Search results

1

Zastosowanie kategorii aktywów ważonych ryzykiem dla celów obliczania wymogu kapitałowego w bankach z tytułu ryzyka kredytowego.

100%

Zygierewicz M.

Zarządzanie i Finanse

|

2013

|

vol. 2

|

issue 1

679-697

PL

Kwestia wyliczania aktywów ważonych ryzykiem ma podsta-wowe znaczenie dla ustalenia wymogów kapitałowych banku z tytułu ryzyka kredytowego. Począwszy od Umowy Kapitałowej, minimalne wymogi kapitałowe są zależne od wielkości aktywów ważonych ryzykiem. W Bazylei II system wag ryzyka stał się bardziej skomplikowany, a jednocześnie pozwolił bankom na obniżenie wymogu kapitałowego. Uzasadniano to postępem w zarządzaniu ryzykiem kredytowym w bankach. W pakiecie nowych rozwiązań regulacyjnych określanych mianem Bazylei III wagom ryzyka nie poświęcono wiele uwagi, utrzymując zasadnicze zasady określone w Nowej Umowie Kapitałowej. Analiza zasad stosowania wag ryzyka pokazuje dziś jednak, że są one obecnie już w wielu obszarach nieadekwatne do rozmiarów ryzyka podejmowanego przez banki. Pokazały to doświadczenia ostatniego kryzysu na rynkach finansowych na świecie. Należy zatem poszukiwać rozwiązań, które nie przekreślając zalet stosowania bardziej złożonych zasad obliczania aktywów ważonych ryzykiem, wprowadzą korekty pozwalające na lepsze wyposażenie kapitałowe banków w stosunku do ponoszonego przez nie ryzyka.

2

Mechanizm wczesnego ostrzegania firm inwestycyjnych

88%

Staszkiewicz P. W.

Zarządzanie i Finanse

|

2013

|

vol. 2

|

issue 2

365-376

PL

Dokonano analizy rynku firm inwestycyjnych w Polsce. Analizowany był cały rynek podmiotów domicylowanych w Polsce. Analizę przeprowadzono na pierwszy okres implementacji dyrektyw CRD na rynku firm inwestycyjnych. Zidentyfikowano związek między obowiązkami informacyjnymi wynikającymi z systemu sprawozdawczości finansowej i sprawozdawczości ostrożnościowej. Stwierdzono istnienie związków korelacyjnych między opiniami biegłych rewidentów w latach 2009 i 2010. Zbadano związek korelacyjny między typem opinii biegłego rewidenta w roku 2010 a wynikiem badania BION. Zidentyfikowano związek między oceną BION oraz przekroczeniem wymogu kapitałowego. Wyodrębniono mechanizm nadzorczy wczesnego ostrzegania dotyczącego przekroczenia wymogu kapitałowego. Wskazano na zastosowanie mechanizmu ujawnienowego na poziomie sprawozdawczości finansowej. Przedstawiono dalsze pola badawcze.

3

Koncepcja wymogu bufora testów warunków skrajnych

75%

Borsuk M.

Bezpieczny Bank

|

2018

|

vol. 70

|

issue 1

69-94

PL

Po kryzysie finansowym adekwatność kapitałowa banków jest ustalana według standardów kapitałowych Bazylei III, a w wielu jurysdykcjach również przez nadzorcze testy warunków skrajnych. W przypadku większości dużych globalnych banków w USA i w Europie spełnienie wymogów w zakresie progów kapitałowych w cyklicznie przeprowadzanych nadzorczych testach warunków skrajnych stało się wiążącym ograniczeniem regulacyjnym. Efektywne wykorzystanie testów warunków skrajnych wymaga opracowania spójnych ram ostrożnościowych, uwzględniających ich wzajemną interakcję z istniejącymi instrumentami mikro i makroostrożnościowymi. Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji wymogu bufora testów warunków skrajnych, który uzupełniałby normy ostrożnościowe wynikające z Bazylei III.

