Search results

1

Neutralność, demokracja, uspołecznienie

100%

Ciszewski W.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2016

|

vol. 78

|

issue 4

81-91

EN

Michał Dudek in his article on the legal neutrality in the context of socialised law criticises the principle of the State’s neutrality. According to Dudek this principle is ‘highly problematic’ and vulnerable to different charges. The main object of his criticism is the idea of neutral justification (procedural neutrality). In his opinion, this idea is unattainable because: (i) it wrongly focuses on the legislator’s moral perspective (rather than the citizens’ point of view); (ii) it is too ‘weak’ (the mere adherence to the neutral procedure does not guarantee the neutrality of legal regulation); (iii) it is too demanding (as it requires the conformity with the principle of restraint); (iv) applying this idea in the law-making process may lead to acts of manipulation. However, the most important objection against the State’s neutrality principle of justification is that this principle cannot guarantee the proper level of social stability and socialisation of law. In the paper, I defend State’s neutrality principle and address most objections raised by Dudek. I argue that the idea of neutral justification is not focused on the legislator’s moral perspective, but rather on the point of view of a reasonable democratic citizen. I also claim that although the conception of procedural neutrality is weak and demanding, its requirements are realisable and well justified. What is more, in my opinion the adherence to neutrality principle in political practice may generate social stability for the right reasons.

PL

Michał Dudek w artykule poświęconym relacjom między ideą neutralności a koncepcją uspołecznienia prawa dokonuje krytyki zasady neutralności światopoglądowej państwa. Zasada ta – zdaniem M. Dudka – jest „wysoce problematyczna” i podatna na liczne zarzuty. Główny przedmiot jego krytyki stanowi koncepcja neutralności uzasadnienia (neutralność proceduralna). Według niego powyższa koncepcja jest niemożliwa do utrzymania, ponieważ (1) skupia się na perspektywie moralnej ustawodawcy (a nie na punkcie widzenia obywateli demokratycznych); (2) jest zbyt „miękka” (stosowanie przez ustawodawcę neutralnej procedury nie gwarantuje neutralnego charakteru regulacji prawnej); (3) jest nadmiernie wymagająca (ze względu na przywiązanie do zasady powściągliwości); (4) stosowanie tej koncepcji w procesie stanowienia prawa może prowadzić do manipulacji. Jednakże najważniejszym zarzutem względem neutralności uzasadnienia jest to, że odwołujące się do niej działania polityczne nie mogą wygenerować właściwego poziomu stabilności społecznej oraz uspołecznienia prawa. W niniejszym artykule bronię zasadności koncepcji neutralności światopoglądowej, a także odpowiadam na większość zarzutów M. Dudka. Twierdzę, że idea neutralności uzasadnienia nie koncentruje się na perspektywie moralnej ustawodawcy, lecz przyjmuje punkt widzenia rozumnego obywatela demokratycznego. Uważam również, że chociaż zasada neutralności uzasadnienia jest miękka i wymagająca, to jej zalecenia są wykonalne i dobrze uzasadnienie. Co więcej, w moim przekonaniu powoływanie się na zasadę neutralności w praktyce politycznej może doprowadzić do zaistnienia stanu stabilności z dobrych racji.

2

Rozum publiczny w praktyce – kwestia legitymacji moralnej wniosku grupy posłów o stwierdzenie niekonstytucyjności przesłanki aborcyjnej

100%

Ciszewski W.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

vol. 80

|

issue 3

17-31

EN

In the paper, I analyse the argumentation which supports the motion put forward by a group of Polish MPs challenging the constitutionality of the provision which allows abortion in the event of grave and irreversible fetal defects or an incurable illness that threatens the foetus life. My considerations do not concern the legality of this action. Instead, I am interested in the issue of moral legitimacy of the MPs’ action. I search for the answer whether their initiative is defensible in terms of public morality. The evaluation is conducted according to the principles of the most important contemporary conception of political legitimacy, which is John Rawls’s theory of public reason. Therefore, firstly, I give an account of the Rawlsian theory of public reason. I focus mainlyon the conditions that settle the criteria of the legitimacy of political actions. Then I summarise the arguments which support the demand of the MPs concerned. Finally, in the main part of the paper, I evaluate their action in the light of the theory of public reason.

