Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zakonnice
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W historię Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i w jego misję od samego początku była wpisana obecność sióstr zakonnych, które tworząc środowisko akademickie, były: studentkami, nauczycielami akademickimi, pracownikami naukowymi, bibliotekarkami, pracownikami administracji różnych agend uniwersytetu, między innymi: rektoratu, domu księży studentów, żeńskiego domu akademickiego, a także Towarzystwa Naukowego KUL oraz Towarzystwa Przyjaciół KUL. Władze PRL od początku lat 50. zamknęły siostrom zakonnym możliwość kształcenia się w szkołach państwowych. Dotyczyło to zarówno szkół średnich, jak i wyższych. Z tego względu przez długie lata Katolicki Uniwersytet Lubelski obok Akademii Teologii Katolickiej był jedyną wyższą uczelnią, gdzie zakonnice mogły studiować. Obecność sióstr zakonnych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim miała swoje przełożenie na kształtowanie się elity zakonnej, gdyż wiele sióstr absolwentek KUL-u podejmowało obowiązki przełożonych generalnych i prowincjalnych. Uniwersytet ten był dla żeńskich wspólnot zakonnych ważnym ośrodkiem naukowym, gdzie zakonnice mogły zdobywać wykształcenie i uzyskiwać stopnie i tytuły naukowe. Zakonnice na stałe wpisały się w historię społeczności akademickiej KUL-u, który z kolei kształtował historię życia nie tylko swoich absolwentek w habitach, ale także całych wspólnot zakonnych.
EN
The presence of nuns in the Catholic University of Lublin (KUL) and its mission was written into its history since the very beginning, who while creating academic environment were students, academic teachers, research workers, librarians as well as university administration employees and its various agendas, including the rector’s office, priests’ dormitory, female dormitory as well as the Scientific Society of KUL and Society of KUL Friends. Since the beginning of the 1950s, authorities of the Polish People’s Republic prevented the nuns’ possibility to study in state schools, and this concerned both secondary schools and colleges. For this reason, the Catholic University of Lublin, apart from the Academy of Catholic Theology, for many years became the only institution of higher education where nuns could study. The presence of nuns at the Catholic University of Lublin translated into a formation of the conventual elite, since many nuns who graduated from KUL assumed the duties of general and provincial superiors. The Catholic University of Lublin was an important scientific centre for sisterhood communities, where nuns not only could acquire education but also academic degrees and titles. The nuns have become the history and academic community of KUL for good, shaping the history of life not only of its graduates in habits, but also of entire religious communities.
PL
Artykuł dotyczy tendencji demaskatorskich w polskim teatrze dokumentalnym. W pierwszej części Autorka podejmuje próbę ujęcia differentia specifica teatru dokumentalnego i rozważa przyczyny zwiększonego zainteresowania tym nurtem zarówno ze strony profesjonalnych krytyków, jak i potocznych widzów. Druga część tekstu stanowi analizę spektaklu Zakonnice odchodzą po cichu, zrealizowanego w opolskim Teatrze im. Jana Kochanowskiego. Przedstawienie powstało na kanwie głośnego reportażu Marty Abramowicz, która przeprowadziła dwadzieścia rozmów z byłymi mniszkami. Twórczynie spektaklu poszerzyły jego spektrum tematyczne o problem aktorstwa i poszukiwały analogii pomiędzy powołaniem zakonnym i misją społeczną aktora. Rozważając problem demaskatorskiego charakteru nagrodzonego Złotą Maską dzieła teatralnego, Autorka konstatuje, iż dotyczy ono kwestii tabuizowanych w publicznym dyskursie i dlatego generuje tak silne emocje widzów. Relacje sióstr, które odeszły z zakonu to ich subiektywna prawda, to zwierzenia intencjonalnie hiperbolizujące ciemną stronę zakonnej rzeczywistości. Niemniej przełamują one milczenie na temat realiów zakonnego życia i animują dyskusję dotyczącą podrzędnej roli kobiet w strukturach Kościoła. Teatr dokumentalny ma zatem potencjał odkrywania treści niepopularnych, traktowanych jako społeczne tabu.