EN

In the post-crisis era banks’ capital adequacy is established by the Basel III capital standards and, in many jurisdictions, also by supervisory stress tests. For most of the large global banks in the US and Europe, meeting the standard to pass their annual supervisory stress tests is the binding regulatory constraint. The ef????icient use of stress tests requires developing a coherent framework that takes into account how they interact with the existing micro and macroprudential instruments. This paper describes the ways in which supervisory stress tests can supplement the risk-based capital framework of Basel III and how this could be codified with a stress test buffer.

4

Macroprudential capital requirements in the European Union during the COVID-19 crisis

63%

Czaplicki M.

Bezpieczny Bank

|

2021

|

vol. 85

|

issue 4

7-35

PL

Artykuł poświęcony jest polityce makroostrożnościowej w gospodarkach Unii Europejskiej w okresie pandemii Covid-19, od końca 2019 roku do połowy 2021. Głównym celem analizy było porównanie zmian restrykcyjności wymogów makroostrożnościowych (buforów kapitałowych) z wykorzystaniem różnych miar restrykcyjności (wymóg kapitałowy, nadwyżkowy bufor kapitałowy, potencjał do ekspansji kredytowej). Stosując metody ilościowej i jakościowej analizy danych zidentyfikowano główne przyczyny zmian restrykcyjności polityki makroostrożnościowej, wykazując że jej ograniczenie wynikało w większej mierze z dążenia do odbudowy pozycji kapitałowej banków niż z obniżenia wymogu regulacyjnego. Analiza pokazała ponadto, że spośród badanych państw wymogi kapitałowe dla banków w Polsce w trakcie pandemii zostały poluzowane najbardziej.

EN

The article tackles the issue of macroprudential policy in the European Union during the Covid-19 pandemic, from the end of 2019 to mid-2021. The main purpose of the analysis was to compare changes in the restrictiveness of macroprudential requirements (capital buffers) using various restrictiveness measures (capital requirement, excess capital buffer, bank lending capacity). Using quantitative and qualitative data analysis, the main reasons for changes in the restrictiveness of macroprudential policy have been identified. It has been shown that the reduction of the regulatory stringency resulted to a bigger extent from improved capital position of banks than from a lower capital requirement. The analysis has also indicated that among the EU countries, capital requirements for banks in Poland were loosened the most during the pandemic.

5

Zmiana restrykcyjności regulacji makroostrożnościowych w czasie pandemii COVID-19. Przykład wymogów kapitałowych dla banków w strefie euro

63%

Czaplicki M.

Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów

|

2021

|

issue 182

31-43

EN

The article discusses the findings of the study that explored changes in the restrictiveness of the macroprudential policy in the euro area economies during the Covid-19 pandemic. The paper aims to show how and why the restrictiveness of macroprudential capital requirements in the Eurozone evolved between late 2019 and mid-2021. Qualitative and quantitative data analyses have shown that the relaxation of capital requirements for the banks was largely due to the fact that they managed to restore their capital and liquidity positions (higher capital adequacy ratio as a result of higher equity) rather than the lowering of a regulatory requirement. It was also demonstrated that (in principle) even when requirements for individual institutions are lowered (i.e., macroprudential policy is relaxed from the micro perspective), the overall policy in the country may, paradoxically, become more restrictive as it was the case in Portugal.

PL

Artykuł prezentuje wyniki badania zmian restrykcyjności polityki makroostrożnościowej w gospodarkach strefy euro w trakcie pandemii koronawirusa. Artykuł ma na celu przedstawienie zmian restrykcyjności makroostrożnościowych wymogów kapitałowych w strefie euro w okresie od końca 2019 r. do połowy 2021 r. oraz wskazanie ich przyczyn. Wykorzystując jakościową i ilościową analizę danych, wykazano, że spadek restrykcyjności wymogów kapitałowych banków wynikał w większej mierze z odbudowy pozycji kapitałowej (wzrostu współczynnika adekwatności kapitałowej, m.in. na skutek zwiększenia wielkości funduszy własnych) niż z obniżenia wymogu regulacyjnego. Pokazano także, że nawet przy obniżkach wymogów dla pojedynczych instytucji (czyli poluzowaniu polityki makroostrożnościowej z perspektywy mikro), ogólnokrajowa polityka może stać się, paradoksalnie, bardziej restrykcyjna, co miało miejsce w Portugalii.