PL

W niniejszym artykule zajmuję się analizą argumentacji zawartej we wniosku grupy posłów do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją przepisów dopuszczających aborcję w przypadku ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu. Przedmiotem rozważań nie są jednak dywagacje natury prawnej, ale kwestia legitymacji moralnej działania podjętego przez posłów. Szukam więc odpowiedzi na pytanie, czy ich inicjatywa broni się w świetle zasad moralności publicznej. Podstawę tej oceny stanowi najważniejsza współczesna koncepcja legitymacji działań politycznych, tj. teoria rozumu publicznego Johna Rawlsa. W pierwszej kolejności przybliżono więc, na czym polega teoria rozumu publicznego Rawlsa (skupiając się przede wszystkim na wskazaniu warunków, które na gruncie tej koncepcji decydują o legitymacji działań politycznych). Następnie omówiono pokrótce najważniejsze argumenty, jakie wysuwa grupa posłów na rzecz wysuwanego żądania. W głównej części tekstu dokonano oceny tego działania w świetle wyłożonych wcześniej warunków legitymacji.

3

Transitional Justice and the Constitutional Crisis: The Case of Poland (2015–2019)

100%

Krotoszyński M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2019

|

vol. 3(21)

22-39

EN

During the last four years the situation in Poland has been a matter of interest to the worldwide legal community mostly due to the constitutional crisis. Yet, the years 2015–2019 were also a time of a revival of transitional justice measures, such as cleansing the public sphere of communist symbols, remodelling of lustration law, and further reduction of pensions of communist secret service employees and officers. In this paper I argue that these spheres are interconnected and that Poland’s constitutional crisis has a transitional justice dimension. I start with an overview of retrospective instruments dealing with the communist past introduced in the last four years. Next, I turn to the constitutional crisis itself, discussing its possible explanations and transitional justice aspects. In the end I claim that the dramatic constitutional backsliding that Poland has recently experienced can be explained not only as a power grab, but also as a result of the tension between the rule of law and the principle of individual responsibility on one hand – and the resort to collective accountability in an attempt to get what the government sees as justice on the other.

PL

W ciągu ostatnich czterech lat sytuacja w Polsce stała się przedmiotem zainteresowania międzynarodowych gremiów prawniczych przede wszystkich ze względu na kryzys konstytucyjny. Lata 2015-2019 były jednak także okresem powrotu do narzędzi rozliczeń z przeszłością, wśród których wymienić można usuwanie symboli komunistycznych z przestrzeni publicznej, zmianę modelu lustracji oraz dalsze obniżenie emerytur funkcjonariuszy i pracowników organów bezpieczeństwa państwa PRL. W artykule stawiam tezę, że sfery te są ze sobą wzajemnie powiązane, kryzys konstytucyjny ma zaś wymiar retrospektywny. Tekst zaczynam od przedstawienia mechanizmów sprawiedliwości tranzycyjnej dotyczących okresu komunistycznego wprowadzonych w Polsce w ostatnich czterech latach. Następne omawiam możliwe wyjaśnienia kryzysu konstytucyjnego i jego aspektów związanych z rozliczeniami z przeszłością. Analiza prowadzi mnie do wniosku, że dramatyczne zmiany ustrojowe, które współcześnie dotknęły Polskę, mogą być wyjaśnione zarówno w kategorii walki o władzę, jak i jako rezultat konfliktu pomiędzy zasadą rządów prawa i zasadą indywidualnej odpowiedzialności – a odwołaniem się do odpowiedzialności zbiorowej w celu zaspokojenia tego, co rządzący uznają za sprawiedliwość.

Refine search results

2 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

1 2019

1 2018

1 2016

2 Ciszewski W.

1 Krotoszyński M.

Neutralność, demokracja, uspołecznienie

Rozum publiczny w praktyce – kwestia legitymacji moralnej wniosku grupy posłów o stwierdzenie niekonstytucyjności przesłanki aborcyjnej

Transitional Justice and the Constitutional Crisis: The Case of Poland (2015–2019)