Search results

1

A developed conception of the sources of law: the context of the role of political justification, custom and precedent

100%

Leszczyński L.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2023

|

vol. 85

|

issue 2

17-29

EN

W opracowaniu analizie poddano, niezwykle ważną w polskiej teorii prawa, rozwiniętą koncepcję źródeł prawa autorstwa Zygmunta Ziembińskiego. Jej cechą jest odejście od wyłączności traktowania przepisów prawnych jako źródła prawa. Wprawdzie kompetencje ustawodawcze odgrywają w niej podstawową rolę, ale o przynależności danej normy do systemu decydują także inne czynniki. Najbardziej charakterystyczne w tym kontekście jest włączenie, obok reguł egzegezy (interpretacyjnych, inferencyjnych i kolizyjnych), trzech innych omawianych w tym artykule czynników: uzasadnienia politycznego (legitymizującego system prawny jako całość), zwyczaju (norm społecznych wprowadzanych do systemu prawa przez decyzje sądowe) oraz precedensu (potwierdzającego normę pozaprawną lub tworzącego normę prawną po akceptacji.

PL

The study analyses the ‘developed concept of sources of law’ created by Zygmunt Ziembiński in the second half of the 1960s, which was extremely important in Polish legal theory. Its main feature is a departure from the exclusivity of treating legal regulations as a source of law. While legislative competence plays a primary role in the conception, the inclusion of a norm in the system of law is also determined by other factors. The most characteristic in this context is the presence, in addition to the rules of exegesis (interpretative, inferential and conflict-solving), of three other factors discussed in this paper: political justification (legitimizing the legal system as a whole), customs (social norms introduced into the legal system by judicial decisions) and precedent (confirming an extra-legal norm or creating a legal norm after the acceptance of such an act by legal doctrine). This is why the concept not only breaks the positivist theoretical-legal paradigm, but also creates a realistic picture of the sources used in the decision-making processes of applying the law.

2

Zwyczaj jako kreator normy prawnej na przykładzie regulaminu Sejmu

84%

Kalinowska-Wójcik A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2024

|

issue 1(77)

41-51

PL

Zwyczaj parlamentarny jest obecny w nowożytnym parlamencie od początków jego powstania. Funkcjonowanie parlamentu brytyjskiego czy niemieckiego pokazuje, że zwyczaje mogą współtworzyć czy też uzupełniać procedurę parlamentarną. W polskim parlamencie zwyczaje również regulują szereg postępowań. Przedmiotem artykułu jest zwyczaj występujący w praktyce działania izby niższej polskiego parlamentu – Sejmu. Wskazane i omówione zostały przykłady zwyczajów, które mimo wieloletniej praktyki ich stosowania zostały przekształcone w normy regulaminu Sejmu. Analiza tych przykładów nie daje jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o przyczyny zmiany zwyczaju w prawo. Pokazuje brak konsekwencji i uznaniowość zmian. Próżno również doszukiwać się celowości i spójności w kreowaniu norm na podstawie zwyczaju.

EN

Parliamentary custom has been present in modern parliament since its inception. The functioning of the British or German parliament shows that customs can co-create or supplement parliamentary procedure. In the Polish parliament, customs also regulate a number of proceedings. The subject of this article is the custom found in the practice of the lower house of the Polish parliament – the Sejm. Examples of customs that have been transformed into norms of the Sejm’s rules of procedure despite their long practice are indicated and discussed. However, the analysis of these examples does not give a clear answer to the question of the reasons for turning custom into law. It shows the inconsistency and discretionary nature of the changes. It is also in vain to find purposefulness and consistency in the creation of norms on the basis of custom.

3

Reforma europejskiego systemu ochrony praw człowieka na tle niektórych wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przeciwko Wielkiej Brytanii

84%

Gawłowicz I., Łaski P.