PL
W 2018 i 2019 roku na łamach watykańskiej gazety „L’Osservatore Romano” opublikowano dwa przełomowe artykuły opisujące psychiczne, fizyczne i seksualne wykorzystywanie sióstr zakonnych przez duchownych Kościoła katolickiego. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sytuacji kobiet konsekrowanych oraz zależności występujących pomiędzy nimi a męskimi przedstawicielami Kościoła. W tekście zostanie podjęta próba odpowiedzi na pytanie o przyczyny występowania przypadków nadużyć kleru względem zakonnic i mniszek. Posłuży ku temu przedstawienie kreowanego przez Kościół obrazu kobiety oraz wydanych przez tę instytucję dokumentów traktujących o życiu i funkcjonowaniu żeńskich wspólnot zakonnych. W drugiej części pracy omówione zostaną wybrane fragmenty z poezji i prozy hiszpańskojęzycznej różnych epok, których autorkami bądź bohaterkami są zakonnice. W tekstach tych porusza się problem dyskryminacji kobiet konsekrowanych przez duchownych.
EN
In 2018 and 2019, the Vatican newspaper “L’Osservatore Romano” published two ground-breaking articles describing the psychological, physical and sexual abuse of nuns by clergymen of the Roman Catholic Church. The aim of this paper is to present the situation of consecrated women and the relationships between priests and nuns. The text will also attempt to discover possible reasons for the clergymen’s inappropriate behaviour towards nuns. To achieve this goal, the author refers to the status of women in the Catholic religion and examines documents issued by the Church that relate to the life and the functioning of women’s religious communities. The second part of the paper presents fragments of Spanish-language poetry and prose whose authors or heroines are nuns. The selected texts address the problem of the clergy’s discrimination against nuns.
EN
Catechesis should lead to the formation of a personal bond with God following the model of Christ, and to professing the faith in the Church for a full personalization of man and of the world. For this service, in a special way, in all the history, the Church has always called consecrated persons to devote the maximum of their abilities and possibilities to the work of teaching, educating and of initiation that is realized by catechesis in various circles. The contribution of monks to catechization is most fully realized by making the Person of Christ present with the use of the example of one's life, and by following the example of the Son of God, by the profession of evangelic councils and by the testimony of one's Christian life in agreement with the Gospel, revealing Christ and showing the face of the Church, as well as by monastic charismas involved in the process of catechization, giving it a special emphasis and a telling character. Involvement in catechization on the part of monks, nuns, and members of associations of apostolic life is of utmost importance at the present moment in the history of the new evangelization of the new Europe and the new world.
PL
Katecheza powinna prowadzić do osobowej więzi z Bogiem na wzór Chrystusa i do wyznawania wiary w Kościele dla pełnej personalizacji człowieka i świata. Do tej posługi w ciągu dziejów Kościół w sposób szczególny wzywa osoby życia konsekrowanego, aby zechciały poświęcić maksimum zdolności i możliwości dziełu nauczania, wychowania i wtajemniczenia, jakie realizuje w różnych środowiskach katecheza. Wkład osób zakonnych w katechizację najpełniej dokonuje się poprzez uobecnianie Osoby Chrystusa przykładem życia i naśladowaniem Syna Bożego, przez profesję rad ewangelicznych oraz poprzez świadectwo życia chrześcijańskiego zgodnie z Ewangelią, objawiające Chrystusa i pokazujące oblicze Kościoła, a także poprzez charyzmaty zakonne włączone w proces katechizacji, które nadają jej specyficzny akcent i wymowny charakter. Zaangażowanie w katechizację ze strony zakonników, zakonnic i członków stowarzyszeń życia apostolskiego jest niezmiernie cenne w obecnym dziejowym momencie nowej ewangelizacji nowej Europy i nowego świata.
