Search results

1

Koncepcja „owoców zatrutego drzewa” a swobodna ocena dowodów w orzecznictwie sądów polskich i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

100%

Lewandowski M.

Studia Prawa Publicznego

|

2013

|

issue 2

127-146

EN

Polish criminal procedure includes so-called principle of free appraisal of evidence, which is regulated by article 7 of the Code of Penal Procedure. The aforementioned article states that “the agencies responsible for the proceedings shall make a decision on the basis of their own conviction, which shall be founded upon evidence taken and appraised at their own discretion, with due consideration to the principles of sound reasoning and personal experience”. Consequently, applying the aforementioned principle results in not applying the so-called principle of fruits of poisoned tree. In other words, evidence obtained in discord with law is not losing its power and may be taken into account during giving verdict in trial. Even obtained in the obviously wrong way evidence will be analyzed by the appropriate Court of law and will be appraised whether it is enough credible to be used in a trial or not. The situation is more serious when such evidences are the only one that Prosecutor got and create all accusations on the ground of it. The Code of Penal Procedure does not directly refer to the principle of fruits of poisoned tree. However, it constitutes definite evidence restrictions, which creates barriers in process of discovering the truth in trial. There is a strict regulation of those evidence restrictions, which cannot be interpreted in the large extent and with using analogy. Those evidence rules does not refer to aforementioned principle as well. The criterion of using evidence in trials, that was obtained in discord with law, will be case law of common courts and the Supreme Court. On the background of aforementioned case law it is very easy to notice the evolution, which leads to limitation of applying the principle of fruits of poisoned tree. Issues of the aforementioned principle were conscientiously analyzed by the European Court of Human Rights in Strasbourg.

PL

W polskim postępowaniu karnym obowiązuje tzw. zasada swobodnej oceny dowodów, która znajduje uregulowanie w przepisie art. 7 k.p.k. Cytowana zasada sprowadza się do kształtowania przez organy procesowe stanowiska w sprawie w oparciu o wszystkie przeprowadzone dowody oceniane swobodnie, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Konsekwencją stosowania tego przepisu jest nieobowiązywanie tzw. zasady „owoców zatrutego drzewa”. Innymi słowy, dowód uzyskany przez organy państwowe niezgodnie z przepisami nie traci swojej mocy dowodowej oraz może być oceniany w procesie karnym przy merytorycznym rozpoznaniu sprawy. Nawet przeprowadzenie w sposób ewidentnie wadliwy czynności z udziałem oskarżonego nie zwalniało sądu właściwego do rozpoznania sprawy od oceny wiarygodności uzyskanych w taki sposób dowodów oraz ich przydatności dla czynionych ustaleń stanu faktycznego w sprawie. Kodeks postępowania karnego nie stanowi wprost o zasadzie zakazu spożywania owoców zatrutego drzewa, zawiera natomiast zakazy dowodowe, które modelują dochodzenie do prawdy materialnej w procesie karnym. Omawiane zakazy, które stanowią odstępstwo od zasady prawdy materialnej obowiązują wyłącznie w zakresie określonym przez prawo i w jego mocy. Wykluczona jest ich rozszerzająca interpretacja czy odwoływanie się do nich na zasadzie analogii. Jednakże przepisy te nie odnoszą się do powyższej zasady, nawet w pośredni sposób. Faktorem wykorzystania materiału dowodowego w procesach karnych, uzyskanego z naruszeniem ustawowych norm, jest orzecznictwo sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego. Na tle dorobku orzeczniczego, zwłaszcza sądów apelacyjnych oraz SN, można zaobserwować proces ewolucji, która zmierza do ograniczenia, jako niezgodnego z Konstytucją RP, „spożywania owoców zatrutego drzewa”. Problematyką zasady „fruits of poisoned tree” zajmował się również Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu.

2

Zakres obowiązywania zakazu dowodowego określonego w art. 199 Kodeksu postępowania karnego

80%

Pawelec K. J.

