Cmentarzysko ciałopalne kultury wielbarskiej w uroczysku Wielka Kletna (Białowieski Park Narodowy, woj. podlaskie)

• Authors: Dariusz Krasnodębski , Marek Dulinicz , Tomasz Samojlik , Hanna Olczak

Title variants

EN

Cremation Cemetery of the Wielbark Culture in Kletna Range (Białowieża National Park, Podlasie Province)

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The cremation cemetery of the Wielbark Culture located in Wielka Kletna Range in Białowieża National Park (Podlasie Province in eastern Poland) was discovered in 2003. During the archaeological excavations conducted in the strict reserve of Białowieża National Park, exploration methods minimising the disturbance to the natural environment were employed. Two trenches (23 m2 in total) were opened. Part of the cemetery was covered with a stone paving. Four graves, with no urns, containing bone fragments of four children and an adult man, were discovered. Burials were equipped with scarce ornaments (copper and bronze fibulae, glass beads), tools (spindle whorl), or elements of clothing (iron belt buckle), and – in one case – a set of five clay vessels. Moreover, in the surroundings of graves, over 200 potsherds (80% of them partly burnt), fragments of glass vessels and beads, and a few other artefacts (eg, a small copper knife) were also found. Both the artefacts found at the site and the radiocarbon dates of two charcoal samples from the graves pointed to the C1b–D phases of the Late Roman Period (ie, 3rd–5th c. AD).

Keywords

PL

kultura wielbarska; cmentarzysko

EN

Wielbark Culture; cemetery

• Publisher: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
• Journal: Wiadomości Archeologiczne
• Year: 2008
• Volume: LX
• Issue: 60
• Pages: 362-376