6

Przesłanki zmian modeli biznesowych banków ze szczególnym uwzględnieniem podatku od niektórych instytucji finansowych oraz wymogów kapitałowych

63%

Pyka A., Klimontowicz M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia

|

2017

|

vol. 51

|

issue 1

EN

Business model of the banks defines their operation, rules applied to their business activity and value for the clients. Business model is not created once and for all. Thus, banks must verify the accepted business models all the time and adjust them to the changing environment and regulatory requirements. This paper is aimed at showing business models of commercial banks and showing reasons for changing the models taking into account market environment (for example, banking tax) and new prudential regulations implemented after the crisis in 2007–2008, paying special attention to capital requirements.

PL

Model biznesowy banków określa to, jak one funkcjonują, według jakich zasad prowadzą działalność i jaką tworzą wartość dla klientów. Banki nieustannie muszą weryfikować przyjęte modele biznesowe i dostosowywać je do zmieniającego się otoczenia oraz wymogów regulacyjnych. Celem artykułu jest wskazanie istoty modeli biznesowych banków komercyjnych i przesłanek zmian tych modeli z uwzględnieniem otoczenia rynkowego (w tym tzw. podatku bankowego) oraz nowych regulacji ostrożnościowych, które wprowadzono po kryzysie z lat 2007–2008, ze szczególnym uwzględnieniem wymogów kapitałowych.

7

Perspektywa konfliktu interesów a problem ryzyka działalności ubezpieczeniowej

63%

Doś A., Wieczorek-Kosmala M.

Wiadomości Ubezpieczeniowe

|

2016

|

issue 2

3-16

PL

Artykuł stanowi przyczynek do uporządkowania i rozbudowy wiedzy w zakresie decyzji o podejmowaniu ryzyka przez zakład ubezpieczeń w warunkach sprzeczności celów interesariuszy zakładu, co stanowi nową perspektywę spojrzenia na ryzyko zakładu ubezpieczeń w literaturze polskiej. Opracowanie przedstawia syntetycznie rezultaty podejmowania ryzyka związanego z poziomem funduszu ubezpieczeniowego oraz ryzyka inwestycyjnego dla trzech wiodących grup interesariuszy: akcjonariuszy zakładu, menedżerów oraz ubezpieczonych. W artykule naświetlono konflikt interesów związany z asymetrią rozkładu korzyści i kosztów płynących z podejmowania ryzyka, możliwości wpływania przez interesariuszy na decyzje zakładu oraz rolę wymogów kapitałowych w redukcji tej asymetrii. Opracowanie jest oparte na analizie literatury światowej i porządkuje dorobek dyskusji naukowej w tym obszarze

EN

The problem of insurance companies’ risk-taking is well known. However it is rarely deliberated in the context of conflict of interest. Such a context creates a well-grounded perspective for detecting factors which influence insurance companies’ risk-taking. Such factors should be taken under consideration not only in insurance company management but in designing regulations for the insurance sector as well. In the article international literature is presented and systemized. The article deliberates asymmetry of cost and benefits incurred by the main stakeholders of an insurance company. The capacity of stakeholders to influence company risk-taking is also presented. Additionally, capital requirements are described as a means to protect the weakest stakeholders – the insured. The article is a preliminary study which may lead to future research in the field of corporate governance and market discipline within the insurance sector.

8

Znaczenie wymogów kapitałowych w sektorze bankowym

63%

Sobień I.

Studia i Materiały

|

2022

|

issue 1(36)

15-28

EN

The paper attempts to present the significance of capital requirements in the Polish banking sector, through the analysis of literature, financial reports and financial data in relation to bank risk. Based on the literature review, we can conclude that the main purpose of capital requirements is to improve the quality of banks’ loan portfolios and to prevent their failure, which reduces systemic risk. However, adequate recapitalization of banks is not the solution to the problem, attention should also be paid to the proper management of bank risk. Supervision of the banking sector, including monitoring of bank risk levels, is supported by the introduction of new macroprudential regulations to improve and maintain the stability of the financial system. However, it is worth noting that overly restrictive regulatory requirements may put too much of a cost burden on banks, so it is important to strike a balance in introducing new regulatory rules. Financial data in relation to capital requirements show how important credit risk is in banking activities, so it is important for banks to maintain the quality of their loan portfolios, which is reflected in the costs incurred in the future.

