Search results

1

Konstytucyjna wolność działalności gospodarczej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

100%

Ogonowski A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 1 (9)

213-235

PL

Niniejsza publikacja stanowi próbę przekrojowego omówienia dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na temat wolności gospodarczej uregulowanej przez art. 20 i art. 22 polskiej Konstytucji. W pierwszej części omówiona zostaje podwójna natura wolności działalności gospodarczej, którą Trybunał Konstytucyjny interpretuje jako konstytucyjną zasadę ustrojową, jak również prawo podmiotowe o charakterze negatywnym. Wskazany zostaje również sposób i charakter powiązania tych dwóch różnych ujęć omawianej wolności. Następnie przedstawiona zostaje kwestia dopuszczalności ograniczania wolności działalności gospodarczej. Analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wskazuje tutaj, iż punktem odniesienia dla określenia granic ingerencji ustawodawcy w wolność gospodarczą można szukać nie tylko w „ważnym interesie publicznym” z art. 22 Konstytucji, ale również - w pewnym zakresie - w art. 31ust.3, proklamującym zasadę proporcjonalności. Publikacja zakończona jest próbą podsumowania orzecznictwa polskiego sądu konstytucyjnego na temat konstytucyjnej wolności działalności gospodarczej, oraz zmierza do udzielenia odpowiedzi na pytanie czy - na gruncie orzecznictwa TK - kategorii wolności działalności gospodarczej można przypisać walor pojęcia w pełni ukształtowanego.

EN

The present publication constitutes an attempt of a sectional overview of the previous jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal on the subject of freedom of economic activity regulated under article 20 and article 22 of the Polish Constitution. Objective analysis begins with the description of double nature of the freedom of economic activity that is interpreted by the Tribunal as a constitutional principle (rule of law) as well as one of the fundamental rights. The presentation concerns itself also with the type of the interrelationship between these two ways of expression of the analysed freedom. Further on, the presentation concentrates on the admissibility of the limitation of the freedom of economic activity. Analysis of the jurisdiction of the Constitutional Tribunal indicates, that the legal limits of the legislator’s interference within the scope of the freedom of economic activity comes out not just as „of important public interest” under article 22 of the Polish Constitution, but also has its basis in article 31 section 3, that formulates the principle of proportionality. The article ends up with an attempt to resume the jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal on the subject of freedom of the economic activity as well as attempts to answer the question if, under jurisdiction of the Constitutional Tribunal, the present freedom has already taken a fully formed shape and meaning.

2

Podejmowanie działalności gospodarczej w obszarze usług turystycznych w świetle wolności gospodarczej

88%

Wojtczak D.

internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny

|

2018

|

vol. 7

|

issue 4

8-22

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza działalności gospodarczej w obszarze usług turystycznych w kontekście wolności gospodarczej. Główne rozważania autora koncentrują się na aspekcie prawnym w zakresie podejmowania działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług turystycznych oraz ograniczeniach reglamentacyjnych stosowanych w tym sektorze gospodarki. Głos Autora wpisuje się w bieżącą dyskusję na temat poszerzania sfery wolności gospodarczej. Wciąż bowiem postuluje się, aby ograniczeń wolności gospodarczej było jak najmniej lub by były one mniej dotkliwe dla przedsiębiorców. Patrząc przez pryzmat uregulowań prawnych, należy stwierdzić, że obszar reglamentacji świadczenia usług turystycznych uległ deregulacji tylko w odniesieniu do barier prawnych wejścia na rynek, czyli samego podejmowania tej działalności. W odniesieniu do uregulowań materialno-prawnych, zakres reglamentacji świadczenia usług turystycznych stale zwiększa się, co jest konsekwencją zarówno uregulowań unijnych, jak i potrzeb związanych z ochroną świadczeniobiorców.