Problemy Kryminalistyki

|

2018

|

issue 301

29-34

EN

The question of prohibitions of evidence, efforts to circumvent them, and the issue of indirectly illicit evidence evoke fierce arguments. In recent years, the practice of increasingly frequent releasing by the courts certain professional groups from the obligations of keeping confidentiality has been observed. In cases when such release could not be granted – there have been attempts to substitute the evidence in question with another, usually indirect one. The hereby work is an elaboration on these issues. It discusses the absolute prohibition on evidence specified in art. 199 of the Code of Criminal Proceedings stating one may not be be examined as an expert or physician in relation to circumstances he/she gained the knowledge of from the accused while providing opinions or medical assistance. The Author discusses the procedural possibilities of circumventing this prohibition by interviewing persons cooperating with an expert or doctor, as well as other persons participating in the rescue operation, including bystanders who may have knowledge about the accused’s statements. He also reflects on the option of obtaining testimony from police officers who have interviewed the participants of an incident at the scene, including informal conversations. The Author strongly advocates the prohibition on obtaining this kind of evidence and treats it as illegal. However, he points out that other views have also been expressed on the subject. Hence the issue should be considered as controversial. The article can be treated as a discussion, which does not eliminate the thesis that the legislator should definitely determine this problem, therefore it is worth considering the postulate de lege ferenda contained in the hereby work.

PL

Problematyka zakazów dowodowych, prób ich obchodzenia, dowodów pośrednio nielegalnych wywołuje zażarte spory. W ciągu ostatnich lat obserwowana jest praktyka coraz częstszego sięgania po instytucję procesową zwalniania przez sądy określonych grup zawodowych od obowiązujących ich tajemnic, a w razie niemożności uzyskania owego zwolnienia – podejmowania prób substytuowania ich innymi dowodami, z reguły pośrednimi. Tym też zagadnieniom poświęcona została niniejsza publikacja. Omawia ona bezwzględny zakaz dowodowy sprecyzowany w art. 199 Kodeksu postępowania karnego. Analizowany przepis wskazuje na niemożność przesłuchania jako świadka biegłego bądź lekarza w odniesieniu do okoliczności, o których uzyskał wiedzę od oskarżonego podczas wydawania opinii oraz udzielania pomocy medycznej. Rozważa procesowe możliwości ominięcia tego zakazu w drodze przesłuchania pod tym kątem osób współdziałających z biegłym lub lekarzem, a także innych uczestniczących w akcji ratowniczej, w tym postronnych świadków mogących mieć wiedzę na temat oświadczeń oskarżonego. Podejmuje też rozważania na temat możliwości przesłuchania w charakterze świadków funkcjonariuszy Policji, którzy dokonali rozpytania uczestników zdarzenia na miejscu jego zaistnienia, w tym również przeprowadzonych nieformalnych rozmów. Autor zdecydowanie opowiada się za kodeksowym zakazem pozyskiwania tego rodzaju dowodów, traktując je jako nielegalne. Zaznacza jednak, że reprezentowane były również i inne zapatrywania. Stąd kwestię powyższą należy uznać za kontrowersyjną. Dlatego też artykuł można traktować jako dyskusyjny, co nie eliminuje tezy, że ustawodawca powinien jednoznacznie przesądzić ten problem, warto zatem rozważyć zawarty w publikacji postulat de lege ferenda.

3

Tajemnica adwokacka adwokata kościelnego w prawie polskim. Zakres ochrony i skutki jej naruszenia

