Polskie autostereotypy w debacie o transformacji ustrojowej albo: Dlaczego komuniści są Krzyżakami?

• Authors: Zinken Jörg

Title variants

EN

POLISH AUTO-STEREOTYPES IN THE DEBATE ON THE POLISH POLITICAL TRANSFORMATION OR WHY ARE COMMUNISTS TEUTONIC KNIGHTS?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono analizę struktury metaforycznej polskich dyskursów na temat końca komunizmu państwowego. Analizę przeprowadzono w oparciu o bazę danych, zawierającą 1008 metafor pochodzących z tekstów prasowych z 1999 r., upamiętniających ważne wydarzenia z 1989 roku. Jak się okazuje, struktury metaforyczne różnych dyskursów wyrażają i utrwalają ideologicznie ukształtowane interpretacje historii. Szczegółowiej badano interpretacje metaforyczne dwóch zjawisk: zachowania się przedstawicieli władzy i opozycji przy Okrągłym Stole oraz pytania o ciągłość historii. Te dwa zjawiska – których konceptualizacja gra ważną rolę, w określeniu autostereotypu Polaka w III RP – są interpretowane za pomocą różnego rodzaju metafor. Metaforyczne rozumienie ciągłości historii da się analizować za pomocą tak zwanej „konceptualnej teorii metafory” Lakoffa i Johnsona. Natomiast zachowania komunistów i opozycjonistów są interpretowane za pomocą metafor intertekstualnych. Są one skonstruowane nie na podstawie doświadczenia cielesnego, lecz doświadczenia specyficznego dla danej kultury. Wydaje się zatem, że kształtowanie różnego rodzaju pojęć w dyskursie aktywizuje różne strefy bazy doświadczeniowej.

EN

The article analyzes the metaphorical structure of the Polish discourse on the closing stage of the communist system in the country. 1,008 metaphors found in journalistic texts from the year 1999 have been analyzed. The texts deal with various significant events of 1989. It appears that the metaphorical structures of various types of discourse express and strengthen ideologically biased interpretations of history. Two phenomena have been analyzed in particular detail: the behavior of the authorities and of the opposition during the Round Table talks and questions of the continuity of history. Both phenomena, whose conceptualization plays an important role in the shaping of the auto-stereotype of a Pole in the Third Republic, are interpreted via various metaphors. The metaphorical understanding of the continuity of history can be analyzed within Lakoff and Johnson's so called 'conceptual theory of metaphor'. The behavior of the communists and oppositionists, in turn, is interpreted via intertextual metaphors, based not on bodily experience but on the experience characteristic of a given culture. It appears, therefore, that the shaping of different concepts in discourse activates different spheres of one's experiential basis.

Keywords

EN

COMMUNISTS; METAPHOR; POLISH DISCOURSE

Discipline

• PHILOLOGY_&_LINGUISTICS: PHILOLOGY & LINGUISTICS

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2003
• Volume: 15
• Pages: 147-163
• Document type: ARTICLE

Contributors

author

Zinken Jörg

• J. Zinken, (Bielefeld, Germany), no address given, contact the journal editor

Identifiers

CEJSH db identifier

06PLAAAA01112544