3

Wolność działalności gospodarczej a pandemia COVID-19. Uwagi w kontekście konstytucyjnego zakazu naruszania istoty wolności i praw (art. 31 ust. 3 zd. 2 Konstytucji RP)

75%

Uliasz R.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

175-189

EN

Due to the COVID-19 pandemic, the years 2020–21 have seen a significant number of restrictions of constitutional rights and freedoms, including those concerning the freedom of business. It is a matter of dispute if such severe limitations are in line with Article 31(3) of the Constitution of the Republic of Poland which prohibits, between others, to violate the essence of rights and freedoms. From the author’s perspective there is a strong argument that the COVID-19 legislation aimed to limit the freedom of business for epidemical reasons is in fact contrary to the principle laid down in Article 31(3) of the Constitution.

PL

Skutkiem pandemii COVID-19 w 2020 i 2021 r. było wprowadzenie przez ustawodawcę szeregu regulacji prawnych skutkujących ograniczeniem niektórych wolności i praw konstytucyjnych, w tym wolności działalności gospodarczej, o której mowa w art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ograniczenia te, przybierające niekiedy postać całkowitego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej danego rodzaju, budzą istotne wątpliwości natury konstytucyjnej. Dotyczą one nie tylko trybu ich wprowadzenia, ale również ich zgodności z konstytucyjnym zakazem naruszania istoty wolności i praw. Zdaniem autora, istnieje wiele argumentów przemawiających za tym, że ten ostatni zakaz – znajdujący swój normatywny wyraz w art. 31 ust. 3 zdanie 2 Konstytucji RP – został naruszony.

4

REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI W ZAKRESIE PROWADZENIA GIER NA AUTOMATACH W ŚWIETLE SWOBODY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ – ROZWAŻANIA DE LEGE LATA I DE LEGE FERENDA

75%

HEJBUDZKI M.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2017

|

vol. 26(26)

137-155

PL

Cel Tematyka opracowania koncentruje się na zagadnieniu, czy wprowadzenie bezwzględnego zakazu urządzania gier na automatach poza kasynami rzeczywiście mieści się ramach prawnych przesłanek dopuszczających stosowanie ograniczeń względem zasady swobody działalności gospodarczej, a zatem, czy delegalizacja organizacji gier na automatach poza kasynami jest konieczna dla ochrony „ważnego interesu publicznego” w rozumieniu art. 20 i art. 22 Konstytucji, a także czy zasadne jest objęcie tej działalności monopolem państwa. Metody Praca stanowi studium prawne, w którym podstawowym materiałem weryfikacyjnym przy ocenie zasadności poszczególnych rozwiązań prawnych uczyniono przepisy prawne. Dlatego badania zarysowanej problematyki zostały oparte w głównej mierze na metodzie dogmatycznej jako najefektywniejszej w procesie egzegezy norm prawnych. Stanowisko takie jest konsekwencją założenia, że optymalna prawna regulacja poruszonej tematyki jest jednym z głównym warunków osiągnięcia założonych celów. Jako uzupełniająca została wykorzystana metoda historyczna w odniesieniu do ewolucji przepisów w przedmiotowym zakresie. Wyniki Analiza zagadnienia prowadzi do konkluzji, że sektor hazardowy powinien podlegać kontroli i nadzorowi organów państwa oraz, że władza publiczna winna chronić obywateli przed ryzykiem uzależnienia od hazardu. Wprowadzenie zakazu gry na automatach poza kasynem wynikało z dostrzeżonej przez ustawodawcę potrzeby dokonania kompleksowej zmiany przepisów regulujących obszar dynamicznie rozwijającego się rynku gier hazardowych uzasadnionej występującymi na tym rynku niekorzystnymi społecznie zmianami i nieprawidłowościami. Wnioski Przyjęta w art. 22 Konstytucji klauzula generalna ważnego interesu publicznego pozwala na uznanie za konstytucyjnie dopuszczalne ograniczenie swobody działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu automatów gry wyłącznie w kasynach, ponieważ jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa, porządku publicznego, zdrowia, wolności i moralności publicznej. Istniejące ograniczenia w tym zakresie spełniają konstytucyjny wymóg proporcjonalności, tzn.: zastosowane środki prowadzą do zamierzonych celów, są niezbędne dla ochrony interesu, z którym są powiązane, skutki ograniczeń są proporcjonalne do ciężarów nakładanych na obywatela. Natomiast niezrozumiałe są propozycje przywrócenia możliwości organizowania gier na automatach poza kasynami gry. Wprowadzenie monopolu państwowego na prowadzenie automatów gier w salonach będzie kolidowało z zasadą wolności działalności gospodarczej, ponieważ nie istnieją racjonalne względy przed ograniczeniem przedsiębiorców w tej dziedzinie życia gospodarczego, skoro jednocześnie zostanie stworzona ścieżka prawna do szerokiego dostępu do automatów. Przyjęcie proponowanych zmian ujawni prymat interesów fiskalnych państwa nad wartościami takimi jak zdrowie publiczne. Jednocześnie obnaży słabość Państwa, które nie mogąc przy użyciu innych środków zlikwidować tzw. „szarej strefy” postanowi włączyć się w krąg beneficjentów tej działalności, sankcjonując ją prawnie i ignorując dobro obywateli.

