EN
Współpraca wojskowa Niemiec z partnerami europejskimi podejmowana jest albo w ramach Unii Europejskiej, albo poza jej strukturami. Współpraca w ramach Unii Europejskiej odbywa się głównie na dwóch poziomach: międzyrządowym i ponadnarodowym. Z kolei współpraca poza UE skoncentrowana jest także na dwóch poziomach: bilateralnym i multilateralnym. Zamiarem Autora jest zidentyfikowanie kierunku ewolucji niemieckich koncepcji współpracy wojskowej w Europie w okresie rządów kanclerz Angeli Merkel z jednoczesnym wykorzystaniem wielopoziomowego podejścia. Koncepcje współtworzone bądź współrealizowane przez Niemcy zakładają, że silna i zjednoczona Europa może odeprzeć zagrożenia zewnętrzne, gdy będzie rozwijała własny komponent wojskowy. Wyraźnie widać asymetrię koncepcyjną, dlatego jest więcej koncepcji międzyrządowych (misje wojskowe, PESCO, wzmocniona WPBiO, EI2) niż koncepcji ponadnarodowych, z których można mówić właściwie o jednej, czyli o koncepcji armii europejskiej. Wpływ na ewolucję koncepcji niemieckich może mieć integralny federalizm, jakiemu to państwo hołduje, i który implementował po drugiej wojnie światowej do ustroju politycznego i administracyjnego, czyli oparty o wielopoziomowość i współdziałanie władz system, który się sprawdził, przynosi efekty, więc także może przynieść efekty w wielopoziomowej współpracy wojskowej w UE.