Search results

1

Procesy prasowe redaktorów „Lecha. Gazety Gnieźnieńskiej” w latach 1895–1914

100%

Gzella G.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2015

|

vol. 18

|

issue 4(40)

5-19

PL

W latach 1895–1914 redaktorzy odpowiedzialni „Lecha. Gazety Gnieźnieńskiej” mieli 80 procesów prasowych. W ich wyniku zapłacili łącznie 4125 marek kary grzywny i przesiedzieli w więzieniu cztery lata, trzy miesiące i jeden tydzień. Spośród 25 redaktorów, którzy podpisywali gnieźnieńską gazetę przed niemiecki sąd trafiło 17

EN

Between 1985 and 1914 the editorsof Lech: Gazeta Gnieźnieńska were takencourt eighty times. They had to pay a totalof 4125 marks in fines and were sentencedto a toital of four years, three monthsand one week. Of the twenty-five editorsof the Gniezno paper, seventeenwere taken to Prussian courts

2

Akta szkół w strukturze zasobów archiwów diecezjalnych na byłym terytorium zaboru pruskiego

86%

Lisowska K.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2016

|

vol. Zeszyt

|

issue XXX

252-265

EN

In this article will be analyzed school files, which are archived in the diocesan archives on the territory of the former Prussian partition: Archives of the Archdiocese of Poznan, Gniezno Archdiocesan Archives and Archives of the Diocese in Pelplin. The choice of research materials dependends on understanding the concept of „territory of the Prussian partition.” In my view, it is the area that was on the board of the Prussian authorities as a result of partitions of Poland, and not, as in the case of the diocese of Warmia and the diocese of Wrocław as a result of the wars of succession and international agreements. The issue of an acts of church schools in the diocesan archives on the territory of the former Prussian partition is a section of research on the education of the Catholic Church in Poland. It also determine the direction of further analysis of archival materials in this field. It introduces a researcher at the issue of scientific and educational programs, private institutions, including the Church, and to compare them with common state programs.

PL

W niniejszej pozycji analizie poddane zostaną akta szkół zarchiwizowane w zasobach archiwów diecezjalnych na byłym terytorium zaboru pruskiego: Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie i Archiwum Diecezjalnego w Pelplinie. Wybór materiału badawczego zależny jest od rozumienia pojęcia „terytorium zaboru pruskiego”. W moim przekonaniu oznacza ono obszar, który znalazł się w zarządzie władz pruskich w wyniku zaborów, a nie jak w przypadku diecezji warmińskiej i diecezji wrocławskiej w wyniku wojen, sukcesji i umów międzypaństwowych. Problematyka akt szkół kościelnych w zasobach archiwów diecezjalnych na byłym terytorium zaboru pruskiego stanowi wycinek badań nad oświatą Kościoła katolickiego w Polsce. Pozwala także wyznaczyć kierunek analizy kolejnych materiałów archiwalnych z tego zakresu. Wprowadza badacza w zagadnienie programów naukowo-wychowawczych placówek prywatnych, w tym kościelnych oraz ich porównanie z powszechnymi programami państwowymi.

3

Macierzyństwo w świetle poznańskich czasopism dla kobiet na przełomie XIX i XX wieku – stan badań i perspektywy badawcze

86%

Morawska J.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2020

|

issue 1(8)

50-66

PL

Przemiany cywilizacyjne przełomu XIX i XX w. wpłynęły na zmianę pojmowania roli macierzyństwa i matek w społeczeństwie. Zagadnienia te stały się przedmiotem zainteresowania wielu badaczy, również w Polsce. W odniesieniu do zaboru pruskiego brakuje jednak prac, które omawiają tę tematykę. Ponadto powstałe na ten temat prace nie uwzględniają spojrzenia (lub uwzględniają je tylko w niewielkim stopniu) samych kobiet, w tym wypadku Wielkopolanek, na role i zadania, jakie są im społecznie przypisywane. Artykuł ma na celu przedstawienie aktualnego stanu badań oraz formułuje listę problemów i zadań badawczych, które należałoby podjąć, aby uzupełnić stan wiedzy na temat pojmowania kobiecości i macierzyństwa przez mieszkanki Poznańskiego.

