Koszmarny sen. Centrum poprzemysłowych Katowic w oczach mieszkańców

• Authors: Tomasz Nawrocki

Title variants

EN

A Bad Dreem Residents’ Perception of Postindustrial Katowice Centre

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor w tekście Koszmarny sen. Centrum poprzemysłowych Katowic w oczach mieszkańców podejmuje próbę diagnozy stanu przestrzeni centralnej Katowic. W oparciu o wyniki badań prowadzonych samodzielnie lub z Krzysztofem Bierwiaczonkiem próbuje sprawdzić, czy w przypadku Katowic znajduje uzasadnienie teza o kryzysie przestrzeni centralnej miast. Podstawową techniką badawczą w obu badaniach był wzorowany na Lynchu i Nasarze (badania w Knoxville) wywiad swobodny, podczas którego badani opowiadali, jak widzą centrum miasta, jakie odczucia towarzyszą pobytowi w centrum. W wywiad wplecione było, jako technika pomocnicza, szkicowanie przestrzeni centralnej miasta przez respondentów. Dzięki temu powstały mapy mentalne, a ściślej mówiąc mapy poznawcze przestrzeni centralnej. Badania pokazują przestrzeń miasta, która jest odrzucana przez mieszkańców. Centrum, które nie spełnia swojej roli i nie jest postrzegane jako miejsce sprzyjające identyfikacji z miastem oraz integracji miejskiej społeczności. Mieszkańcy widzą centrum jako wielki węzeł komunikacyjny. W ocenach swych odwołują się do archetypu przestrzennego – miasta z centralnym punktem jakim jest rynek.

EN

In the article the author recognizes a condition of Katowice central area. Applying to results of research projects (his own or prepared with Krzysztof Bierwiaczonek) he verifies if the thesis of city centers decline is acceptable. The main research technique was a semi structured interview followed Lynch's and Nasar's technique (Knoxville research project). Interview questions were concentrated on visual and sensual perception of Katowice central area. During the interview supporting technique: drawing particular space was used as the way of obtain knowledge on mental view of Katowice inner city. Key point of conclusion is: inhabitants of Katowice don't accept Katowice central area, which fail to come up their expectations. Centre of Katowice is not a place where social identification or integration is able to occur. Central area of the city is seen as a huge junction not a center in its traditional terms.

Keywords

PL

miasto; świadomość społeczna; przestrzeń

EN

City Center; perception of Space; Poland

Discipline

• SOCIOLOGY: SOCIOLOGY

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2008
• Volume: 57
• Issue: 1
• Pages: 249-269
• Document type: ARTICLE

Dates

published

2008

Contributors

author

Tomasz Nawrocki

• Uniwersytet Śląski

• T. Nawrocki, Uniwersytet Slaski w Katowicach, Instytut Socjologii, ul. Bankowa 11, 40-007 Katowice, Poland

