Search results

1

Powoływanie rządu w państwach Europy Środkowej i Wschodniej: analiza porównawcza

100%

Jarentowski M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2015

|

issue 5 (27)

159-180

PL

W parlamentarnych systemach rządów egzystencja rządu zależy od parlamentu, który powołuje rząd i może go odwołać. Celem tekstu jest dokonanie analizy porównawczej sposobu powoływania rządu w 11 postkomunistycznych państwach Europy Środkowej i Wschodniej, które są członkami Unii Europejskiej, w oparciu o przepisy konstytucji. Pytanie badawcze dotyczy tego, czy konstytucje pozostawiają prezydentom, którzy formalnie powołują rządy, możliwość realnego wpływu na obsadę stanowiska premiera. W efekcie umieszczam kraje na skali, na której krańcach leżą te, w których prezydent w zasadzie nie ma możliwości powołania rządu wbrew woli większości parlamentarnej (Czechy, Bułgaria, Estonia, Polska i Słowenia), oraz te, w których konstytucja formalnie pozostawia prezydentowi możliwości oddziaływania na skład rządu (Litwa, Węgry i Słowacja). Pozostałe kraje (Chorwacja, Rumunia, Łotwa) znajdują się pomiędzy tymi krańcami.

EN

The existence of cabinet in parliamentary systems of government depends on the parliament, which appoints and dismiss cabinet. Aim of the article is comparative analyze of cabinet appointment method in 11 post-communist countries of central and eastern Europe, which are members of European Union, based on constitutional provisions. Research question is whether constitution leave the presidents, who formally nominate the governments, the possibility of real influence on the cast of prime minister post. As a result, I position constitutions on a two dimension scale in which the ends are countries in which the president in principle has no possibility appoint the cabinet against the will of the parliamentary majority (the Czech Republic, Bulgaria, Estonia, Poland and Slovenia) and countries where the constitution formally leaves the President ability to influence the composition of the government (Lithuania, Hungary and Slovakia). Other countries (Croatia, Romania, Latvia) are in between these extremes.

2

REFERENDUM W SPRAWIE ODWOŁANIA WÓJTA W ZWIĄZKU Z NIEUDZIELENIEM MU WOTUM ZAUFANIA W KONTEKŚCIE ART. 67 USTAWY O REFERENDUM LOKALNYM

51%

Gurdek M.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2018

|

vol. 2

|

issue XVIII

95-107

PL

Ustawodawca ustawą nowelizującą z dnia 11 stycznia 2018 roku o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych ustanowił w dodanym art. 28aa ustawy o samorządzie gminnym nowy tryb inicjowania przez radę gminy referendum w sprawie odwołania wójta z powodu nieudzielenia mu w dwóch kolejnych latach wotum zaufania. W niniejszym opracowaniu autorka poddaje analizie skutki tak przeprowadzonego (ważnego) referendum w kontekście art. 67 ustawy o referendum lokalnym. Legislator bowiem, wprowadzając nowe rozwiązania na gruncie ustawy o samorządzie gminnym, nie dokonał żadnych zmian w ustawie o referendum lokalnym, co budzi pewne wątpliwości w zakresie skutków, jakie referendum takie wywołuje.

EN

The legislator amended the act of January 11, 2018 on the amendment of certain acts to increase the participation of citizens in the process of selecting, functioning and controlling certain public bodies in the added art. 28aa of the Local Government act, a new procedure for the commune council to initiate a referendum on the appeal of the commune head due to failure to grant him confidence in two subsequent years. In this study the author analyzes the effects of the (valid) referendum carried out in the context of art. 67 of the act on the local referendum. Legislator, by introducing new solutions under the Local Government act, did not make any changes to the act on the local referendum, which raises some doubts as to the effects of such a referendum.

3

ODRZUCENIE UCHWAŁY O UDZIELENIU ABSOLUTORIUM ZARZĄDOWI POWIATU I WOJEWÓDZTWA – GŁOS W WIELOLETNIEJ DYSKUSJI

41%

Gurdek M.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2019

|

vol. specjalny

|

issue XIX

237-263

PL

Instytucja absolutorium w samorządzie terytorialnym od lat wywołuje wątpliwości. Przepisy wszystkich trzech ustaw ustrojowych regulujące kwestie dotyczące podejmowania uchwał w tej sprawie zostały tak skonstruowane, że istnieje możliwość interpretowania ich w różny sposób. Dodatkowo od roku 2002 wprowadzono w gminnej procedurze absolutoryjnej zmiany, co spowodowało, że w stosunku do powiatów i województw zachodzą odtąd znaczące różnice. W tych dwóch bowiem jednostkach nadal obowiązuje konstrukcja tzw. formuły odwróconej, zgodnie z którą odrzucenie w głosowaniu uchwały o udzieleniu absolutorium jest równoznaczne z przyjęciem uchwały o nieudzieleniu zarządowi absolutorium. To właśnie ta konstrukcja wywołuje najwięcej problemów w praktyce. Dlatego też autorka mimo wielu opracowań, jakie do tej pory ukazały się w tym zakresie, podjęła kolejną próbę analizy tego zagadnienia w celu udzielenia odpowiedzi, w jakich okolicznościach (przy spełnieniu jakich warunków) dochodzi do odrzucenia uchwały o udzieleniu absolutorium. Skłoniła ją do tego przede wszystkim niedawno wprowadzona do samorządów instytucja wotum zaufania, która uregulowana jest na wzór istniejącego od lat absolutorium, i w procedurze której również przewidziano formułę odwróconą.