EN

Civilization changes from the turn of the 19th and 20th centuries had major impact on roles and duties of motherhood and mothers in society. Many scientists, including Polish researchers, were interested on this subject. In the scope of Prussian Partition there is a lack of elaboration covering this topic. In addition, the resulting papers do not include (or only include to a small extent) the view of women themselves, in this case the Wielkopolska’s women, on the roles and tasks that are socially assigned to them. The article aims to present the current state of research and formulates a list of research problems and tasks that should be undertaken to cover the state of knowledge about the concept of femininity and motherhood by the residents in Posen.

4

Zadania czasopism o charakterze regionalistycznym w okresie zaboru pruskiego na przykładzie Wielkopolski w świetle źródeł, literatury i poglądów XIX/XX wieku

72%

Kowalczyk R.

Rocznik Prasoznawczy

|

2017

|

vol. 11

79-96

PL

W opracowaniu przedstawiono zarys zasadniczych zadań czasopism o charakterze regionalistycznym, które ukazywały się w Wielkopolsce w okresie zaboru pruskiego. Do kręgu tych obowiązków periodyków regionalistycznych zaliczono zadania w dziedzinie oświaty i wychowania narodowego oraz pielęgnowania języka polskiego i oświaty ludu, a także podtrzymywania ducha narodowego oraz idei jednej Polski i solidarności narodowej.

EN

The study outlines the essential tasks of periodicals about the regionalistic character, which appeared in Wielkopolska region during the Prussian annexation. Those duties of the regionalistic periodicals included tasks in the field of education and national education and cultivate the Polish language and education of the people, as well as the support of the national spirit and the idea of one Polish and national solidarity.

5

Jan Kanty Działyński’s Activity in the Insurgent Authorities Under the Prussian Partition in the Years 1863–1864

72%

Stanulewicz M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

The article concerns the activity of Count Jan Działyński in the January Uprising national authorities under the Prussian rule. Działyński was a representative of the family, which belonged to one of the most prominent families in Wielkopolska in the 18th and 19th centuries. In the time of partitions, the Działyńscy family was fully committed to Poland’s independence issue. During the January Uprising, Jan, the last male representative of the family, held important functions in the national administration of the Prussian partition. He was both the head of the Committee of Wielkopolska, and after its fall – the war organizer. Działyński supported the Uprising not only organizationally and financially – within a year, he allocated for this purpose the equivalent of the annual income of his assets – but he also participated in the biggest battles fought by insurgent groups from the Prussian partition, namely the battles of Pyzdry and Ignacew. He showed not only courage but also military talents, thus continuing the tradition of his father and grandfather, both insurgents.

PL

Opracowanie dotyczy działalności hrabiego Jana Działyńskiego we władzach narodowych powstania styczniowego w zaborze pruskim – reprezentanta rodziny, która należała do jednego z najwybitniejszych rodów wielkopolskich w XVIII i XIX w. Działyńscy w okresie zaborów z niezwykłą aktywnością angażowali się w sprawę niepodległości Polski. Jan, ostatni męski przedstawiciel rodziny, również piastował w okresie powstania styczniowego ważne funkcje w administracji narodowej zaboru pruskiego. Był zarówno szefem Komitetu Wielkopolskiego, jak i – po jego upadku – organizatorem wojennym zaboru pruskiego. Wspomagał powstanie nie tylko organizacyjnie i finansowo, przeznaczając na ten cel w ciągu roku równowartość rocznych dochodów ze swych dóbr, ale też walczył z bronią w ręku w największych bitwach, jakie stoczyły zgrupowania powstańcze z zaboru pruskiego: pod Pyzdrami i Ignacewem. Wykazał się tam odwagą i talentami militarnymi, kontynuując tym samym tradycje swego ojca (powstańca listopadowego) i dziada (powstańca kościuszkowskiego).

6

Zabór pruski wobec Aktu 5 listopada

72%

Łysoń R.

