Search results

1

Relacje między emigracją a drugim obiegiem wydawniczym w PRL w latach 1976-1989/1990

100%

Kuta C.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2022

|

vol. 39

|

issue 1

408-431

PL

Tekst stanowi syntezę najważniejszych aspektów relacji na linii emigracja–kraj w kontekście niezależnej działalności wydawniczej prowadzonej w Polsce w latach 1976–1989/1990. Opisano, jak kształtowały się te kontakty przed powstaniem drugiego obiegu wydawniczego, w jaki sposób przy wsparciu emigracji budowano zręby niezależnej poligrafii w kraju oraz jak wyglądał dobór prac publikowanych w drugim obiegu. Szczególną uwagę zwrócono na rolę emigracji i jej wpływ na podziemie wydawnicze w Polsce. Ośrodki emigracyjne, utrzymujące łączność z krajem, nie tylko były poinformowane o jego aktualnej sytuacji politycznej, społecznej i kulturalnej, lecz także w pewnym stopniu uczestniczyły w krajowej konspiracji. Na łamach pism emigracyjnych komentowano zachodzące wydarzenia, zamieszczano dokumenty programowe ugrupowań opozycyjnych działających w Polsce, przedrukowywano listy protestacyjne, apele, oświadczenia, uchwały czy deklaracje, a jednocześnie periodyki te wywierały wpływ na kształtowanie się myśli politycznej opozycji w kraju.

2

The Operational Strategy of the Security Service (SB) towards the Second Circulation in the Polish People’s Republic from 1980 to 1990

100%

Kuta C.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2022

|

issue 20

175-208

PL

Zagadnienie drugiego obiegu wydawniczego w PRL w ostatnim czasie cieszyło się sporym zainteresowaniem badaczy, powstało jednak niewiele publikacji opisujących działania komunistycznego aparatu represji w stosunku do niezależnego ruchu wydawniczego bądź ten wątek uwzględniających. Przez wiele lat dominowało przeświadczenie, że Służbie Bezpieczeństwa nie udało się przeniknąć do jego struktur i że niewiele wiedziała o ich działalności. Najnowsze badania z pewnością zmieniły sposób postrzegania tej formy aktywności opozycji antykomunistycznej. Odnajdywane sukcesywnie źródła pozwoliły wyjaśnić niektóre wątpliwości i uzupełnić luki w dotychczasowej wiedzy. Świadczą m.in. o tym, że funkcjonariusze bezpieki wiedzieli znacznie więcej, niż do tej pory sądzono. Niniejszy tekst ma charakter syntetyczny. Stanowi podsumowanie dotychczasowych badań nad tym aspektem funkcjonowania komunistycznego aparatu represji w latach 1980–1990, jakim były jego działania podejmowane wobec niezależnego obiegu wydawniczego, oraz próbę wskazania luk i problemów badawczych. Jego celem jest również zwrócenie uwagi czytelnika anglojęzycznego na złożoność tego tematu, który w publikacjach anglojęzycznych jest przestawiany w dużym uproszczeniu, bez odwoływania się do źródeł, i nie zawsze właściwie interpretowany.

EN

The issue of second circulation publishing in the Polish People’s Republic has recently attracted considerable interest among researchers, although there have been few publications describing the activities of the communist repression apparatus in relation to the independent publishing movement or taking this theme into account. For many years, the prevailing perception was that the Security Service had failed to penetrate its structures and that it knew little about their activities. Recent research has certainly changed the perception of this form of anti-communist opposition activity. Sources have been successively found the have made it possible to clarify some doubts and fill in the gaps in previous knowledge. Among other things, they testify to the fact that Security Service officials knew much more than has so far been believed. The present text is synthetic in nature. It summarises previous research on this aspect of the functioning of the communist repressive apparatus between 1980 and 1990, namely its actions against the independent publishing circulation, and attempts to identify gaps and research problems. It also aims to draw the attention of English-speaking readers to the complexity of this issue, which is presented in a highly simplified manner in English-language publications, without reference to sources, and not always interpreted correctly.

