co w 1942 r. została aresztowana i przetransportowana do obozu koncentracyjnego w Majdanku koło Lublina, gdzie zorganizowała prymitywny szpital dla kobiet. Artykuł opisuje zbrodnie popełnione w obozie w Majdanku, zwłaszcza eksperymenty na ludziach w szpitalu obozowym.
EN
This paper presents Stefania Perzanowska (1896-1974), a graduate of the Faculty of Medicine of the Warsaw University who participated as a doctor in a defense of Warsaw against the German Army in September 1939. In the following years she was an active member of the Polish Resistance Movement. In 1942 she was arrested and transported to the concentration camp in Majdanek close Lublin where she organized a primitive hospital for female patients. The paper also describes Nazi crimes committed in Majdanek, especially human trials in the camp hospital.
PL
Artykuł przywraca pamięć o zasłużonym lekarzu wielkopolskim, dr med. Romanie Konkie-wiczu (1887-1939). Ukończył on studia lekarskie w Lipsku i Berlinie. W czasie I wojny światowej został przymusowo wcielony do armii pruskiej. Po zakończeniu wojny, uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, a potem w powstaniach śląskich. W okresie międzywojennym był znany z działalności lekarskiej, społecznej (m.in. w organizacjach lekarskich) i charytatywnej. Redagował jeden z działów wydawanego w Poznaniu czasopisma „Nowiny Lekarskie”. Wy-buch II wojny światowej zastał go w Poznaniu, gdzie aresztowali go Niemcy. W listopadzie 1939 r. został rozstrzelany.
EN
Roman Konkiewicz (1887-1939) completed medical studies in Berlin. During World War I he was conscripted into the Prussian army, and then participated in the Wielkopolska Uprising and the Silesian Uprisings as a doctor. In the interwar period, he was well-known for his medical, social (among others, in medical associations) and charity activity. He was one of the editors of the “Nowiny Lekarskie” (“Medical News”), a journal published in Poznan. The outbreak of the World War Second found him in Poznan, where he was arrested by Germans. He was executed by firing squad in November 1939.
PL
Tadeusz Żuralski (1894-1940) studiował medycynę w Królewcu, Monachium, Berlinie i Rostocku. W czasie I wojny światowej został przymusowo wcielony do armii pruskiej. Studia lekarskie ukończył w 1920 r. w Królewcu. W okresie międzywojennym pracował w uniwersyteckiej Klinice dla Kobiet w Poznaniu, a z czasem otworzył własną lecznicę ginekologiczno-położniczą. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Dostał się do niewoli sowieckiej i został zamordowany w Katyniu.
EN
Tadeusz Żuralski (1894-1940) studied medicine in Kaliningrad, Munich, Berlin and Rostock. During the First World War he was conscripted into the Prussian Army. He completed medical studies in 1920 in Kaliningrad. In the interwar period, he worked at the University Clinic for Women in Poznań, and with time he opened his own small gynaecological and obstetric hospital. He participated in the Polish September campaign of 1939. Taken a prisoner by the Soviets, he was murdered in Katyń.
PL
Artykuł zaznajamia z postacią Jana Jerzego Buzka (1874-1940), polskiego lekarza z pogranicza Polski i Czechosłowacji, tzw. Zaolzia. Ukończył studia lekarskie na Uniwersytecie w Krakowie. Pracował jako lekarz górników w Dąbrowie. Był organizatorem szkół średnich dla polskiej młodzieży, a podczas okupacji hitlerowskiej członkiem polskiego ruchu oporu na Zaolziu. W 1940 r. został aresztowany i zesłany do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie zmarł z głodu i wyczerpania.
EN
This article presents Jan Jerzy Buzek (1874-1940), a Polish doctor from the borderland of Poland and Czechoslovakia, so called Zaolzie. He graduated from the Faculty of Medicine of the University in Cracow. He was the doctor for miners in the town of Dąbrowa. He developed an education system for Polish secondary school children. During the second world war he was an active member of the Polish Resistance Movement in the borderland of Poland and Czechoslovakia. In 1940 he was arrested and sent to the concentration camp in Dachau where he died from hunger and exhaustion.
