Variation in biological status among Polish males and underlying socio-economic factors

• Authors: Maria Kaczmarek , Magdalena Skrzypczak

Abstracts

EN

The main purpose of this study was to evaluate the socio-economic and lifestyle factors associated with biological status of Polish men. Data were collected during a cross-sectional survey carried out in Poznań and several localities in Western Poland, between 2000 and 2002. The sample consisted of 2509 men ranging from 30 to 90 years of age. Biological status was expressed in terms of functional-biological age (BA) computed as a composite z-score of 11 biomarkers according to the method proposed by Borkan and Norris [1980a], and physiological reserve index (PR) developed by Goffauxet al.[2005]. The average biological age profiles (BAP) were compared in several subgroups of participants. The subgroups were categorized based on demographic, socio-economic and lifestyle characteristics. It was found that values of systolic and diastolic blood pressure, BMI, physical and emotional aging indicators and perceived satisfaction with life were significantly associated with most of the study factors, except for smoking habit and education level. The multivariate logistic regression models revealed that two factors, financial situation and physical activity, were significantly associated with the physiological reserve index estimation. The study confirmed the role of the socio-economic and lifestyle factors likely to play in men's biological status and aging rates.

PL

Celem pracy była ocena wybranych czynników społeczno-ekonomicznych oraz elementów stylu życia wywierających wpływ na stan biologiczny mężczyzn. Badaną grupę stanowiło 2509 mężczyzn w wieku od 30 do 90 lat, pochodzących z różnych warstw społeczno-ekonomicznych. Badania, przeprowadzone w latach 2000-2002 na terenie Poznania oraz zachodniej Polski, miały charakter przekrojowy. Stan biologiczny określano posługując się koncepcją wieku biologicznego zaproponowaną przez Borkana i Norrisa [1980a] oraz metodą wyznaczania wskaźnika rezerwy fizjologicznej (PR) opracowaną przez Goffauxet al. [2005] (ryc. 1). Wiek biologiczny określano na podstawie 11 biomarkerów obejmujących pomiary antropometryczne, charakterystyki układu krążenia i biochemiczne, jakość życia oraz emocjonalne i fizyczne objawy towarzyszące starzeniu się mężczyzn (ryc. 2). Posługując się formułą [(wartość obserwowana - mediana)/odległość kwartylowa], uzyskiwano wartości z, które przypisywano do kategorii wieku biologicznego: młodszy (ujemne wartości) i starszy (dodatnie wartości) od przeciętnego. Następnie wykreślano profile wieku biologicznego, odrębnie w grupie mężczyzn młodszych (mniej niż 50 lat) oraz starszych (50 lat i więcej), kategoryzowanych w zależności od czynników społeczno-ekonomicznych oraz określających styl życia. Wartość wskaźnika PR uzyskano sumując wszystkie wartości z dla każdego osobnika.Charakterystykę próby przedstawiono w tabeli 1. Wykazano, że mężczyźni chronologicznie młodsi byli również biologicznie młodsi w porównaniu z mężczyznami chronologicznie starszymi (ryc. 3). Stwierdzono, że w obu grupach wieku parametrami najczęściej istotnie różniącymi się pomiędzy grupami o odmiennym statusie społecznym oraz stylu życia były parametry określające ciśnienie krwi, BMI, fizyczne i emocjonalne objawy towarzyszące starzeniu się oraz jakość życia. Poziom wykształcenia oraz palenie papierosów najsłabiej różnicowały wiek biologiczny mężczyzn w obu grupach wieku (tab. 2). Na ryc. 4 przedstawiono profile wieku biologicznego wyznaczone dla mężczyzn kategoryzowanych w zależności od stanu cywilnego, poziomu wykształcenia, miejsca zamieszkania, sytuacji finansowej, aktywności fizycznej oraz palenia papierosów. Analiza regresji logistycznej wykazała, że sytuacja finansowa oraz aktywność fizyczna, były istotnie powiązane z wskaźnikiem rezerwy fizjologicznej PR, kompleksowo oceniającym wiek biologiczny badanych mężczyzn (tab. 3). Wyniki uzyskane w pracy potwierdzają wpływ czynników społeczno-ekonomicznych oraz stylu życia na zróżnicowanie stanu biologicznego oraz wskaźników starzenia się mężczyzn.

