Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2012 | 1(204) | 199-223

Article title

Wokół koncepcji demokracji. Parytet płci w świetle polskiego dyskursu prasowego

Content

Title variants

EN
Conceptualising Democracy? Constructions of Gender Parity in Polish Press Discourse

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Artykuł skupia się na analizie dyskursu medialnego o parytecie płci jako kwestii, która odnosi się zarówno do sposobów zwiększenia udziału kobiet w sprawowaniu władzy oraz, szerzej, do polskiej wizji demokracji. Analiza obejmuje okres między pierwszym a drugim Kongresem Kobiet Polskich (2009–2010), kiedy idea parytetu (bądź rozwiązań kwotowych) została nagłośniona w polskim życiu publicznym oraz w – będącym jego częścią – dyskursie medialnym. Podstawą jakościowej analizy, przeprowadzonej zgodnie z założeniami podejścia dyskursywno-historycznego w krytycznej analizie dyskursu (KAD), są wybrane publikacje prasowe, w których zostały zrekonstruowane aporie wysuwane przez przeciwników paryte- tu płci. Systematyczna analiza argumentów przeciw parytetowi płci w dyskursie medialnym uwidacznia nie tylko to, że płeć może decydować o wymaganiach stawianych różnym uczestnikom sfery publicznej, ale też fakt, że postrzeganie ważności lub nieważności kategorii płci w kontekście problematyki związanej z demokracją w Polsce powiązane jest ze sposobem, w jaki płeć jest definiowana (np. jako atrybut jednostki proweniencji społecznej lub kultu- rowej czy biologicznej). Jednocześnie dyskursywnie konstruowany sposób rozumienia płci może wpływać zarówno na to, jak rozumie się demokrację oraz czy akceptuje się lub odrzuca ideę parytetu, jako jej przejaw.
EN
This article analyses Polish media discourse about gender parity by arguing that the latter is not only a call for the increased participation of women in Polish public life but also a reason for the discursive redefinition of different visions of Polish democracy. The analysis focuses on a period between the first and second Polish Women’s Congress (2009–2010) when the idea of gender parity – and, later on, of the related official legal acts – became one of the central elements of Polish public debates. Anchored in the Discourse-Historical Approach in critical discourse analysis (CDA), the qualitative discourse analysis focuses on the constructions of arguments against gender parity in selected articles from key Polish broadsheet newspapers. The systematic analysis of those arguments allows establishing that gender is, in fact, treated as a decisive factor for one’s participation in the Polish public life. By the same token, the article explicates that media-based perceptions of parity as vital or marginal are directly related to broader definitions of gender as either social/cultural or biological. These, as the article shows, influence relevant conceptions of democracy and constructions of its key principles in acts of either discursively supporting or rejecting gender parity.

