CELEBROWAĆ, ZABAWIAĆ CZY EDUKOWAĆ? PO CO SPOŁECZEŃSTWU SĄ DZIŚ PUBLICZNE MUZEA?

• Authors: Kowalczyk, Wiktor

Abstracts

PL

Wiele spośród istniejących muzeów finansowana jest z funduszy publicznych i wciąż powstają nowe, chcące także czerpać z tego źródła. Czy do czegoś ono zobowiązuje? Choć instytucje muzealne w swej tradycyjnej postaci poddawane są wszechstronnej krytyce, ich imieniem chętnie „chrzci się” najróżniejsze przedsięwzięcia, a coraz nowsze ich wcielenia dedykowane są najróżniejszym fenomenom świata realnego i fikcji. Można wręcz mówić o anektowaniu przez muzea wszelkich wymiarów rzeczywistości. Pod wpływem lansowanych trendów i poprawnościowych pouczeń następuje szybka transformacja muzealnych struktur i funkcji, a publiczność uzurpuje sobie prawo decydowania o ich formie i treści. Z jednej strony obserwujemy technologiczny postęp we wszelkich dziedzinach muzealnictwa, z drugiej utratę przez muzea dotychczasowej tożsamości. Muzea pełne są kosztownych, najnowszych gadżetów i przejawiają momentami chorobliwą wręcz nadaktywność, do tego stopnia, że przestają pełnić misję, dla jakiej zostały kiedyś pomyślane. Przeminął w ich dziejach pełen patosu okres świątynny. Funkcja sejfu, jakkolwiek pozostała, jest dziś mało spektakularna. W roli impresariatów i centrów rozrywki, owszem – widoczne i chwalone, cieszą się wprawdzie wzięciem – ba, nawet czasem przynoszą zyski, ale społeczny pożytek z tego mizerny. W tej postaci nie są w stanie adekwatnie odpowiadać na wyzwania współczesności. Starając się nas zabawiać, stają się de facto jeszcze jednym analgetykiem, który ma sprawić, że egzystencjalna pustka będzie mniej bolała. Za ten stan rzeczy, my – muzealnicy ponosimy także odpowiedzialność. Nie dajmy się zatem prowokować do niemądrej wzajemnej konkurencji. Może, miast równać w dół, epatując sensacją czy szokując skandalem albo głosząc apoteozy patologii, pora zwrócić ster muzealnictwa ku odwiecznym wartościom – dobru, prawdzie i pięknu, by na powrót podjąć proste i pokorne, pomocne towarzyszenie wzrastaniu człowieka w jego indywidualnym i zbiorowym wymiarze. Takiej misji służyć może, szeroko rozumiana, edukacyjna funkcja muzeów, której podstawę stanowią zgromadzone w nich kolekcje, a treścią jest wciąż na nowo odczytywane i aktualizowane przesłanie, zapisane i przyniesione dla nas przez wszelkiego rodzaju dziedzictwo.

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2010
• Volume: 2010(51)
• Pages: 55-62

Contributors

author

Kowalczyk, Wiktor