References

• Bartoszek A., Gruszczyński L. A., Szczepański M.S. [1997], Miasto i mieszkanie w społecznej świadomości, Katowice.
• Bejnarowicz K. [2007], Centrum handlowe nowej generacji jako nowe centrum miasta,[w:] A. Majer (red.), Socjologia miasta. Nowe dziedziny badań, Łódź.
• Bierwiaczonek K. [2007], Dynamika zmian przestrzeni centralnej miasta. Przykład Tychów, [w:] Malikowski M., Solecki S. (red.), Przemiany przestrzenne w dużych miastach Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Kraków.
• Bierwiaczonek K., Nawrocki T. [2004], W cieniu Wojaczka. Mikołów – genius loci, [w:] Majer A., Starosta P. (red.), Wokół socjologii przestrzeni. Łódź.
• Bierwiaczonek K., Nawrocki T. [2007], Serca śląskich miast. Postrzeganie centrów miast śląskich, w druku.
• Bujwicka A., Michalska-Żyła A. [2007], Wizje centrum Łodzi w świadomości jego mieszkańców, [w:] Malikowski M., Solecki S. (red.), Przemiany przestrzenne w dużych miastach Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Kraków.
• Castells M. [1982], Kwestia miejska, Warszawa.
• Eliade M. [1974], Sacrum-mit-historia, Warszawa.
• Gachowski M. [2004], Kwestia celowości istnienia centrum miasta w warunkach transformacji społeczno-urbanistycznej, [w:] Słodczyk J. (red.), Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej, Opole.
• Gądecki J. [2005], Architektura i tożsamość. Rzecz o antropologii architektury, Złotoryja.
• Grzeszak A. [2004], Gdzie się żyje najlepiej. Ranking miast Polityki, „Polityka” nr 26 (2458), 26 czerwca.
• Hołub A. [2002], Współczesna przestrzeń publiczna. Terapia patologii czy rozwój nowych terenów – poszukiwanie przesłanek projektowych, [w:] Kochanowski M., Przestrzeń publiczna miasta postindustrialnego. Gdańsk.
• Jałowiecki B. [1980], Człowiek w przestrzeni miasta, Katowice.
• Jałowiecki B. [1988], Społeczne wytwarzanie przestrzeni, Warszawa.
• Jałowiecki B. [2007], Globalny świat metropolii, Warszawa.
• Jałowiecki B., Szczepański M.S. [2002], Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa.
• Kochanowska D. [2002], Śródmiejskie przestrzenie publiczne – współczesne przekształcenia, [w:] Kochanowski M., Przestrzeń publiczna miasta postindustrialnego, Gdańsk.
• Lynch K. [1960], The Image of The City, Cambridge, Mass.
• Mumford L. [1995], Miasto, „Polis” nr 6.
• Nawrocki T. [1990] Kultura profesjonalna na Górnym Śląsku w latach 1922-1980, [w:] M. Błaszczak-Wacławik, W. Błasiak, T. Nawrocki, Górny Śląsk. Szczególny przypadek kulturowy, Warszawa.
• Nawrocki T. [1996], Próba delimitacji przestrzeni miasta w perspektywie socjologicznej, Zaranie Śląskie.
• Nawrocki T. [2005], Miasto bez centrum. Centrum Katowic w oczach mieszkańców, [w:] Jałowiecki B., Majer A., Szczepański M. S. (red.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa. Warszawa.
• Nasar J. L. [1990], The Evaluative Image of The City, “American Planning Association Journal” Winter, 41-51, 1990.
• Nieszczerzewska M. [2005], Miasta nie-miasta, „Kultura i Społeczeństwo” XLIX nr 1.
• Norberg-Schulz Ch. [2000], Bycie, przestrzeń, architektura, Warszawa, 2000.
• Obraniak P. [1995], Centrum wielkiego miasta w teoriach socjologicznych, [w:] Starosta P. (red.), Zbiorowości terytorialne i więzi społeczne. Studia i szkice socjologiczne dedykowane Profesorowi Wacławowi Piotrowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Łódź.
• Orenowicz W. [2007], Centrum atrybutem miejskości, „Urbanista” nr 1.
• Rewers E. [2005], Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków.
• Sławek T. [1997], Akro/Nekro/Polis; Wyobrażenia miejskiej przestrzeni, [w:] Zejdler-Janiszewska A. (red.), Pisanie miasta – czytanie miasta, Poznań.
• Szczepański M. S. [1991], „Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców, Warszawa.
• Szczepański M.S., Ślęzak-Tazbir W., Świątkiewicz-Mośny M. [2006], Żywioły miastosfery. Dynamika przestrzeni miejskiej w oglądzie socjologicznym, [w:] Duda T. (red.), Dynamika przestrzeni miejskiej. Poznań-Warszawa.
• Wallis A. [1979], Informacja i gwar, Warszawa.
• Wallis A. [1987], Ameryka – miasto, Warszawa.
• Wallis A. [1990], Socjologia przestrzeni, Warszawa.
• Wieliński B.T. [2002a], Trzeba przebudować katowicki rynek, „Gazeta Wyborcza” Katowice, 24.10.
• Wieliński B.T. [2002b], Dlaczego trzeba wybudować rynek w Katowicach, „Gazeta Wyborcza” Katowice, 25.10.
• Wieliński B.T. [2003], Zachody słońca nad Rawą – rozmowa z Andrzejem Urbanowiczem, „Gazeta Wyborcza” Katowice, 03.10.
• Wieliński B.T. [2004a], Rozmowa o katowickim rynku z dr Andrzejem Grzybowskim, „Gazeta Wyborcza” Katowice, 12.03.
• Wieliński B.T. [2004b], Rozmowa z Simonem Foxellem o katowickim rynku, „Gazeta Wyborcza” Katowice, 19.03.
• Wódz J. [1989], Społeczna rola przestrzeni – wprowadzenie do rozważań socjologicznych nad przestrzenią, [w: ] Wódz J. (red.), Przestrzeń znacząca, Katowice.
• Voyé L. [1989], Ulice i problemy miejskiej socjalizacji, [w:] Wódz J. (red.), Przestrzeń znacząca, Katowice.
• Ziółkowski J. [1965], Urbanizacja. Miasto. Osiedle. Studia socjologiczne, Warszawa.

Identifiers

CEJSH db identifier

09PLAAAA05782