Year

Issue

Pages

199-223

Physical description

Contributors

  • Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

References

  • Czyżewski, Marek, Kinga Dunin i Andrzej Piotrowski (red.). 1991. Cudze problemy. O ważno- ści tego, co nieważne. Analiza dyskursu publicznego w Polsce. Warszawa: Ośrodek Badań Społecznych.
  • Dahl, Robert. 1995. Demokracja i jej krytycy. Tłum. S. Amsterdamski. Kraków: Znak. Dobek-Ostrowska, Bogusława. 2006. Problem sfery publicznej w studiach nad komuniko- waniem politycznym. W: J. P. Hudzik i W. Woźniak (red.). Sfera publiczna. Kondycja – przejawy – przemiany. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 63–91.
  • Duchen, Claire. 1987. French Connections. Voices from the Woman’s Movement in France. Amherst: The University of Massachusetts Press.
  • Duszak, Anna i Norman Fairclough (red.). 2008. Krytyczna analiza dyskursu: interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas.
  • Engel, Jakob i Ruth Wodak. 2009. Kalkulierte Ambivalenz: Störungen’ und das Gedankenjahr’: Die Causen Siegfried Kampl und John Gudenus. W: R. de Cillia i R. Wodak (red.). Gedenken im Gedankenjahr. Innsbruck: Studienverlag, s. 79–100.
  • Fairclough, Norman. 1995. Critical Discourse Analysis. London: Longman.
  • Fairclough, Norman. 2003. Analysing Discourse. London: Routledge.
  • Fairclough, Norman i Ruth Wodak. 1997. Critical Discourse Analysis. W: T. A.van Dijk (red.). Discourse as Social Interaction. London: Sage.
  • Fuszara, Małgorzata (red.). 2002. Kobiety w Polsce na przełomie wieków. Nowy kontrakt płci? Warszawa: Trio.
  • Fuszara, Małgorzata, Magda Grabowska, Joanna Mizielińska i Joanna Regulska. 2008. Współpraca czy konflikt. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  • Fuszara, Małgorzata. 2007. Polityka jako obszar nierówności kobiet i mężczyzn w Polsce. W: Ch. Ockrent (red.). Czarna księga kobiet. Warszawa: Wydawnictwo WAB, s. 680–691.
  • Fuszara, Małgorzata. b.d. Udział kobiet we władzy. W: Kobiety w Polsce w latach 90-tych (http://temida.free.ngo.pl/rapwladza.htm).
  • Gaspard, Françoise. 1995. Les enjeux de la parité. „Parité Infos” 10, juin (suplement). Grabowska, Magda i Joanna Regulska. 2008. Kobiety w ponadpaństwowych przestrzeniach politycznych. W: M. Fuszara, M. Grabowska i J. Mizielińska (red.). Współpraca czy konflikt. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  • Habermas, Jürgen. 1999. Structural Transformation of the Public Sphere. An Inquiry into a Category of Bourgeois Society. Cambridge: Polity Press.
  • Held, David. 1987. Models of Democracy. Cambridge: Polity Press.
  • Howarth, David. 2000. Discourse. Milton Keynes: Open University Press.
  • Janion, Maria. 2003. Amerykanka w Polsce. W: S. Penn. Podziemie kobiet. Warszawa: Rosner i Wspólnicy.
  • Jankowska, Janina. 2003. Portrety niedokończone. Rozmowy z twórcami Solidarności 1980–84. Warszawa: Biblioteka Więzi.
  • Kienpointner, Manfred. 1992. Alltagslogik: Struktur Und Funktion der Argumentationsmustern. Stuttgart: Frommann-Holzboog.
  • Kondratowicz, Ewa. 2001. Szminka na sztandarze. Kobiety Solidarności 1980–89. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
  • Konecki, Krzysztof. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Warszawa: WN PWN. Krzyżanowska, Natalia. 2006. O nierówności płci w sferze publicznej na przykładzie wybo-
  • rów do Parlamentu Europejskiego 2004. W: M. G. Woźniak (red.). Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy w obliczu regionalizacji i globalizacji. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, s. 391–411.
  • Krzyżanowska, Natalia. 2008. Sfera publiczna – przegląd koncepcji i problemów. W: A. Przy- meński (red.). Socjologia. Materiały dydaktyczne. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, s. 138–156.
