Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2012 | 15 | 157-184

Article title

Wolność sumienia i religii nieletnich przestępców w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich

Content

Title variants

EN
FREEDOM OF CONSCIENCE AND RELIGION OF JUVENILE DELINQUENTS RESIDING IN CORRECTIONAL FACILITIES AND JUVENILE SHELTERS

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Przedmiotem analizy jest wolność sumienia i religii nieletnich przestępców. Najpierw autor zajmuje się problematyką nieletnich i miejsc wykonywania wobec nich środków o charakterze karnym. Wymienia rodzaje i typy zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, omawiając kolejno uprawnienia osób tam umieszczonych. Dalej analizowane są zagadnienia wolności sumienia i religii w ogólności i definicja wolności religii, wolności sumienia i wolności wyznania. Następnie przedmiotem artykułu są szczególne uprawnienia nieletnich wynikające ze stosownych przepisów ustawowych i wykonawczych. Kolejno omawiane są takie kwestie jak: prawo nieletnich do wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług, do bezpośredniego uczestnictwa w nabożeństwach, do słuchania transmitowanych nabożeństw, do posiadania służących do praktyk religijnych przedmiotów, do uczestniczenia w nauczaniu i lekcjach religii, do uczestniczenia w działalności charytatywnej i społecznej związku wyznaniowego i spotkań indywidualnych z duchownym. Dalej autor omawia ograniczenia wolności sumienia i religii nieletnich przestępców. Te związane są z izolacyjnym charakterem wykonywania środków karnych z zasadą tolerancji i reguły niezakłócania porządku w zakładzie. Następna część artykułu poświęcona jest instytucji kapelana zakładu poprawczego (odniesienie do przepisów zwłaszcza prawa kanonicznego, kwestie etatowe i zakres czynności). Ponadto autor porównuje uprawnienia religijne skazanych i nieletnich przestępców i zwraca uwagę na niemal identyczne prawa. Artykuł kończą postulaty legislacyjne związane z opracowaniem nowych przepisów dotyczących kwestii wolności sumienia i religii nieletnich w taki sposób, aby nie były one jedynie powieleniem uprawnień osób przebywających w środowisku więziennym, a uwzględniały kwestie odrębnego traktowania nieletnich. Ponadto postuluje się także, aby nowe przepisy miały charakter rozstrzygnięć szczegółowych, a nie ogólnych. Należy także wyeliminować takie rozwiązania, jak chociażby pozaprawne kategorie form życia religijnego w sytuacji wykorzystania znanej i wystarczająco opisanej w literaturze instytucji praktyk i posług religijnych rozumianych szeroko. Kolejny postulat dotyczy złagodzenia klauzuli ograniczenia wolności sumienia i religii ze względu na zasady tolerancji i potrzebę niezakłócania porządku w zakładzie. Ponadto proponuje się złagodzenie zbytnio rozbudowanych klauzul generalnych związanych z potrzebą przestrzegania praw nieletnich i prawidłowości w funkcjonowaniu zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. Zasadnym byłoby także zmodyfikowanie przepisu umożliwiającego nieletnim jedynie słuchania nabożeństw i zastąpienia tego uprawnienia „odbiorem”. Należy również zmienić charakter całego katalogu uprawnień religijnych przysługujących nieletnim z taksatywnego na egzemplaryczny. Zmiany wymaga też sytuacja etatowa kapelanów zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich.
EN
The subject of the analysis is freedom of conscience and religion of juvenile delinquents. At first the author discusses juvenile delinquents and places where they undergo punishment. He names types of youth detention centres listing rights provided to the youth in each of them. Further on he analyses freedom of conscience and religion in general and defines freedom of religion, freedom of conscience, freedom of belief. Next the subject of the article are special rights of juveniles that are the consequence of legislative and executive regulations describing such issues as follows: the right of juveniles to practice their faith and participate in religious services, to listen to religious ceremonies to possess religious objects used in worship, to participate in religious classes in charity and social activity of religious communities and to individual meetings with a priest or any other clergyman. Further on the author discusses the limitations of freedom of conscience and religion of juvenile delinquents. Those connected with the isolating character of the prison, together with the rule of tolerance and the rule of non-interruption of the order in prison. The next part of the article is dedicated to the institution of the prison chaplain in reference to the regulations of canon law, employment conditions and range of responsibilities. The author also compares the religious privileges of adult imprisoned to juvenile offenders and points to an almost identical legal status of the two groups. The article is summed up by legislative demands such as providing new regulations for the issues of freedom of conscience and religion in a way that would be adapted to the needs of juvenile offenders and were not a mere copy of rights of adolescent criminals. The regulations should be specific rather than general in character they should also eliminate illegal religious practices in a broad sense. The next point is to mitigate the law restricting freedom of conscience and religion in respect to the rule of tolerance and the need not to interrupt order in prison moreover it is suggested to extenuate much too complicated general rules connected with the need to obey the rights of juvenile offenders and the need of correct functioning of secure detention and secure confinement centres for juveniles. Modifying the regulation enabling listening to religious ceremonies only would be reasonable. There should also be a change in the range of religious privileges of young offenders from taxative to exemplified one. Employment conditions of institutional prison chaplains need changing as well.

