Search results

1

Legal status of the Commander-in-Chief of the Polish Armed Forces

100%

Bień-Kacała A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 6 (34)

297-311

EN

This article concerns the legal status of the Commander-in-Chief of the Polish Armed Forces (Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych). This is one of the most significant state or-gans for security that is nominated for a time of war. The main elements of his legal status were defined in the Constitution of the Republic of Poland and elaborated in the statutory regulation. Pursuant to these documents this organ is subordinate to the Head of State and his functioning is defined during a war. His basic competences em-brace commanding of the Polish Armed Forces together with ensuring the co-opera-tion of the subordinated forces with their allied counterparts in planning and conduct-ing the military operations. He bears the constitutional responsibility for the violation of the Constitution and the statute. Nevertheless, this regulation is neither compre-hensive nor holistic. The reason of this is the fact that some of its components require various rules of interpretation (e.g. neutrality concerning the political issues), where-as the other have not been regulated at all (e.g. the demands in respect to the candi-dates). For these reasons it was demanded to specify the legal status of the Command-er-in-Chief of the Polish Armed Forces.

PL

Artykuł dotyczy pozycji prawnej Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych. Jest to jeden z kluczowych dla bezpieczeństwa organ państwowy mianowany na czas wojny. Główne elementy pozycji prawnej tego organu zostały wskazane w Konstytucji RP oraz doprecyzowane w regulacji ustawowej. Jest to więc organ podległy głowie państwa, którego funkcjonowanie aktualizuje się w czasie wojny. Do jego podstawowych kompetencji należy dowodzenie Siłami Zbrojnymi RP oraz zapewnienie współdziałania podległych sił z siłami sojuszniczymi w planowaniu i prowadzeniu działań wojennych. Ponosi odpowiedzialność konstytucyjną za naruszenie konstytucji i ustawy. Niemniej jednak nie jest to regulacja kompleksowa i całościowa. Niektóre z cech wymagają bowiem zastosowania rozmaitych reguł wykładniczych (np. neutralność w sprawach politycznych), inne zaś nie zostały uregulowane w ogóle (np. wymagania w stosunku do kandydata). W tym stanie rzeczy wysunięty został postulat w zakresie wyraźnego określenia pozycji prawnej NDSZ.

2

Uprawnienia Prezydenta RP w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi w okresie obowiązywania Konstytucji z dnia 17 marca 1921 r.

100%

Nowak K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2013

|

issue 4 (16)

185-220

PL

Artykuł dotyczy uprawnień i działalności prezydenta jako zwierzchnika sił zbrojnych w okresie obowiązywania konstytucji z 1921 r. Pierwsza część artykułu poświęcona została krótkiej charakterystyce relacji legislatywy i egzekutywy, a także pozycji sił zbrojnych w konstytucji z 1921 r. Druga część artykułu dotyczy szczegółowej analizy konstytucyjnych i ustawowych kompetencji Prezydenta Jako Zwierzchnika Sił Zbrojnych. Charakter zwierzchnictwa Prezydenta był trudny do określenia, gdyż nie wydano ustaw określających organizację naczelnych władz wojskowych. Formalnie Prezydent w czasie pokoju prezydent realizował zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi poprzez MSW, który był odpowiedzialny przed Sejmem. Trzecia część artykułu stanowi analizę omawianych uprawnień po noweli konstytucyjnej z dnia 2 sierpnia 1926 r. Zgodnie z jej postanowieniami prezydent otrzymał uprawnienie do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy, co miało istotny wpływ na wzmocnienie jego pozycji ustrojowej, a w konsekwencji również wpłynęło na rozszerzenie jego uprawnień w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi. Ponadto podjęto próbę dogmatycznej analizy przepisów dot. zwierzchnictwa z praktyką ustrojową.

EN

The article concerns the rights and activities of the president as a superior of the armed forces while the Constitution of 17th March 1921 was in force. The first part of the article is dedicated to a short description of the relation between the legislature and the executive, and the position of the armed forces in the Constitution of 17th March 1921. The second part of the article relates to detailed analysis of the constitutional and the statutory responsibilities of the President as a Superior of the Armed Forces. It was difficult to determine the character of the supreme authority of the President because there was no regulation defining the organization of general military authorities in the country. Formally, in a time of peace, the armed forces were subordinate to the President through the Minister of National Defense, who was liable to Sejm. The third part of the article constitutes the analysis of discussed powers after the constitutional amendment of 2nd August 1926. According to the provisions of the amendment, the President received the rights to issue a regulation with force of statute. His systemic position has strengthened, and as a consequence, it has a major impact on the extension of his rights as far as his authority over the Armed Forces is concerned. Furthermore, the author conducts dogmatic analysis of the regulations and constitu- tional practice concerning the supreme authority.

