Własność państwowa a wolny rynek – przykład krajów Europy Środkowo-Wschodniej

• Authors: Szarzec Katarzyna

Title variants

EN

State ownership and free market – a case of Central and Eastern European countries

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest wskazanie, jakie skutki dla wolnego rynku może mieć działalność przedsiębiorstw państwowych i kontrolowanych przez państwo. Porównano skalę zaangażowania właścicielskiego Skarbu Państwa w 7 krajach postsocjalistycznych Europy Środkowo-Wschodniej, opierając się na danych jednostkowych dużych przedsiębiorstw niefinansowych. Największy zakres domeny państwowej występuje w Polsce i na Węgrzech. Przedsiębiorstwa te dominują w sektorach produkcji energii, przemysłu naftowego i gazowego oraz transportu. Do zagrożeń wolnego rynku należą: nierówne traktowanie podmiotów gospodarujących ze względu na strukturę własności, wysokie bariery wejścia, klientelizm, renacjonalizacje przedsiębiorstw.

EN

An article aims to indicate how state ownership can have impact on free market. The scale of state ownership in the big non-financial enterprises in 7 CEE countries are compared in 2014. The state is dominant in Hungary and Poland. State-owned and controlled enterprises are dominant in energy supply, oil and gas sector and transport. The key threats to free market are: unequal treatment of economic agents according to the ownership structure, high barriers to entry, clientelism, renationalization of enterprises.

Keywords

PL

Kraje postsocjalistyczne; Przedsiębiorstwo państwowe; Własność państwowa; Wolny rynek

EN

Free market; Postsocialist countries; State ownership; State-owned enterprises

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Journal: Studia Ekonomiczne
• Year: 2018
• Volume: 349
• Pages: 220-231

Contributors

author

Szarzec Katarzyna

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu. Wydział Ekonomii. Katedra Makroekonomii i Badań nad Rozwojem

References

• Augustynowicz P. (2016), Znaczenie przedsiębiorstw państwowych gospodarce rosyjskiej, rozprawa doktorska niepublikowana.
• Bałtowski M., Kozarzewski P. (2016), Formal and Real Ownership Structure of the Polish Economy: State-owned versus State-Controlled Enterprises, „Post-Communist Economies”, Vol. 28.
• Boyer R. (2006), Half a Century of Development Theories. An Institutional Survey [w:] G. Stathakis, G. Vaggi (red.), Economic Development and Social Change. Historical Roots and Modern Perspectives, Routledge, London–New York.
• Christiansen H. (2011), The Size and Composition of the SOE Sector in OECD Countries, OECD Publishing.
• Christiansen H. (2013), Balancing Commercial and Non-Commercial Priorities of State- Owned Enterprises, OECD Corporate Governance Working Papers, No. 6, OECD Publishing.
• EBRD (2015-2016), Transition report, EBRD, www. Ebrd.com.
• Filek J. (2002), O wolności i odpowiedzialności podmiotu gospodarującego, Wydawnictwo AE, Kraków.
• Kornai J. (1986), The Soft Budget Constraint, „Kyklos”, 39.
• Kornai J., Maskin E., Roland G. (2003), Understanding the Soft Budget Constraint, „Journal of Economic Literature”, XLI.
• Kurlantzick J. (2016), State Capitalism. How the Return of Statism is Transforming the World, Oxford University Press.
• Kwiatkowski G. (2016), Przedsiębiorstwa państwowe we współczesnej gospodarce – problemy definicyjne, „Studia Ekonomiczne”, nr 260, UE, Katowice.
• List F. (1856), National System of Political Economy, J.B. Lippincott & Co., Philadelphia.
• Musacchio A., Lazzarini S. (2014), Reinvesting State Capitalism: Leviathan in Business, Brazil and Beyond, Harvard University Press.
• OECD (2015), State-Owned Enterprises in the Development Process, Paris.
• Piątek D. (2012), Geneza i koncepcje transformacji gospodarczej [w:] W. Jarmołowicz, K. Szarzec (red.), Liberalne przesłanki polskiej transformacji gospodarczej, PWE, Warszawa.
• Pigou A.C. (1920), The Economics of Welfare, Macmillan and Co., St. Martin’s Street, London.
• Putniņš T.J. (2015), Economics of State-Owned Enterprises, „International Journal of Public Administration”, Vol. 38.
• Skinner A.S. (1976), The Functions of Government [w:] T. Wilson, A.S. Skinner (red.), The Market and the State: Essays in Honour of Adam Smith, Clarendon Press, Oxford.
• Smith. A. (1976), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, The Glasgow Edition Of The Works And Correspondence Of Adam Smith, vol. II, red. R.H. Campbell, A.S. Skinner, B. Todd, Oxford University Press.
• Szarzec K. (2013), Państwo w gospodarce. Studium teoretyczne od Adama Smitha do współczesności, WN PWN, Warszawa.
• Szarzec K., Nowara W., Żurek M., (2017), Forma własności a wyniki ekonomiczne największych przedsiębiorstw krajów Europy Środkowo-Wschodniej, „Gospodarka Narodowa”, nr 3.
• [www1] http://firma.money.pl/press-room/artykuly/tylko-w-money-pl-prace-w-zarzadach,244,0,1982196.html (data dostępu: 18.12.2015).
• [www2] https://www.obserwatorfinansowy.pl/forma/rotator/brak-strategii-dla-gornictwapograzy-kopalnie/ (data dostępu: 4.04.2018).

Identifiers

ISSN

2083-8611