5

Polityka ustawodawcy w zakresie podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej

63%

Gajewski P.

Studenckie Zeszyty Naukowe

|

2018

|

vol. 21

|

issue 38

EN

In the article, the author defined what objectives and values the Polish law-giver is guided by in the field of regulations regarding public economic law. He referred to both the Freedom of Business Activity Act and the Entrepreneurship Law Act, as well as to the relation of the economic law with EU law and the Polish Constitution. This study also considers the possibility of ensuring equality for economic entities and freedom of economic activity.

PL

Autor w niniejszym artykule przeprowadził wywód, w którym określił, jakimi celami i wartościami kieruje się polski ustawodawca w zakresie regulacji dotyczących prawa gospodarczego publicznego. Odniósł się zarówno do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jak i do ustawy Prawo przedsiębiorców, a także do relacji ustawy gospodarczej z prawem unijnym i polską Konstytucją. W niniejszym opracowaniu podjęto również rozważania na temat możności zapewnienia równości podmiotom gospodarczym i wolności działalności gospodarczej.

6

Konstytucyjność praktyki stosowania i wykładni art. 99 ust. 3 i 3a ustawy Prawo farmaceutyczne – ewolucja stanowiska sądów administracyjnych

63%

Jabłoński M., Jarosz-Żukowska S.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 6(70)

339-353

PL

W opracowaniu poddano analizie orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące zakresu stosowania art. 99 ust. 3 i 3a ustawy Prawo farmaceutyczne. Za niekonstytucyjną uznano praktykę rozszerzającej wykładni tego przepisu, przyjmującej, iż ma on zastosowanie nie tylko w postępowaniu o udzielenie zezwolenia na prowadzenie apteki, ale także w postępowaniu w sprawie jego zmiany i cofnięcia. Autorzy wyrażają przekonanie o konieczności ustabilizowania się stanowiska sądów w tej materii i przyjęcia poglądu wyrażonego w najnowszych wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego, iż art. 99 ust. 3 i 3a u.p.f. jest jasnym i spójnym przepisem o wyłącznie kompetencyjnym charakterze. Wywodzenie z niego niewyrażonych przez ustawodawcę obowiązków podmiotu prowadzącego aptekę narusza fundamentalne zasady i wartości konstytucyjne.

EN

The study analyzes the jurisprudence of administrative courts regarding the scope of application of Art. 99 sec. 3 and 3a of the Pharmaceutical Law. The application of an extensive interpretation of this provision was deemed unconstitutional. Such an interpretation assumes that it is applicable not only in the procedure for granting a permit to operate a pharmacy, but also in the procedure for its amendment and withdrawal. The authors express the conviction that it is necessary to stabilize the position of the courts in this matter and to adopt the view expressed in the latest judgments of the Supreme Administrative Court that Art. 99 sec. 3 and 3a of the Pharmaceutical Law Act is a clear and coherent provision of a purely competence nature. Deriving from this provision the obligations of an entity running a pharmacy that have not been expressed by the legislator violates fundamental constitutional principles and values.

