Search results

1

Rozwój drukarstwa muzycznego u staroobrzędowców popowców w XIX i na początku XX wieku

100%

Sawicki D.

ELPIS

|

2015

|

vol. 17

127-138

PL

Głównym zadaniem, jakie postawił sobie autor przytoczonego artykułu, było nakreślenie początków pojawienia się drukarstwa muzycznego u staroobrzędowców uznających kapłaństwo. Analizując pierwsze przedsięwzięcia w dziedzinie drukowania śpiewników cerkiewnych zawierających nuty, wykazał jego pionierskość. Jednocześnie wskazuje na liczne niedociągnięcia redakcyjne oraz samego druku. Analizując wkład ks. Prof. Dymitra Razumowskiego w cały proces przygotowania do druku śpiewników autor udowadnia, iż realizacja wydania była możliwa tylko dzięki wzajemnej współpracy pomiędzy wydawcą a redaktorem. W dalszej kolejności autor wyjaśnia przyczyny nie przyjęcia nowo wydrukowanych ksiąg przez środowiska staroobrzędowców tak w Rosji, jak i na emigracji. Drugą część pracy autor poświęcił na opisanie działalności wydawniczej prowadzonej w Kijowie a potem w Moskwie przez Łazarza Kałasznikowa, a szczególnie wielkiego wkładu, jaki włożył w popularyzację różnych form staroruskiego śpiewu cerkiewnego. Na podstawie dostępnych źródeł autor wykazał, iż przedsięwzięcia wydawnicze realizowane przez Kałasznikowa zawdzięczają swoje powodzenie poparciu udzielonemu wydawcy przez władze cerkiewne oraz sprzyjającym staroobrzędowcom uwarunkowaniom politycznym.

EN

The main goal of this article’s author is to describe the beginnings of the music printing with the Old Believers acknowledging priests (Popovtsy). The first attempts of printing the orthodox songbooks containing notes have been pioneering. However, there were quite a few editorial as well as printing flaws. The current author, by analyzing priest’s professor Dymitr Razumowski contribution into the whole process of songbooks printing, proves that it has been possible to organize edition only thanks to the cooperation between the editor and publisher. Further, there are explained the causes of printed songbooks rejection among the Old Believers not only in Russia but also among those who emigrated. The second part of this work is dedicated to Lasar Kalashnikov’s editorial activity carried in Kiev and afterwards in Moscow, especially his great contribution into popularization of different forms of the Old Believers’ church singing. Based on the accessible sources, it is described that Kalashnikov’s editorial successes have been only possible owing to the fact of the orthodox church authorities’ support and political favourable for the Old Believers circumstances.

2

Pierwsze próby reform śpiewu cerkiewnego na Rusi. Działalność I i II Komisji (1652-1670)

100%

Sawicki D.

ELPIS

|

2013

|

vol. 15

139-146

EN

The article raises the issues of the first attempts of the Orthodox church music reforms in Ruthenia, which were undertaken between 1652-1670 on the orders of tsar Alexei Mikhailovich. The author starts with the detailed description of key liturgical problems of the Orthodox Church in Moscovia at that time. The second part of this article constitutes the analysisof the I and II Commission’s activities as well as evaluation of Alexander Miezieniec ‘work – one of the Commission coordinators. There are also described problems which reformers came across, e.g. the absence of uniform comparative material such as liturgical books with musical notation.

3

Kwestia „razdielnorieczija” i śpiewu wielogłosowego w nauczaniu staroobrzędowców rosyjskich

100%

Sawicki D.

ELPIS

|

2014

|

vol. 16

201-209

PL

Artykuł zawiera rozważania na temat dwóch bardzo istotnych problemów dotyczących śpiewu cerkiewnego na Rusi. Autor w pierwszej części analizuje genezę dość unikalnego zjawiska muzyczno-językowego, określanego mianem „razdielnorieczija” (in. chomonii). Przedstawiając problem z punktu widzenia jednej z bardziej konserwatywnych grup wyznawców prawosławia – staroobrzędowców, stara się udowodnić, że elementy chomonii zawarte w tekstach liturgicznych, zawartykch w staroruskich śpiewnikach były przez nich traktowane nie tylko w kategorii wypełniaczy melizmatów, (podobne do łacińskich tropów). Zwolennicy „starych tradycji” zarówno chomonię, jak również wielogłosowe sprawowanie nabożeństw traktowali jako jeden ze znaków sakralnych. W drugiej części artykułu, autor stara się odpowiedzieć na pytanie, o przyczyny negatywnego stosunku staroobrzędowców do śpiewów wielogłosowych.

EN

This article discuses two very important problems concerning liturgical singing in Ruthenia. The first part of the article contains an analysis of the musical and linguistic phenomenon of razdelnorechie (also known as homonia). The author, presenting the issue from the Old Believers’ point of view, tries to prove that elements of homonia in liturgical texts, contained in Old Believers songbooks, have not only been treated as a fillers of melisma (similar to latin tropus). Supporters of ‘the old tradition’ treated homonia and polyphonic services as sacred signs. The author in the second part of the article tries to find out the reasons of the Old Believers’ negative attitude to polyphonic singing.

