Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zdolność prawna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Status prawny dziecka poczętego na tle jego prawa do ochrony życia i zdrowia, wynagradzania szkód doznanych przed urodzeniem oraz ochrony dóbr osobistych matki

100%
Banyk M.
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
|
2014
|
issue 4
PL
Rezultatem rozważań nad prawem rzymskim było skonstruowanie już w czasach antycznych fikcji prawnej, zgodnie z którą dziecko poczęte uważa się za narodzone, jeśli służy to jego korzyściom. Współcześnie przepisy prawne nie rozstrzygają wprost, kogo określamy mianem człowieka oraz, w jakim zakresie należy przyznać dziecku poczętemu podmiotowość i zdolność prawną. Taki stan prawny powoduje, że największy wkład w zdefiniowanie sytuacji prawnej nasciturusa ma doktryna oraz judykatura, co skutkuje różnorodnością stanowisk. W związku z powyższym, przedmiotem rozważań artykułu jest omówienie niezwykle doniosłych zagadnień dotyczących sytuacji prawnej dziecka poczętego, na którą składa się zdolność prawna, przyznana dziecku nienarodzonemu pod warunkiem zawieszającym, oraz podmiotowość prawna. W publikacji wskazano przepisy Konstytucji RP, k.c. i k.r.o., będące wyrazem ochrony interesu prawnego nasciturusa, oraz została omówiona ich analiza w orzecznictwie TK, SN i NSA. Dalsze rozważania prowadzone są na tle prawa dziecka poczętego do ochrony jego życia i zdrowia. Posiadanie uprawnień z sferze majątkowej w okresie prenatalnym oznacza, że skorzystanie z nich będzie uzależnione od zachowania wyżej wskazanych wartości. Jednym ze wspomnianych uprawnień jest prawo do wystąpienia z roszczeniem o naprawienie szkód doznanych przed urodzeniem, które będzie mogło być realizowane dopiero po porodzie. Zatem należy zadać zapytanie: w jakim zakresie należy chronić dziecko nienarodzone, tak by mogło skutecznie wykonywać przyznane mu prawa, jednocześnie respektując dobra osobiste matki? Artykuł zwraca uwagę na szczególne problemy związane ze sposobem rozstrzygnięcia przez ustawodawcę konfliktu między konstytucyjnie chronionymi wartościami – prawem do samostanowienia matki oraz życiem i zdrowiem nienarodzonego dziecka. W tym przedmiocie autorka nakreśliła również pewne postulaty de lege ferenda, które mogłyby stać się fundamentem do budowania skuteczniejszej ochrony dóbr dziecka.
EN
The result of discussions on the Roman law was the creation - already in ancient times - of a legal fiction according to which the unborn is deemed to have been born to the extent that its own benefits are concerned. Nowadays, law does not decide directly who can be defined as a human and within what kind of scope the unborn is granted legal status and legal capacity. Such a situation turns out to be a subject of disagreement between scholars, whereas both judicature and doctrine have the most significant contribution to the matter in question. Due to the above, the article indicates vital issues regarding the legal situation of nasciturus consisting of the legal status - granted to the unborn under condition precedent - and the legal capacity. The author presented regulations of the Constitution, the Civil Code and the Family and Guardianship Law which emphasize the protection of legal interest of nasciturus, together with their analysis in judicature of the Constitutional Tribunal, the Supreme Court and the Supreme Administrative Court. Further considerations relate to the right of the unborn child regarding the protection of its life and health. Having some material powers in a prenatal time period means that their use shall depend on respecting the abovementioned values. One of the powers is the right to bring an action to redress the damage caused before childbirth, which can be executed thereafter. Therefore, one shall ask the question: how shall we protect the unborn child so that it could effectively execute its granted rights, but simultaneously respect mother's personal interest? The article draws attention to particular controversies related to the way of settling by a legislator a conflict between constitutionally protected values - mother's right to self-determination and life and health of the unborn child. Within this subject matter, the author also presented de lege ferenda postulates, which could become fundamentals in establishing effective protection of personal interest of the child.
2

