Alternatywne formy rozwiązywania sporów – tradycje anglosaskie w kontynentalnej kulturze prawnej

• Authors: Hanna Duszka-Jakimko

Title variants

EN

The alternative forms of settling legal disputes – Anglo-Saxon traditions in the Continental legal culture

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper undertakes to sketch the factors which shape the development of alternative, deriving from the culture of common law, forms of settling legal disputes (ADR – Alternative Dispute Resolution) in the Continental culture (of the constituted law). The literature of the subject popularly includes the following modes in the non-adjudicative (out-of-court) methods of ADR: negotiation-based, mediation-conciliatory and arbitral. The paper points to the phenomena of globalization, proceduralization, and – in particular – to that of convergence of legal cultures and the communication-related vision of law as a cause behind the development of ADR in the culture of constituted law. As it follows from the analysis carried out by the author it is the concept of convergence of cultures, together with the negotiation-communication attitude of participation in the culture, which determine the chances, significance and lines of implementation of the idea concerning out-of-court methods of resolving disputes within the tradition of constituted law.

Keywords

EN

Alternative Dispute Resolution; legal culture; convergence of legal cultures; civil; law; common law

• Publisher: Uniwersytet Opolski
• Journal: Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
• Year: 2011
• Volume: IX
• Pages: 81-92

Contributors

author

Hanna Duszka-Jakimko

• Uniwersytet Opolski w Opolu Wydział Prawa i Administracji, Zakład Teorii i Filozofii Prawa, ul. Katowicka 87a, 45-060 Opole, Poland