3

Prezydenckie zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi w Polsce po 1989 roku

84%

Banaś M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 1 (29)

41-61

PL

Podstawowym celem rozważań podjętych w niniejszym artykule jest rozpoznanie i przeanalizowanie zmian, jakim po 1989 r. ulegała w Polsce forma oraz praktyka prezydenckiego zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi. Dokonane ustalenia umożliwiły odpowiedź na następujące pytania badawcze: (1) jakim przeobrażeniom ulegały uprawnienia prezydenta w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnym? (2) jak zmieniała się ich praktyka po 1989 r.? (3) oraz jaki wpływ na prezydenckie zwierzchnictwo nad armią miała praktyka polityczna? Dzięki temu zweryfikowana została hipoteza, która zakładała, że choć o przeobrażeniach i formie prezydenckiego zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi decydowały zmiany powszechnie obowiązującego prawa, to jednak istotne znaczenie w tym obszarze miała również praktyka polityczna, która determinowała rzeczywisty udział piastuna urzędu głowy państwa w zarządzaniu armią.

EN

The primary purpose of considerations undertaken in this article is to identify and analyse the changes of the form and practice of presidential supremacy over the armed forces in Poland after 1989. Thanks to the findings of these consideration the author answered the following research questions: (1) how did presidential powers in the field of the supremacy over armed force change after 1989 (2) how did their practice change? (3) what influence did political practice have on presidential supremacy over armed forces? Thanks to the answers to these question the following hypothesis was verified: although about transformations and form of presidential supremacy over armed forces were de- termined by changes in the Constitution, very important in this area was also political practice, which decided about real participation of holder of the presidential office in the army management. Considerations have been divided into three parts, which describe the form and the practice of presidential supremacy over the armed forces during the functioning of: the Constitution of the Republic of Poland of 1952 (amended Constitution of the Polish People’s Republic), Constitutional Law of 17 October 1992 on the Mutual Relations be- tween the Legislative and Executive of the Republic of Poland and local government, as well as the Polish Constitution of 1997. The conclusions of were presented at the end.

4

Wpływ idei protestanckiej na myśl prawosławną w wyniku unii brzeskiej w 1596 roku

67%

Moskałyk J.

Studia Oecumenica

|

2017

|

vol. 17

195-208

EN

The event of the Brest union from 1596 apart from a unification historic act caused an also meaning exchange of ideas religious among the Catholic, Orthodox and Protestant denomination. As a result of it gaining by individual denominations more expressive views happened in many theological issues. Polemical character of the discourse resulted in also an appearance of different influences and doctrinal relations. Against this background they were seen more permeation of the Protestant intuition to the Orthodox doctrine and influence of the Latin position on the position of eastern Catholics of the Kiev tradition. However the multilateral doctrinal confrontation contributed with time to the considerable search of teaching in the Orthodox Church and change attitudinal of eastern Catholics towards the Latin influence.

PL

Wydarzenie unii brzeskiej z 1596 r. oprócz historycznego aktu zjednoczeniowego spowodowało również znaczącą wymianę myśli religijnej między wyznaniem katolickim, prawosławnym i protestanckim. W wyniku tego doszło do wypracowania przez poszczególne wyznania bardziej wyrazistych poglądów w wielu kwestiach ściśle teologicznych. Główną platformą dyskusji stała się wówczas idea unii, wokół której podejmowano złożone zagadnienia dogmatyczne, eklezjologiczne, liturgiczne i inne. Na tym tle uwidoczniły się w sposób szczególny przenikanie intuicji protestanckiej do doktryny prawosławnej oraz wpływ stanowiska łacińskiego na pozycję wschodnich katolików tradycji kijowskiej. Jednak wielostronna konfrontacja doktrynalna przyczyniła się z czasem do znacznej rewizji nauczania w Kościele prawosławnym i zmiany orientacji wschodnich katolików względem oddziaływania łacińskiego.

5

Wpływ wojen polsko-pomorskich na status prawny Pomorza do XIII wieku

59%

Kruszewski T.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2018

|

vol. 21

15-42

EN

The purpose of this publication is a dynamic analysis of Polish-Pomeranian conflict’s power in legal-dogmatic and historical profile, to say nothing of geographical and military matters. Whereas it is particularly important to shape the problem, based on a settling of the way, in which Pomeranian dukes were relatives to Piast dynasty – agnate (paternal) or on mother’s side. Recently an old concept has started to spread – it says that Pomeranian dukes were of Piast descent, which leads to a ascertaining that there were no strong centres of power in Pomerania before conquest of Mieszko. Svatopluk Mieszkowic received the power over Pomerania, what led to exile of stepmother Oda and half-brothers and retrieval of power later subsequently caused conflicts between the two lines od dynasties in the next centuries. Considerations about the wars’ influence on legal status of medieval Pomerania have to be preceded by an analysis in the field of imperial power over this land. Historian of state and law must see – having looked at the sources – the fundamental thing, that the whole Pomerania, from Odra river to Gdańsk was a one entity, which came under the authority of Roman Empire. It stems unambiguously from medieval sources, Widukind from Korbea describes battles of Mieszko I with Wichmann and therefore clearly demarcate the legal status of Pomerania from other lands of Polish sovereign. It is similar by Merseburg bishop Thietmar. He wrote clearly, that Mieszko payed the Caesar a tribute „up to Warthe river“. It means, that the whole area of Pomerania was a belt of tributary lands of Empire. The conquest of Pomerania always began from the east area, and ended by the west. It was so at the time of Mieszko I. Then the full incarnation of Pomerania to Poland followed. At the period aft er the defeat of Mieszko II, and to the death of Władysław I Herman Pomerania were in a loose dependence on Poland. It changed by the rules of Bolesław III Wrymouth. The conquest of West Pomerania took place after 1113, maybe till 1124, but source records are a bit sparse. Tribute and duty to give help was a sign of dependence. Teodor Tyc outstandingly interpreted the law constructions of Merseburg treaty with Lotar III: „The authority of Polish duke is an indirect degree of something between Pomeranian duke and the highest sovereign, Caesar“. The Wrymouth King payed feudal homage, because Pomerania was under the authority of Empire. At the time of feudal regionalization the ultimate failure of Polish politics in Pomerania happened. Already in 1147 Germany, Denmark and Poland together stood against Pomeranians. The last attempt to maintain the balance between Polish and German influences in Pomerania was a ‘Kruszwica agreement’ in 1148, however Poland was being systematically tormented by feudal fragmentation and thus was losing control over Pomerania. It lasted till 1181, when Bogusław I admitted the victory of Caesar in Lübeck.