Z problematyki zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych osób fizycznych w rosyjskim prawie cywilnym

100%
Okulski M.
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
|
2005
|
vol. 1
|
issue 1 Prawo
213-229
EN
The principles of equality in civil law relations as stated in the article 1, section 1 of the civil law code in Russia and the principality of autonomy of the will of both sides formulated in the article 1, section 2, point 1 the civil law code of the Russian Federation are the bases for civil law subjects to profit from authorization which is vested to them. However, in order to accomplish them efficiently natural person should be equipped with a certain potential, which to great extent depends on the will of a legislator. The potential is described by the terms legal capacity and capacity for legal acts. Any ability is an inborn gift, talent which gives a human being specified powers. The legal capacity should be understood as an innate possibility of a human being to be a subject of law which exludes crediting with normative character. It is groundless to reduce the legal capacity to the category of subject law as well as admitting the possibility of setting limits. Such limits in reality may be applied to only a definite law. The capacity for legal acts in the view of a legislator, is the ability of a citizen to achieve and carry into effect his civil laws, both creating and executing his duties. Contrary to legal capacity it is restricted depending on eg. the level of physical, psychical and social maturity. The full capacity for legal acts is gained by people who come of age (eighteen years and older) as well as the people who before that age got married or were emancipated at the age of sixteen as a result of getting employed or conducting economic activity. The justified circumstances for limiting the capacity for legal acts of anybody who acquired the full capacity for legal acts is abusing alcohol, taking drugs which leads to financial difficulties of their families. In order to protect the rights of an individual in case of mental disability, the court is entitled to announce the capacity for legal acts of a given person null and void.
3
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi o zakresie zdolności prawnej wspólnoty mieszkaniowej (na tle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2015 r. I CSK 312/14)

84%
Doliwa A.
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
|
2016
|
issue 1(18)
51-62
EN
This article examines the extent of the legal capacity of a homeowner association, in the light of the most recent judicial decisions. It presents a critical analysis of the view of the unlimited legal capacity of a homeowner association which is said to have exceeded the legal relationship resulting from the management of the real property common to the owners of individual premises.
PL
Artykuł dotyczy zagadnienia zakresu zdolności prawnej wspólnoty mieszkaniowej – na tle najnowszego orzecznictwa sądowego. W opracowaniu przedstawiono uwagi krytyczne na temat poglądu o nieograniczonym zakresie podmiotowości prawnej wspólnoty mieszkaniowej, która miałaby wykraczać poza stosunki prawne wynikające z zarządzania nieruchomością wspólną właścicieli lokali.
4
Publication available in full text mode
Content available

Konstytucja a niepełnosprawność – ochrona osób niepełnosprawnych jako paradygmat państwa społecznego w Hiszpanii

84%
de Buján A.
Prawo w Działaniu
|
2022
|
issue 52
7-29
EN
Spain is one of the signatory countries of Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD) from 2006. The present article undertakes to analyse the impact of the CRPD on the Spanish legislation, especially the Act 8/2021 from 2 June 2021 on the reform of civil and procedural legislation in support of persons with disabilities. Special attention will be given to the access to jurisdiction of persons with disabilities. Another central point is the reform of Article 49 of the Spanish Constitution which – though with good intention – declares is it a national objective – to dismount the discrimination of persons with “reduced” (disminuidos) abilities.
PL
Hiszpania jest jednym z krajów sygnatariuszy Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych (CRPD) z 2006 r. Niniejszy artykuł podejmuje próbę analizy wpływu Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych na ustawodawstwo hiszpańskie, w szczególności ustawę 8/2021 z 2.06.2021 r. o reformie ustawodawstwa cywilnego i proceduralnego w celu wspierania osób niepełnosprawnych. Szczególną uwagę zwrócono na dostęp osób niepełnosprawnych do ochrony w postępowaniach przed organami władzy publicznej. Kolejnym centralnym punktem jest reforma art. 49 hiszpańskiej konstytucji, który – choć w dobrej intencji – deklaruje jako narodowy cel zlikwidowanie dyskryminacji osób o „ograniczonych” (disminuidos) zdolnościach.
5
Publication available in full text mode
Content available

The Issue of The Ultra Vires Principle in Turkish Company Law: Has It Been Abolished or Just Hidden?

