Search results

1

Zasada republikańskiej formy rządów i zasada dobra wspólnego w Ustawie Zasadniczej RFN i niemieckiej nauce prawa konstytucyjnego – wybrane zagadnienia

100%

Przybysz M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2011

|

issue 4 (8)

67-80

PL

Autor opisuje dwie zasady konstytucyjne – zasadę republikańskiej formy rządów I zasadę dobra wspólnego według Ustawy Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec oraz w rozumieniu niemieckich konstytucjonalistów. W powszechnym znaczeniu państwo będące republiką jest przeciwieństwem monarchii I wyklucza wszelkie formy autokracji czy tym bardziej totalitaryzmu. W rzeczywistości, wielu niemieckich naukowców podkreśla starożytne korzenie republikanizmu w formie opisanej przez Arystotelesa albo Cycerona oraz jego materialne a nie tylko formalne znaczenie. Według nich, państwo jako res publica jest dobrem wspólnym w którym wszyscy obywatele mają swój udział, każda władza jest zobowiązana służyć swoim obywatele, a Ci są zobligowani do działania na rzecz wspólnego dobra innych. Niestety, Ustawa Zasadnicza RFN nie zawiera wielu przepisów w tym zakresie. Republikańska forma rządów wnika z art. 20 ust. 1, art. 28 ust. 1 w związku z art. 79 ust. 4 UZ (tzw. “klauzula wieczności”). Wielokrotnie podkreśla się, że istotą republikanizmu są prawa podstawowe, czy też – innymi słowy – prawdziwy republikanizm jest ustrojem wolnościowym. Także inne, podobne terminy jak „dobro wspólne”, „dobro powszechne” czy „dobro narodu” wspomniane jedynie w czterech przepisach Ustawy Zasadniczej – art. 14 ust. 2, art. 56 w związku z art. 64 ust. 2 oraz 87e ust. 4 po prostu nie są zdefiniowane. Niektórzy naukowcy są zdania, że było to zamierzone. „Dobro wspólne” jest ideą o meta-prawnym i pozapaństwowym charakterze i należy ją sytuować nawet poza konstytucją. Z drugiej strony, nie może ono być precyzyjnie zdefiniowane, ponieważ w każdym konkretnym przypadku definicja musi być wypracowywana przez prawodawców, egzekutywę i sądownictwo.

EN

The author describes two constitutional principles – a principle of republic form of government and a principle of common good according to Basic Law of the Federal Republic of Germany (FRG) and German constitutionalists. In the general and common meaning, republican state is an opposite of a monarchy order, which also excludes any forms of autocracy and all the more totalitarianism. In fact, many German scholars underline the ancient roots of republicanism as described by Aristotle or Cicero and its material and not only formal sense. According to them – a state as res publica is a commonwealth in which all citizens have its part, every authority has an obligation to serve citizens but also every citizen is obliged to act for the common good of others. Unfortunately, the Basic Law of FRG does not contain many provisions on these issues. The republic form of the government in Germany results from article 20 par. 1, article 28 par. 1 in conjunction with article 79 par. 3 of Basic Law (eternity clause). It is very often underlined that the essence of republicanism is fundamental rights – in other words – a true republic is a system of freedom. Also other, similar terms as common welfare, common good and good of the people mentioned only in four provisions of the Basic Law – article 14 par. 2, article 56 in conjunction with art. 64 par. 2 and article 87e par. 4 are simply not defined. Some scholars are of an opinion, that that was intentional. Common welfare is an idea, which has meta-legal, and non-state character and which is even beyond the constitution. On the other hand it just cannot be described precisely, because in every concrete case some other definition has to be elaborated by the legislators, executive and the judiciary.

2

Rozumienie pracy w Konstytucji RP – próba rekonstrukcji pojęcia

63%

Arndt W.

Horyzonty Wychowania

|

2015

|

vol. 14

|

issue 31

175-187

EN

The paper aims at reconstructing the concept of work in the context of the Polish legal system. Moreover, the author presents the criticism of too narrow understanding of work associated with the proposal of consistent compliance with the guiding principles of the Polish Constitution (the principle of the common good and the principle of human dignity), which leads to a deeper understanding of work as a matter of law. It seems that it is the only possible way to introduce the concept of work as an important issue in the functioning of the state.

PL

W artykule podjęta zostanie próba rekonstrukcji pojęcia pracy w kontekście polskiego systemu prawnego. Ponadto przedstawiona będzie krytyka zbyt wąskiego rozumienia pracy powiązana z propozycją konsekwentnego zastosowania się do naczelnych zasad Konstytucji RP (zasady dobra wspólnego oraz zasady godności człowieka), które prowadzi do głębszego rozumienia pracy także na gruncie prawa. Wydaje się, że jedynie w taki sposób można przedstawiać pojęcie pracy jako zagadnienie istotne w funkcjonowaniu państwa.

3

Pojęcie dobra wspólnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

63%

Jarczak J.

Polonia Journal

|

2017

|

issue 5-6

131-145

EN

The subject of this article is to present the principle of the common good and attempt to define the concept of the common good in the jurisprudence of the Polish Constitutional Court. Although the principle of the common good is the supreme constitutional principle, the Constitutional Tribunal has not worked out one definition of the common good. The Constitutional Tribunal invokes the concept of the common good in particular directly as the right or one of the reasons justifying the restriction of freedom and constitutional rights or as an axiological basis for the reasons for restricting constitutional freedoms and rights. The Constitutional Tribunal for the resolution of individual cases only supports the concept of the common good.