Historia Slavorum Occidentis

|

2017

|

issue 2 (13)

42-56

EN

This article is an attempt at presenting the reception by the political elites of the Prussian Partition of the so-called Act of 5th November declared in 1916 by the central powers. It proclaimed the establishment of an independent Polish state as a protectorate of the central powers. The country’s territory was to encompass the parts of the Kingdom of Poland occupied by Germany and Austria-Hungary which formerly had been incorporated into Russia. The article presents briefly the political and social situation in the Prussian Partition at the time of the outbreak of WWI. The author presents primarily the attitudes of Polish political elites from the Poznań Province to the declaration. He also presents the political situation on the German side in the Prussian Partition. The article concludes with an indication that further research is required into the Partition’s political and social issues during World War I.

7

Twórcy „Lecha. Gazety Gnieźnieńskiej” do 1914 roku

72%

Gzella G.

Studia Medioznawcze

|

2014

|

issue 2 (57)

199-209

PL

W latach 1895–1914 przez redakcję „Lecha” przewinęło się 25 redaktorów, którzy decydowali o treściach publikowanych w piśmie. W tej grupie przeważali ludzie urodzeni w Wielkopolsce, stosunkowo młodzi (między 20 a 30 rokiem życia), nieźle wykształceni. Część z nich posiadała już doświadczenie dziennikarskie, pracując w redakcjach Poznania, Kościana, Bydgoszczy. Ponad połowę można zaliczyć do grona dziennikarzy pracujących w tym zawodzie wiele lat. Wszyscy tworzyli pismo wartościowe, popularne, poruszające aktualne problemy społeczne i polityczne.

EN

In the years 1895–1914 there were 25 editors working for “Lech” who determined the content published in the journal. The group was dominated by people born in the Wielkopolska region, relatively young (between 20 and 30 years old) and well educated. Some of them had already had experience in journalism, working in editor’s offi ces in Poznań, Kościan and Bydgoszcz. More than half worked in this profession for many years. All of them created the journal that was valuable, popular, touching current social and political issues.

8

The editors of 'Nadwiślanin' in conflict with Prussian law

72%

Gzella G.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2020

|

issue 2

9

Court trials of the editors of "Gazeta Gdańska" in 1891–1914

72%

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2019

|

issue 1

10

„Gazeta Kościańska / Gazeta Polska” i jej kłopoty z niemieckim sądem w latach 1897–1915

72%

Gzella G.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2017

|

vol. 20

|

issue 4

47-65

PL

W latach 1897–1915 ośmiu twórcom (Teodor Bobowski, Ludwik Małolepszy, Hieronim Stefanowicz, Joachim Sołtys, Idzi Świtała, Sylwester Czarnecki, Zygfryd Kąkolewski i Eryk Średzki) „Gazety Kościańskiej”, od 1902 r. wydawanej jako „Gazeta Polska”, wytoczono procesy prasowe, w wyniku których musieli oni zapłacić 1535 marek grzywny i odsiedzieć w więzieniu trzy miesiące i jeden dzień. Ponadto w większości wypadków sądy zezwoliły na zamianę kary finansowej na pobyt w więzieniu.

EN

Between 1897 and 1915 eight editors and contributors of Gazeta Kościańska (which changed its name to Gazeta Polska in 1902) were charged with violations of the Prussian press law. In a series of trials Teodor Bobowski, Ludwik Małolepszy, Hieronim Stefanowicz, Joachim Sołtys, Idzi Świtała, Sylwester Czarnecki, Zygfryd Kąkolewski and Eryk Średzki were sentenced to a total of 1535 marks in fines and three months and one day of imprisonment. However, in most cases the fines were commuted to terms of imprisonment.

11

Bernard Chrzanowski i jego relacja o pracy w Lidze Narodowej

72%

Wątor A.

Historia Slavorum Occidentis

|

2023

|

issue 2(37)

93-116

EN

The article deals with Bernard Chrzanowski’s account of his participation in the work of the National League. Chrzanowski was a lawyer, national, educational and social activist in the Prussian partition. In the Second Republic he held the office of school superintendent and sat in the Senate. Chrzanowski’s account, presented in the text, contains invaluable information about Poznan members of the National League before 1918, being among the few surviving testimonies about the group’s activities.