84%
Yasan M.
Studia Prawnicze KUL
|
2020
|
issue 2
359-375
PL
Turecki kodeks handlowy (TCC) oznaczony numerem 6102 zawiera szereg radykalnych rozwiązań przewidzianych jako reformy tureckiego prawa spółek. Jednym z takich przepisów jest art. 125 TCC, który odnosi się do zdolności prawnej spółek handlowych. Artykuł ten porusza kwestię zasady ultra vires, która została inkorporowana do europejskiego kontynentalnego systemu prawnego, włączając turecki system prawny z porządku prawnego Zjednoczonego Królestwa. Jednakże zasada ta z czasem została uznana za wygasłą w ramach europejskiego kontynentalnego systemu prawnego (w szczególności w szwajcarskim kodeksie zobowiązań), co z kolei zainspirowało ustawodawcę tureckiego do zmian w kodyfikacji. Wynikiem tych działań, na podstawie art. 125 TCC, sprzecznie z zasadą ultra vires, spółki handlowe mają zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków w szerokim zakresie, z wyłączeniem kwestii zarezerwowanych wyłącznie dla osób fizycznych. Z tego powodu w ramach osobowości prawnej przedsiębiorstw mogą one być uzdolnione do bycia podmiotem praw i obowiązków w sprawach wykraczających poza ich własny zakres działalności. Innymi słowy, za sprawą art. 125 TCC koncepcja stosowania zasady ultra vires została porzucona. Można zatem dojść do konkluzji, że dostosowanie TCC do dyrektyw Unii Europejskiej w kwestii zniesienia zasady ultra vires zostało osiągnięte. Jednak biorąc pod uwagę szereg przepisów z różnych części Kodeksu, widoczne staje się, że ustawodawca wciąż uznaje przesłankę zakresu prowadzonej działalności jako warunek w ok. 20 przepisach prawnych. To z kolei prowadzi do pytania o rzeczywiste wyłączenie zasady ultra vires. Konkludując, należy stwierdzić, że wprowadzony przez ustawodawcę nowy reżim prawa handlowego jasno wskazuje, że Kodeks handlowy nie wyłączył zasady ultra vires w całości, a utrzymując jej stosowanie w sposób ukryty, jedynie zmienił jej zakres.
EN
The Turkish Code of Commerce (TCC) numbered 6102 contains numerous radical regulations as reforms in the Turkish company law. One of these provisions is the TCC A.125 which regulates the capacity of commercial companies to have rights and obligations. This article deals with the ultra vires principle which was transferred to the Continental European law system, including the Turkish legislation from the UK law system. The ultra vires principle had previously expired in the continental European legal system (in particular the Swiss Code of Obligations) which has inspired the TCC as a referring codification. As a result of these developments by the TCC A.125, in contrast to the ultra vires principle, commercial companies are allowed to be entitled and liable for all kinds of matters, except those which are human-specific. For this reason, companies’ legal personalities may have the capacity to have rights and obligations in matters other than their fields of operation. In other words, thanks to the TCC A.135, the ultra vires principle has been abandoned. It can be assumed that harmonization between the TCC and the EU directives has been achieved in the sense of abolishing the ultra vires principle. However, when several provisions randomly scattered in the TCC are taken into consideration, it is obviously seen that the legislator still accepts the field of operation issue as a criterion in about 20 articles. This leads to a question about the actual abolishment of the ultra vires principle. To put it briefly, the legislator’s choice in the new company law regime shows that the TCC has not abandoned the ultra vires principle completely, but it still retains its validity in a hidden way by only changing its form and scope.
6
Publication available in full text mode
Content available