Acta Iuris Stetinensis

|

2013

|

issue 4

21 - 30

PL

Autorzy analizują możliwe konsekwencje trwającej właśnie kolejnej reformy europejskiego system ochrony praw człowieka w świetle niektórych wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przeciwko Wielkiej Brytanii (głównie z powodu zaangażowania tego państwa w działania reformujące). Autorzy prezentują pewne wątpliwości i obawy co do kierunku i długofalowych skutków projektowanych zmian mając na uwadze główny cel i ważną cechę europejskiego systemu ochrony praw jednostki, jaką jest jego dostępność. Wybrane orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i reakcja państw na nie ilustrują niektóre problemy z właściwym pojmowaniem roli Trybunału w całym europejskim systemie ochrony i w relacji do samych państw (korzystania przez nie z suwerennych uprawnień, działalności ich organów i funkcjonowania procesu decyzyjnego, poziomu ich demokracji). Autorzy nie przesądzają, czy wzmiankowane wyżej problemy wywarły istotny wpływ na kształt obecnej reformy systemu europejskiego, a zwłaszcza tych czynników które mogą prowadzić do ograniczenia dostępności systemu europejskiego, uznają jednak konieczność dyskusji na ten temat w najlepiej pojętym interesie ochrony praw jednostki.

EN

The authors examine the possible effects of the pending reform of the European human rights system in the light of some European Court’s of Human Rights (ECHR) judgments against Great Britain (much because of this country involvement in the process). The authors share some fears and doubts about the shape of this reform and it’s possible long-term effects in the perspective of the most important aim of the European system which was always it’s accessibility to the individuals. The chosen judgments and mostly country reactions to them illustrate some problems with understanding the role of ECHR in the whole European law system (seeing in the most possible broad sense) and in relation to the state itself (it’s organs functioning and decisions-making, it’s sovereignty, it’s democracy level ects.). The authors do not predestine whether those problems had any meaningful impact on the shape of the European system reform (especially this part which is a way to limit the access to the Tribunal), but they want to put this important question to the public debate due to the best human rights interest.

4

Kryzys inkluzywnego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce

67%

Piszko R.

Acta Iuris Stetinensis

|

2019

|

issue 26

95-108

PL

Celem artykułu jest próba wykazania, że przyczyną kryzysu inkluzywnego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce jest to, że w ramach tych samych przepisów mogą zapadać odmienne decyzje przesądzające o nierówności wobec prawa i prowadzące do naruszenia standardów i praw człowieka, utrudnienia udziału w życiu społecznym, gospodarczym. W naukach prawnych niemal nie podejmuje się problematyki wypracowania kryteriów rozstrzygania wątpliwości dotyczących treści prawa, a nie są one przedmiotem regulacji prawnej i mogą powstać jako prawo tylko spontanicznie. W odniesieniu do spontanicznego powstawania prawa praktycznie nie są realizowane badania naukowe, co utrudnia ustalenie, jakie dokładnie obowiązują reguły, zasady, wskazówki wykładni i stosowania prawa. Nie są więc w ten sposób gwarantowane podstawowe warunki rozwoju inkluzywnego. Wyjaśnienie tego problemu jest swoistą nowością z punktu widzenia przyczyn kryzysu danego rozwoju i przyczyn kryzysu systemu prawnego. W artykule wykorzystano metodę analizy lingwistycznej i ekonomicznej analizy prawa.

EN

This article is trying to show that the cause of the crisis of inclusive development of civil society in Poland is that there are different decisions being rendered based on the same regulations, which prejudge inequality before the law, lead to violation of human rights and standards, and impede participation in social and economic life. In legal sciences, the issue of elaborating criteria for resolving doubts about the content of the law is almost never undertaken, and they are not subject to legal regulation and can only be established spontaneously as a law. With regard to the spontaneous creation of law, scientific research is practically not carried out, which makes it difficult to determine exactly what rules, principles, guidelines for interpretation and application of law apply. Because of the foregoing, the basic conditions for inclusive development are not guaranteed. The explanation of this problem is a novelty from the point of view of the causes of the crisis of a given development and causes of the crisis of the legal system. The article uses the method of linguistic analysis and economic analysis of law.

5

Zwyczaj w prawie kanonicznym i w prawie polskim

67%

Dziewicka M.

Kościół i Prawo

|

2015

|

issue 4 (17) nr 2

9-23

PL

W niniejszym artykule autor porusza problematykę zwyczajów w prawie kanonicznym oraz prawie polskim. We wstępie przedstawiono ogólne cechy zwyczajów i ich znaczenie we współczesnych systemach prawnych. Kolejna część artykułu traktuje o zwyczajach prawnych występujących na gruncie prawa kanonicznego, a także dokonuje interpretacji kan. 23-28 Kodeksu Prawa Kanonicznego, kluczowych do omówienia tej problematyki. W następnej kolejności autor charakteryzuje zwyczaje w systemie prawa polskiego oraz analizuje obowiązujące przepisy prawa cywilnego pod kątem prawa zwyczajowego.