12

Colonising Poland’s Historiography. Concerning Lenny A. Ureña Valerio’s Breakthrough Study

72%

Puchalski P.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

vol. 52

|

issue 3

313-325

EN

The present article assesses Prof. Lenny A. Ureña Valerio scholarly debut in a broader context of the present literature in the post-colonial field. The reviewer pays attention to the breakthrough nature of the analysed book which is one of the first to indicate the fact that the German imperial expansion into the Polish lands in 1840–1920 was closely related to the German colonial enterprise in Africa.

PL

Niniejszy artykuł ocenia naukowy debiut prof. Lenny A. Ureña Valerio w szerszym kontekście istniejącej literatury z obszaru studiów postkolonialnych. Recenzent zwraca uwagę na przełomowy w swoim zakresie charakter omawianej książki, która jako jedna z pierwszych wskazuje na fakt, iż niemiecka ekspansja imperialna na ziemiach polskich w latach 1840–1920 była ściśle powiązana z działaniami Rzeszy w Afryce.

13

Johannes Paul Aeltermann – oskarżyciel polskich redaktorów

72%

Gzella G.

|

2017

|

vol. 10

|

issue 1(18)

9-27

PL

W okresie do wybuchu pierwszej wojny światowej ksiądz Johannes Paul Aeltermann oskarżył o obrazę sześciu redaktorów polskich gazet. Byli to Ignacy Wieczorek z pelplińskiego „Pielgrzyma”, Antoni Bieliński redaktor wydawanej w Starogardzie „Naszej Gazety”, Mieczysław Piechowski z „Gazety Grudziądzkiej”, Wincenty Skrobalski z „Pielgrzyma”, Wilhelm Grimsmann z „Gazety Gdańskiej” i Tomasz Grzesiewicz z „Dziennika Bydgoskiego”. W dziewięciu procesach skazano ich łącznie na pięć miesięcy i tydzień więzienia, musieli zapłacić 4700 marek kary grzywny. Na kolejne sześć miesięcy więzienia, po oskarżeniu Aeltermanna, skazano polskiego redaktora po wojnie, w 1920 r.

EN

Until the outbreak of the First World War, father Johannes Paul Aeltermann accused six editors of Polish newspapers of insult. The editors were Ignacy Wieczorek from Pelplin’s “Pielgrzym”, Antoni Bieliński from Starogard’s “Nasza Gazeta”, Mieczysław Piechowski from “Gazeta Grudziądzka”, Wincenty Skrobalski from “Pielgrzym”, Wilhelm Grimsmann of “Gazeta Gdańska” and Thomas Grzesiewicz from “Dziennik Bydgoski”. In nine processes, the editors were sentenced to a total of five months and a week in jail, and they had to pay 4,700 mark fine. In 1920 one more Polish editor was sentenced to six months in prison after being accused by Aeltermann.

14

O potrzebie transnarodowego spojrzenia na „kwestię kobiecą” pod zaborem pruskim na przełomie XIX i XX wieku

72%

Szudarek A.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2020

|

issue 1(8)

24-49

PL

W dotychczasowych badaniach nad „kwestią kobiecą” pod zaborem pruskim dominowało podejście narodowe. Polki ukazywane były jako strażniczki tożsamości narodowej, których nie interesowała walka o prawa kobiet. Aktywność Niemek nie była dotąd przedmiotem badań i informacje o niej ograniczały się do wskazania ich nacjonalistycznego zaangażowania. Ukształtował się więc obraz kobiet obu narodowości żyjących w sąsiedztwie, ale w dwóch wrogich wobec siebie społeczeństwach. Nowsze wyniki badań ujawniły jednak przypadki współpracy. Ich analiza wymaga przyjęcia odmiennej perspektywy analitycznej, a więc odejścia od paradygmatu konfliktu i wykorzystania możliwości, jakie daje zwrot transnarodowy w badaniach historycznych. Historia transnarodowa zajmuje się wszystkim, co przepływa i krzyżuje się ponad państwami i społeczeństwami, a więc także koncepcjami, które aktywizowały kobiety do działania. Pozwala więc szukać wspólnych przestrzeni Polek i Niemek pod zaborem pruskim, które mogły powstawać w ramach pewnej wspólnoty wartości związanej z dążeniem do rozwiązania „kwestii kobiecej”.