4

Ksiądz Henryk Nowacki (1891-1968) i jego badania nad muzyką cerkiewną

100%

Sawicki D.

Musica Ecclesiastica

|

2020

|

issue 15

89-123

PL

W prezentowanym artykule autor przedstawił sylwetkę ks. Henryka Nowackiego, wybitnego muzykologa, historyka oraz badacza muzyki cerkiewnej. Autor dokonał szczegółowej analizy krytycznej prac ks. Nowackiego z dziedziny muzyki cerkiewnej, publikowanych w latach 1929-1931 na łamach czasopisma Hosanna. Autor zwraca uwagę na liczne braki merytoryczne i warsztatowe oraz istotne uzależnienie głównych tez autora od literatury rosyjskiej. Mimo wielu niedociągnięć prace ks. Henryka Nowackiego stały się, zdaniem autora, silnym impulsem dla dalszych badań nad muzyką cerkiewną w Polsce.

EN

The author of the article familiarized us with father Henryk Nowacki, a distinguished musicologist, historian and a researcher of the Orthodox church music. The author made thorough critical analysis of the articles published by father Nowacki from 1929 to 1931 in Hossanna journal. Furthermore, he points out father Nowacki’s paucity on basis of content and elaboration. Next, the author of the article claims that father Nowacki’s main thesis were the result of making use solely from Russian sources concerning the Orthodox music. In spite of the above-mentioned reservations, the author of the article stands in a position that father Nowacki’s elaborations concerning the Orthodox church music became a stimulant to further studies on the Orthodox church music in Poland.

5

Nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego

84%

Sawicki D., p., Ławreszuk M., Kostiuczuk J., Ignatiuk K., p., Ławreszuk M., Ignatiuk K.

ELPIS

|

2017

|

issue 19

PL

W artykule omówiono nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego, w szczególności jego form praktykowanych przez tą wspólnotę. Autor podejmuje się próby wskazania istoty niechęci staroobrzędowców wobec nowych melodii cerkiewnych. W tym celu przeprowadza analizę krytyczną dostępnych źródeł historycznych, w szczególności fragmentów odnoszących się do śpiewu liturgicznego zawartych w powstałym w 1723 r. na Wygu traktacie teologicznym pt. Pomorskie Otvety. Autor wskazuje na zmiany, jakie w XVII wieku dokonały się w śpiewie jako jedną z przyczyn rozłamu w łonie Cerkwi moskiewskiej.

6

Syntetyczność melodii staroruskiego śpiewu cerkiewnego na przykładzie wybranych sticher niedziel o celniku i faryzeuszu oraz o synu marnotrawnym

84%

Sawicki D.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2020

|

vol. XVII (2020)

|

issue 3: Dwór w Rzeczypospolitej i państwach ościennych, pod red. Artura Goszczyńskiego i A. Selina

305-325

PL

W niniejszej pracy autor porusza problem związków, jakie zachodzą w staroruskim monodycznym śpiewie cerkiewnym pomiędzy tekstem liturgicznym, a melodyką. W tym celu posłużono się wybranymi hymnami (sticherami), zaczerpniętymi z prawosławnego nabożeństwa wieczornego, przeznaczonego na niedziele przygotowawcze do Wielkiego Postu, kiedy to czytane są fragmenty z Ewangelii o celniku i faryzeuszu oraz o synu marnotrawnym. W oparciu o swoje dotychczasowe badania autor zwraca uwagę na najważniejsze aspekty staroruskiej sztuki kompozytorskiej, w szczególności na odpowiedni dobór formuł melodycznych, a następnie umiejętne dostosowanie ich do wymogów tekstu liturgicznego. Autor podjął się również udowodnienia, iż każda staroruska melodia cerkiewna funkcjonuje w oparciu o określone normy estetyczne oraz sposoby łączenia elementu muzycznego z tekstem liturgicznym. Autor zwraca uwagę także na istotną rolę staroruskiej notacji neumatycznej, która jako jedyna w sposób elastyczny oddaje nie tylko charakter danej melodii, lecz przede wszystkim wskazuje na „Słowo”, a szczególnie na myśli teologiczne, jakie ono niesie.

EN

In this work, the author discusses the problem of relationships that take place in the Old Ruthenian monodic church singing between the liturgical text and the melodics. For this purpose, seleted hymns (stichers) were used, taken from the Orthodox evening devotion, intended for the Sundays of Preparation for the Great Lent, when passages from the Gospel about the Publican and the Pharisee, and about the Prodigal Son are read. Based on his research to date, the author draws attention to the most important aspects of Old Ruthenian compositional art, in particular, the appropriate selection of melodic formulas, and then skilful adaptation of them to the requirements of the liturgical text. The author also undertook to prove that each Old Ruthenian church melody functions on the basis of certain aesthetic norms and methods of combining the musical element with the liturgical text. The author also draws attention to the important role of the Old Ruthenian neumatic notation, which is the only one that flexibly reflects not only the character of a given melody, but above all points to the „Word”, and especially to the theological thoughts its carries.

