Współczesnym tendencjom rozwoju społeczno-gospodarczego towarzyszy nasilający się proces koncentracji kapitału w coraz większych i sprawniej działających korporacjach ponadnarodowych. W strukturze wiodących korporacji ponadnarodowych w miarę wzrostu kapitału nasila się integracja coraz bardziej zróżnicowanych elementów o funkcjach: zarządzających, produkcyjnych, badawczo-rozwojowych, usługowych, handlowych, finansowo-kapitałowych i logistycznych. Podstawowe znaczenia w procesie kształtowania tego typu firm mają ich zarządy, spełniające funkcje centrów decyzyjnych, które zarządzają tą złożoną, wieiosektorową strukturą dynamiczną i wyznaczają poszczególnym elementom określoną pozycję na światowym rynku . W zależności od koniunktury gospodarczej centra decyzyjne uaktywniają zasoby kapitałowe, wpływając na zwiększenia rozmiarów dotychczasowej działalności, czy kreowanie nowych lokalizacji, celem wkraczania lub utrwalania swojej pozycji konkurencyjnej na związanych z nimi obszarach rynkowych. Podstawowym celem tej działalności jest dbałość o systematyczne podnoszenia konkurencyjności oferowanych produktów oraz osiąganie najkorzystniejszych wyników finansowych obecnie czy w najbliższym czasie.
Artykuł dotyczy problemu agencji w relacji członkowie zarządów–Skarb Państwa w spółkach Skarbu Państwa. Problem ten w tego rodzaju spółkach posiada cechy specyficzne, wynikające z faktu, iż ich głównym bądź jedynym akcjonariuszem jest Skarb Państwa. Celem artykułu jest zidentyfikowanie cech specyficznych problemu agencji w relacji członkowie zarządów–Skarb Państwa. Badania przeprowadzone przez autora miały charakter interdyscyplinarny, składały się na nie analiza regulacji prawnych oraz badania ankietowe przeprowadzone wśród członków zarządów i rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa, a także wśród pracowników Ministerstwa Skarbu Państwa nadzorujących spółki. Analiza regulacji prawnych, której wyniki są prezentowane w części 1, służyła wskazaniu, w jaki sposób szczegółowe regulacje prawne odnoszące się do spółek Skarbu Państwa determinują problem agencji w relacji członkowie zarządów–Skarb Państwa. Badania ankietowe, których wyniki są analizowane w części 2, miały z kolei wskazać, jakie są najważniejsze problemy funkcjonowania zarządów spółek Skarbu Państwa oraz jakie są determinanty działań podejmowanych przez członków zarządów. Zarówno analiza regulacji prawnych, jak i badania ankietowe odnosiły się także do kwestii szczegółowej determinującej problem agencji, czyli sposobu wynagradzania członków zarządów spółek Skarbu Państwa i praktycznych implikacji przyjętych rozwiązań prawnych w tym zakresie
Cel: Celem artykułu jest określenie, kto jest interesariuszem spółki kapitałowej z udziałem państwa. Metodologia: Badania miały charakter interdyscyplinarny; składały się na nie analiza regulacji prawnych oraz badania ankietowe przeprowadzone wśród członków zarządów i rad nadzorczych polskich spółek Skarbu Państwa, a także wśród pracowników Ministerstwa Skarbu Państwa (MSP), nadzorujących spółki. Próba badawcza obejmowała całą populację, czyli wszystkie spółki Skarbu Państwa, w których prawa z akcji wykonuje Minister Skarbu Państwa, oraz wszystkich pracowników MSP nadzorujących spółki. Wnioski: Interesariuszami spółek Skarbu Państwa są członkowie ich zarządów, rad nadzorczych oraz pracownicy spółek. Cechy interesariuszy poosiadają także minister i wiceministrowie Skarbu Państwa oraz pracownicy MSP. Akcjonariusz, czyli Skarb Państwa, nie jest interesariuszem samoistnym (autonomicznym), ponieważ jest reprezentowany przez ministra lub wiceministrów, którzy z kolei są obsługiwani przez pracowników MSP. Implikacje badawcze: Wnioski wyprowadzone w artykule mogą mieć znaczenie nie tylko w odniesieniu do polskich spółek Skarbu Państwa, lecz także mogą mieć charakter uniwersalny, odnosząc się� również do spółek z udziałem państwa w innych krajach. Z uwagi na fakt, iż w reakcji na skutki kryzysu fi nansowego państwa zwiększają swoją aktywność w gospodarce, także jako akcjonariusze spółek kapitałowych, problematyka interesariuszy spółek z udziałem państwa oraz wpływu czynników politycznych i administracyjnych na te spółki może stanowić istotne pole badań w dziedzinie nadzoru korporacyjnego. Oryginalność: Badania są pierwszymi badaniami obejmującymi wszystkie spółki z udziałem Skarbu Państwa. Ich istotnym walorem jest interdyscyplinarność, co pozwoliło wskazać, jakie są implikacje praktyczne przyjętych rozwiązań regulacyjnych. W badaniach ankietowych udało się uzyskać wysoką stopę zwrotu kwestionariuszy ankietowych, co umożliwiło przeprowadzenie wiarygodnego wnioskowania statystycznego.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.