POLSKIE ZBIORY MUZEALNE WZBOGACONE O PALETĘ WSPÓLNE DZIEŁO KILKUNASTU TWÓRCÓW

• Authors: Ptaszyńska, Eliza

Abstracts

PL

Polskie zbiory muzealne powiększyły się o interesujący i rzadki eksponat. Jest to mahoniowa paleta o rozmiarach 72 x 110 cm, ozdobiona 20 miniaturami wykonanymi przez polskich malarzy w pierwszych latach XX wieku. Ich autorami są: Antoni Austen, Feliks Cichocki, Władysław Bogumin Dietrich, Franciszek Ejsmond, Stanisław Ejsmond, Konstanty Górski, Zdzisław Jasiński, Apoloniusz Kędzierski, Emil Lindemann, Jan Owidzki, Henryk Piątkowski, Florian Piekarski, Antoni Piotrowski, Stanisław Rudziński, Józef Ryszkiewicz, Maurycy Trębacz, Jan Wasilewski, Władysław Wanke, Bronisław Wiśniewski. Prawie wszyscy należeli do jednego pokolenia, urodzili się bowiem w latach 50. i 60. XIX wieku. Wszyscy byli w pewnych okresach swojego życia związani z Warszawą i warszawskim Towarzystwem Zachęta Przyjaciół Sztuk Pięknych. Większość z nich studiowała bądź przebywała w Monachium. To jednak Warszawa połączyła ich losy w latach 1904–1909. Najmłodszy spośród twórców Franciszek Ejsmond, który malował przez całe życie głównie kwiaty, wykonał na palecie dwie miniatury o tej tematyce. Pozostałe obrazki to scenki rodzajowe, humorystyczne, pejzaże, studia postaci i zwierząt. Wszystkie zostały wykonane w realistycznej stylistyce, niemniej widoczne są w poszczególnych pracach wpływy panującego wówczas modernizmu. To, co wyróżnia paletę spośród innych, znanych z kolekcji muzealnych lub literatury, to kompozycja łącząca 20 miniatur w jedną estetyczną całość. Malowane palety są rzadkością na rynku handlu sztuką. Niewiele takich eksponatów mają w swoich zbiorach muzea (Narodowe w Krakowie, Poznaniu, Warszawie). Częściej są to dzieła wykonane przez jednego artystę niż prace zbiorowe. Opisana paleta jest przykładem przedmiotu, który – w duchu dziewiętnastowiecznej sakralizacji sztuki – „awansował” z przedmiotu użytkowego (służąc jako podobrazie) do roli dzieła sztuki.

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2010
• Volume: 2010(51)
• Pages: 159-162

Contributors

author

Ptaszyńska, Eliza