PL

W artykule podjęto próbę przedstawienia znaczenia wymogów kapitałowych w polskim sektorze bankowym poprzez analizę literatury, raportów finansowych oraz danych finansowych w odniesieniu do ryzyka bankowego. Na podstawie przeglądu literatury możemy stwierdzić, iż głównym celem wymogów kapitałowych jest poprawa jakości portfela kredytowego banków oraz zapobieganie ich upadkom, co ogranicza ryzyko systemowe. Jednak odpowiednie dokapitalizowanie banków nie stanowi rozwiązania problemu, należy zwrócić również uwagę na właściwe zarządzanie ryzykiem bankowym. Nadzór nad sektorem bankowym, w tym monitorowanie poziomów ryzyka bankowego, wspierany jest poprzez wprowadzenie nowych regulacji makroostrożnościowych w celu poprawy i utrzymania stabilności sektora bankowego oraz systemu finansowego. Warto jednak zauważyć, że zbyt restrykcyjne wymogi regulacyjne mogą w zbyt dużym stopniu obciążać banki pod względem kosztowym, dlatego ważne jest zachowanie równowagi we wprowadzaniu nowych zasad regulacyjnych. Dane finansowe w odniesieniu do poziomu współczynników kapitałowych pokazują jak istotne znaczenie w działalności bankowej ma ryzyko kredytowe. Dlatego tak ważne jest utrzymywanie przez banki odpowiedniej jakości portfeli kredytowych, co ma odzwierciedlenie w ponoszonych kosztach w przyszłości.

9

Waluty wirtualne i złoto a adekwatność kapitałowa banków − docelowy model regulacji

63%

Koleśnik J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

issue 531

231-240

PL

Obowiązujące w Unii Europejskiej regulacje w zakresie adekwatności kapitałowej banków pomimo stałej ewolucji w ciągu ostatnich 30 lat nie zawsze nadążają za zmieniającym się sektorem finansowym. Celem artykułu jest wykazanie, iż obecny sposób ujmowania złota w rachunku adekwatności kapitałowej banków jest nieadekwatny do roli, jaką pełni ono dziś w globalnym systemie finansowym. W wyniku tej analizy przedstawiona została propozycja nowego podejścia do złota w rachunku adekwatności kapitałowej banków, która jest zbieżna z zaproponowaną koncepcją ujmowania, dotychczas nieuwzględnianych, walut wirtualnych. Zdaniem autora zarówno współczesny charakter złota, jak też cechy walut wirtualnych powoduje, iż zasadne jest uwzględnienie ich ryzyka w rachunku adekwatności kapitałowej banków jako składnika wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów.

EN

The regulations in the European Union regarding the capital adequacy of banks despite constant evolution in the last 30 years, do not always keep pace with the changing financial sector. The purpose of the article is to show that the present manner of capturing gold in the bank’s capital adequacy is inadequate to the current role of gold in the global financial system. As a result of this analysis, the proposition of a new approach to gold in the capital adequacy of banks was presented, which coincides with the proposed concept of recognizing virtual currencies not yet included. According to the author, both the contemporary nature of gold and the characteristics of virtual currencies make it legitimate to consider their risk in the capital adequacy of banks as a component of the capital requirement for commodity risk.

10

Nadzorcze środki ograniczania podaży kredytów zabezpieczonych hipotecznie

63%

Kruszka M.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2018

|

issue 63(6) Ekonomia XVII

121-142

PL

Ostatni kryzys finansowy ujawnił istotne powiązanie stabilności systemu bankowego z kredytowaniem nieruchomości. Celem artykułu jest przedstawienie narzędzi z zakresu nadzoru bankowego jako czynników, które mogą ograniczyć podaż tego rodzaju kredytów. Badaniu poddano wyłącznie instrumenty wprowadzone do prawodawstwa unijnego poprzez pakiet CRD IV/CRR, a następnie dzięki analizie porównawczej pokazano zakres ich wdrożenia w poszczególnych państwach EOG. Otrzymane wyniki pozwalają na stwierdzenie, że instrumenty nadzorcze skutkujące wzrostem wymogów kapitałowych cechują się istotną elastycznością. Jednakże relatywnie niewiele państw zdecydowało się na ich zastosowanie z uwagi na potencjalne skutki uboczne.