EN

The institution of discharge in local government has been raising doubts for years. The provisions of all three constitutional laws regulating issues related to adopting resolutions in this matter have been constructed in such a way that it is possible to interpret them in different ways. In addition, since 2002 changes have been introduced to the municipal discharge procedure, which has resulted in significant differences in relation to poviats and voivodships. In these two units, the construction of the so-called reverse formula, according to which the rejection in the voting of the resolution on granting discharge is tantamount to the adoption of a resolution not to grant discharge to the management board. It is this design that causes the most problems in practice. That is why the author, despite many studies that have appeared so far in this field, has made another attempt to analyze this issue in order to answer in what circumstances (under which conditions) the discharge resolution is rejected? This was prompted primarily by the confidence vote institution recently introduced to local governments, which is governed by the discharge model that has existed for years, and which also includes an inverted formula.

4

Wotum zaufania na gruncie Ustawy Zasadniczej RFN z 1949 r. i Konstytucji RP z 1997 r. w kontekście racjonalizacji systemu parlamentarnego obu państw

41%

Pach M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 1 (17)

229-258

PL

Artykuł zawiera porównawczą analizę aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących wotum zaufania w Republice Federalnej Niemiec i Polsce. Cel stanowi ocena poziomu zaawansowania racjonalizacji systemu parlamentarnego w obu tych państwach w zakresie obejmującym analizowaną instytucję prawną. Racjonalizacja parlamentaryzmu rozumiana jest przez autora artykułu jako dążenie za pomocą odpowiednio ukształtowanych środków prawnych do stabilności i efektywności ustroju poprzez wzmacnianie rządu kosztem legislatywy. Wielofunkcyjny charakter niemieckiego wotum zaufania, a zwłaszcza brak obowiązku dymisji kanclerza w razie porażki w głosowaniu nad wnioskiem o wotum zaufania, sprawiają, że niemiecka wersja tej instytucji pełniej niż jej polski odpowiednik realizuje koncepcję parlamentaryzmu zracjonalizowanego.

EN

The article contains a comparative analysis of the provisions concerning the vote of confidence currently in force in Germany and Poland. The aim of the article is to evaluate the level of the parliamentary system’s rationalization in both countries, as far as the aforementioned legal institution is concerned. The concept of the rationalization of parliamentarism is construed by the author as aiming at political stability and effectiveness by means of properly formed legal tools, through strengthening of the government at the expense of the legislative power. The multifunctional character of the German vote of confidence and, especially, the lack of the chancellor’s obligation to dismiss in case of defeat at the voting on the motion in the parliament, justify the conclusion that the German version of the analyzed institution fulfills the concept of the rationalized parliamentarism more accurately than its Polish counterpart.

5

Refusal to grant a vote of confidence to the municipal executive body - a procedural aspect

41%

Pierzchała E.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2021

|

vol. 19

|

issue 4

31-38

EN

The subject of the publication is the activity of the resolution-maker of executive bodies. From 2018, a new procedure was introduced into the legal system regarding resolutions of constitutive bodies of local government units, i.e. the emergence of resolutions by operation of law as a legal fiction and a consequence of a different action. Both the new mode of drawing up the resolutions and the legal form of the failure to grant a vote of confidence to the executive body of the commune are important. The legal form of expressing the will to refuse to grant a vote of confidence by a decision-making body is a resolution. This resolution is adopted in a special mode - without voting - and has a special character, for its validity it is necessary to justify constituting a formal part of the resolution. Therefore, the legal views presented by the supervisory authorities over the self-government, shaping the administrative practice of self-government bodies, do not find legal justification both in the act on commune self-government and in the jurisprudence practice.

PL

Przedmiotem publikacji jest działalność uchwałodwacza organów wykonawczych. Od 2018 r. wprowadzono do systemu prawnego nową procedurę dotyczącą uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, tj. pojawienie się uchwał z mocy prawa jako fikcja prawna i konsekwencja innego działania. Istotny jest zarówno nowy tryb powstania uchwał, jak i forma prawna nieudzielenia wotum zaufania organowi wykonawczemu gminy. Formą prawną wyrażenia woli odmowy udzielenia wotum zaufania przez organ stanowiący jest uchwała. Uchwała ta jest podejmowana w trybie szczególnym – bez głosowania – i ma szczególny charakter, dla jej ważności niezbędne jest uzasadnienie stanowiące część formalną uchwały. Dlatego też poglądy prawne prezentowane przez organy nadzorcze nad samorządem, kształtujące praktykę administracyjną organów samorządu, nie znajdują uzasadnienia prawnego zarówno w ustawie o samorządzie gminnym, jak iw praktyce orzeczniczej.