Dates

published

2008-12-31

Contributors

author

Dariusz Krasnodębski

• Instytut Archeologii i Etnologii PAN, al. Solidarności 105, 00-140 Warszawa

author

Marek Dulinicz

• Instytut Archeologii i Etnologii PAN, al. Solidarności 105, 00-140 Warszawa

author

Tomasz Samojlik

• Zakład Badania Ssaków PAN, ul. Waszkiewicza 1c, 17-230 Białowieża

author

Hanna Olczak

References

• Andrzejowski, J., Hryniewicze Wielkie – cmentarzysko z pogranicza dwóch światów, [w:] J. Andrzejowski (red.), COMHLAN. Studia z archeologii okresu przedrzymskiego i okresu wpływów rzymskich w Europie Środkowej dedykowane Teresie Dąbrowskiej w 65. rocznicę urodzin, Warszawa, 1999, s. 17–60.
• Andrzejowski, J., Przemiany osadnicze i kulturowe na wschodnim Mazowszu i południowym Podlasiu u schyłku starożytności, [w:] B. Bryńczak, P. Urbańczyk (red.), Najstarsze dzieje Podlasia w świetle źródeł archeologicznych, Siedlce, 2001, s. 95–136.
• Bursche, A., Okulicz, J. , Groby z monetami rzymskimi na cmentarzysku kultury wielbarskiej w Weklicach koło Elbląga, [w:] J. Andrzejowski (red.), COMHLAN. Studia z archeologii okresu przedrzymskiego i okresu wpływów rzymskich w Europie Środkowej dedykowane Teresie Dąbrowskiej w 65. rocznicę urodzin, Warszawa, 1999, s. 141–163.
• Borowik-Dąbrowska, M., Dąbrowski, M. J., Naturalne i antropogeniczne zmiany roślinności Białowieskiego Parku Narodowego, Archeologia Polski XVIII/1, 1973, s. 181–200.
• Dąbrowski, M. J., Późnoglacjalna i holoceńska historia lasów Puszczy Białowieskiej. Część I. Białowieski Park Narodowy, Acta Societatis Botanicorum Poloniae XXVIII/2, 1959, s. 197–248.
• Dzierżykraj-Rogalski, T., Jaskanis, J., Grób szkieletowy dziecka z późnego okresu rzymskiego, odkryty w 1959 r. w Białowieży, pow. Hajnówka, Rocznik Białostocki I, 1961, s. 283–291.
• Gładysz, M., Zabytki żelazne w inwentarzach grobowych kultury wielbarskiej i grupy masłomęckiej, Studia Gothica II, Lublin, 1998, s. 35–88.
• Godłowski, K., Chronologia okresu późnorzymskiego i wczesnego okresu wędrówek ludów w Polsce północno-wschodniej, Rocznik Białostocki XII, 1974, s. 9–169.
• Jaskanis, J., Wyniki badań kurhanu w Kuraszewie, pow. Hajnówka, przeprowadzonych w 1961 roku, Rocznik Białostocki IV, 1963, s. 323–340.
• Jaskanis, J., Cecele. Ein Gräberfeld der Wielbark-Kultur in Ostpolen, Monumenta Archaeologica Barbarica II, 1996, Kraków.
• Jaskanis, J., Krupice. Ein Gräberfeld der Przeworsk- und Wielbark-Kultur in Ostpolen, Monumenta Archaeologica Barbarica X, 2005, Warszawa.
• Jaskanis J., Okulicz, J., Kultura wielbarska (faza cecelska), [w:] J. Wielowiejski (red.), Prahistoria ziem polskich V: Późny okres lateński i okres rzymski, 1981, s. 178–190.
• Jażdżewski, K., O kurhanach nad górną Narwią i o hutnikach z przed 17 wieków, Z Otchłani Wieków XIV, 1939, s. 1–22.
• Madyda-Legutko, R., Die Gürtelschnallen der Römischen Kaiserzeit und der frühen Völkerwanderungszeit im mitteleuropäischen Barbaricum, B.A.R. International Series 360 (1986), 1987, Oxford.
• Michniewicz, M., Kilka uwag o szczątkach roślinności drzewiastej i krzewiastej, jakie odnaleziono w trakcie wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie Puszczy Białowieskiej w 2003 roku, m-pis, Archiwum IAE PAN, Warszawa, 2003.
• Mitchell, F. G., Cole, E., Reconstruction of long-term successional dynamics of temperate woodland in Białowieża Forest, Poland, Journal of Ecology 86, 1998, s. 1042–1059.
• Okulicz, J., Studia nad przemianami kulturowymi i osadniczymi w okresie rzymskim na Pomorzu Wschodnim, Mazowszu i Podlasiu, Archeologia Polski XV/2, 1970, s. 419–497.
• Pyżuk-Lenarczyk, M., Analiza antropologiczna kości ze stanowiska Puszcza Białowieska, oddział 345A, gm. Białowieża, woj. podlaskie, m-pis, Archiwum IAE PAN, Warszawa, 2004.
• Samojlik, T., Jędrzejewska, B., Altana do polowań króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w zagrodzie Teremiska – przyczynek do dziejów Puszczy Białowieskiej, Sylwan CXLVI/12, 2002, s. 105–109.
• Samojlik, T., Stanisław August Poniatowski w Puszczy Białowieskiej (30 sierpnia – 2 września 1784 roku), Kwartalnik Historii Kultury Materialnej LIII/1, 2005, s. 35–52.
• Samojlik, T., Łowy i inne pobyty królów polskich i wielkich książąt litewskich w Puszczy Białowieskiej w XV–XVI wieku, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej LIV/3–4, 2006, s. 293–305.
• Stawiarska, T., Paciorki szklane z obszaru Polski północnej w okresie wpływów rzymskich, Wrocław, 1985.
• Stawiarska, T., Szkła z okresu rzymskiego z cmentarzyska w Białowieży. Komentarz technologiczny, m-pis, Archiwum IAE PAN, Warszawa, 2004.
• Tempelmann-Mączyńska, M., Die Perlen der römischen Kaiserzeit und der frühen Phase der Völkerwanderungszeit im mitteleuropäischen Barbaricum, Römisch-Germanische Forschungen 43, Mainz am Rhein, 1985.
• Wołągiewicz, R., Zagadnienie stylu wczesnorzymskiego w kulturze wielbarskiej, [w:] Studia Archaeologica Pomeranica, Koszalin, 1974, s. 129–152.
• Wołągiewicz, R., Kultury oksywska i wielbarska. Chronologia, [w:] J. Wielowiejski (red.), Prahistoria ziem polskich V: Późny okres lateński i okres rzymski, Wrocław, 1981, s. 136–138.
• Wołągiewicz, R., Kultury oksywska i wielbarska. Systematyka kulturowa, [w:] J. Wielowiejski (red.), Prahistoria ziem polskich V: Późny okres lateński i okres rzymski, Wrocław, 1981, s. 138–156.
• Wołągiewicz, R., Kultura wielbarska (faza lubowidzka), [w:] J. Wielowiejski (red.), Prahistoria ziem polskich V: Późny okres lateński i okres rzymski, Wrocław, 1981, s. 165–178.
• Wołągiewicz, R., Kultura wielbarska – problemy interpretacji etnicznej, [w:] Problemy kultury wielbarskiej (red. T. Malinowski), Słupsk, 1981, s. 79–106.
• Wołągiewicz, R., Ceramika kultury wielbarskiej między Bałtykiem a Morzem Czarnym, Szczecin, 1993.
• Wołągiewicz, R., Lubowidz. Ein birituelles Gräberfeld der Wielbark-Kultur aus der Zeit vom Ende des 1. Jhs. v.Chr. bis zum Anfang des 3. Jhs. n.Chr., Monumenta Archaeologica Barbarica I, Kraków, 1995.
• Ziemlińska-Odojowa, W., Niedanowo. Ein Gräberfeld der Przeworsk- und Wielbark-Kultur in Nordmasowien, Monumenta Archaeologica Barbarica VII, Kraków, 1999.