EN

The recent financial crisis revealed an important link between the stability of the banking system and real estate lending. An aim of the article is to present tools in the field of banking supervision as the factors that may limit the supply of such loans. The research covered only instruments introduced to the EU legislation through the CRD IV/CRR package; then, the method of comparative analysis was applied to show the scope of implementation thereof in individual EEA states. The obtained results allow stating that supervisory measures undertaken in relation to capital requirements are characterised by significant flexibility. However, relatively limited numbers of countries have decided to use them due to their potential side effects.

11

Regulacje sektora bankowego

51%

Małecki W.

Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH

|

2014

|

vol. 94: Polityka gospodarcza jako gra w wyzwania i odpowiedzi rozwojowe

153-181

PL

Od czasu Wielkiego Kryzysu w latach 1929-1932 banki podlegają szczególnym regulacjom prawnym. Geneza tych regulacji jest przede wszystkim pragmatyczna i w istocie a-teoretyczna. W końcowych dekadach XX wieku oraz w pierwszych latach XXI wieku dały się zaobserwować dwie tendencje w zakresie regulacji bankowych. Pierwszą była pogłębiająca się deregulacja i liberalizacja. Drugą było dążenie do harmonizacji regulacji w skali międzynarodowej. Ta pierwsza tendencja uległa jednak zdecydowanemu odwróceniu po wybuchu współczesnego globalnego kryzysu finansowego w 2007 r. Druga tendencja była natomiast konsekwencją rozwoju globalizacji finansowej. Powstawanie coraz liczniejszych banków prowadzących działalność w skali globalnej poprzez sieć oddziałów zagranicznych i spółek - córek spowodowało pojawienie się poważnych problemów regulacyjnych. Harmonizacją regulacji bankowych w skali międzynarodowej zajmuje się Komitet Bazylejski ds. Nadzoru Bankowego. Efektem jego prac stały się kolejne Umowy Kapitałowe (nazywane potocznie Bazylea I, Bazylea II i Bazylea III) określające standardy adekwatności kapitałowej ( a w najnowszej umowie i płynnościowej) dla banków. Niedostatki i luki w regulacjach bazylejskich spowodowały jednak podjęcie w krajach najwyżej rozwiniętych (przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, a także w Unii Europejskiej) dodatkowych inicjatyw regulacyjnych. Dotyczą one przede wszystkim przebudowy struktury sektora bankowego oraz regulacji wynagrodzeń. Szczególne miejsce wśród nowych regulacji zajmuje projekt utworzenia unii bankowej w UE. Specyfika sektora bankowego w Polsce sprawia, że nie wszystkie nowe, przygotowywane lub już wprowadzane w życie, regulacje bankowe uznać można za właściwe i potrzebne z punktu widzenia bezpieczeństwa i stabilności tego sektora w Polsce.

EN

Since the Great Depression of 1929-1932, banks have been subject to specific legal regulations. The origin of these regulations is, first and foremost, pragmatic and inherently a theoretical. In the last decades of the XX century and in the first years of the XXI century, two trends in the development of bank regulations were observable. The first one was marked by intensifying deregulation and liberalization. The second was pursuing harmonization of regulations on an international scale. However, the first trend has reversed dramatically after the outbreak of the contemporary global financial crisis in 2007. The second trend, on the other hand, has been a consequence of progressive economic globalization. The emergence of a larger and lager number of banks operating on a global scale by means of a network of foreign branches and subsidiaries has created serious problems regarding bank regulations. Harmonization of bank regulations on an international scale is managed by the Basel Committee on Banking Supervision. New Capital Accords (commonly known as Basel I, Basel II, and Basel III) have been drawn up as the result of its operation; these accords define the standards of capital adequacy (and in the case of the last one also liquidity) for banks. Nevertheless, deficiencies and loopholes in the Basel regulations have impelled the most developed countries (in particular, the United States, the Great Britain, Switzerland, and the European Union) to undertake additional regulatory initiatives. They are mainly concerned with restructuring of the banking sector as well as regulation of remunerations. The plan to establish a banking union in the EU has been granted an exceptional rank among these new regulations. The nature of the banking sector in Poland causes some of the new banking regulations, those being prepared and those already in effect, to be recognised as inappropriate and unnecessary from the perspective of the stability and security of this sector in Poland.