6

Możliwości i celowość recepcji na grunt polski współczesnych niemieckich regulacji prawnokonstytucyjnych w zakresie władzy wykonawczej.

31%

Pach M.

Kultura i Polityka

|

2010

|

issue 8

106-117

PL

Artykuł zawiera analizę możliwości i celowości wprowadzenia do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. regulacji w zakresie władzy wykonawczej znanych Ustawie Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec z 1949 r. Nowelizacja polskiej Konstytucji jest niezbędna, na co wskazuje 13-letnia praktyka jej stosowania, często prowadząca do powstawania konfliktów pomiędzy prezydentem a premierem lub ministrami. W obszarze władzy wykonawczej główne problemy to: istnienie weta ustawodawczego prezydenta przy jednoczesnym umocowaniu rządu do prowadzenia polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa, nieprecyzyjnie określony w Konstytucji podział kompetencji między organy dwuczłonowej egzekutywy, istnienie selektywnego wotum nieufności, brak mechanizmów ustrojowych gwarantujących sprawne rządzenie przez gabinet mniejszościowy. Na tle chaotycznej konstrukcji polskiej egzekutywy jako pozytywny wzór do naśladowania jawi się system kanclerski znany z RFN, z wyraźnie dominującą pozycją szefa rządu i ograniczoną głównie do funkcji reprezentacyjnych głową państwa. Nie wszystkie instytucje prawa konstytucyjnego RFN mogą znaleźć zastosowanie na gruncie polskiego państwa, jednak w zakresie władzy wykonawczej recepcja większości regulacji niemieckich usprawniłaby proces rządzenia w Polsce.

EN

The article provides an analysis of the possibilities and purposefulness of the reception of regulations pertaining to the executive, as known from the 1949 Basic Law for the Federal Republic of Germany into the Polish Constitution of 1997. A revision of the Polish Constitution is necessary, as the 13-year-long practice of its applying has led many times to conflicts between the President and the prime minister or ministers. Main problems concerning the executive are: the presidential right of suspensory veto, coexisting with the governmental competence to conduct the internal and external policy of the state; the imprecisely defined constitutional division of competences; the selective vote of non-confidence and, last but not least, the lack of instruments guaranteeing effective ruling by a minority cabinet. The German chancellor system with a clearly dominating position of the chief of government and with the role of the head of the state limited mainly to representative functions contrasts sharply with the Polish chaotic construction of the executive. Obviously, not all the institutions of the FRG constitutional law can be transferred into a foreign legal system. However, the reception of many of those concerning the executive branch could make the process of governing in Poland much more effective.

DE

Der Artikel liefert eine Analyse der Zweckmäßigkeit der Einsetzung in die polnische Verfassung aus 1997 der Regulationen im Bereich der Exekutive aus dem Grundgesetz der Bundesrepublik Deutschland aus dem Jahre 1949. Eine Novellisierung der polnischen Verfassung ist nötig, weil deren Verwendung in den letzten 13 Jahren mehrmals Konflikte zwischen dem Staatspräsidenten und dem Ministerpräsidenten oder den jeweiligen Ministern hervorgerufen hat. Die Deffizite sind im Bereich der polnischen Exekutive zu verorten und liegen speziell in der Verwendungspraxis des präsidentiellen aufschiebenden Vetos, im von der Regierung erhobenen Anspruch, eine Führungsrolle in Innen- und Außenpolitik des Staates zu übernehmen, in einer unpräzisen Verteilung der Kompetenzen zwischen den Organen der zweiköpfigen polnischen Exekutive, ferner im Gebrauch des selektiven Misstrauensvotums, und in dem Mangel von Institutionen, die ein stabiles Regieren eines Minderheitskabinetts garantieren würden. Im Vergleich zu der chaotisch konstruierten Exekutive in Polen, erscheint das deutsche Modell, das als bekannte Kanzlersystem gilt und das sich einerseits durch eine dominierende Position des Regierungschefs und andererseits lediglich repräsentative Rolle des nominellen Staatsoberhauptes auszeichnet, als empfehlenswert, um in die polnische Verfassung transferiert zu werden . Zwar nicht alle Regulationen aus dem deutschen Verfassungsrecht können von anderen Staaten übernommen werden, Doch ein Transfer des Löwenanteils der Regulationen im Bereich der Exekutive in die polnische Verfassung würde eine Verbesserung des Regierungssystems in Polen heraufbeschwören.

Refine search results

2 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

2 Roczniki Administracji i Prawa

1 Kultura i Polityka

1 Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

1 2022

1 2019

1 2018

1 2015

1 2014

1 2010

2 Gurdek M.

2 Pach M.