3

Nakład własny. Sympozjum o Niezależnych Wydawnictwach Artystycznych

88%

Grzonkowska A.

Sztuka i Dokumentacja

|

2019

|

issue 20

169-184

PL

W październiku 2018 roku odbyło się w Gdańsku wydarzenie Nakład własny. Sympozjum o niezależnych wydawnictwach artystycznych zorganizowane przez Fundację Kultury Wizualnej Chmura. Program sympozjum obejmował m.in. ekspozycję niezależnych wydawnictw artystycznych, które były wydawane od drugiej połowy lat osiemdziesiątych do lat dziewięćdziesiątych XX w. przede wszystkim w Gdańsku. Z perspektywy czasu czytelna jest wyjątkowość tego okresu przez wzgląd na dynamiczne zmiany społeczno-polityczne zachodzące w ówczesnej Polsce, które wywarły silny wpływ również na działalność artystyczną. Niniejszy tekst ma na celu zwrócenie uwagi na problematykę związaną z konserwacją i archiwizacją druków artystycznych. Innym istotnym aspektem była potrzeba zaprezentowania wydawnictw ze względu na ich wartość historyczną i artystyczną. Są to obiekty tworzone absolutnie niezależnie, w środowisku opozycji społecznej i politycznej, często wyróżniając się niekonwencjonalnym stylem artystycznym. Jednocześnie na wystawie zaprezentowane zostały prace twórcy reprezentujący różne postawy artystyczne, którzy jednak potrafili wspólnie wykreować środowisko artystyczne, które stało się ważnym ośrodkiem twórczym na arenie ogólnopolskiej. Większości ówczesnych działań artystycznych towarzyszyły niszowe publikacje, początkowo powstające przy użyciu wszelkiego typu powielaczy, kserokopiarek, a z czasem w profesjonalnych zakładach poligraficznych. Zmiany społeczno-polityczne, które nastąpiły w następstwie reform ustrojowych w latach dziewięćdziesiątych dały również nowe możliwości technologiczne. Ewolucja ta została zilustrowana doborem eksponatów na wystawie Nakład własny. Wśród zgromadzonych obiektów znajdziemy zarówno te, które inspirowane były stylistyką Neue Wilde, jak również takie, które miały już profesjonalnie zaprojektowaną szatę graficzną z tekstem krytycznym oraz ilustracjami.

EN

In October 2018, the Nakład własny [Self-published work]. Symposium on independent artistic publications was organized by the Chmura Visual Culture Foundation in Gdańsk. The symposium program included, among other things, an exhibition of independent artistic publications, which were issued from the second half of the eighties to the nineties of the twentieth century, primarily in Gdańsk. From the perspective of time, the uniqueness of this period is clearly visible due to the dynamic socio-political changes taking place in Poland during this period, which had a strong impact on artistic activity as well. This text aims to draw attention to issues related to the preservation and archiving of art prints. Another important aspect was the need to present publications due to their historical and artistic value. These are objects created absolutely independently, in the environment of social and political opposition, often distinguished by unconventional artistic style. At the same time, the exhibition presented works of the artist representing various artistic attitudes, who, however, were able to create an artistic environment that became an important creative centre in the nationwide arena. Most of the contemporary artistic activities were accompanied by niche publications, initially created using all types of duplicators, photocopiers, and, in time, in professional printing plants. Socio-political changes that followed political reform in the nineties also gave rise to new technological opportunities. This evolution was illustrated by the selection of exhibits at the exhibition. Among the collected objects, we can find both those inspired by the style of Neue Wilde, as well as those that already had a professionally designed graphic design with critical text and illustrations.

Refine search results

1 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

1 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Sztuka i Dokumentacja

2 Kuta C.

1 Grzonkowska A.

2 2022

1 2019

Relacje między emigracją a drugim obiegiem wydawniczym w PRL w latach 1976-1989/1990

The Operational Strategy of the Security Service (SB) towards the Second Circulation in the Polish People’s Republic from 1980 to 1990

Nakład własny. Sympozjum o Niezależnych Wydawnictwach Artystycznych