Poljak glazami nemcev: aktual’nyj jazykovoj i sociokul’turnyj stereotip

• Authors: Zhdanova Vladislava

Title variants

EN

POLES IN THE EYES OF GERMANS: A CONTEMPORARY LINGUISTIC AND SOCIO-CULTURAL STEREOTYPE

• Languages of publication: RU

Abstracts

PL

Autorka rekonstruuje aktualne wyobrażenia młodych Niemców na temat Polaków, na podstawie badań eksperymentalnych przeprowadzonych w roku 2004 wśród studentów slawistyki uniwersytetu w Meinz. Zastosowano – z niewielkimi modyfikacjami – metodę Jerzego Bartmińskiego. Niemiecki stereotyp Polaka opiera się na wyselekcjonowanych kryteriach różnicowania „swoich” i „obcych” (czyli Niemców i Polaków), mianowicie na kontrastach ekonomicznych i polityczno-ideologicznych. Eksponuje się ekonomiczne zacofanie Polski w porównaniu z przodującymi na rynku europejskim Niemcami, tłumacząc je jako skutek przeszłości socjalistycznej. Istotnymi dla stereotypu oznakami polskiego zacofania gospodarczego są i sławetny polski maluch, i rosyjska technika rolnicza, i mini-targi na ulicach miast, i nielegalny handel alkoholem. Aspekt społeczny, dotyczący zachowań komunikatywnych (polska grzeczność), oraz aspekt kulturowy (religijność) okazują się w procesie formowania potocznego stereotypu wtórne w stosunku do aspektu ekonomicznego. Stereotyp Polaka w Niemczech jest kształtowany na bazie wrażeń wizualnych (wygląd zewnętrzny, sposób ubierania się itd.) oraz w wyniku kontaktów bytowych (polskie pijaństwo i złodziejstwo). Cechy polskiej kultury (ograniczone do sfery gastronomicznej) znane są Niemcom prawdopodobnie przede wszystkim jako rezultat wycieczek do Polski i sytuują się raczej na peryferiach obiegowego stereotypu. Nieobecność charakterystyk etniczno-jezykowych i kulturowych w niemieckim stereotypie Polaka można tłumaczyć nie tylko nieznajomością polskiej historii, literatury i kultury, lecz również bezkrytycznym odbiorem informacji podawanych w mediach, w których mówiąc o krajach byłego obozu socjalistycznego na pierwszy plan wysuwa się kryterium ekonomiczne.

EN

On the basis of experiments conducted in 2004 among the students of the Slavic department at the University of Mainz, the authoress reconstructs ideas of contemporary Germans concerning Poles. A German stereotype of a Pole rests on selected criteria of differentiating 'us' from 'them' (i.e. Germans from Poles), namely on economic, political and ideological contrasts. Emphasized is economic backwardness of Poland, explained as a result of Poland's socialist past, relative to the leading role of Germany. The backwardness is represented by the Polish Fiat 126p, Russian agricultural technology, street vending and illegal trade in alcohol. The value of social aspects, concerning communicative behaviour (Polish politeness) and cultural aspects (Polish piety) prove secondary in the formation of the prototype. The stereotype derives from observable characteristics of Poles (appearance, clothes) and personal contact (heavy drinking and stealing). Aspects of Polish culture (mainly the Polish cuisine) are known to Germans probably as a result of their trips to Poland and are situated at the peripheries of the stereotype. The absence of ethnic, linguistic and cultural characteristics in the German stereotype of a Pole can be viewed not only as a result of a poor knowledge of Polish history, literature and culture, but also of an uncritical attitude towards the media, in which the ex-socialist countries are presented mainly from the economic perspective.

Keywords

EN

LINGUISTIC EXPERIMENT; LINGUISTIC WORLDVIEW; STEREOTYPE OF A POLE

Discipline

• PHILOLOGY_&_LINGUISTICS: PHILOLOGY & LINGUISTICS

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2005
• Volume: 17
• Pages: 197-212
• Document type: ARTICLE

Contributors

author

Zhdanova Vladislava

• V. Zhdanova, (Mainz, Germany), no address given, contact the journal editor

Identifiers

CEJSH db identifier

06PLAAAA01122574