Keywords

EN

biological age; physiological reserve; biomarkers; socio-economic status; lifestyle

• Publisher: Sciendo
• Journal: Anthropological Review
• Year: 2008
• Volume: 71
• Issue: 1
• Pages: 17-32

Contributors

author

Maria Kaczmarek

• Department of Human Biological Development, Institute of Anthropology, Faculty of Biology, Adam Mickiewicz University, Umultowska 89, Poznań, Poland

author

Magdalena Skrzypczak

• Department of Human Biological Development, Institute of Anthropology, Faculty of Biology, Adam Mickiewicz University, Umultowska 89, Poznań, Poland

References

• Adams J. M., M. White, 2004,Biological aging A fundamental, biological link between socioeconomic status and health?European Journal of Public Health,14(3), 331-334
• Balczewska E., 2004,Smoking and tobacco control in Poland,European Journal of Dental Education,8(suppl. 4), 42-45
• Bates K. A., A. R. Harvey, M. Carruthers, R. N. Martins, 2005,Androgens, andropause and neurodegeneration: exploring the link between steroidogenesis, androgens and Alzheimer's disease,Cell. Mol. Life Sci.,62, 281-292
• Ben-Shlomo Y., G. D. Smith, M. Shipley, M. G. Marmot, 1993,Magnitude and causes of mortality differences between married and unmarried men,Journal of Epidemiology and Community Health,47, 200-205
• Bond J., R. Briggs, P. Coleman, 1993,The study of aging[in:]Aging in society: an introduction to social gerontologyBond J., P. Coleman, S. Peace (eds) Wiltshire: Sage Publications
• Borkan G. A., A. H. Norris, 1980a,Assessment of Biological Age Using A Profile of Physical Parameters,Journal of Gerontology,35(2), 177-184
• Borkan G. A., A. H. Norris, 1980b,Biological Age in Adulthood: Comparision of Active and Inactive U. S. Males,Human Biology,52(4), 787-802
• Bribiescas R., 2001,Reproductive Ecology and Life History of the Human Male,Yrbk. Phys. Anthropol.,44, 148-176
• Bribiescas R., 2005,Age-Related Differences in Serum Gonadotropin (FSH and LH), Salivary Testosterone, and 17-β Estradiol Levels Among Ache Amerindian Males in Paraguay,Am. J. Phys. Anthropol.,127, 114-121
• Campbell A., 1976,Subjective Measures of Well-Being,American Psychologist,2, 117-124
• Chen Y-T., V. Vaccarino, C. S. Williams, J. Butler, L. F. Berkman, H. M. Krumholz, 1999,Risk factors for heart failure in the elderly: a prospective community-based study,American Journal of Medicine,106, 605-612
• Crawford M. H., 2005,Genetics of biological aging in Mennonotes of Midwestern United States,Prz. Antropol.-Anthropol Rev,68, 3-18
• Cress M. E., D. M. Buchner, T. Prohaska, J. Rimmer, M. Brown, C. Macera, L. DePietro, W. Chodzko-Zajko, 2006,Best practices for physical activity programs and behavior counseling in older adult population,Eur. Rev. Aging Phys. Act.,3, 34-42
• Dergance J. M., W. L. Calmbach, R. Dhanda, T. P. Miles, H. P. Hazuda, C. P. Mouton, 2003,Barriers to and Benefits of Leisure Time Physical Activity in the Elderly: Differences Across Cultures,J. Am. Geriatr Soc.,51, 863-868
• Facchini F., P. Gueresi, D. Pettener, 1989,Biological Age in Adults Males in Relation to Environmental factors,Humanbiology Budapestensis,19, 219-224
• Facchini F., P. Gueresi, D. Pettener, 1992,Biological Age in Italian adults: Influence of social and behavioural factors,Annals of Human Biology,19(4), 403-420
• Gliksman M. D., R. Lazarus, A. Wilson, S. R. Leeder, 1995,Social support, marital status and living arrangement correlates of cardiovascular disease risk factors in the elderly,Social Science and Medicine,40(6), 811-814
• Goffaux J. G., G. C. Friesinger, W. Lambert, L. W. Shroyer, T. Moritz, M. McCarthy, W. G. Henderson, K. E. Hammermeister, 2005,Biological Age - A Concept Whose Time Has Come: A Preliminary Study,Southern Medical Journal,98(10), 985-993