EN

In this article, the author presents the issue of legal practices in the canonical legal system and in Polish law. In the introduction, was presented the general characteristics of the legal traditions and their importance in contemporary legal systems. In the next section the author is analysing customs in the canonical law as well as is making interpretation can. 23-28 of Code of Canon Law of customs resolving issues. A next part of the article is a characterization of customs in the system of the Polish law and analysis of applicable regulations of the civil law under the angle of the customary law.

6

Zwyczaje i obyczaje w filozofii prawa Herberta L.A. Harta

67%

Zabdyr-Jamróz M.

Diametros

|

2015

|

issue Diametros 45

144-164

EN

The purpose of this paper is to provide an analytical framework – derived from the Herbert L.A. Hart’s philosophy of law – for the study of the phenomenon of habit and custom from the perspective of normativity. Its starting point is the Hart’s concept of “internal aspect of rules” (recognition of obligation) as a necessary criterion for the rule’s normative character (“external aspect” is a punishment or a reward). The internal aspect exists in two forms: the “recognition” based on specific rules (applicable to the legal systems), and “acceptance” (of already existing practice). The concept of acceptance reveals a difference between habit (merely collective practice) and custom, by capturing the normative character of the latter (as a collective practice that has been accepted as obligatory). The formation of the customs – by way of unprecedented punishment (sanction) of a rule’s violation – reveals the ambiguity of the term “sanction” as referring to not only the external aspect, but also to internal aspect of rules.

XX

Celem artykułu jest przedstawienie zjawisk zwyczaju i obyczaju z perspektywy filozofii prawa Herberta L.A. Harta. Zarysowuję w nim też propozycję integracji systemów pojęciowych prawoznawstwa i socjologii w obszarze teorii normatywności. Moim punktem wyjścia jest wprowadzone przez Harta rozróżnienie na zewnętrzny i wewnętrzny aspekt obowiązywania normy. Ten pierwszy oznacza obserwowalne występowanie kar lub nagród. Wewnętrzny aspekt obowiązywania natomiast jest stwierdzeniem powinności i stanowi konieczne kryterium normatywnego charakteru reguły. Aspekt wewnętrzny uzyskuje reguła na dwa sposoby: uznania na podstawie określonych reguł (właściwego dla systemów prawnych); lub akceptacji pewnej zastanej praktyki. Koncepcja akceptacji ujawnia analityczną różnicę między zwyczajem a obyczajem. Pozwala uchwycić normatywny charakter tego ostatniego: obyczaj to zbiorowa praktyka, co do której stwierdzono powinność w drodze akceptacji. Ukształtowanie się obyczaju – dokonujące się w drodze swoistego precedensowego ukarania za naruszenie danej reguły zwyczajowej (sankcjonowania) – ujawnia dwuznaczność terminu „sankcja” („sankcjonowanie”), jako obejmującego nie tylko wymiar zewnętrzny obowiązywania, ale i ten wewnętrzny.

7

The world in the eyes of a conservative

59%

Kowalik Ł., Kowalik Ł.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 1

8

The role of custom and tradition according to British pre-Conservative and Conservative political theorists

59%

Musiewicz P.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

|

2011

|

vol. 18

|

issue 1

115-129

PL

Artykuł jest próbą podjęcia refleksji nad miejscem zwyczaju i tradycji w brytyjskiej konserwatywnej tradycji myślenia o polityce. Postawiony zostaje problem, na ile wartości te są dla konserwatystów autonomiczne, a na ile zależne od konkretnych idei i treści porządku politycznego. Wyodrębniono cztery zasadnicze podejścia do zwyczaju i tradycji ze względu na ich funkcje oraz wartość: trzy pozytywne i jedno, co ciekawe, negatywne. Rozważania prowadzone są na podstawie koncepcji: Johna Fortescue, Richarda Hookera, Edmunda Burke'a, Thomasa Carlyle'a oraz Gilberta Keith Chestertona.

9

Rozważania nad prawem i zwyczajem w systemie prawa kontynentalnego

43%

Mielewczyk D. D.