EN

So far the research on the “woman question” under the Prussian partition has been dominated by the national paradigm. Through it Polish women were presented as female guardians of the national identity who were not interested in the battle for women’s rights. On the other hand, there has been no research on the engagement of German women and information about it was limited to their commitment to nationalism. Therefore an image emerged in which those women were depicted as coming from two neighbouring but hostile nationalities and societies. However, the most recent research revealed that some cases of cooperation existed. In order to analyse them, however, we need to use another analytical perspective: abandon the paradigm of conflict and instead take the opportunities brought about by the transnational turn in historical research. Transnational history deals with everything that floats and meets beyond the borders of states and societies, and that also includes the concepts that mobilised women to get involved. Therefore it allows to discover common ground for Polish and German women under the Prussian partition that might have laid foundations for a community of shared values to address the “woman question”.

15

Wydawcy polskich książek dla dzieci i młodzieży w zaborze pruskim w XIX wieku

72%

Boczar E., Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, e.a.boczar@uw.edu.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

|

2015

|

vol. 20

EN

The aim of this article is to present printing firms of Polish books published in the Prussian partitioning zone which have been addressed to young readers, and determinate what and how many of these books were made available to juvenile. The article is composed of three parts. The first part, that includes a presentation of the publishing milieu in Poznań and Wrocław, discusses the quantitative and qualitative structure of the relevant publishing production in these main printing centres. The second part concerns Polish books for children published in the provincial town-based firms in the other parts of Prussian occupying zone. The third part deals with describing the history of the publishing houses in emigration centres (Leipzig, Dresden) as well as children’s literature published there. Despite the restrictive censorship, bitter repression and enforced Germanization, the nineteenth century editors of Polish books and periodicals undertook the effort of raising the level of juvenile’s education and maintain the national consciousness among the young Poles living in the region under Prussian rule.

PL

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja firm wydawniczych publikujących w zaborze pruskim polskie książki adresowane do młodych czytelników, jak również przedstawienie danych o liczbie wydrukowanych pozycji oraz przykładowych tytułów utworów, jakie wówczas były najczęściej dostępne dla młodocianych odbiorców. Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza zawiera omówienie środowiska wydawniczego w Poznaniu i we Wrocławiu; przedstawia ilościowy i jakościowy wymiar istotnej dla poruszanego tematu produkcji edytorskiej w tych dwóch głównych ośrodkach. Część druga dotyczy polskich książek dla dzieci wydawanych przez oficyny z siedzibą w miastach prowincjonalnych, znajdujących się w innych regionach zaboru pruskiego. Natomiast część trzecia zajmuje się losem wydawców w ośrodkach emigracyjnych (Lipsk, Drezno) i publikowaną tam literaturą dziecięcą. Mimo restrykcyjnej cenzury, dotkliwych represji i wymuszanej germanizacji, dziewiętnastowieczni edytorzy polskich książek i czasopism podejmowali jednak trud podnoszenia poziomu wykształcenia i rozbudzania świadomości narodowej wśród młodych Polaków żyjących pod pruskim zaborem.

16

O patriotyzmie Wielkopolskim – ze spuścizny regionalizmu wielkopolskiego XIX/XX wieku

58%

Kowalczyk R.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2019

|

issue 3

123-146

EN

The author focuses on an attempt to define the idea of the patriotism of Wielkopolska, referring to the achievements of academia, literature and periodicals of the nineteenth/twentieth centuries, mainly from the region of Wielkopolska. He embeds the concept of the patriotism of the inhabitants of Wielkopolska in the concept of regionalism, in particular Wielkopolska regionalism, whose programmatic foundations and practice under Prussian partition were specific to this region.