• Goggins W. B., J. Woo, A. Sham, S. C. Ho, 2005,Frailty Index as a Measure of Biological Age in a Chinese Population,Journal of Gerontology-Medical Sciences,60A(8), 1046-1051
• Heikkinen E., 2006,Disability and physical activity in late life - research models and approaches,Eur. Rev. Aging. Phys. Act.,3, 3-9
• Kaczmarek M., 2000,A Polish version of Andropause-Specific Quality of Life Questionnaire (AQOL), Manuscript, Poznań
• Kaczmarek M., E. Lasik, 2006,Correlates of biological age in postmenopausal life,Prz. Antropol.- Anthropol. Rev.,69, 15-26
• Kaczmarek M., M. Skrzypczak, 2002,Do aging male symptoms affect subjective feeling of wellbeing?Variability and Evolution,10, 39-53
• Kaczmarek M., M. Skrzypczak, K. Łącka, 2005,Differentiation of gonadotropin and sex hormone levels in 50, 60 and 70-year old men. An attempt to indicate a normal range,Prz. Antropol.- Anthropol. Rev.,68, 19-28
• Karasik D., S. Demissie, L. A. Cupples, D. P. Kiel, 2005,Disentangling the Genetic Determinants of Human Aging: Biological Age as an Alternative to the Use of Survival Measures,Journal of Gerontology: Biological Sciences,60A(5), 574-587
• Karasik D., M. T. Hannan, L. A. Cupples, D. T. Felson, D. P. Kiel, 2004,Genetic Contribution to Biological Aging: The Framingham Study,Journal of Gerontology: Biological Science,59A(3), 218-226
• Kirkwood T., S. Austad, 2000,Why do we age?Nature408, 233-238
• Klemera P., S. Doubal, 2006,A new approach to the concept and computation of biological age,Mech. Aging and Develop.,127, 240-248
• Lawlor D. A., A. R. Ness, A. M. Cope, A. Davis, P. Insall, C. Riddoch, 2003,The challenges of evaluating environmental interventions to increase population levels of physical activity: the case of the UK National Cycle Network,J. Epidemiol Community Health,57, 96-101
• Nakamura E., 1982,The aged people and its physiological ages in relation to work capacity,Kyoiku Igaku,28, 2-11
• Nilsson P. M., M. Engberg, J-A. Nilsson, B. Karlsmose, T. Lauritzen, 2003,Adverse social factors predict early aging in middle-aged men and women: the Ebeltoft Health Study, Denmark,Scand. J. Public Health,31, 255-260
• Rautio N., E. Heikkinen, R. L. Heikkinen, 2001,The association of socio-economic factors with physical and mental capacity in elderly men and women,Archives of Gerontology and Geriatrics,33, 163-178
• Reff M. E., E. L. Schneider, 1982,Biological Markers of Aging, NIH Publication No 82-2221
• Report of CBOS (Centre of Social Opinion Research), 2006, Available from:http://www.cbos.pl/PL/Opinia/r2006.shtml
• Report of National Census, 2002, Available from:http://www.stat.gov.pl/dane_spol-gosp/nsp/index.htm
• Shumway-Cook A., A. E. Patla, A. Stewart, L. Ferrucci, M. A. Ciol, J. M. Guralnik, 2002,Environmental demands associated with community mobility in older adults with and without mobility disabilities,Phys. Ther.,82, 670-681
• Szklarska A., E. Rogucka, 2001,An assessment of biological age of males in Poland,Annals of Human Biology,28(1), 30-37
• Uttley M., M. Crawford, 1994,Efficacy of a composite biological age score to predict tenyears survival among Kansas and Nebraska Mennonites,Hum. Biol.,66, 121-144
• Welon Z., T. Bielicki, E. Rogucka, R. M. Malina, 1999,Effect of Education and Marital Status on Premature Mortality Among Urban Adults in Poland 1988-1989,American Journal of Human Biology,11, 397-403
• Who, 2003a,WHO Global InfoBase Online (National/Subnational Country Profiles).Available from:http://www.euro.who.int/countryinformation/
• Who, 2003b,WHO European Country Profiles on Tobacco Control 2003.Available from:http://data.euro.who.int/tobacco/
• Źivićnjak M., L. Szirovicza, L. Pavićić, N. Smolej-Naranćić, B. Janićijević, J. Milićić, P. Rudan, 1997,The Aging Process - An Analysis of the Latent Structure of Body Morphology (in Males),Collegium Antropologicum,21(1), 117-126

Identifiers

DOI

10.2478/v10044-008-0010-8