KAPP A HERBART DVĚ POJETÍ VÝCHOVY A JEJICH RECEPCE V ANDRAGOGICE LITERATUŘE

• Authors: Beneš Milan

Title variants

PL

Dwie koncepcje wychowania i ich recepcja w literaturze andragogicznej

EN

Kapp and Herbart two concepts of education and their reception in the literature on andragogy

• Languages of publication: CS

Abstracts

CS

Alexander Kapp zjevně v roce 1833 použil jako první pojem andragogika. Jeho snahy ovšem podle většinového mínění zmařil vlivný Herbart, jenž výchovné zacházení s dospělými odmítnul. Při bližším pohledu se ukazují četné výpovědi andragogické diskuze jako zkreslení Kappových i Herbartových názorů. Je tedy nezbytné představit myšlenky těchto dvou autorů méně povrchně a zohlednit přitom tehdejší představy o výchově i historické a společenské okolnosti jejich vzniku. Příspěvek ukáže, že Kappovi nejde o andragogiku nebo učení se a vzdělávání dospělých, ale o „státní pedagogiku“, o výchovu poslušného občana. Herbart naopak vychází z autonomní osobnosti, která v morální oblasti má formovat samu sebe.

PL

Bez wątpienia Alexander Kapp był pierwszym, który w roku 1833 użył terminu andragogika. Jednak panuje przekonanie, że jego ówczesny wysiłek promowania idei kształcenia dorosłych pozostawał w cieniu obowiązujących wtedy powszechnie idei Herbarta, który odmawiał dorosłym przywileju kształcenia. Dokładniejsze analizy wątków kilku współcześnie toczonych dyskusji andragogicznych wskazują jednak, że opinie Kappa i Herbarta w tym zakresie wydają się być zniekształcane. W artykule podjęto trud dogłębnej analizy poglądów obu autorów w kontekście historyczno-społecznych uwarunkowań, w jakich powstawały. W artykule autor stara się wykazać, że poglądy Kappa nie dotyczyły andragogiki ani edukacji i edukacji dorosłych, ale „pedagogiki państwowej“, której efektem miało być kształcenie posłusznego obywatela. Herbart z kolei był przekonany, że autonomiczna osobowość, która stanowi naturalną właściwość człowieka, umożliwia kształtowanie siebie w sferze moralnej.

EN

Demonstrably, Alexander Kapp was the first to use the concept of andragogy in 1833. However, there is a prevailing belief that his efforts were thwarted by influential Herbart, who refused to treat adults as subjects of education. At a closer look, a number of statements of the andragogical discussion appear to be a distortion of both the Kapp’s and Herbart’s opinions. Therefore, it is necessary to present the ideas of these two authors less superficially, taking into account the understanding of education of that time, as well as the historical and social context, in which it was developed. The paper will show that rather than andragogy or learning and adult education, Kapp advocates “state pedagogy” and an education designed to create obedient citizens. On the contrary, Herbart believes in an autonomous personality who, in the moral area, should shape himself or herself.

Keywords

Andragogika; pedagogika; státní pedagogika; pedagogizace; autonomie osobnosti; osvícenství

PL

andragogika; pedagogika; edukacja państwowa; pedagogizacja; autonomiczna osobowość; oświecenie

EN

andragogy; pedagogy; state pedagogy; pedagogization; adult education; autonomy of personality; enlightenment

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2017
• Volume: 2(77)
• Pages: 265-274

Contributors

author

Beneš Milan

• Univerzita Jana Amose Komenského Praha Katedra andragogiky