7

Restriction of public subjective rights to use the environment and freedom of economic activity – concessions and permits

63%

Czech E. K.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2020

|

vol. 18

|

issue 4

23-33

PL

Publiczne prawa podmiotowe, tak jak, co do zasady, wszystkie prawa i wolności określone w przepisach polskiego porządku prawnego, doznają ograniczeń. Wolność działalności gospodarczej jest publicznym prawem podmiotowym uregulowanym normami Konstytucji. Z kolei publiczne prawo podmiotowe do korzystania ze środowiska zostało unormowane przepisami art. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska. Taki stan prawny nie powoduje, że koncesje i zezwolenia traktowane jako ograniczenia publicznego prawa podmiotowego rangi konstytucyjnej nie mogą być jednocześnie ograniczeniami publicznego prawa podmiotowego uregulowanego w ustawie zwykłej. Zauważyć należy, że forma ograniczenia jest tym bardziejłagodna im mniej strategicznej sfery życia państwa i obywateli dotyczy. Należy mieć jednak na uwadze, że owa strategiczność dziedzin działalności państwa czy obywateli nie może być określana w oderwaniu od obowiązku ochrony środowiska, będącej zadaniem państwa. Wskazana prawidłowość może być stosowana także w odniesieniu do innych dóbr prawnych, w tym środowiska. W zakresie tego ostatniego dobra prawnego wymagana jest jednak szczególna ostrożność w jej stosowaniu. Koncesje i zezwolenia wpływają na realizacje publicznego prawa podmiotowego do środowiska, zarówno podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, jak i podmiotów pozostających w obszarze odziaływania tej działalności. Wpływ ten możebyć przy tym różny i zależy od udzielenia danego zezwolenia czy koncesji, czy też od odmowy ich przyznania. Zarówno jednak ich przyznanie, jak i odmowa ich przyznania będą wywoływały ograniczenia publicznych praw podmiotowych do korzystania ze środowiska.

EN

Public subjective rights, as all rights and freedoms set out in the Polish legal order can, in principle, be restricted. Freedom of economic activity is a public subjective right regulated by the standards of the Constitution. In turn, the public subjective right to use the environment was regulated by the provisions of Article 4 of the Environmental Protection Law. In such a legal environment, concessions and permits treated as a restriction of public subjective right of constitutional rank can at the same time be limitations to the public subjective rights provided for in the relevant statutes. It should be noted that the less strategic the sphere of life of the state and citizens is, the gentler the form of restriction. It should be borne in mind, however, that the strategic importance of the state’s or citizens’ activity cannot be determined in isolation from the state’s obligation to protect the environment. This may also be applied to other legal goods, including the environment. However, special care is required in application with reference to the latter. Concessions and permits affect the enjoyment of public subjective right to the environment, both by entitiesengaged in a business activity and those affected by the said activity. This impact may differ and depends on whether a given permit or concession is granted or refused. However, both granting or refusing to grant them will result in restrictions of public subjective rights to use the environment.

8

Wolność gospodarcza i jej ograniczenia na tle różnych modeli ekonomicznych

63%

Mielnik M.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2023

|

vol. 21

|

issue 1

149-175

EN

A principle enshrined in the Constitution of the Republic of Poland is the guarantee of economic freedom, which is also the basis of the market economy, on which restrictions may be imposed only by law or for reasons of important public interest. In view of the importance of this principle in the Polish legal order, it is still a topical scientific and research issue. For this reason, the author attempts to present the most important issues related to the essence of economic freedom in juxtaposition with the three main economic models occurring today and the limitations that the principle of economic freedom has to face.

PL

Zasadą wpisaną w Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej jest gwarancja wolności gospodarczej, będącej jednocześnie podstawą gospodarki rynkowej, na którą ograniczenia mogą być nakładane tylko w drodze ustawy lub ze względu na ważny interes publiczny. W związku z doniosłością niniejszej zasady w polskim porządku prawnym stanowi ona nadal aktualną problematykę naukowo-badawczą. Z tego też powodu autorka próbuje przedstawić najważniejsze kwestie związane z istotą wolności gospodarczej w zestawieniu z trzema głównymi modelami ekonomicznymi występującymi współcześnie oraz ograniczeniami z jakimi zasada wolności gospodarczej musi się zmierzyć.