  • Krzyżanowska, Natalia. 2009. Kongres Kobiet Polskich jako przyczynek do debaty o miejscu i roli kobiet w sferze publicznej. „Kultura i Edukacja” 3: 136–156.
  • Krzyżanowska, Natalia. 2010. Za rok o tej samej porze, czyli kilka uwag o II Kongresie Kobiet. „Kultura i Edukacja” 4: 193–204.
  • Krzyżanowski, Michał. 2010. The Discursive Construction of European Identities. Frankfurt am Main: Peter Lang.
  • Kurczewski, Jacek. 2008. Rodzynki w zakalcu, czyli o reprezentacji kobiet w reprezentacji Na- rodu. „Societas/Communitas” 2: 99–124.
  • Kymlicka, Will. 1998. Współczesna filozofia polityczna. Tłum. A. Pawelec. Kraków: Znak. Majcherek, Janusz A. 2010. Kobiety, parytety, niestety. (http://wyborcza.pl/1,75968,8134884,Kobiety__parytety__niestety_.html).
  • Malinowska, Ewa. 2000. Feminizm europejski, demokracja parytetowa a polski ruch kobiet. Socjologiczna analiza walki o równouprawnienie płci. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  • Marshall, Thomas Humpfrey. 1950. Citizenship and Social Class. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Matynia, Elżbieta. 2008. Demokracja performatywna. Tłum. M. Lavergne. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
  • McCarthy, Thomas. 1999. Introduction. W: J. Habermas. 1999. Structural Transformation of the Public Sphere. An Inquiry into a Category of Bourgeois Society. Cambridge: Polity Press.
  • Nowicka, Wanda. 2009. Parytety: nie chcemy kobiet zmuszać. Internetowe wydanie „Gazety Wyborczej” z dn. 26.07.2009 (http://wyborcza.pl/1,75515,6861118,Parytety___polemika__Nie_chcemy_kobiet_zmuszac.html#ixzz0yl6rOwRc).
  • Oakley, Ann. 1972. Sex, Gender and Society. London: Temple-Smith.
  • Penn, Shana. 2003. Podziemie kobiet. Tłum. H. Jankowska, Warszawa: Rosner i Wspólnicy. Philips, Anne. 1995. The Politics of Presence. Oxford: University Press.
  • Plantin, Christian. 2006. On Casting Doubt: The Dialectical Aspect of Normative Rules in Argumentation. W: P. Houtlosser i A. van Rees (red.). Considering Pragma-Dialectics. Mahwah: Laurence Erlbaum Associates, s. 245–257.
  • Polki w męskim świecie. Internetowe wydanie „Gazety Wyborczej” z dn. 13.10.2010 (http://wyborcza.pl/1,75478,8507383,Polki_w_meskim_swiecie.html).
  • Raciborski, Filip i Jacek Raciborski. 2009. Kobiety w roli paprotek. Internetowe wydanie „Rzeczpospolitej” z dn. 28.08.2009 (http://www.rp.pl/artykul/9133,355026.html).
  • Reisigl, Martin i Ruth Wodak. 2001. Discourse and Discrimination. London: Routledge. Reisigl, Martin i Ruth Wodak. 2009. The Discourse-Historical Approach (DHA). W: R. Wodak i M. Meyer (red.). Methods of Critical Discourse Analysis. London: Sage, s. 87–121. Rewers, Ewa. 1995. Teorie dyskursu i ich znaczenia dla badań nad literaturą. „Kultura i Społeczeństwo” 1: 37–49.
  • Sartori, Giovanni. 1998. Teoria demokracji. Tłum. P. Amsterdamski i D. Grinberg. Warszawa: WN PWN.
  • Siemieńska, Renata (red.). 2003. Aktorzy życia publicznego. Płeć jako czynnik różnicujący. Warszawa: Scholar.
  • Siemieńska, Renata (red.). 2005. Płeć, wybory, władza. Warszawa: Scholar.
  • Silverman, David. 2008. Prowadzenie badań jakościowych. Tłum. J. Ostrowska. Warszawa: WN PWN.
  • Seward, Michael. 2008. Demokracja. Tłum. A. Burek. Warszawa: Wydawnictwo Sic! Środa, Magdalena. 2003. Indywidualizm i jego krytycy. Warszawa: Aletheia.
  • Tilly, Charles. 2008. Demokracja. Tłum. M. Szczubiałka. Warszawa: WN PWN. Torfing, Jacob. 1999. New Theories of Discourse. Oxford: Blackwell.
  • van Dijk, Teun. A. 1991. The Interdisciplinary Study of News as Discourse. W: K. Bruhn-Jensen i N. Jankowski (red.). Handbook of Qualitative Methods in Mass Communication Research. London: Routledge, s. 108–120.
  • van Eemeren, Frans H. i Rob Grootendorst. 1992. Argumentation, Communication, and Fallacies. Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Wandzel, Marek. 2003. Równe traktowanie kobiet i mężczyzn. Kraków: Universitas.