PL

Autor skupił się na próbie zdefiniowania idei patriotyzmu wielkopolskiego, korzystając z dorobku nauki, literatury i czasopiśmiennictwa XIX/XX wieku, głównie z Wielkopolski. Osadził pojęcie patriotyzmu Wielkopolan na tle idei regionalizmu, w szczególności regionalizmu wielkopolskiego, którego podstawy programowe i praktyka w warunkach zaboru pruskiego były specyficzne dla tego regionu.

17

Kształtowanie tożsamości polskiej w okresie zaborów oraz umacnianie świadomości narodowej w okresie II Rzeczypospolitej na przykładzie Towarzystwa Czytelni Ludowych w powiecie tucholskim

58%

Redlarski p.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2019

|

vol. Tom specjalny: Dla Niepodległej / Special Issue: For an Independent Poland

73-87

EN

The Society of People’s Readings established in 1880 had a great influence on shaping the national consciousness of Poles living under the occupation. The main aim of the society was to be realized through the creation of a library network in the areas of the Prussian partition. People who lead the library of the Society of People’s Readings should not only share books, but above all, broaden the horizons of people from the lower social layer. That is why popular science meetings, reading meetings, evening parties and folk rallies were organized. In the Tuchola County in 1914 there were 12 libraries with 728 books in their collections. In 1921, the Tuchola district committee, consisting of 14 libraries, was one of the most energetic in the Pomeranian Voivodship.

18

A Biographical Dictionary of Journalists and Editors of the Polish Press in Pomerelia (West Prussia) in 1848–1914: Problems of methodology and source research

58%

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2019

|

issue 3

19

„Droga krzyżowa, czyli wyjście ludu polskiego z wywłaszczonej wioski”. Litografia, pocztówka i wiersz w obronie rodzinnej ziemi

58%

Gzella G.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2017

|

vol. 20

|

issue 3

93-105

PL

„Droga krzyżowa, czyli wyjście ludu polskiego z wywłaszczonej wioski” to tytuł obrazu Mieczysława Noskowicza dodawanego początkowo do „Gazety Świeckiej”, a potem do „Nowego Przyjaciela Ludu” w Kępnie. Obraz, który rozpowszechniano również w postaci pocztówki uzupełnionej okolicznościowym wierszem, wzbudził zainteresowanie prokuratury i wywołał procesy prasowe, w wyniku których osoby odpowiedzialne za jego wytworzenie i rozpowszechnianie skazane zostały na kary finansowe. Ponadto policja skonfiskowała wiele egzemplarzy obrazu i pocztówki.

EN

‘The Way of the Cross, or the Exodus of the Polish People Evicted from Their Village’ is the title of a painting by Mieczysław Noskowicz. It was reprinted in every edition of the Gazeta Świecka published at Świecie and Nowy Przyjaciel Ludu [The New People’s Friend] at Kępno. The picture, rounded off with fitting verses and made available as a postcard, attracted the attention of the prosecutor’s office. In a series of trials the courts imposed fines on both its authors and distributors for breach of press law and ‘incitement to violence’; meanwhile the police confiscated a large number of the picture’s reprints.

20

Wojciecha Szweykowskiego „Słów kilka o mej podróży pedagogicznej” z 1804 roku

58%

Kowalska A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2022

|

vol. 29

|

issue 29

195-226

EN

The published text is a handwritten account of a 'pedagogical journey' that Wojciech Szweykowski (subsequently Rector of the University of Warsaw) undertook in 'German countries', that is to say, Saxony and Prussia. The purpose of the trip was to familiarise Szweykowski and his confraters with German school establishments and the teaching methods used therein. Szweykowski visited schools in Dresden, Meissen, Leipzig, Magdeburg, Brandenburg, Reckham and Potsdam. He also visited the famous Schulphort monastery school. Contrary to the title assigned by the author, the account is somewhat scant on descriptions of educational institutions, curricula and pedagogical methods. On the other hand, Szweykowski provided a very interesting, extensive and vivid description of the cities visited and the buildings there. He extensively described the art galleries and palaces he visited. He was also interested in the inhabitants of Saxony, their houses, costumes, character and farming methods. The manner in which salt was extracted also caught his attention. Szweykowski's text offers interesting reflections of a general nature on the history of Poland and the mutual relations of the former Polish-Lithuanian Commonwealth and Saxony.

