Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zmiany znaczeniowe
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Z historii rodziny leksykalnej rzeczownika „cacko”

100%
Krótki Z.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 2
60-69
PL
W artykule analizie poddano zebrane z całej historii języka polskiego jednostki leksykalne należące do rodziny wyrazowej rzeczownika „cacko”. Główny kierunek analiz wyznaczano za pomocą metody semazjologicznej. Wychodząc od etymologii, badano, jakimi drogami poszczególne jednostki nabywały nowych sensów, określano charakter tych przesunięć oraz cel, któremu modyfikacje te służyły. Okazało się, że badane jednostki leksykalne sytuowały się w wielu, na pozór dalekich znaczeniowo kategoriach semantycznych, tj. „zabawa”, „ozdoby i dekoracje”, „dobra przemijające”, „uroda”, „praca”, „pieszczota”, „erotyzm”, „obietnica”. Zmiany, jakie na przestrzeni wieków zaszły w ich treściach, dokonywały się bardzo szybko, najczęściej pod wpływem analogii względem dominujących cech desygnatu lub na skutek personifikacji. Ich skutkiem był rozpad semantycznej jedności analizowanej rodziny leksykalnej oraz leksykalizacja wielu jej elementów.
EN
In the article lexical units collected from historical sources of Polish language attributed to the word-family of the noun “cacko” (‘kickshaw’) were investigated. The key element of analysis was determined by the sema-siological (semantic) method. Starting with etymology it was studied in which ways the particular units acquired new senses, also the character and the function of those shifts as well as the goal of those modifications were ascertained. The above-mentioned lexical units were found to be present in a few semantic categories, seemingly far in the meaning, for example: “play”, “trinkets and decoration”, “passing goods”, “good looks”, “work”, “caress”, “eroticism”, “promise”. The changes that occurred over the years in their core meanings were very fast, most often under the influence of the analogy with the dominating features of the desig¬nation or personification. As a consequence of those alterations the decay of semantic unity of the analyzed lexical family followed as well as lexicalization of its many elements.
2
Publication available in full text mode
Content available

Zmiany znaczeniowe wybranych czasowników mówienia zanikających w dobie nowopolskiej

100%
Kwapień E.
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
|
2016
|
issue 32
183-208
EN
The paper presents semantic changes to verbs of speech. These verbs are identified as obsolete in the lexicographical sources. The material was collected from Słownik języka polskiego, ed. W. Doroszewski, vol. 1–11, PAN, Warszawa 1958–1969 (reprint) and contains verbs qualified as: archaic, obsolete and getting out of use. 25 lexical units considered verbs of speech were analysed. These units have chronological and other qualifiers (e.g. dialectal, colloquial, humorous). Lexicographic data confirms the presence of various processes associated with the emergence of new and disappearance of unwanted meanings.
PL
Artykuł dotyczy zmian znaczeniowych wybranych czasowników mówienia, określonych w źródłach leksykograficznych jako nacechowane chronologicznie dawnością. Podstawę badawczą stanowią wyekscerpowane na podstawie Słownika języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, PAN, Warszawa 1958–1969 (reprint) czasowniki z kwalifikatorami dawne, przestarzałe, wychodzące z użycia. Analizie leksykograficznej zostało poddanych 25 jednostek leksykalnych uznanych za czasowniki mówienia, które oprócz kwalifikatorów chronologicznych miały także inne kwalifikatory wskazujące na jakieś ograniczenia związane z ich użyciem (np. gwarowe, potoczne, żartobliwe itp.). Informacje leksykograficzne potwierdzają istnienie różnorodnych procesów związanych z kształtowaniem się nowych i zanikaniem już niepotrzebnych znaczeń.
3
Publication available in full text mode
Content available

ZUM LEXIKALISCHEN UND SEMANTISCHEN SPRACHWANDEL DER DEUTSCHEN UND POLNISCHEN RECHTSSPRACHE AM BEISPIEL DES STRAFRECHTLICHEN FACHWORTSCHATZES

99%
SIEWERT-KOWALKOWSKA K.
Comparative Legilinguistics
|
2017
|
vol. 29
49-65
EN
The article is devoted to the problem of the changes taking place in legal language, among others under the influence of the dynamic political and social situation. The paper will present lexical and semantic changes that have taken place over the centuries in the specialized vocabulary of the Polish and German criminal law. The analysis will be carried out on the example of selected Polish and German legal terms and expressions.
PL
Artykuł jest poświęcony zagadnieniu zmian w języku prawa zachodzących m.in. pod wpływem zmieniającej się sytuacji politycznej i społecznej. W artykule zostaną przedstawione zmiany leksykalne i znaczeniowe, jakie dokonały się na przestrzeni wieków w słownictwie specjalistycznym polskiego i niemieckiego prawa karnego. Analiza zostanie przeprowadzona na przykładzie wybranych polskich i niemieckich terminów i wyrażeń prawnych.
DE
Der Artikel ist der Frage der Veränderungen gewidmet, die u. a. unter dem Einfluss der dynamischen politischen und sozialen Situation in der Rechtssprache erfolgen. Im Artikel werden lexikalische und semantische Veränderungen präsentiert, die sich im Laufe der Jahrhunderte im Fachwortschatz des polnischen und des deutschen Strafrechts vollzogen haben. Die Analyse wird am Beispiel der ausgewählten polnischen und deutschen Rechtstermini und -ausdrücke durchgeführt.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.