RU

В данной работе автор рассматривает проблему соотношения литургического текста и мелодии в древнерусском монодическом православном распеве. Для этого использовались избранные гимны (стихеры), взятые из православной вечерней службы, предназначенные для воскресенья, подготовительного к Великому посту, когда читаются отрывки из Евангелий о сборщике налогов и фарисеях, а также о блудном сыне. На основе проведенных к настоящему времени исследований автор обращает внимание на важнейшие аспекты древнерусского композиционного искусства, в частности, на правильный подбор мелодических формул и их умелую адаптацию к требованиям литургического текста. Автор также стремится доказать, что каждая древнерусская церковная мелодия функционирует на основе определенных эстетических норм и приемов сочетания музыкального элемента с литургическим текстом. Автор также обращает внимание на важную роль древнерусской невматической нотации, которая является единственной, гибко отражающей не только характер данной мелодии, но, прежде всего, указывает на «Слово», и особенно на теологические мысли, которые оно несет.

7

Tradycje śpiewania psalmów 140, 141, 129 oraz 116 funkcjonujące na południowo-zachodniej Rusi na przykładzie wybranych Irmologionów z XVI-XVIII wieku

67%

Sawicki D.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2019

|

vol. XVI (2019)

|

issue 3: Rzeczpospolita i Wschód, pod red. Artura Góraka

83-106

PL

W przedmiotowym opracowaniu autor omawia genezę oraz zasady wykonywania psalmów wieczornych 140, 141, 129 oraz 116: Panie wołam do Ciebie (gr. κεκραγάρια cs. wozzwachi). Autor wskazuje na trzy tradycje wykonywania tychże psalmów funkcjonujące na terytoriach dzisiejszej Białorusi i Ukrainy w okresie od XVI do XVIII w., w szczególności, ruską, bułgarską i grecką. Szczególnie dużo miejsca autor poświęcił tradycji ruskiej, którą omawia w oparciu o XVI-wieczny Irmologion z Ławrowa. W toku badań autor wskazuje na liczne związki pomiędzy dwiema tradycjami staroruskiego śpiewu cerkiewnego, w szczególności moskiewską i zachodnioruską. Autor zwraca na głębokie przywiązanie śpiewaków do tradycji śpiewu Rusi Kijowskiej, a jednocześnie o ich podatności na trendy płynące z innych krajów prawosławnych.

XX

In the work in question, the author has discussed the origin and the rules of singing evening psalms 140, 141, 129 and 116: Lord, I have cried out to you (Greek: κεκραγάρια, Church Slavonic: wozzwachi). The author points to the three traditions of singing these psalms functioning on the territories of today’s Belarus and Ukraine in the period from the 16th to the 18th century, in particular Ruthenian, Bulgarian and Greek traditions. A lot of attention was devoted to the Ruthenian tradition, which the author discusses on the basis of the 16th century Irmologion from Ławrów. In the course of the research, the author has proven many connections between two traditions of Old Ruthenian Orthodox church singing, in particular, Moscow and Western Ruthenian. The author emphasises the deep attachment of singers to the tradition of singing of Kievan Rus, and at the same time to their susceptibility to trends from other Orthodox countries.

RU

В этом исследовании автор обсуждает происхождение и принципы исполнения вечерних псалмов 140, 141, 129 и 116: Господь, я призываю Тебя (гр. κεκραγάρια сцс. воззвахи). Автор указывает на три традиции выполнения этих псалмов, функционирующие на территории современной Беларуси и Украины в период с 16 по 18 века, в частности, русскую, болгарскую и греческую. Автор посвятил много места русской традиции, которую он обсуждает на основе ирмологии Лаврова XVI века. В ходе исследования автор указывает на многочисленные связи между двумя традициями древнерусского церковного пения, в частности московским и западнорусским. Автор опирается на глубокую привязанность певцов к певческой традиции Киевской Руси и в то же время на их восприимчивость к тенденциям других православных стран

Refine search results

4 ELPIS

2 Wschodni Rocznik Humanistyczny

1 Musica Ecclesiastica

2 2020

1 2019

1 2017

1 2015

1 2014

1 2013

7 Sawicki D.

1 Ignatiuk K.

1 Kostiuczuk J.

1 p.

1 Ławreszuk M.

Rozwój drukarstwa muzycznego u staroobrzędowców popowców w XIX i na początku XX wieku

Pierwsze próby reform śpiewu cerkiewnego na Rusi. Działalność I i II Komisji (1652-1670)

Kwestia „razdielnorieczija” i śpiewu wielogłosowego w nauczaniu staroobrzędowców rosyjskich

Ksiądz Henryk Nowacki (1891-1968) i jego badania nad muzyką cerkiewną

Nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego

Syntetyczność melodii staroruskiego śpiewu cerkiewnego na przykładzie wybranych sticher niedziel o celniku i faryzeuszu oraz o synu marnotrawnym

Tradycje śpiewania psalmów 140, 141, 129 oraz 116 funkcjonujące na południowo-zachodniej Rusi na przykładzie wybranych Irmologionów z XVI-XVIII wieku