Status prawny nasciturusa w polskim prawie cywilnym

84%
Święcioch D.
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
|
2017
|
issue Numer Specjalny
161-174
PL
Niniejszy artykuł poddaje analizie w ujęciu prawno-socjologicznym status prawny nasciturusa w polskim prawie cywilnym. Szczegółowe badania dotyczące terminologii powyższego zagadnienia opierały się na źródłach prawa rzymskiego, definicji z języka łacińskiego oraz słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, kończąc na znaczeniu współczesnym, medycznym oraz socjologicznym. Na wstępie, na płaszczyźnie historycznej została omówiona instytucja nasciturusa. Początki prywatnoprawnej ochrony dziecka poczętego, ale nienarodzonego sięgają czasów prawa rzymskiego. Jurysprudencja rzymska stworzyła mechanizmy prawne, które umożliwiły dbanie o prawa i interesy dziecka poczętego. W wyniku przyznania praw podmiotowych, nasciturus mógł brać udział w dziedziczeniu w Starożytnym Rzymie, a o jego interesy dbał ustanawiany curator ventris. Kolejna część artykułu dotyczy płaszczyzny dogmatycznej. Fakt, że Kodeks cywilny wiąże zdolność prawną z urodzeniem nie oznacza, że prawu obojętna jest sytuacja nasciturusa. Doktryna wykształciła tzw. zdolność prawną pod warunkiem zawieszającym, która została kompleksowo omówiona w niniejszym artykule. Poruszone zostały również regulacje dotyczące nasciturusa w prawie spadkowym zgodnie z art. 927 k.c., deliktów wyrządzonych dziecku poczętemu, ale nienarodzonemu w świetle art. 446 i 4461 k.c., zawierania umów z poczętym oraz reprezentacji nasciturusa na podstawie k.r.o. Przywołane zagadnienia zostały obszernie omówione na płaszczyźnie normatywnej w ujęciu socjologicznym, gdyż celem analizy było wskazanie statusu prawnego nasciturusa w polskim prawie cywilnym, jego ochrony i przedstawienia go jako integralnej części społeczeństwa.
EN
The article analyses legal status of nasciturus in the Polish civil law within legal and social perspective. Detailed research pertaining to the terminology of this issue is based on Roman law sources, Latin definitions and definitions from dictionary of foreign terms and phrases as well as modern, medical and sociological meanings. In the introduction, historical perspective of the institution of nasciturus is discussed. The beginnings of private law protection of unborn child reach Roman law. Roman jurisprudence created legal procedures facilitating the protection of interests and rights of such children. As a result of granting the rights, nasciturus could inherit in ancient Rome, and its interests were taken care of by the curator ventris. The next part of the article refers to the dogmatic perspective. The fact that the civil code associates legal capacity with birth it does not mean that the situation of the nasciturus is unregulated. Polish legal doctrine has developed a sort of conditional legal capacity which is dealt with in this article. Regulations of inheritance law according to art. 927 of the Civil Code, torts committed to the detriment of the unborn according to articles 446 and 4461 of the Civil Code, contract law involving the conceived and representation of the nasciturus according to Polish Family and Guardianship Code are also mentioned. These issues were thoroughly discussed from the normative perspective in a sociological view since the aim of the analysis was to indicate legal status of nasciturus in the Polish civil law, its protection and presentation as an integral part of the society.
7
Publication available in full text mode
Content available

Status prawny wspólnoty mieszkaniowej i zasady jej reprezentacji na tle orzecznictwa sądowego