12

MREL a polski sektor bankowy

51%

Kozińska M.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

issue 531

253-265

PL

W wyniku pokryzysowych modyfikacji przepisów regulujących działalność banków objęto je nowym wymogiem w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych. Został on wprowadzony, aby zapewnić źródła finansowania strat banku na wypadek jego upadłości. Celem artykułu jest przybliżenie zasad określania wymogu MREL oraz ocena jego wpływu na banki działające w Polsce. Dla jego osiągnięcia zaprezentowane zostaną najważniejsze przepisy dotyczące kalkulacji MREL (w tym przyjęte przez BFG). W dalszej części artykułu zostaną przedstawione ogólne informacje na temat sektora bankowego w Polsce, szacunkowe wielkości wymogu MREL (dla wybranych banków działających w Polsce, ocenianych przez KNF jako systemowe). Na podstawie dostępnych danych wyliczono także potencjalne niedobory instrumentów finansowych zaliczanych do spełnienia wymogu, które banki będą musiały zniwelować, aby spełnić wymagania w zakresie MREL.

EN

As a result of post-crisis amendments of the regulations regarding the functioning of banks, these entities are now subject to a new requirement for own funds and eligible liabilities. It was introduced to provide sources of financing the bank’s losses in the event of its bankruptcy. The aim of the article is to present the rules for determining the MREL requirement and to assess its impact on banks operating in Poland. For its achievement, the most important provisions regarding the MREL calculation (including those adopted by BFG) will be presented. In the further part of the article general information on the banking sector in Poland will be presented, as well as estimated MREL requirements (for selected banks operating in Poland, assessed by the KNF as systemic). On the basis of available data, potential shortages of financial instruments (classified as meeting the MREL requirements) that banks will have to issue in order to meet the MREL requirements were also calculated.

13

Zmiany wymogów regulacyjnych obowiązujących banki w Unii Europejskiej

32%

Kostecki H.

Bezpieczny Bank

|

2019

|

vol. 76

|

issue 3

8-28

EN

The article describes changes in regulatory requirements, introduced by way of revision of the CRR regulation and the CRD directive, for banks, which are conducting banking activities in the European Union. The author analyzes amendments in the regulatory framework and indicates the most important requirements from the banking sector’s perspective both in Poland and the European Union.

PL

W artykule scharakteryzowano zmiany w wymogach regulacyjnych dotyczących prowadzenia działalności bankowej w Unii Europejskiej, które zostały wprowadzone w drodze rewizji rozporządzenia CRR oraz dyrektywy CRD. Analizując znowelizowane przepisy Autor wskazuje na najbardziej istotne regulacje z perspektywy sektora bankowego w Polsce i Unii Europejskiej.

Refine search results

Zastosowanie kategorii aktywów ważonych ryzykiem dla celów obliczania wymogu kapitałowego w bankach z tytułu ryzyka kredytowego.

Mechanizm wczesnego ostrzegania firm inwestycyjnych

Koncepcja wymogu bufora testów warunków skrajnych

Macroprudential capital requirements in the European Union during the COVID-19 crisis

Zmiana restrykcyjności regulacji makroostrożnościowych w czasie pandemii COVID-19. Przykład wymogów kapitałowych dla banków w strefie euro

Przesłanki zmian modeli biznesowych banków ze szczególnym uwzględnieniem podatku od niektórych instytucji finansowych oraz wymogów kapitałowych

Perspektywa konfliktu interesów a problem ryzyka działalności ubezpieczeniowej

Znaczenie wymogów kapitałowych w sektorze bankowym

Waluty wirtualne i złoto a adekwatność kapitałowa banków − docelowy model regulacji

Nadzorcze środki ograniczania podaży kredytów zabezpieczonych hipotecznie

Regulacje sektora bankowego

MREL a polski sektor bankowy

Zmiany wymogów regulacyjnych obowiązujących banki w Unii Europejskiej