  • Wodak, Ruth. 1996. Disorders of Discourse. London: Longmans.
  • Wodak, Ruth. 2000. Recontextualization and the Transformation of Meanings: A Critical Discourse Analysis of Decision Making in EU-meetings about Employment Policies. W: C. Candlin i S. Sarangi (red.). Discourse and Social Life. Harlow: Pearson Education, s. 185–206. Wodak, Ruth. 2001. The Discourse-Historical Approach. W: M. Meyer i R. Wodak (red.). Methods of Critical Discourse Analysis. London: Sage, s. 63–95.
  • Wodak, Ruth. 2011. Wstęp: Badania nad dyskursem – ważne pojęcie i terminy. W: R. Wodak i M. Krzyżanowski (red.). Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Tłum. H. Jankowska i D. Przepiórkowska. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf, s. 11–48. Wodak, Ruth, Rudolf de Cillia, Helmut Gruber, Richard Mitten, Peter Nowak, Johanna Pelikan. 1990. „Wir sind alle unschuldige Täter!” Diskurshistorische Studien zum Nachkriegsantisemitismus. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
  • Wodak, Ruth, Florian Menz, Richard Mitten i Frank Stern. 1994. Die Sprachen der Vergangenheiten. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
  • Wodak, Ruth i Michał Krzyżanowski (red.). 2011. Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Tłum. H. Jankowska i D. Przepiórkowska. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.
  • Wujec, Ludwika. 2010. Jak kobiety opozycji znikały z afisza demokratycznej Polski. W: A. Pawlicka (red.). Czas kobiet. Warszawa: Aletheia, s. 57–63.
  • Ziemkiewicz, Rafał. 2010. Chrońmy kobiety przed polityką. Internetowe wydanie „Rzeczpospolitej” z dn. 25.02.2010 (http://www.rp.pl/artykul/439003.html).
  • Ziółkowski, Marek. 2001. Remembering and Forgetting after Communism. Are the Skeletons Taken out from the National Memory Closet? W: Z. Drozdowicz (red.). Transformations, Adaptations and Integrations in Europe. Global and Local Problems. Poznań: Humaniora, s. 81–104.
  • Żmigrodzki, Marek. 1996. Władza polityczna. W: M. Chmaj i W. Sokół (red.). Mały leksykon politologiczny. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, s. 367–372.
  • Agacinski, Sylviane. 2000. Polityka płci. Tłum. M. Falski. Warszawa: Wydawnictwo KR. Arendt, Hannah. 2000. Kondycja ludzka. Tłum. A. Łagodzka. Warszawa: Aletheia. Arystoteles. 2001. Polityka. Tłum. L. Piotrowicz. Warszawa: WN PWN.
  • Banks, Olive. 1986. Becoming a Feminist. The Social Origins of ’First Wave’ Feminism. Prentice Hall: Wheatsheaf Books.
  • Bernstein, Basil. 1990. The Structuring of Pedagogic Discourse. London: Routledge.
  • Bidwell, George. 1972. Bunt długich spódnic. Tłum. A. Bidwell. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
  • Bochniarz, Henryka. 2010. Dlaczego parytety są ważne. „Gazeta Wyborcza” z dn. 11.02.2010. (http://wyborcza.pl/1,75515,7550837,Dlaczego_parytety_sa_wazne_.html).
  • Bolt, Christine. 1993. The Women’s Movement in the United States and Britain from the 1790s to the 1920s. Prentice Hall: Harvester Wheatsheaft.
  • Bradley, Harriet. 2008. Płeć. Tłum. E. Chomicka. Warszawa: Wydawnictwo Sic! Bukraba-Rylska, Izabela. 2009. Parytet jak numerus clausus. „Rzeczpospolita” z dn. 24.07.2009 (http://www.rp.pl/artykul/9157,339431_Bukraba_Rylska__Parytety__jak_numerus_clausus_.html).
  • Chafetz, Jane S. 1990. Gender Equity: An Integrated Theory of Stability and Change. London: Sage.
  • Chmaj, Marek. 1996. Polityka. W: M. Chmaj i W. Sokóła (red.). Mały leksykon politologiczny. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe, s. 227–232.
  • Chołuj, Bożena. 2000. Historia pojęcia kobiecości w dyskursie feministycznym. W: W. Chańska i D. Ulicka (red.). Polskie oblicza feminizmu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.cejsh-366bd91e-f4fd-4613-ad91-e0022a36afa2
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.