Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  współczesna niemieckojęzyczna literatura szwajcarska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Die Kontinuität der Neuigkeit im Werk Hugo Loetschers

100%
PL
W artykule scharakteryzowano twórczość Hugo Loetschera pod kątem jej nadzwyczajnej uniwersalności. Wiele bowiem utworów szwajcarskiego pisarza z biegiem lat nie tylko nic nie straciło na aktualności, lecz można je wręcz odnosić do coraz to innych sytuacji, które w sposób niezwykle trafny puentują. W tym kontekście wskazano zarówno na debiutancką powieść Loetschera z 1963 roku „Abwässer – Ein Gutachten”, jak i na słynną „Powieść o koniunkturze – Noe” (1967), którą przetłumaczono na wiele języków i która wciąż na nowo interpretowana jest w odniesieniu do sytuacji gospodarczej i politycznej różnych krajów. Obraz twórczości Loetschera dopełnia analiza jego najsłynniejszych powieści „Der Immune” (1975) i „Die Papiere des Immunen” (1986) oraz „Die Augen des Mandarin” (1999), które poprzez swą tematykę i strukturę są odzwierciedleniem współczesnego świata w dobie globalizacji.
EN
The paper offers a characterization of the literary output by Hugo Loetscher with an emphasis on its universality. Many of the works by the Swiss writer have not lost their relevance in the course of time but can even be said to aptly comment on modern topical issues. As examples for this one can name the debut novel “Abwässer – Ein Gutachten” (1963) or the famous “Noah. Roman einer Konjunktur” (1967), which was translated into many languages and which is interpreted time and again in relation to economic and political situations in various countries. The description of Loetscher’s output is completed with an analysis of his most famous works “Der Immune” (1975), “Die Papiere des Immunen” (1986) and “Die Augen des Mandarin” (1999), which – owing to their subject matter and structure – are reflections of the modern world of the globalization era.
PL
Tytułowa ‚ekspertyza’ w powieści Hugo Loetschera „Abwässer: Ein Gutachten” (Ścieki: Ekspertyza) przedstawia nie tylko opis miejsca pracy konserwatora sieci wodno-kanalizacyjnej. Poprzez zestawienie obowiązków i warunków pracy przebijają się prywatne przeżycia głównego bohatera, które świadczą o wyjątkowości tego stanowiska, rzutującego na jego życie osobiste. Postać owego konserwatora jako łącznika pomiędzy naszym światem a światem podziemnym jest pretekstem do głębszej analizy naszego stosunku do wybranych aspektów ochrony środowiska, zagadnień związanych z osobami wyrzuconymi poza margines społeczeństwa, ale przede wszystkim naszego stosunku do tego, czego nie akceptujemy, co przemilczamy, co wypieramy z naszej świadomości. W artykule podjęto próbę opisania niektórych aspektów owej głębszej warstwy znaczeniowej debiutanckiej powieści szwajcarskiego pisarza.
EN
The eponymous ‘expert assessment’ in the novel by Hugo Loetscher “Abwässer: Ein Gutachten” (Sewage: An Expert Assessment) is not a mere description of the workplace of a sewage plant maintenance person. The presentation of his duties and working conditions also reveals private experiences of the protagonist, which show the uniqueness of the post influencing his private life. The figure of the maintenance person as a liaison between our world and the underground world serves as a pretext for a deeper analysis of our attitude towards certain aspects of environment protection, the issues connected with those rejected by the society and above all our attitude towards all that we do not accept, that we leave unsaid, that we repel from our consciousness. The paper is an attempt to describe some of the aspects of the deeper meaning structure of the debut novel of the Swiss writer.
EN
W artykule wskazano na motyw budowania tożsamości narratora jako ważny element tekstów Petera Webera. Dociekanie i trudny proces kształtowania własnego obrazu jako pisarza są charakterystycznymi motywami jego prozy, uwydatnionymi poprzez różnorodność stylistyczną, jak również wielość form narracyjnych. Dokonując analizy tekstów „Der Wettermacher” (1993) i „Die melodielosen Jahre” (2007) zaprezentowano nie tylko obraz kilku regionów Szwajcarii, ale także wielość kultur Europy, szczególnie po wydarzeniach lat dziewięćdziesiątych XX wieku.
XX
The paper focuses on the motif of narrator’s identity construction as an important element of texts by Peter Weber. Inquiring and a difficult process of constructing one’s own image as a writer are characteristic motifs of his prose works, which are accentuated by stylistic variety and multiplicity of narrative forms. Through the analysis of the texts novels “Der Wettermacher” and “Die melodielosen Jahre” there emerges not only a picture of several Swiss regions but also of the variety of cultures in Europe, especially after the events of the 1990s.