PL
Pamiętnik Edwarda Niezabitowskiego (1863-1946), lekarza, profesora biologii Uniwersytetu Poznańskiego, ma charakter retrospektywny. Dostarcza wiedzy o życiu naukowym społeczeństwa polskiego w końcu XIX i w pierwszych dekadach XX w. Niezabitowski ukończył studia lekarskie w Krakowie. Poza medycyną interesował się biologią, paleontologią, zoologią, anatomią i botaniką. W pierwszych latach XX w. przez pewien czas pracował w stacji zoologicznej w Villefranche-sur-Mer. Później był nauczycielem gimnazjalnym i lekarzem w Nowym Targu. Podczas I wojny światowej zorganizował szpital Czerwonego Krzyża w Nowym Targu, potem wyjechał do Mariboru, gdzie kierował austriackim szpitalem garnizonowym. Po wojnie objął Katedrę Anatomii i Histologii Zwierząt Domowych Wydziału Rolniczo-Leśnego Uniwersytetu Poznańskiego, a wkrótce został dziekanem tego wydziału. W 1922 r. został profesorem biologii na Wydziale Lekarskim, a niebawem także dziekanem tego wydziału oraz rektorem Uniwersytetu Poznańskiego. Zmarł wkrótce po zakończeniu II wojny światowej.
EN
Prof. Edward Lubicz-Niezabitowski wrote his recollections in the last period of his life. He described his scientific career, academic life in the interwar Poland, his colleagues and enemies. There are some interesting case records from his medical practice.
PL
Autorem dzienników z I wojny światowej i wojny bolszewickiej jest Władysław Magowski. W 1911 r. rozpoczął studia lekarskie w Monachium, po czym kontynuował je w Berlinie i Lipsku. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany jako podlekarz do armii pruskiej. Po zakończeniu I wojny światowej uczestniczył jako lekarz w powstaniu wielkopolskim i wojnie bolszewickiej. W 1921 r. dokończył studia lekarskie we Lwowie. W dalszych latach pracował jako okulista w Poznaniu, m.in. jako ordynator zorganizowanego przez siebie oddziału okulistycznego wojewódzkiego szpitala dziecięcego. Jako lekarz uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Zwolniony z niewoli niemieckiej, podczas okupacji hitlerowskiej działał w konspiracji i zajmował się działalnością charytatywną.
EN
The author of the diaries of the First World War and the Polish-Bolshevik war is Władysław Magowski (1890-1961), who studied medicine in Munich, Berlin and Leipzig. After the outbreak of the World War First, he was conscripted into the Prussian army as a doctor. After the end of the First World War, he participated in the Wielkopolska Uprising and the Polish-Bolshevik war, also as a doctor. He completed his medical studies in Lvov in 1921. In the subsequent years he worked as an ophthalmologist in Poznań, among others, as the senior registrar of the ophthalmological ward at the Provincial Children’s Hospital.
PL
Przedstawione zostały dwa uzupełniające się wspomnienia uczestników kampanii wrześniowej 1939 r., farmaceuty Alfreda Reysnera, i lekarza Stanisława Waliszewskiego. Obaj służyli w Armii „Poznań”, w tym samym szpitalu polowym. Obaj wzięli udział w bitwie nad Bzurą, gdzie ich dywizja poniosła znaczne straty i praktycznie przestała istnieć jako zorganizowana jednostka. Charakterystyczną cechą obu wspomnień jest brak opisów działań medycznych i dominujący pesymizm oraz poczucie tragizmu.
EN
This is a presentation of the memoirs of two participants of the Polish September campaign of 1939 – a pharmacist Alfred Reysner (1911-1983), and a physician Stanisław Waliszewski. Their accounts complement each other. Both of them served in the “Poznań” Army, in one field hospital. Both of them took part in the battle of the Bzura, during which their division suffered considerable losses. The characteristic feature of both memoirs is the lack of descriptions of medical activity as well as the dominant pessimism and the feeling of tragedy.
PL
Tadeusz Jankowski (1914-1990) był absolwentem studiów lekarskich i Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. Dyplom uzyskał w 1939 r. Jako dowódca plutonu sanitarnego uczestniczył w kampanii wrześniowej i dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł. Jako żołnierz Armii Krajowej uczestniczył w powstaniu warszawskim. Po zakończeniu II wojny światowej pracował jako lekarz w kolejowej służbie zdrowia w Ostrowie Wielkopolskim, a ponadto w latach 1951-1962 jako ordynator oddziału chorób wewnętrznych szpitala powiatowego w tym mieście. Był autorytetem moralnym i zawodowym dla innych lekarzy.
EN
Tadeusz Jankowski (1914-1990) studied medicine and simultaneously attended the Infantry Cadets School in Warsaw. He graduated in 1939. As the commander of the sanitary platoon he participated in the Polish September campaign of 1939. He was captured by Germans, but managed to escape. He was the Home Army soldier. After the end of World War II, he worked as a physician at the railway healthcare centre in Ostrów Wielkopolski, and between 1951 and 1962 as the senior registrar of the internal diseases ward at the district hospital, also in Ostrów Wielkopolski. He was a moral and professional authority for other physicians.
