Między etyką a socjologią jest utopia. Odpowiedzialność jako fundament socjologii Zygmunta Baumana

• Authors: Łukasz Musielak

Title variants

EN

Between Ethics and Sociology There’s Utopia. Responsibility as a Basis of Zygmunt Bauman’s Sociology

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiam myśl społeczną Zygmunta Baumana z perspektywy jego refleksji nad moralnością. Uważam, że refleksje te są kluczem do uchwycenia ogólnej wymowy jego twórczości. Stanowią one filozoficzną podstawę jego perspektywy poznawczej, punkt odniesienia dla oceny badanej rzeczywistości społecznej, a także wskazują kierunek jego myślenia o przyszłości. Umieszczam Baumana w kontekście filozofii odpowiedzialności, a narrację skupiam wokół problemu przejścia od tzw. mikroetyki (etyki „małej skali”) do makroetyki (etyki „wielkiej skali”). Pokazuję, dlaczego rozwiązanie tego problemu przez Richarda Rorty’ego i Hansa Jonasa nie jest dla Baumana satysfakcjonujące oraz omawiam jego propozycję, interpretując ją w ramach jego własnych refleksji nad utopią.

EN

In this article I propose a view of Zygmunt Bauman’s social thought from the perspective of his reflections on morality. I believe that they give us a key to understanding his writings, being the philosophical ground of his point of view. They not only influence the way Bauman sees nowadays social reality, but also his manner of thinking about the future. I read Bauman in the context of philosophy of responsibility, focusing my narration on the shift from so called micro- ethics (ethics of “small-scale”) to macro-ethics (ethics of “large-scale”). I explain why Bauman finds the ways of solving this problem proposed by Richard Rorty and Hans Jonas unsatisfactory by presenting and interpreting his solution in the light of his ideas regarding utopia.

Keywords

PL

Bauman; moralność; odpowiedzialność; utopia; globalizacja; sprawiedliwość; wspólnota

EN

Bauman; sociology; morality; responsibility; utopia; globalization; justice; community

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2012
• Issue: 2(205)
• Pages: 130-142

Contributors

author

Łukasz Musielak

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Bauman, Zygmunt. 1972. Cutture, Yalues and Science of Society. „Uniyersity of Leeds Review” 15: 185–203.
• Bauman, Zygmunt. 1992. Nowoczesność i Zagłada. Tłum. F. Jaszczurski. Warszawa: Wyd. Fundacja Kulturalna Masada.
• Bauman, Zygmunt. 1994. Moralne obowiązki, etyczne zasady. „Etyka” 27: 9–28.
• Dylematy moralności ponowoczesnej. Dyskusja nad książką Postmodern Ethics. 1995. „Studia Socjologiczne” 1–2.
• Bauman, Zygmunt. 1995. O strategii życia moralnego. Myśli przez Løgstrupa i Lévinasa podpowiedziane. W: J. Sójka (red.). Horyzonty ponowoczesności. Rozmowy z Zygmuntem Baumanem. Część II. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
• Bauman, Zygmunt. 1995a. Wieloznaczność nowoczesna nowoczesność wieloznaczna. Tłum. J. Bauman (przekład autoryzowany). Warszawa: WN PWN.
• Bauman, Zygmunt. 1996. Etyka ponowoczesna. Tłum. J. Bauman i J. Tokarska-Bakir. Warszawa: WN PWN.
• Bauman, Zygmunt. 1997. Etyka i polityka. W: A. Zeidler-Janiszewska (red.). O szansach i pułapkach ponowoczesnego świata. Materiały z seminarium Profesora Zygmunta Baumana w Instytucie Kultury (jesień 1995–wiosna 1996). Warszawa: Instytut Kultury, s. 74–95.
• Bauman, Zygmunt. 1998. Śmierć i nieśmiertelność. O wielości strategii życia. Tłum. N. Le- śniewski. Warszawa: WN PWN.
• Bauman, Zygmunt. 2000. Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Wyd. Sic! Bauman, Zygmunt. 2000a. Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika. Tłum. E. Klekot. Warszawa: PIW.
• Bauman, Zygmunt i Keith Tester. 2003. O pożytkach z wątpliwości. Rozmowy z Zygmuntem
• Baumanem. Tłum. E. Krasińska. Warszawa: Wyd. Sic!
• Bauman, Zygmunt. 2004. Życie na przemiał. Tłum. T. Kunz. Kraków: WL.
• Bauman, Zygmunt. 2006. Społeczeństwo w stanie oblężenia. Tłum. J. Margański. Warszawa: Wyd. Sic!
• Bauman, Zygmunt. 2006a. Płynna nowoczesność. Tłum. T. Kunz. Kraków: WL.
• Bauman, Zygmunt. 2007. Szanse etyki w zglobalizowanym świecie. Tłum. J. Konieczny. Kraków: Znak.
• Bauman, Zygmunt. 2007a. Płynne życie. Tłum. T. Kunz. Kraków: WL.
• Bauman, Zygmunt. 2008. Zindywidualizowane społeczeństwo. Tłum. O. i W. Kubińscy. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Beck, Ulrich. 1992. Risk Society. Towards a New Modern. London: Sage Publications.
• Buber, Martin. 1993. Problem człowieka. Tłum. J. Doktór. Warszawa: WN PWN.
• Filek, Jacek. 2003. Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Kraków: Znak.
• Jonas, Hans. 1996. Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej. Tłum. M. Klimowicz. Kraków: Wyd. Platan.
• Kant, Immanuel. 2005. Metafizyka moralności. Tłum. E. Nowak. Warszawa: WN PWN.
• Rorty, Richard. 1995. Movements and Campaigns. „Dissent” 1. (http://www.dissentmagazine.org/online.php?id=13).
• Simmel, Georg. 2005. Socjologia. Tłum. M. Łukasiewicz. Warszawa: WN PWN.