Studia Prawnicze KUL

|

2022

|

issue 2

235-258

UK

У статті розглядаються концептуальні обсяги звичаю та права, зокрема загального права та так званого м’якого права, а також їх цілісний підхід до функціонування держави в системі цивільного права. Стаття присвяченa не лише теорії та філософії права, а й досягненням соціологічних наук. Автор шукає універсалістський підхід до явищ, які випливають із аналізу явищ, пов’язаних із розбіжними позиціями дослідників у літературі з цього питання. Показано, що їх системне значення та визначення є результатом існування та визнання правовою системою певних правотворчих фактів та існування цілісного нормативного акту, адаптованого до сучасних вимог. В інтересах законодавця, щоб правові норми були належним чином підтверджені для підтримки узгодженості правового порядку, включаючи визначення закритого каталогу джерел права. Ця робота подає необхідні висновки та системні уявлення, які становлять постулати для майбутнього системного регулювання.

RU

В статье рассматриваются концептуальные сферы действия закона и правового обычая, а также холистический подход к ним в рамках функционирования государства. Рассуждения посвящены не только теории и философии права, но и достижениям социологических наук. Автор ищет универсалистский подход к вытекающим из анализа явлениям, которые связаны с занятием несовпадающих позиций исследователями в литературе по данной теме. Он показывает, что их системное значение и определение являются результатом существования и признания правовой системой определенных правотворческих фактов, а также наличия когерентного регулирования, приспособленного к современным требованиям. Таким образом, в интересах законодателя находится надлежащая валидация правовых норм, позволяющая сохранить когерентность правового порядка, включая определение закрытого каталога источников права, а также обеспечение необходимых выводов, представляющих собой постулаты для будущего системного регулирования.

EN

The Article discusses the conceptual scopes of custom and law, including customary law and soft law, as well as their holistic approach to the functioning of the state in the civil law system. The work has been focused not only on the theory and philosophy of law, but also on the achievements of sociological sciences. The Author is looking for an universalistic approach to the phenomena in question resulting from the analysis, which are characterized by researchers taking divergent positions in the literature on the following subject. It shows that their systematic meaning and definition result from the existence and recognition by the legal system of certain law-making facts and the existence of a coherent regulation adapted to modern needs. It is the essential role and interest of the legislator to properly validate legal norms allowing for the coherence of the legal order, including the definition of a closed catalogue of the sources of law. The following work provides the necessary conclusions and systemic insights, which constitute the postulates for the future regulatory structure.

PL

Artykuł podejmuje temat zakresów pojęciowych zwyczaju oraz prawa, w tym prawa zwyczajowego i tzw. miękkiego prawa, a także ich holistycznego ujęcia w ramach funkcjonowania państwa w systemie civil law. Rozważania poświęcono nie tylko teorii i filozofii prawa, lecz także dorobkowi nauk socjologicznych. Autor poszukuje uniwersalistycznego ujęcia wynikających z analizy zjawisk, które wiążą się z zajmowaniem przez badaczy rozbieżnych stanowisk w literaturze przedmiotu. Wykazuje, że ich systemowe znaczenie i definicja są wynikiem istnienia i rozpoznawania przez system prawny określonych faktów prawotwórczych oraz wprowadzenia spójnej regulacji dostosowanej do współczesnych wymagań. W interesie ustrojodawcy leży bowiem powinność odpowiedniej walidacji norm prawnych pozwalająca utrzymać spójność porządku prawnego, w tym określenia zamkniętego katalogu źródeł prawa. Niniejsza praca dostarcza niezbędnych wniosków i spostrzeżeń systemowych, stanowiących postulaty dla przyszłej regulacji ustrojowej.

Refine search results

2 Acta Iuris Stetinensis

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia

1 Diametros

1 Kościół i Prawo

1 Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

1 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Studia Prawnicze KUL

1 Dziewicka M.

1 Gawłowicz I.

1 Kalinowska-Wójcik A.

1 Kowalik Ł.

1 Leszczyński L.

1 Mielewczyk D. D.

1 Musiewicz P.

1 Piszko R.

1 Zabdyr-Jamróz M.

1 Łaski P.

1 2024

1 2023

1 2022

1 2020

1 2019

2 2015

1 2013

1 2011