4

Dobro wspólne jako wartość i zasada etyczno-społeczna. Perspektywa katolickiej nauki społecznej

63%

Fel S.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2021

|

vol. 64

|

issue 1-2

121-136

EN

Common good is generally viewed as a fundamental value. This does not mean, however, that all people perceive it in the same, unequivocal manner. The aim of this article is to reconstruct the way of how both common good itself and the principle of common good have been laid out in Catholic social thought, and more precisely, how they were portrayed by authors associated with the Lublin School of Catholic Social Thought. The article takes into consideration in particular the works of the late Jan Szymczyk, who attempted to provide a synthesis of the research oeuvre of that scholarly group, with specific reference to the concept of common good. This kind of approach became an inherent part of personalistic trends in social philosophy as well as in the official social teaching of the Catholic Church. It is distinguished by combining the ontic conception of common good with the instrumental one, by adopting the system of correlative, basic socio-ethical principles (common good, subsidiarity, solidarity), and by the notion of power, which is legitimised by common good, and whose limits of action are determined by this very concept.

PL

Dobro wspólne jest powszechnie postrzegane jako wartość podstawowa. Nie oznacza to jednak jednolitego sposobu jego rozumienia. Celem artykułu jest rekonstrukcja ujęcia dobra wspólnego i zasady dobra wspólnego z perspektywy katolickiej nauki społecznej, a dokładniej podejścia autorów skupionych w Lubelskiej Szkole Katolickiej Nauki Społecznej. Uwzględnia się przy tym szczególnie dorobek Jana Szymczyka, który podjął próbę syntezy wyników badań tego środowiska w obszarze dobra wspólnego. Ujęcie to wpisuje się w zakorzeniony w tradycji arystotelesowsko-tomistycznej personalistyczny nurt filozofii społecznej i oficjalne nauczanie społeczne Kościoła katolickiego. Charakteryzuje się łączeniem koncepcji ontycznej i instrumentalnej dobra wspólnego, przyjęciem systemu korelujących ze sobą podstawowych zasad etyczno-społecznych (dobra wspólnego, pomocniczości i solidarności) oraz ideą władzy, dla której dobro wspólne stanowi legitymizację oraz wyznacza granice działania.

5

Refleksje nad konstytucyjną zasadą dobra wspólnego w kontekście myślenia religijnego i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

63%

Gołębiowska A.

Świat i Słowo

|

2015

|

vol. Świat i Słowo 2015, nr 1 (24)

187-198

EN

The paper is a response to the question of what, in the light of religious thinking and constitutional law, the common good is. Why the principle of the common good-one of the basic constitutional principles of government-is so rarely invoked in the case law and what exactly is its content. Prevailing case law of the Constitutional Court opposes this value against the individual good, justifying restrictions on the freedom and rights of individuals in comparison with the interest of the state. However, the concept of the common good in the Polish Constitution is much wider, it determines the adoption of a political model based on the menial role of the state towards its citizens. The Republic of Poland is one of the many components of the common good and the State is obliged to its realization in the spirit of the democratic rule of law.

6

Samorząd terytorialny jako czynnik wzmacniający zasadę dobra wspólnego

63%

Patyra S.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

vol. 80

|

issue 1

231-239

EN

The article brings up the problem of the relationship between the constitutional principle of the common good and the activity of a territorial self-government in Poland. The first part contains some theoretical comments on the essence of the principle of the common good and on the relationship between the common good and the principle of subsidiarity. In the second part the author presents basic legal measures of the participation of the local community in the decision-making process. The third part contains some critical comments on the present relationship between the central authority and a local government. In the author’s opinion, some of the legislative initiatives of the lower chamber of the Parliament lead to the limitation of local governments independence and breach the principle of the common good.

PL

Artykuł porusza problem relacji pomiędzy konstytucyjną zasadą dobra wspólnego a funkcjonowaniem samorządu terytorialnego w Polsce. Część pierwsza zawiera teoretyczne rozważania na temat zasady istoty zasady dobra wspólnego oraz relacji pomiędzy dobrem wspólnym i zasadą pomocniczości. W części drugiej autor prezentuje podstawowe środki prawne służące partycypacji społeczności lokalnej w procesie decyzyjnym. Trzecia część zawiera krytyczne uwagi na temat aktualnych relacji pomiędzy władzą centralną i samorządem terytorialnym. W ocenie autora niektóre spośród inicjatyw legislacyjnych większości sejmowej prowadzą do ograniczenia samodzielności samorządu terytorialnego, naruszając zasadę dobra wspólnego.

7

Znaczenie uzasadnień filozoficzno-etycznych dla koncepcji zrównoważonego rozwoju

51%

Klimska A.

Rocznik Tomistyczny

|

2014

|

vol. 3

173-185

EN

Article is an attempt of showing legitimacy of philosophical and ethical consideration on the concept of a sustainable development. Starting from the assumptions of philosophy of development, it presents philosophical and ethical aspects of this idea. The main part of the article focuses on philosophical issue of principles of sustainable development.

Refine search results

1 Horyzonty Wychowania

1 Polonia Journal

1 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Rocznik Tomistyczny

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Zeszyty Naukowe KUL

1 Świat i Słowo

1 Arndt W.

1 Fel S.

1 Gołębiowska A.

1 Jarczak J.

1 Klimska A.

1 Patyra S.

1 Przybysz M.

1 2021

1 2018

1 2017

2 2015

1 2014