84%
Majewski K.
Roczniki Administracji i Prawa
|
2022
|
vol. 1(XXII)
215-230
EN
The legal status of the residential community established by the Act of 24 June 1994 raises a series of doubts in both theoretical and practical terms. In literature, the vast majority of positions are in favor of granting legal subjectivity to residential communities. However, opposite views are also emerging. In jurisprudence, the scale of discrepancies is much smaller. Polish courts have been dealing with this issue for years. One of the latest judgments deciding on the legal status of a residential community is the judgment of the Supreme Administrative Court of March 4, 2019. In this article, the author proves that the residential community referred to art. 6 of the Act of 24 June 1994 is an organizational unit that does not have legal personality, but has legal capacity, i.e. an organizational unit within the meaning of Art. 331 of the Civil Code. The author, in support of his position, presents a series of arguments, including those that have not yet been cited in the literature. The study takes into account the jurisprudence of the Supreme Court, the Supreme Administrative Court, administrative courts and common courts.
PL
Status prawny wspólnoty mieszkaniowej powołanej ustawą z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali wywołuje zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i praktycznym szereg wątpliwości. W literaturze zdecydowana większość stanowisk opowiada się za przyznawaniem wspólnotom mieszkaniowym podmiotowości prawnej. Niemniej pojawiają się również poglądy przeciwne. W judykaturze skala rozbieżności jest znacznie mniejsza. Sądy polskie zajmują się tą problematyką od lat. Jednym z najnowszych wyroków rozstrzygającym kwestię statusu prawnego wspólnoty mieszkaniowej jest wyrok NSA z dnia 4 marca 2019 r. W niniejszym opracowaniu autor dowodzi, że wspólnota mieszkaniowa, o której mowa w art. 6 ustawy o własności lokali, jest jednostką organizacyjną, która nie posiada osobowości prawnej, ale posiada zdolność prawną, czyli jest jednostką organizacyjną w rozumieniu art. 331 k.c. Autor na poparcie swojego stanowiska przedstawia szereg argumentów, w tym także takie, które dotychczas nie były przywoływane w literaturze przedmiotu. W opracowaniu uwzględniono orzecznictwo Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, sądów administracyjnych i sądów powszechnych
8
Content available remote

Status prawny spółki cywilnej jako beneficjenta pomocy dla rolników (zagadnienia wybrane)

67%
Hasińska I.
Studia Iuridica
|
2017
|
vol. 72
165-177
PL
The paper discusses the issues relating to classifying a private partnership as a separate entity – an agricultural producer. Such a classification affects the existing arrangements both in civil-law theory and practice. It goes beyond the traditional division of legal entities into natural and legal persons and confers upon a private partnership the features of an individualized and specific organizational unit. It also excludes a partner (or partners) of a private partnership from the group of entities eligible to apply for and to be granted an agricultural subsidy, which consequently results in questing statutory rules of cooperation within a private partnership. The paper aims at assessing the laid down criteria and indicating solutions relating to various opinions on legal nature of a private partnership. Additionally, the article points out the regulations which decide about the active capacity of a given entity. The Author concludes that a private partnership is nothing other than a form of cooperation among entrepreneurs-partners. If there is no entity but only the obligation to cooperate, it makes it difficult to give such an obligation a status of an agricultural producer. The legal construct of this relationship includes a clear regulation specifying who and how acquires the rights – the entitled partners and for the benefit of partners. Granting legal personality to a private partnership is against the intention of the legislator.
9

O potrzebie niezbędnych korekt w regulacji odrębnej własności lokalu i wspólnoty mieszkaniowej

67%
Frąckowiak J.
Rejent
|
2022
|
issue 4 (372)
11-24
EN
The study indicates the necessary corrections to the existing regulation of two important institutions, also important for notarial practice: separate ownership of premises and a housing community. The author proposes that the act on ownership of premises clearly regulate the situation of participation in the right of perpetual usufruct in the event that this right has expired due to the negligence of the owners of the premises, and the reverse situation. What happens with the share in perpetual usufruct or ownership in a situation where, for various reasons, the premises which are the subject of separate ownership disappear. Moreover, it postulates that expressly in Art. 6 of the aforementioned Act stipulate that the housing community is not a legal person, but has legal capacity.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.