70%

Tomkiewicz M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2016

|

vol. 19

195-216

PL

Termin „tajemnica adwokacka” nie jest terminem precyzyjnie definiowanym ani w prawie polskim, ani w prawie kanonicznym, choć nie ulega wątpliwości, że w obu tych porządkach prawnych tajemnica ta jest regulowana formalnie i podlega ochronie. Zarówno w prawie polskim, jak i w prawie kanonicznym, tajemnica adwokacka chroniona jest określonymi zakazami/ograniczeniami dowodowymi i w obu też ochrona ta przewiduje odpowiedzialność depozytariusza tajemnicy za jej naruszenie. Także aksjologia omawianej tajemnicy w każdym z wymienionych porządków prawnych co do istoty jest podobna: w każdym z nich chodzi o realizację prawa do rzetelnego i sprawiedliwego procesu, prawa do obrony oraz prawa do ochrony prywatności, w tym swobody komunikowania się. To, iż zapewnienie ochrony tajemnicy adwokackiej jest przedmiotem troski zarówno prawodawcy państwowego jak i kościelnego, jest zauważalne niejako primo facie. Mniej oczywiste jest już jednak to, czy tajemnice te „dostrzegają się” wzajemnie i czy są chronione w sposób symetryczny w obu wymienionych porządkach prawnych? Czy osoby pełniące funkcje adwokatów w porządku prawa kanonicznego mogą w sprawach toczących się według prawa polskiego powoływać się na tajemnicę zawodową i czy tego rodzaju odwołanie wywołuje skutki prawne na gruncie prawa świeckiego? Czy obciążający adwokata kościelnego, podobnie jak i adwokata świeckiego, obowiązek zachowania w tajemnicy oraz zabezpieczenia przed ujawnieniem lub niepożądanym wykorzystaniem wszystkiego, o czym dowiedział się w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych, jest respektowane przez prawodawcę świeckiego i odwrotnie? Czy ujawnienie przez adwokata kościelnego informacji uzyskanych w związku z pomocą prawną udzielaną stronie w postępowaniu przed trybunałem kościelnym, skutkuje jego odpowiedzialnością karną określoną w art. 266 k.k.? Niniejszy artykuł poprzez analizę prawnoporównawczą odnośnych przepisów prawa kanonicznego, a także regulacji obowiązujących w prawie polskim, stanowi próbę odpowiedzi na te pytania.

EN

The term of “attorney–client privilege” is not a precisely defined term in the Polish legal system nor in the canon law; however, there is no doubt that in both of those legal frameworks, this privilege is formally regulated and is under protection. Moreover, within the Polish legal system, as well as in the canon law, the attorney–client privilege is protected by specific inadmissibility and restrictions in evidence, and in both cases, this protection, assumes liability of depositary of confidential information for its violation. Also, the axiology of discussed privilege in every mentioned legal framework is similar when it comes to its purpose: the realization of law to an honest and righteous lawsuit, the right of defence and right to protect privacy, including freedom of communication. The fact that providing protection of attorney–client privilege is a subject of concern of both the state and the church legislator, is perceived as primo facie. Less obvious, however, is the answer to the following questions: Are those privileges “respected” by each other and are they protected in a symmetric way in both mentioned legal frameworks? Do people functioning as attorneys in canon law legal framework, may, in the cases governed by Polish law, invoke professional secrecy, and is this kind of invocation producing legal effects in the light of secular law? Does the obligation, which is incumbent upon church attorney as well as secular attorney, to maintain the confidentiality and to prevent from disclosure or unauthorized use of everything he learned by performing professional duties, is respected by secular legislator and vice versa? Does the disclosure of information by the church attorney, acquired while providing legal assistance to a party, in proceedings in ecclesiastical court, affect the criminal liability described in Article 266 of the Penal Code? Through comparative legal analysis of related regulations of canon law and also regulations present in Polish law, this article will try to answer those questions.

Refine search results

1 Problemy Kryminalistyki

1 Studia Prawa Publicznego

1 Studia z Prawa Wyznaniowego

1 2018

1 2016

1 2013

1 Lewandowski M.

1 Pawelec K. J.

1 Tomkiewicz M.

Koncepcja „owoców zatrutego drzewa” a swobodna ocena dowodów w orzecznictwie sądów polskich i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Zakres obowiązywania zakazu dowodowego określonego w art. 199 Kodeksu postępowania karnego

Tajemnica adwokacka adwokata kościelnego w prawie polskim. Zakres ochrony i skutki jej naruszenia