EN
The year 1918 signifies both, the end of World War I and the beginning of state independence in the Eastern part of Europe. This ambivalence concerns different aspects of life, such as political affairs and society, arts and culture, literature, philosophy and religion. The following study discusses and considers chances and challenges of this ambivalence for an ecumenical dialogue in Europe. Therefore, these aspects of life will be analysed concerning the role of memory culture and also concerning the different kinds of remembrance in particular countries. In order to draw benefit from these results for parish oriented (adult) education and for ecumenical projects, theses considerations can be adopted as impulses for particular situations.
DE
Die Jahreszahl 1918 markiert nicht nur das Ende des Ersten Weltkriegs. Für einige Staaten steht sic für den Beginn ihrer staatlichen Unabhängigkeit. Dieser ambivalente Charakter lässt sich, wie im Folgenden untersucht wird, an mehreren Lebensbereichen aufzeigen. Dazu gehören Politik und Gesellschaft ebenso wie Kunst und Kultur, Literatur, Philosophie und Religion. Der Schwerpunkt der folgenden Überlegungen betrifft die Frage, welche Chancen, aber auch welche Herausforderungen das Erinnern an dieses ambivalente Schicksalsjahr für den ökumenischen Dialog in Europa hat. Daher werden die unterschiedlichen Lebensbereiche daraufhin befragt, welche Rolle die jeweilige Erinnerungskultur und Erinnerungsform in verschiedenen Ländern spielte und spielt. Um die Ergebnisse religions- und gemeindepädagogisch ökumenisch nutzen zu können, werden Projektanregungen gegeben, die zur jeweiligen Situation vor Ort adaptiert werden müssen
PL
Rok 1918 nic oznacza jedynie końca I wojny światowej. Dla kilku krajów jest również początkiem ich państwowej niezależności. Ten ambiwalentny charakter pozwala odnieść się, jak zostanie to przeanalizowane w dalszym toku wnioskowania, do większej liczby obszarów życiowych, takich jak polityka, społeczeństwo, sztuka, kultura, literatura, filozofia i religia. Główny punkt rozważań odnosi się do pytania, jakie szanse, ale też i wyzwania przedstawia pamięć o tej dacie dla dialogu ekumenicznego. Następnie zbadane zostały wymienione wyżej obszary pod kątem pytania, jaką rolę w poszczególnych krajach odgrywają i odgrywały kultura i formy pamięci. Aby umożliwić ekumenicznie wykorzystanie religijnych i pastoralnych wyników, przedstawione zostały sugestie projektów, które powinny być zaadoptowane do konkretnych przypadków.
EN
The work entitled “Reflections of an Unpolitical Man”, written during World War I, includes an essay against the Western states. Thomas Mann compares democratic countries and the societies created after the French Revolution with the German concept of society and a country based on conservative values. Equality is set against hierarchy, the individual against the community, and a secular perspective against a religious one. Defiance of the West is based on Protestantism. The references to Nietzsche and Schopenhauer, in agreement with Darwin's theory of evolution, are advanced by the West as an argument for the conflict between rationalism and irrationalism. At the end of Thomas Mann’s work, this conflict is solved by the “principle of irony”, which gives the author the opportunity to reconcile himself with the concept of democracy. This also dominated his future work.
|
2022
|
vol. 39
|
issue 1
178-211
EN
Having hosted a large number of North Caucasian immigrants since the end of the 19th century, Turkey has always been a very important centre for the political activities of the Caucasian Mountaineers. eTh political activities of the Mountain immigrant community show some characteristic diefrences across Turkey, the Caucasus, and Europe. While these activities were sometimes limited only to the internal politics of the Ottoman Empire and Turkey, some of them were focused on the liberation of the Caucasus, and some of them were related to both. eTh common point of all these activities is that they are the circles of a chain of nested individual events which seem to be completely irrelevant and independent from each other. Caucasian Mountaineers became a great power in the palace, army, and politics as soon as they have begun to appear in Ottoman social life. Many émigré leaders had joined the Ottoman opposition movement as decisive rulers during the revolutionary years. Association of Circassian Unity (Djamiyet-i Ittikhadiye-i Cherakise) that had been founded in Cairo in 1899, can be considered to be an example of early North Caucasian activism in the Ottoman Empire.1 hTe Caucasian Mountaineers who had decisive roles in the Ottoman and Russian revolutions, had always been in close communication and cooperation with each other. Magomed Bek Hadjetlashe (aka Gersh / Grigory Ettinger) who was a spy of the Tsar's secret police was a very striking example of this. He was exposing the regime opponents on both sides by manipulating the dissidents in both the Caucasus and 1 (39) 2022 pamięć i spr awiedliwość
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.