References

• Morawski Lech. 2005. Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
• Morawski Lech. 1992. „Spór o model polityki prawa – ujęcie systemowe”. Państwo i Prawo (9) : 30-40.
• Kustra Ewa. 1994. „Władczy oraz negocjacyjny typ tworzenia prawa. Szanse i zagrożenia”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny (4) : 23–30.
• Duszka-Jakimko Hanna, Stanisław Leszek Stadniczeńko, red. 2008. Alternatywne formy rozwiązywania sporów w teorii i w praktyce. Wybrane zagadnienia. Uniwersytet Opolski.
• Jabłońska-Bonca Jolanta. 2001. „Prawnik jako negocjator – z problematyki retoryki interpersonalnej”. Studia Prawnicze (3) : 135-156.
• Jakubiak-Mirończuk Aneta. 2008. Alternatywne a sądowe rozstrzyganie sporów sądowych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Kmieciak Zbigniew. 2004. Mediacja i koncyliacja w prawie administracyjnym. Kraków: Zakamycze.
• Korybski Andrzej. 1993. Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA. Studium teoretycznoprawne. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• Mazowiecka Lidia, red. 2009. Mediacje. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Gmurzyńska Ewa, Rafał Morek, red. 2009. Mediacje. Teoria i praktyka. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Morawski Lech. 1993. „Proces sądowy a instytucje alternatywne (na przykładzie sporów cywilnych)”. Państwo i Prawo (1) : 12-24.
• Morek Rafał. 2004. ADR – alternatywne metody rozwiązywania sporów w sprawach gospodarczych. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Morek Rafał. 2006. Mediacja i arbitraż (art. 1831-18315, 1154-1217 KPC). Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Pieckowski Sylwester. 2006. Mediacja w sprawach cywilnych. Warszawa: Difin.
• Rękas Agnieszka. 2002. „Mediacja w praktyce wymiaru sprawiedliwości – szanse i zagrożenia”. Mediator (22) : 12-24.
• Rękas Agnieszka. 2004. Mediacja w polskim prawie karnym. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Ministerstwa Sprawiedliwości.
• Wach Andrzej. 2005. Alternatywne formy rozwiązywania sporów sportowych. Warszawa: Liber.
• Zienkiewicz Adam. 2007. Studium mediacji. Od teorii ku praktyce. Warszawa: Difin.
• Kalisz Anna, Adam Zienkiewicz. 2009. Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Romanowska Magdalena. 2010. „Miejsce mediacji wśród ADR w Wielkiej Brytanii i Polsce”. ADR. Arbitraż i Mediacja (1) : 93-138.
• Tokarczyk Roman. 1995. „Alternatywne rozstrzyganie sporów w Stanach Zjednoczonych”. Palestra (9-10) : 100-106.
• Tokarczyk Roman. 2006. Prawo amerykańskie. Kraków: Zakamycze.
• Zirk-Sadowski Marek. 1999. Instytucjonalny i kulturowy wymiar integracji prawnej. W Zmiany społeczne a zmiany w prawie. Aksjologia, konstytucja, integracja europejska, 35-47. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• Jakubiak-Mirończuk Aneta. 2008. „Zmiany zachodzące w charakterze form alternatywnego rozwiązywania sporów sądowych – rozwój idei „zarządzania sporem”. ADR. Arbitraż i Mediacja (4) : 63-90.
• Sarkowicz Ryszard, Jerzy Stelmach. 2001. Teoria prawa. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.
• Ehrlich Stanisław. 1971. Wstęp do nauki o państwie i prawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Gmurzyńska Ewa. 2004. „Mediacje – czy nowa metoda rozstrzygania sporów w systemie sądów powszechnych? Uwagi krytyczne na temat mediacji w systemie amerykańskim”. Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego (2) : 50-75.
• Tokarczyk Roman. 2000. „Kultura prawa europejskiego”. Studia Europejskie (1) : 11-26.
• Kaczmarek Przemysław. 2006. Dwa ujęcia proceduralizacji prawa. W Z zagadnień teorii i filozofii prawa. W poszukiwaniu podstaw prawa, 205. Uniwersytet Wrocławski.
• Krawczyk Anna. 2009. Alternatywne metody rozwiązywania sporów w prawie wspólnotowym. W Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jana Białocerkiewicza, 491-501. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
• Pałecki Krzysztof. 2003. Prawoznawstwo. Zarys wykładu. Prawo w porządku społecznym. Warszawa: Difin.
• Sójka-Zielińska Katarzyna. 1974. „Zasada słuszności wobec teoretycznych założeń kodyfikacyjnych XIX wieku”. Państwo i Prawo (2) : 31.
• Błaszczak Łukasz, Małgorzata Ludwig. 2007. Sądownictwo polubowne (arbitraż). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Jabłońska-Bonca Jolanta. 2002. Prawnik a sztuka negocjacji i retoryki. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
• Kustra Ewa. 1998. Współczesne próby przezwyciężenia antynomii pozytywizmu prawniczego i prawa natury w wyjaśnieniu idei prawa. W Teoria prawa, filozofia prawa, współczesne prawo i prawoznawstwo, 111. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
• Jabłońska-Bonca Jolanta. 2008. „Soft justice” w „państwie sieciowym”?. W Alternatywne formy rozwiązywania sporów w teorii i w praktyce. Wybrane zagadnienia, 65-73. Uniwersytet Opolski.
• Sulikowski Adam. 2008. „Wzrost znaczenia ADR jako przejaw osłabienia nowoczesnego paradygmatu stosowania prawa”. ADR. Arbitraż i Mediacja (4) : 185-195.
• Gryniuk Anna. 2002. Próba rozstrzygnięcia sporu o status kultury prawnej. W Ze sztandarem prawa przez świat. Księga dedykowana Profesorowi Wieńczysławowi Józefowi Wagnerowi von Igelgrund z okazji 85-lecia urodzin, 81-87. Kraków: Zakamycze.
• Pruszyński Jan. 2006. Kultura – kultura prawna – dziedzictwo kultury. W Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, 670. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Pałecki Krzysztof. 1974. „O użyteczności pojęcia kultura prawna”. Państwo i Prawo (2) : 73-74.
• Kłoskowska Antonina. 1999. Kultura. W Encyklopedia socjologii, 105. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Szczepański Jan. 1970. Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Zirk-Sadowski Marek. 1977. „Prawo a kultura”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne (19) : 36.
• Bator Andrzej. 2006. Wspólnota kulturowa jako element integracji prawa. W Z zagadnień teorii i filozofii prawa. W poszukiwaniu podstaw prawa, 17. Uniwersytet Wrocławski.
• Gromski Włodzimierz. 2006. Uwagi o podstawach europejskiej kultury prawnej. W Z zagadnień teorii i filozofii prawa. W poszukiwaniu podstaw prawa, 233-242. Uniwersytet Wrocławski.
• Hoecke van Mark. 2007. European Legal Cultures in a Context of Globalisation. W Law and legal cultures in the 21st century. Diversity and unity. 23rd IVR World Congress, August 1-6, 2007, Cracow, Poland. Plenary lectures, 81-100. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Zeidler Kamil. 2007. Kultury prawne. W Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa. 100 podstawowych pojęć, 162. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Russocki Stanisław. 1981. „Wokół pojęć „kultura polityczna” i „kultura prawna”. Państwo i Prawo (3) : 40-49.
• Pałecki Krzysztof. 1972. „O pojęciu kultury prawnej”. Studia Socjologiczne (2) : 215.
• Borucka-Arctowa Maria. 1985. Problemy granic prawa. W Problemy teorii i filozofii prawa, 45-56. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• Frieske Kazimierz. 2001. Socjologia prawa. Warszawa-Poznań: Iuris.
• Guść Janusz, Krzysztof Łokucijewski. 2003. Globalizacja a jurydyzacja. O wpływie globalizacji na skalę prawotwórstwa w liberalnym państwie demokratycznym. W Filozofia prawa wobec globalizmu, 27-37. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.