PL

Publikowany tekst jest rękopiśmienną relacją z „podróży pedagogicznej”, którą młody pijar Wojciech Szweykowski (w latach 1818–1831 rektor Uniwersytetu Warszawskiego) odbył po „krajach niemieckich”, to jest Saksonii i Prusach. Celem podróży było zapoznanie się Szweykowskiego i jego konfratrów z niemieckimi zakładami szkolnymi oraz stosowanymi w nich metodami nauczania. Szweykowski odwiedził szkoły w Dreźnie, Miśni, Lipsku, Magdeburgu, Brandenburgu, Reckham i w Poczdamie. Odwiedził także słynną szkołę klasztorną Schulphorta. Wbrew nadanemu przez autora tytułowi, w relacji stosunkowo niewiele miejsca zajmują opisy placówek edukacyjnych, programów nauczania i metod pedagogicznych. Szweykowski przedstawił natomiast bardzo interesujący, obszerny i plastyczny opis odwiedzanych miast i znajdujących się w nich budowli. Obszernie opisał zwiedzane galerie sztuki i pałace. Jego uwagę zwrócili także mieszkańcy Saksonii, ich domy, stroje, charakter i sposób gospodarowania. Zainteresował go również sposób pozyskiwania soli. W tekście Szweykowskiego znalazły się interesujące rozważania natury ogólnej dotyczące dziejów Polski oraz wzajemnych relacji dawnej Rzeczypospolitej i Saksonii.

Refine search results

Procesy prasowe redaktorów „Lecha. Gazety Gnieźnieńskiej” w latach 1895–1914

Akta szkół w strukturze zasobów archiwów diecezjalnych na byłym terytorium zaboru pruskiego

Macierzyństwo w świetle poznańskich czasopism dla kobiet na przełomie XIX i XX wieku – stan badań i perspektywy badawcze

Zadania czasopism o charakterze regionalistycznym w okresie zaboru pruskiego na przykładzie Wielkopolski w świetle źródeł, literatury i poglądów XIX/XX wieku

Jan Kanty Działyński’s Activity in the Insurgent Authorities Under the Prussian Partition in the Years 1863–1864

Zabór pruski wobec Aktu 5 listopada

Twórcy „Lecha. Gazety Gnieźnieńskiej” do 1914 roku

The editors of 'Nadwiślanin' in conflict with Prussian law

Court trials of the editors of "Gazeta Gdańska" in 1891–1914

„Gazeta Kościańska / Gazeta Polska” i jej kłopoty z niemieckim sądem w latach 1897–1915

Bernard Chrzanowski i jego relacja o pracy w Lidze Narodowej

Colonising Poland’s Historiography. Concerning Lenny A. Ureña Valerio’s Breakthrough Study

Johannes Paul Aeltermann – oskarżyciel polskich redaktorów

O potrzebie transnarodowego spojrzenia na „kwestię kobiecą” pod zaborem pruskim na przełomie XIX i XX wieku

Wydawcy polskich książek dla dzieci i młodzieży w zaborze pruskim w XIX wieku

O patriotyzmie Wielkopolskim – ze spuścizny regionalizmu wielkopolskiego XIX/XX wieku

Kształtowanie tożsamości polskiej w okresie zaborów oraz umacnianie świadomości narodowej w okresie II Rzeczypospolitej na przykładzie Towarzystwa Czytelni Ludowych w powiecie tucholskim

A Biographical Dictionary of Journalists and Editors of the Polish Press in Pomerelia (West Prussia) in 1848–1914: Problems of methodology and source research

„Droga krzyżowa, czyli wyjście ludu polskiego z wywłaszczonej wioski”. Litografia, pocztówka i wiersz w obronie rodzinnej ziemi

Wojciecha Szweykowskiego „Słów kilka o mej podróży pedagogicznej” z 1804 roku