9

Pojęcie działalności gospodarczej w Prawie przedsiębiorców

63%

Nowicki H., Kucharski K.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2021

|

vol. 16

|

issue 18 (1)

185-204

EN

The article analyses the hallmarks of the concept of economic activity contained in the Entrepreneurs’ Law Act. The research perspective included the determination of the systemic consequences related to the positive qualification of activity as economic activity. In this respect, both the Polish legal system as well as the law in the supranational dimension were taken into account. It was assumed that the definition contained in the Entrepreneurs’ Law Act is adequate for the entire legal system, with the exceptions expressly provided by the legislator. This results from the universal character of the term in question, which with its content properly serves the purpose of achieving the constitutionally guaranteed freedom of economic activity.

PL

W artykule analizie poddane zostały desygnaty pojęcia działalności gospodarczej zawartego w ustawie Prawo przedsiębiorców. Perspektywa badawcza obejmowała ustalenie systemowych następstw związanych z pozytywną kwalifikacją działalności jako gospodarczej. Uwzględniono w tym zakresie zarówno system prawa polskiego, jako również prawo w wymiarze ponadnarodowym. Przyjęto, iż definicja zawarta w ustawie Prawo przedsiębiorców właściwa jest dla całego systemu prawa, z wyjątkami przewidzianymi przez ustawodawcę wprost. Wynika to z uniwersalnego charakteru przedmiotowego pojęcia, które swoją treścią właściwie służy realizacji konstytucyjnie gwarantowanej wolności działalności gospodarczej.

10

Refleksje nad odpowiedzialnością za wykroczenie z tytułu odmowy świadczenia usługi (art. 138 k.w.) w kontekście unormowań cywilnoprawnych

54%

Hara M.

Ius Novum

|

2019

|

vol. 13

|

issue 1

116-131

EN

The article aims to provide a critical analysis of the regulation of Article 138 MC, which stipulates service provider’s liability for refusal to provide a service that he or she is obliged to provide. The reasoning presented aims to determine actual scope of penalisation by indicating that liability under Article 138 MC can be considered only when a service provider is obliged to provide a service within the meaning of civil law. The obligation may result from the law but, as a rule, a contract between a service provider and a customer is its source. In general, a service provider cannot free himself/herself from the obligation to provide a service only based on religious rules or conscience (called conscientious objection). If he or she states that the provision of the service is against the rules of his/her religion or conscience, he or she can refrain from entering a contract. The article presents a few special types of contracts and indicates the way in which conscience is protected in each case (Article 53 of the Constitution of the Republic of Poland). The article also discusses doubts raised in connection with constitutionality of Article 138 MC and indicates, inter alia thanks to a comparison with other norms of the Misdemeanour Code, that the provision is not disproportional and does not violate the constitutional principle of economic freedom. Therefore, its potential change or repealing should be considered in the context of shaping criminal law policy through legislation and not questioning its compliance with the basic law. Working on the article, the author used in particular a formal-dogmatic method as well as a legal-comparative method.

11

Wspieranie rozwoju działalności gospodarczej w ujęciu zasad i wartości

51%

Kokocińska K.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

vol. 80

|

issue 4

41-53

EN

The normative scope of the Act: Law on Entrepreneurs encompasses the rules of the undertaking, performance and termination of economic activity on the territory of the Republic of Poland, including the rights and the obligations of entrepreneurs as well as the tasks of public authority. Although the subject matter of the Act does not differ substantially from what was regulated by the Act on Freedom of Economic Activity, attention should be drawn to the manner in which the normative scope of the law on entrepreneurs is approached. The subject matter which the Act regulates, being a fundamental law governing economic relationships, has been anchored in legal values whose significance for entrepreneurs is nothing short of crucial, while the principles it relies on (the rule of law, legal certainty, freedom of economic activity) serve specific purposes, in that they seek to ensure the rights of entrepreneurs and guarantee continuous development of economic activity under conditions of free competition. These principles underscore the status of entrepreneurs, the significance of economic liberties and subjective rights. An analysis of the provisions contained in the Act in the light of its objective which the legislator formulates as ‘continuous development of economic activity,’ leads to the conclusion that this statutory determination of the behaviours of public administration dovetails with the legal category of ‘supporting entrepreneurship,’ a category both acknowledged and described in the doctrine. Significantly enough, the behaviours in question span detailed tasks of public administration which need to be carried out as part of its typical functions within the domain of economic activity, as well as general norms governing the interaction between the administration and the entrepreneurs.