EN
After World War II the Communist system hostile towards religion and the Church was installed in Poland. The anti-Church policy implemented by the government meant among other things struggle against religious orders with the aim of a complete elimination of religious life in Poland. For this purpose a wide range of administrative, legal and economic methods were used. There were attempts to deprive religious orders of the opportunities to carry out their charisms and to convince the society of the usefulness of religious life. Primate Wyszyński, as head of the Church in Poland committed himself to the defense of religious orders against the malicious and hostile policy of the government. His activity aimed at ensuring religious orders with at least a minimum space needed to live and to realize their charisms. His concern for the future of religious orders was present both in documents regarding the state - Church relations dispatched from the Primate's office and in his personal meetings with representatives of the highest authorities in the country. In addition, Cardinal Wyszyński took action towards improvement of spiritual life in religious congregations and consolidation of all religious orders in Poland. Primate Wyszyński's extensive activity as well as his great authority enabled religious life to survive the time of persecution in the People's Republic of Poland and to weather the struggle strengthened.
PL
Po II Wojnie światowej rozwinął się komunistyczny system wrogo nastawiony do religii i Kościoła w Polsce. Polityka anty-Kościół realizowana przez rząd oznaczała między innymi zwalczanie zakonów w celu całkowitej eliminacji życia religijnego w Polsce. W tym celu został wykorzystany szeroki wachlarz metod administracyjnych, prawnych i ekonomicznych. Były próby pozbawienia zakonów z możliwości przeprowadzania ich charyzmatów, aby przekonać społeczeństwo o nieprzydatności życia zakonnego. Prymas Wyszyński, jako głowa Kościoła w Polsce zaangażował się w obronie zakonów przeciwko złośliwym i wrogim polityki rządu.
EN
The article was prepared on the basis of archival materials found in the Diocesan Archives in Kielce. The archival resources consist of two volumes of 19th century files, mostly containing correspondence between nuns and diocesan, religious, and secular authorities. Poor Clares lived in Chęciny from 1643 to 1902. Even though the dissolution took place in 1864, the nuns were allowed to remain there until most of them died. The convent was small in terms of the number of nuns. The financial situation of the nuns in the nineteenth century was very difficult, poverty and lack of funds were the reason for the search for various sources of income, which were often not in accordance with canon law. This caused numerous disputes and quarrels among the nuns. Visitors tried in various ways to restore religious discipline. The convent of Poor Clares in Chęciny was closed in 1902; from 1930 to date there has been a Bernardine monastery.
PL
Artykuł został przygotowany na podstawie materiałów archiwalnych znajdujących się w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach. Stanowią go dwa tomy akt z XIX w., zawierające w większości korespondencję pomiędzy mniszkami a władzami diecezjalnymi, zakonnymi i świeckimi.Klaryski zamieszkiwały w Chęcinach w latach 1643-1902. Chociaż kasata nastąpiła w 1864 r., mniszkom pozwolono pozostać w nim do czasu wymarcia większości zakonnic.Konwent należał do niewielkich pod względem liczby zakonnic. Sytuacja materialna sióstr w XIX w. była bardzo trudna, bieda i brak funduszy stanowiły przyczynę poszukiwania różnych źródeł dochodu, które często nie były zgodne z przepisami prawa kanonicznego. Powodowało to liczne spory i kłótnie wśród zakonnic. Wizytatorzy próbowali różnymi sposobami przywrócić dyscyplinę zakonną.Konwent klarysek w Chęcinach został zamknięty w 1902 r., od 1930 r. do chwili obecnej istnieje w tym miejscu klasztor bernardynek.
EN
From 1944 when Poland was under the communism rule two kind of attitudes existed in polish society – adaptation and resistance. Affirmation, adjustment, resistance and opposition – those attitudes were appearing at the same time and were related to each other. Anti-communist resistance in People’s Republic of Poland applied to every class and group of society. The resistance was especially directed into a restrict feature limiting a freedom to profess religion, damaging a value of national tradition or limiting a freedom to speech and beliefs. In August 1949 “ A decree of protection of freedom of conscience and denomination” was issued. Technically this document, was meant to create a lawful guarantee of freedom of denominations in Poland. In reality some of the regulations were used by the different authorities to both make Church’s life more difficult and to repress clergy and secular people. The Catholics in Poland were treated as a second category citizens ( limited with their capability to get promotion, even if they kept a loyal attitudes) but nuns were treated even worst as a third category citizens, being continuously pushing to the dregs of social live, without not only any chance to get promotion but also without the fundamental rights and freedom guarantee to every Poles by the Constitution. In further perspective the communist government planned to gradually limited congregations work, created closed enclaves and aimed to completely liquidate nuns work. The right person for the Church happened to be a cardinal Stefan Wyszyński a Primate of Poland. Thanks to an inflexible attitudes of cardinal Wyszyński and his Non possumus the authorities were unable to fulfill the program of “loyality” in Catholic Church in Poland. The Primate tried to show nuns a new perspective of work and was looking for methods to defend and kept monastic life in Poland. The Episcopal was protecting monastic live. It was aware that battle with religious orders was a part of a main repertoire among most of the regime which at any time undertake a battle with Church. The history of People’s Republic of Poland might be describe as a process of struggle between the authorities and society where both sides were changing under influence of this struggle.
