Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: zwroty frazeologiczne

Sort By:

Limit search:

Syntactic Patterns of English and Polish Fixed Phrases with Proper Names

100%

Dąbrowska A.

2015

vol. 63

issue 6: Językoznawstwo

53-88

This paper focuses on English and Polish fixed phrases involving personal and place names. First, the definition of a name and the distinction between proper and common nouns or proprial lemmas and proper names are provided, following a short overview of theories that constitute the basis for any discussion related to proper names. Next, subcategories and sources of names, together with their linguistic characteristics are presented, followed by the working definition of phraseological fixed units. Afterwards, the study is undertaken of personal and place names in fixed phraseological units, surveying a broad list of English and Polish fixed entities that are classified according to five syntactic patterns: phrases with (1) NPs, (2) VPs, (3) PPs, (4) clauses, and (5) similes. Additionally, the biblical, literary, classical, cultural and historical origins of these expressions are pointed out. Finally, in the light of the examined data, the predominance of personal over place names is noticeable, while the items with NPs constitute the vast majority of the phraseological units. Investigating corpus and dictionary evidence, fixed elements typical either of English or only of Polish, or those common to both English and Polish are listed. The most frequent are the units from biblical and mythological sources, while the least popular are the expressions with historical and literary background, as these aspects are unique for each country. With regard to the meaning of the fixed phrases containing proper personal and place names, the data reveal that the units do convey information, recall connotations that arose some time ago in relation to the biblical, mythological, literary, cultural, and historical background, and are still relevant today.

Przedmiotem artykułu jest analiza angielskich i polskich związków frazeologicznych, które zawierają nazwy osobowe i nazwy geograficzne miejsca. Przedstawienie definicji nazw własnych w odróżnieniu od rzeczowników pospolitych było wyjściowym etapem studium, a zaprezentowana definicja robocza związków frazeologicznych według Gläsera stanowiła punkt odniesienia do niniejszych badań. Na podstawie danych ze słowników angielskich oraz polskich, opierając się na korpusach językowych, przeanalizowano związki frazeologiczne, jeśli tylko zawierały w swojej strukturze nazwy osobowe lub miejsca, z wykluczeniem przysłów. Materiał poddano wieloaspektowej analizie ze względu na występujące struktury składniowe badanych jednostek frazeologicznych oraz etymologię i znaczenie nazw własnych występujących we frazach. Wyróżniono, zarówno we frazeologizmach angielskich, jak i polskich, pięć wzorów syntaktycznych: (1) wyrażenia rzeczownikowe, (2) zwroty czasownikowe, (3) wyrażenia przyimkowe, (4) zdania główne i podrzędne, (5) porównania. Związki frazeologiczne poddane zestawieniu wywodziły się z różnorodnych źródeł: jedne miały korzenie biblijne, inne literackie lub/i mitologiczne, kulturowe czy/oraz historyczne. Ponadto w świetle przeanalizowanych danych zaobserwowano przewagę nazw osobowych nad nazwami miejscowymi, oraz wyrażeń rzeczownikowych nad innymi strukturami składniowymi. Najczęściej frazeologizmy z nazwami własnymi pochodzą ze źródeł biblijnych i mitologicznych, a najmniej popularne są wyrażenia o tle historycznym i literackim, gdyż te aspekty określają specyfikę typową dla danego kraju, nie zawsze rozumianą dla innych kultur. Istniejące we frazeologizmach konotacje biblijne, mitologiczne, literackie, kulturowe czy historyczne przeżywały swoje natężenie znaczeniowe w danej przestrzeni czasowej, niemniej jednak, prawie we wszystkich wypadkach, odniesienia te są nadal aktualne i rozumiane przez ogół społeczeństwa.

Ostatnia podróż – czyli polska i francuska metaforyka śmierci

70%

Krzyżanowska A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1997-1998

vol. 9-10

93–109

Celem artykułu jest opis językowego sposobu wyrażania faktu śmierci, jego różnych aspektów oraz pokazanie podobieństw i różnic w sposobach ujmowania tego zdarzenia w języku polskim i francuskim. W zebranym materiale wydzielono kilka grup semantycznych: śmierć jako podróż, sen, przełomowy moment egzystencji człowieka, zmiana formy bytu, pogrążenie się w ciemności, zgaśnięcie płomienia życia, zaprzestanie funkcjonowania mechanizmu, do którego porównuje się organizm człowieka. Motywacja metaforycznych znaczeń zwrotów frazeologicznych jest na ogół czytelna i ma charakter kulturowy. Wszystkie związki zawierają w swej strukturze treści wspólny element znaczeniowy ‘koniec’ oraz mieszczą się w ramach kategorii konstytuowanej przez pojęcie zmiany. Podobieństwa w obrazowaniu śmierci w języku polskim i francuskim wynikają ze wspólnego podłoża kultury europejskiej i uniwersalności doświadczeń ludzkich, różnice – z odmiennych postaw intelektualnych wobec tego zjawiska. Wspólnym punktem odniesienia jest tu religia chrześcijańska, mitologia grecko-rzymska, dualistyczna koncepcja człowieka, wiedza o świecie naturalnym. Wspólnym dla obu języków jest obraz śmierci ujmowanej jako sen i podróż. We frazeologii francuskiej, w odróżnieniu od polskiej, bardziej widoczny jest wpływ mechanistycznej koncepcji człowieka, uwydatnienie społeczno-prawnych aspektów zakończenia życia oraz przedstawianie śmierci z perspektywy zdarzeń codziennych. Ponadto wydaje się, że język francuski śmielej i częściej korzysta z elementów groteskowych i drastycznych w budowaniu obrazów śmierci.

In the paper an attempt is made to describe the various aspects of linguistic means of expressing death. Similarities and differences between Polish and French are investigated. Several semantic groupings have been discriminated in the material collected: death as a journey, falling asleep, the turning point or a change in one's mode of existence, or plunging into darkness. Death is also seen as the 'flame of life1 going out, or a mechanism symbolizing the human organism which ceases to function. The motivation behind metaphorical meanings of phraseological units is culture-based and on the whole transparent. Ali set phrases contain the common element of' ‘the end (of something)’ and belong to the category constituted by the concept of change. Similarities between Polish and French linguistic imagery of death derive from the common background of European culture and the universality of human experience. Differences stem front dissimilar intellectual attitudes towards the phenomenon. The common reference points are Christianity, Greek and Roman mythologies, a dualistic view of the human being and the knowledge about the natural world. In both languages death is portrayed as falling asleep and a journey. In French phraseology, however, one can see a more conspicuous influence of the mechanistic view of the human being, a greater stress on social and legal aspects of death as well as the presentation of death from the perspective of everyday life. It also seems that in French grotesque and drastic elements in portraying death are more frequent and pronounced.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Roczniki Humanistyczne

1 2015

1 Dąbrowska A.

1 Krzyżanowska A.

Search results

Syntactic Patterns of English and Polish Fixed Phrases with Proper Names

Ostatnia podróż – czyli polska i francuska metaforyka śmierci