PL

Ustawa Prawo przedsiębiorców obejmuje swoim zakresem normowania zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym prawa i obowiązki przedsiębiorców oraz zadania organów władzy publicznej. I choć materia ustawy nie różni się znacząco od regulacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, to należy zwrócić uwagę na sposób ujęcia zakresu normowania ustawy Prawo przedsiębiorców. Materia objęta regulacją tej podstawowej dla stosunków gospodarczych ustawy osadzona została w wartościach prawnych o zasadniczym znaczeniu dla przedsiębiorców, a ujęte w niej zasady (praworządności, pewności prawa, wolność działalności gospodarczej) służą określonym celom: zagwarantowaniu praw przedsiębiorców oraz zapewnieniu ciągłego rozwoju działalności gospodarczej w warunkach wolnej konkurencji. Zasady te podkreślają status przedsiębiorców, znaczenie gospodarczych wolności i praw podmiotowych. Analiza przepisów ustawy w kontekście realizacji celu określonego przez ustawodawcę jako „ciągły rozwój działalności gospodarczej” prowadzi do wniosku, że to ustawowe określenie zachowań administracji publicznej mieści się w znanej i opisanej w doktrynie kategorii prawnej, jakim jest „wspieranie przedsiębiorczości”. Przy czym są to zarówno szczegółowe zadania organów administracji publicznej związane są z realizacją typowych funkcji administracji w działalności gospodarczej, jak i ogólne normy postępowania w stosunkach z przedsiębiorcami.

12

Uwagi o (nie)konstytucyjności sankcji za naruszenie samodzielności zawodowej farmaceuty przez podmiot prowadzący aptekę

51%

Jarosz-Żukowska S.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

499-510

EN

The aim of the study is an attempt to assess the constitutionality of the provision of Art. 103 sec. 2 point 10 of the Pharmaceutical Law Act, amended by the Pharmacist Profession Act of 10 December 2020. This provision extends the scope of the sanction of withdrawal of a pharmacy authorization to cases of violation of the professional independence of a pharmacist by the entity running it (entrepreneur), as provided for in Art. 35 sec. 2 of the Pharmacist Profession Act. Critical analysis was also applied to the parliamentary discussions on the need to clarify the nature of the violation in question with the criterion of „persistence” in the context of the admissibility of using vague terms in the law. According to the thesis of the study, the resignation from this criterion seriously questions the compliance of Art. 103 paragraph 2 point 10 Pharmaceutical Law Act in connection with Art. 35 sec. 2 Pharmacist Profession Act with the principle of specificity of law, the principle citizens’ trust in the state and the law it enacts, as well as the principle of legal certainty and legal security, and the principle of proportionality of interference in the sphere of freedom of economic activity and property right.

PL

Celem opracowania jest próba oceny konstytucyjności przepisu art. 103 ust. 2 pkt 10 ustawy – Prawo farmaceutyczne, znowelizowanego ustawą o zawodzie farmaceuty z 10 grudnia 2020 r. Przepis ten rozszerza zakres stosowania sankcji cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki na przypadki naruszenia przez podmiot ją prowadzący (przedsiębiorcę) samodzielności zawodowej farmaceuty, o której stanowi art. 35 ust. 1 ustawy o zawodzie farmaceuty. Krytycznej analizie poddano dyskusje parlamentarne nad potrzebą doprecyzowania charakteru wskazanego naruszenia o kryterium „uporczywości” w kontekście konstytucyjności stosowania w przepisach prawa pojęć niedookreślonych. Zgodnie z główną tezą opracowania rezygnacja z tego kryterium podaje poważnie w wątpliwość zgodność art. 103 ust. 2 pkt 10 Pr. farm. w związku z art. 35 ust. 2 u.z.f. z zasadą określoności prawa, zaufania obywatela do państwa i stanowionego przezeń prawa oraz pewności prawa i bezpieczeństwa prawnego, a także zasadą proporcjonalności ingerencji w sferę wolności działalności gospodarczej i prawa własności.