PL
W okresie reżimu komunistycznego w Polsce we wszystkich praktycznie obszarach życia istniały dwie postawy społeczne: przystosowanie i opór. Zewnętrznym przejawom przystosowania, towarzyszyło zachowanie suwerenności wewnętrznej i zdolności do stawiania oporu, przynajmniej wobec niektórych cech systemu czy kierunku działania władz. Antykomunistyczny opór dotyczył wszystkich warstw i grup społecznych. Podejmowany był nie tylko przez zbrojne podziemie ale także przez znaczną część polskiego społeczeństwa. Był ukierunkowany przede wszystkim na kwestie wolności wyznawania religii, naruszania wartości tradycji narodowej, czy wobec ograniczania wolności przekonań i wypowiedzi. Walka z zakonami należała do głównych celów większości reżimów, które kiedykolwiek walczyły z Kościołem. Katolicy byli traktowani jako obywatele drugiej kategorii, zakonnice natomiast jak obywatele trzeciej kategorii, nieustannie spychane na margines życia społecznego, pozbawiane nie tylko możliwości awansu społecznego, ale przede wszystkim podstawowych praw i swobód obywatelskich gwarantowanych przez Konstytucję. Systematycznie pozbawiano siostry prowadzenia działalności apostolskiej i swobodnego podejmowania pracy zawodowej, odmawiano możliwości zdobycia wykształcenia, korzystania z świadczeń socjalnych takich jak ochrona zdrowia, ubezpieczenia społeczne czy świadczenia emerytalne, instrumentalnie wykorzystywano przepisy podatkowe. Planowa ateizacja dotknęła wszystkie obszary działalności wspólnot zakonnych. Przyjmowała ona charakter rozwiązań instytucjonalno-prawnych. Walka z działalnością zakonów dokonywana była „w majestacie prawa”. W okresie od 1949 do 1967 zlikwidowano ponad 80 szkół zakonnych, 263 domy dziecka, 680 przedszkoli, 73 świetlice, 46 żłobków. Z 276 szpitali, w których siostry pracowały do roku 1967 zostały tylko w 93. Szpitale zakonne upaństwowiono. W celu skutecznej obrony zakonów, z inicjatywy Prymasa Wyszyńskiego zapoczątkowano instytucjonalne formy współpracy zgromadzeń zakonnych. Narzędziem represyjnej polityki państwa, prowadzonej w stosunku do zgromadzeń zakonnych była Ustawa o przejęciu „dóbr martwej ręki” z 20 marca 1950 r. mająca na celu ograniczenie bazy materialnej zakonów, wprowadziła stan prawny, w którym zgromadzenia zakonne traciły własne ziemie i gospodarstwa, będące podstawą utrzymania wielu wspólnot zakonnych, a zwłaszcza nowicjatów i domów formacyjnych. Afirmacja, przystosowanie, opór, opozycyjność – wszystkie te postawy występowały jednocześnie i we wzajemnym powiązaniu. Zakonnice, tak jak całe społeczeństwo, zmuszone do milczenia i respektowania narzuconych reguł, przystosowały się do nich, jednocześnie broniły pewnego zakresu autonomii i próbowały ją poszerzać. Dzieje PRL można przedstawić jako proces zmagania się między aparatem władzy a społeczeństwem, w którym to zmaganiu zmieniają się obie strony.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.