Year

Volume

15

Pages

157-184

Physical description

Contributors

  • Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Ekonomii Publicznej, Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych, ul. Lwowska 80, 22-600 Tomaszów Lubelski, Poland

References

  • Bojarski T., Skrętowicz E., Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, Warszawa 2011.
  • Dudek D., Konstytucyjna wolność a tymczasowe aresztowanie, Lublin 1999.
  • Eichstaedt K., Postępowanie przed sądem w sprawach nieletnich, Warszawa 2008.
  • Johann W., Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie konstytucyjnym – status jednostki, „Biuletyn Trybunału Konstytucyjnego” 1999 (numer specjalny).
  • Korcyl-Wolska M., Postępowanie w sprawach nieletnich, Warszawa 2008.
  • Krukowski J., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2005.
  • Krukowski J., Konkordat polski. Znaczenie i realizacja, Lublin 1999.
  • Lasocik Z., Praktyki religijne więźniów, Warszawa 1993.
  • Lempa F., Posługa kapelana więziennego, w: Przestępczość w Polsce w latach 90, red. F. Prusak, Warszawa 2000.
  • Łopatka A., Prawo do swobodnego wyrażania opinii, Warszawa 1993.
  • Mezglewski A., Misztal H., Stanisz P., Prawo wyznaniowe, wyd. 3, Warszawa 2011.
  • Misztal H., Polskie prawo wyznaniowe. Zagadnienia wstępne. Rys historyczny, Lublin 1996.
  • Nikołajew J., Wolność sumienia i religii skazanych i tymczasowo aresztowanych, Lublin 2012.
  • Nikołajew J., Rola kapelana więziennego w procesie resocjalizacji skazanych. Doświadczenia okręgu lubelskiego, w: Misja Służby Więziennej a jej zadania wobec aktualnej polityki karnej i oczekiwań społecznych, red. W. Ambrozik, H. Machel, P. Stępniak, Poznań-Gdańsk-Warszawa 2008.
  • Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. Tom II. Lud Boży, jego nauczanie i uświęcenie, Olsztyn 1986.
  • Piechowiak M., Wolność religijna – aspekty filozoficzno-prawne, „Toruński Rocznik Praw Człowieka i Pokoju” 1996, nr 3.
  • Rakoczy B., Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polsce. Komentarz, Warszawa 2008.
  • Ratajczak B., Duszpasterstwo więźniów, osób tymczasowo aresztowanych i nieletnich przestępców, w: Prawo wyznaniowe, red. H. Misztal, P. Stanisz, Lublin 2003.
  • Schwierskott E., Gwarancja wolności sumienia w systemach Polski i Niemiec, „Przegląd Sejmowy” 2003, nr 6.
  • Sitarz M., Słownik prawa kanonicznego, Warszawa 2004.
  • Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku. Komentarz, Kraków 1998.
  • Stańdo-Kawecka B., Prawo karne nieletnich. Od opieki do odpowiedzialności, Warszawa 2007.
  • Stelmachowski A., Regulacja stosunków prawnych między państwem a Kościołem (1980-1998), w: Społeczeństwo – Państwo – Kościół (1945-2000). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, Szczecin, 15-16 VI 2000 r., red. A. Kawecki, K. Kowalczyk, A. Kubaj, Szczecin 2000.
  • Stola K., Nabożeństwo, w: Encyklopedia Katolicka, t. 13, Lublin 2009, s. 613.
  • Świątkiewicz W., Praktyki religijne, w: Leksykon socjologii, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa 2004.
  • Wilemska E., Kapelan, w: Encyklopedia Katolicka, t. VIII, Lublin 2000, kol. 650.
  • Winiarczyk-Kossakowska M., Wolność sumienia i religii, „Studia Prawnicze” 2001, nr 1.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.cejsh-b018f45f-5c99-48f2-8a85-62be61f3da50
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.