13

O pojęciu wolności gospodarczej w ekonomii i w naukach prawnych

51%

Reszczyński J.

Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko

|

2018

|

issue 1/2018 (2)

7-33

EN

The notion of „economic freedom” very often appears in publications evaluating the influence of political, doctrinal and constitutional factors on the economy of particular countries. The term servers the comparison of the degrees of governmental direct and indirect impact on economic processes in those countries. The actual situation is confronted with a model of free market which is devoid of the state actions regulating the economy, as well as devoid of any social environment influencing entrepreneurs’ decisions. In language a term signifies an idea. It denotes a mental construction in which an abstract idea is contained. Publications on „economic freedom” usually do not define this term. However, a methodological reflection on the modality of its usage is needed, since „economic freedom” appears in vernaculars of a few disciplines of knowledge, each of which describing the reality by means of differing instruments. This fact considerably moulds the understanding, as well as the creation of economic reality by governments. The term „economic freedom” itself was begotten and established in its scope in the 18th and 19th centuries as a political and doctrinal proposition of liberal movements. At the end of the 20th century it was subject to detailed economic analysis when the neoliberal trend took it as the basis for comparisons and assessments on a global scale. Also, economic freedom became an element of legal normative order. Due to the realization of liberal constitutional demands at present economic freedom is taken as a legal interest and a natural human right. In the sphere of law regulations are applies after deductive reasoning consisting in the combination of facts and general notions. In the absence of a precise concept of what is to be protected, it is impossible to establish a guarantee of legal protection. Meanwhile, economic freedom must be protected, which is indisputable among economists irrespective of their opinions on the scope of the said protection. The present analysis leads to the conclusion, that the 18th and 19th century liberal foundations continue to define the concept of economic freedom in the realm of economy and law. There exists, however, one distinction. In economy neoliberal inspirations helped establish a few dozen components jointly defining the discussed notion. This complex definition is a reference point for other disciplines. Nevertheless, in the sphere of law, legislators and justices are unaware of the economics’ approach to the term. The terminology used by lawyers is volatile and undoubtedly lacks a cohesive notion of „economic freedom”. Law accounts for only some of its aspects and determines merely partial scopes of protection, which is neither comprehensive nor consistent. Irrespective of the future formulation of the regulations on economic freedom as defined be the science of economy, the utmost proposition resulting from the present analysis is the transfer of economic knowledge to the realm of law.