PL
Matthias Zschokke – niemieckojęzyczny pisarz szwajcarski, którego twórczość doczekała się licznych nagród (m. in.: nagroda im. R. Walsera za powieść „Max” 1981 r.; szwajcarska nagroda literacka – Solothurner Literaturpreis – za książkę „Maurice z kurą” 2006 r.) pozostał pisarzem znanym tylko nielicznej rzeszy czytelników. Z pewnością przyczyn tej sytuacji można się doszukiwać w poważnej problematyce egzystencjalnej dominującej w jego utworach literackich. Powieść „Maurice z kurą” jest kolejną próbą konfrontacji człowieka z otaczającą go rzeczywistością. Głównym zamierzeniem artykułu jest odpowiedź na pytanie – na ile możliwe jest porównanie odczuć i zachowań współczesnego protagonisty Maurice’a z bohaterami romantycznymi. Analiza „romantyczności” dotyczy nie tylko charakterystyki jednostki w społeczeństwie, ale również literackiej formy powieści.
EN
Matthias Zschokke, a German-language Swiss writer whose output was honoured with many awards (among others R. Walser award for the novel “Max”(1981); the Swiss literary award Solothurner Literaturpreis for the book “Maurice mit Huhn” (2006)) has remained a writer known to only few readers. The reason for this can be serious, existential subject matter prevailing in his works. The novel “Maurice mit Huhn” is yet another attempt at a confrontation of a man with the surrounding environment. The main aim of the paper is an answer to the question as to what extent it is possible to compare the feelings and behaviour of the modern protagonist Maurice with those of Romantic heroes. The analysis of elements of Romanticism is not limited to characteristics of an individual in the society but also comprises an examination of the literary form of the novel.
PL
Przyznanie Szwajcarkom praw wyborczych w roku 1971 oraz wprowadzenie równouprawnienia we wszystkich dziedzinach życia wpłynęło bezpośrednio na zmianę form i tematów literatury tworzonej przez pisarki szwajcarskie. Jednym z często podejmowanych przez nie tematów jest relacja między matką a córką. Na szczególną uwagę zasługuje przy tym fakt, iż córki w analizowanych tekstach szwajcarskich autorek nie dążą do zerwania więzi z matką, natomiast matki odwracają się od czynności opiekuńczych względem swych córek i podejmują próbę istnienia poza przypisaną im przez porządek patriarchalny „funkcją” matki. W artykule podjęto próbę zbadania i interpretacji owych nowych, odbiegających od obiegowych wyobrażeń pozycji matki i córki w ich wzajemnej konstelacji w świetle teorii écriture féminine.
EN
Granting of suffrage to Swiss women in 1971 and the introduction of equal rights for women and men in all spheres of life directly influenced the change of forms and topics of literature written by Swiss women writers. One of the topics often chosen by them is the relation between mother and daughter. It is noteworthy that the daughters in the analysed texts by the Swiss authors do not strive to sever the bond with their mothers while the mothers renounce taking care of their daughters and try to exist beyond the ‘function’ of mother assigned to them by the patriarchal order. The paper is an attempt to analyse and interpret these new positions of mothers and daughters with their constellations contrary to the widespread beliefs in the light of the écriture féminine theory.
EN
An interview with Hugo Loetscher about Swiss literature and his own literary output. The writer talks, among others, about autobiographical elements in his works, his friendship with Friedrich Dürrenmatt, the moral responsibility of a writer and his involvement in social issues, about literary exactness and inquisitiveness, the possibilities of language and the role of literature, literary ideas, their inherent logic and their surprising consequences, as well as about his latest novel describing the processes of globalization in the modern world.
PL
Wywiad ze szwajcarskim pisarzem Hugo Loetscherem na temat literatury szwajcarskiej i jego własnej twórczości. Pisarz opowiada m. in. o elementach autobiograficznych w swych utworach i swej przyjaźni z Friedrichem Dürrenmattem, o moralnej odpowiedzialności pisarza i jego zaangażowaniu w życie społeczne, o literackiej dokładności i dociekliwości, o możliwościach języka i roli literatury, o literackich pomysłach, ich immanentnej logice i ich zaskakujących konsekwencjach oraz o swej najnowszej powieści opisującej procesy globalizacji we współczesnym świecie.
DE
Hermann Burger, ein virtuoser ‚Sprachartist‘, der in seiner Prosa in schwindelerregenden, von allerlei Fremdwörtern und Neologismen strotzenden, labyrinthischen Riesensätzen die existenziellen Nöte sonderbarer Exzentriker beschreibt, gilt als einer der originellsten und kontroversesten Schriftsteller der Deutschschweizer Gegenwartsliteratur. Der Beitrag konzentriert sich auf ausgewählte Erzählungen Burgers und charakterisiert ihre Protagonisten, die entweder als geistig oder körperlich behinderte, oder aber als hochbegabte, schrullenhafte Außenseiter auftreten und in orgiastischen Worttiraden von ihrer Existenz berichten. Ihre Versuche, die sie von der Außenwelt trennende Barriere zu überwinden, scheitern, was schließlich zu ihrem psychischen oder physischen Tod führt. Berücksichtigt werden bei der Analyse zugleich die sprachlich-stilistischen Besonderheiten sowie einige autobiographische Elemente der Prosa Hermann Burgers, der wie seine Protagonisten an seinem psychischen Leiden zugrunde gegangen ist, so dass er sich 1989 für den Tod von eigener Hand entschieden hat.