PL

Celem artykułu jest dynamiczna analiza konfliktu polsko-pomorskiego w profilu prawnodogmatycznym i historycznoprawnym, z pominięciem kwestii geograficznych i militarnych. Szczególnie ważne jest sprofilowanie problemu, oparte na rozstrzygnięciu, czy książęta pomorscy byli krewnymi Piastów po mieczu, czy po kądzieli. Ostatnio zaczyna upowszechniać się powrót do koncepcji piastowskiego pochodzenia książąt pomorskich, co musi prowadzić do konstatacji, że przed podbojem Mieszkowym nie było na Pomorzu silnych ośrodków władzy. Teoretyczne nadanie Świętopełkowi Mieszkowicowi władzy nad Pomorzem, zakończone wygnaniem macochy Ody wraz z braćmi przyrodnimi, i późniejsze odzyskanie tam władzy całymi wiekami rodziło konflikty między obu liniami dynastii. Rozważania na temat wpływu wojen na status prawny średniowiecznego Pomorza muszą być poprzedzone analizą zakresu władzy cesarskiej nad tą krainą. Historyk państwa i prawa musi dostrzec w źródłach rzecz podstawową, że całe Pomorze od Odry po Gdańsk było jedną jednostką, podległą w średniowieczu władzy zwierzchniej cesarstwa rzymskiego. Jednoznacznie wynika to ze źródeł średniowiecznych. Widukind z Korbei, opisując walki Mieszka I z Wichmanem, wyraźnie rozgranicza status prawny Pomorza od innych ziem polskiego władcy. Podobnie jest u biskupa merseburskiego Thietmara. Ten ostatni pisze wyraźnie, że Mieszko płacił cesarzowi trybut „aż po rzekę Wartę”. Czyli cały obszar Pomorza stanowił pas ziem trybutarnych cesarstwa. Podbój Pomorza zawsze zaczynał się od części wschodniej, a kończył na zachodniej. Tak było już za Mieszka I. Nastąpiło wtedy pełne wcielenie Pomorza do Polski. W okresie po klęsce Mieszka II do śmierci Władysława I Hermana Pomorze pozostawało w luźnej zależności od Polski. Zmieniło się to za Bolesława III Krzywoustego. Podbój Pomorza Zachodniego miał miejsce po 1113 r., może do 1124 r., ale zapiski źródłowe są tu skąpe. Trybut i obowiązek udzielania pomocy był oznaką podległości. Konstrukcje prawne traktatu merseburskiego z Lotarem III znakomicie odczytał Teodor Tyc: „Zwierzchnictwo księcia polskiego stanowi stopień pośredni między księciem pomorskim a najwyższym suwerenem, cesarzem”. Krzywousty złożył hołd lenny, bo Pomorze było pod zwierzchnictwem cesarskim. W okresie rozbicia dzielnicowego doszło ostatecznej klęski polskiej polityki na Pomorzu (jeszcze w 1147 r. Niemcy, Dania i Polska wspólnie występowały przeciwko Pomorzanom). Ostatnią próbą zachowania równowagi między wpływami polskimi i niemieckimi na Pomorzu był układ kruszwicki z 1148 r., jednak Polska, trawiona rozbiciem dzielnicowym, systematycznie traciła kontrolę nad Pomorzem, aż do 1181 r., gdy w Lubece Bogusław I uznał zwierzchność cesarza.

Refine search results

3 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Studia Oecumenica

1 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

1 2018

1 2017

2 2016

1 2013

1 Banaś M.

1 Bień-Kacała A.

1 Kruszewski T.

1 Moskałyk J.

1 Nowak K.

Legal status of the Commander-in-Chief of the Polish Armed Forces

Uprawnienia Prezydenta RP w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi w okresie obowiązywania Konstytucji z dnia 17 marca 1921 r.

Prezydenckie zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi w Polsce po 1989 roku

Wpływ idei protestanckiej na myśl prawosławną w wyniku unii brzeskiej w 1596 roku

Wpływ wojen polsko-pomorskich na status prawny Pomorza do XIII wieku