PL

„Wolność gospodarcza” jest terminem, który często pojawia się w publikacjach oceniających wpływ czynników doktrynalnych, politycznych i ustrojowych na gospodarkę poszczególnych państw. W praktyce służy porównaniu, w jakim zakresie i stopniu władza publiczna oddziałuje w nich bezpośrednio lub pośrednio na procesy gospodarcze. Stan faktyczny zostaje skonfrontowany z modelem wolnego rynku, w którym nie ma władczych działań, regulujących nie tylko funkcjonowanie gospodarki, ale nawet otoczenia społecznego, które wpływa na decyzje przedsiębiorców. Termin jest w języku znakiem pojęcia. Wskazuje konstrukcję myślową, w której skupia się abstrakcyjnie ujęta istota oznaczonych nim zjawisk albo idei. W publikacjach posługujących się terminem „wolność gospodarcza” z reguły nie definiuje się treści tego pojęcia. Brak także refleksji metodologicznej nad modalnością jego stosowania. Jest ona jednak potrzebna, gdyż „wolność gospodarcza” występuje w języku kilku dziedzin wiedzy, posługujących się zróżnicowanymi instrumentami opisu rzeczywistości. Ma to istotny wpływ na rozumienie, a zwłaszcza na kreację rzeczywistości gospodarczej przez władze publiczne. Samo pojęcie „wolność gospodarcza” zrodziło się i ustaliło swój zakres w XVIII i XIX wieku jako postulat polityczny oraz doktrynalny ruchów liberalnych. Jego treść była przedmiotem szczegółowej analizy wedle kryteriów ekonomicznych pod koniec XX wieku, gdy nurt neoliberalny znalazł w nim podstawę porównań i ocen wolności w skali globalnej. Wolność gospodarcza stała się jednak również elementem prawnego porządku normatywnego. Na skutek realizacji liberalnych żądań ustrojowych jest dziś chronionym dobrem prawnym traktowanym jako naturalne prawo człowieka. W prawie aparatura pojęciowa odgrywa znacznie większą rolę niż w ekonomii. Stosowanie przepisów dokonuje się w rozumowaniu dedukcyjnym, opartym na zestawieniu pojęć ogólnych i stanów faktycznych. Jeśli brak precyzyjnego pojęcia tego, co należy chronić, nie można w systemie prawnym ustanowić gwarancji prawnych ochrony. Wolność gospodarcza wymaga tymczasem ochrony, co wynika z ocen ekonomistów, niezależnie od opinii w kwestii zakresu ochrony. Analiza zawarta w prezentowanej publikacji prowadzi do wniosku, że uformowane w XVIII i XIX wieku fundamenty doktryny liberalnej wyznaczają nadal podstawy rozumienia wolności gospodarczej w naukach ekonomicznych i naukach prawnych – z jedną różnicą. W naukach ekonomicznych inspiracje neoliberalne doprowadziły do ustalenia kilkudziesięciu składników, które łącznie definiują obecnie treść tego pojęcia. W ekonomii sformułowano złożone i wieloczynnikowe pojęcie, które musi stanowić punkt odniesienia dla innych nauk. Tymczasem nauce prawa oraz prawodawcom i sądom wyniki ustaleń ekonomistów nie są znane. Stosowana przez prawników terminologia jest zmienna i nie ulega wątpliwości, że w prawie brak całościowego pojęcia „wolność gospodarcza”. Wskazuje się w nim tylko niektóre jej aspekty i ustala cząstkowe zakresy ochrony. Nie jest ona zresztą ani pełna, ani konsekwentna. Niezależnie od tego, w jaki sposób należy w przyszłości formułować przepisy gwarantujące wolność gospodarczą w jej ekonomicznym rozumieniu, pierwszym postulatem, który wynika z przedstawionej analizy, jest przeniesienie wiedzy ekonomicznej w tym zakresie na grunt nauk prawnych.

Refine search results

Konstytucyjna wolność działalności gospodarczej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

Podejmowanie działalności gospodarczej w obszarze usług turystycznych w świetle wolności gospodarczej

Wolność działalności gospodarczej a pandemia COVID-19. Uwagi w kontekście konstytucyjnego zakazu naruszania istoty wolności i praw (art. 31 ust. 3 zd. 2 Konstytucji RP)

REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI W ZAKRESIE PROWADZENIA GIER NA AUTOMATACH W ŚWIETLE SWOBODY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ – ROZWAŻANIA DE LEGE LATA I DE LEGE FERENDA

Polityka ustawodawcy w zakresie podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej

Konstytucyjność praktyki stosowania i wykładni art. 99 ust. 3 i 3a ustawy Prawo farmaceutyczne – ewolucja stanowiska sądów administracyjnych

Restriction of public subjective rights to use the environment and freedom of economic activity – concessions and permits

Wolność gospodarcza i jej ograniczenia na tle różnych modeli ekonomicznych

Pojęcie działalności gospodarczej w Prawie przedsiębiorców

Refleksje nad odpowiedzialnością za wykroczenie z tytułu odmowy świadczenia usługi (art. 138 k.w.) w kontekście unormowań cywilnoprawnych

Wspieranie rozwoju działalności gospodarczej w ujęciu zasad i wartości

Uwagi o (nie)konstytucyjności sankcji za naruszenie samodzielności zawodowej farmaceuty przez podmiot prowadzący aptekę

O pojęciu wolności gospodarczej w ekonomii i w naukach prawnych