EN
Hermann Burger, a consummate ‘artist with language’, chronicles the existential troubles of strange eccentrics in dizzyingly, labyrinthine lengthy sentences which are crammed with foreign words and neologisms. Burger is considered to be one of the most original and most controversial writers in contemporary German-Swiss literature. This essay focuses on selected stories of Burger and characterises their protagonists, who are either mentally or physically handicapped or else highly gifted and cranky and who tell of their lives in orgiastic verbal tirades. Their attempts to overcome the barriers separating them from the external world fail and this eventually leads to their mental or physical death. This analysis emphasises both the linguistic and stylistic peculiarities of Hermann Burger’s prose as well as certain autobiographical elements in it. Burger was overcome by own mental suffering to the extent that in 1989 he took his own life.
PL
Hermann Burger, ‘wirtuoz języka’, który – tworząc karkołomne zdania skrzące się mnóstwem obco brzmiących pojęć fachowych i neologizmów – opisywał w swej prozie egzystencjalne cierpienia osobliwych ekscentryków, uznawany jest za jednego z najbardziej oryginalnych i kontrowersyjnych pisarzy niemieckojęzycznej literatury szwajcarskiej. Artykuł koncentruje się na kilku wybranych opowiadaniach Burgera, charakteryzując ich protagonistów, którzy jako psychicznie lub fizycznie niepełnosprawni, albo też jako niezwykle uzdolnieni, lecz zdziwaczali outsiderzy opisują swą egzystencję w orgiastycznych tyradach słownych. Wszelkie próby przełamania bariery dzielącej ich od innych ludzi są jednak z góry skazane na porażkę, co w końcu prowadzi do ich fizycznej bądź duchowej śmierci. Oprócz charakterystyki tych postaci analiza uwzględnia także językowo-stylistyczną specyfikę oraz niektóre elementy autobiograficzne prozy Hermanna Burgera, który – podobnie jak jego protagoniści – wskutek własnych cierpień doszedł do kresu, decydując się w 1989 roku na śmierć z własnej ręki.
PL
W kontekście dyskursu na temat powieści historycznej, ukazującej usytuowanie jednostki w procesach historycznych, omówiono w artykule trzy najnowsze powieści szwajcarskich autorek, opisujące życie trzech wyjątkowo utalentowanych kobiet w trzech różnych epokach. W powieści Gabrielle Alioth „Der prüfende Blick” narrator podejmuje próbę rekonstrukcji życia osiemnastowiecznej malarki Angeliki Kauffmann i dochodzi do wniosku, że o jej życiu i twórczości artystycznej decydowali zawsze kontrolujący ją mężczyźni: ojciec, mąż, jej nauczyciele i sponsorzy. Powieść Anity Siegfried „Die Schatten ferner Jahre”, rozgrywająca się w XIX wieku, ukazuje z kolei życie córki Lorda Byrona – Ady, niezwykle uzdolnionej w dziedzinie matematyki i poezji. W kontraście wobec innych postaci kobiecych, pojawiających się w tle jej historii, widoczne jest jednak, że mogła ona realizować swe naukowe ambicje jedynie dzięki swej wysokiej pozycji społecznej. Natomiast Eveline Hasler koncentruje się w swej powieści „Stein bedeutet Liebe. Regina Ullmann und Otto Gross” na życiu tworzącej na początku XX wieku szwajcarskiej pisarki Reginy Ullmann, na jej związku ze słynnym psychoterapeutą oraz jej przyjaźni z R. M. Rilkem, który jako jedyny rzeczywiście ją rozumiał i wspierał. Powieści te ukazują zatem trzy utalentowane kobiety, których artystyczna bądź naukowa kariera uzależniona była od ich rodziców i ważnych dla nich mężczyzn. Żadna z nich nie podjęła próby protestu przeciw ograniczającym je konwencjom społecznym, jednakże z jednego zasadniczego powodu – braku odpowiednich wzorców.
EN
This article discusses how three German-Swiss women authors writing in the twenty-first century portray within the framework of the novel three notable creative women living, respectively, in the eighteenth, nineteenth and twentieth centuries. The social constraints of each era, determined by male-dominated class structures, are shown impacting on the individual life and on the development of inborn talent, whether it be for painting (Angelica Kauffmann in “Der prüfende Blick” by Gabrielle Alioth), for mathematics (Ada Byron in “Die Schatten ferner Jahre” by Anita Siegfried) or for writing (Regina Ullmann in “Stein bedeutet Liebe” by Eveline Hasler). In times of transition – the rise of the bourgeoisie and the advent of the French Revolution in the second half of the eighteenth century, the rapid advance of technology in the middle of the nineteenth century and the movements for change in social attitudes at the beginning of the twentieth century – the contemporary perception of the role of women is shown to be highly resistant to change and the recognition of the talent of the central female figure to be due to fortuitous circumstances.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.