Przywłaszczenie prawa majątkowego do nieruchomości i lokalu w spółdzielni

• Authors: Tomczyk Mateusz

Title variants

EN

Appropriation of property right to immovable

Abstracts

PL

Na gruncie językowej wykładni znamion przywłaszczania prawa majątkowego ustawodawca dopuszcza możliwość przywłaszczenia prawa do nieruchomości (prawa własności nieruchomości gruntowej, użytkowania wieczystego do gruntu wraz z własnością budynków i częściami składowymi, odrębnej własności nieruchomości lokalowej) oraz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Wykładnia taka jest niemniej o tyle wątpliwa, o ile problematyczne staje się wykazanie nastąpienia skutku stanowiącego znamię czynu zabronionego. Wątpliwe jest nadto twierdzenie, zgodnie z którym sprawca przywłaszczenia prawa majątkowego może pozostawać w stanie faktycznego władztwa nad prawem do nieruchomości lub lokalu. Analiza prezentowanego problemu prowadzi wobec tego do podkreślenia różnic między znaczeniem określeń rzecz ruchoma a prawo majątkowe. Wykazywany jest w związku z tym brak możliwości pozostawania przez sprawcę w stanie faktycznego władztwa nad prawem majątkowym jako sytuacją modalności uprawnienia, w zakresie której sprawca dąży do skorzystania ze świadczenia majątkowego rzeczywiście należnego pokrzywdzonemu. Podkreślany jest także stosunek pokrywania się prawno-karnych zakresów znaczeniowych słów prawo majątkowe ze słowami dokument” oraz rzecz ruchoma. W ramach zagadnienia braku możliwości pozostawania przez sprawcę w stanie faktycznego władztwa nad prawem majątkowym prezentowane jest określenie „stanu faktycznej możliwości wykonywania prawa majątkowego” jako stanu dysponowania dokumentem umożliwiającym wykonywanie takiego prawa. Na tle zagadnienia skutku stanowiącego znamię czynu zabronionego, wskazuje się na niemożliwości spowodowania zmian na szkodę pokrzywdzonego, do jakich sprawca może doprowadzić przywłaszczając rzecz ruchomą, nie mam bowiem możliwości wywołania skutku cywilnoprawnego w postaci przeniesienia prawa do nieruchomości w wyniku zawarcia ułomnej umowy zobowiązująco-rozporządzającej (negotium claudicans). Wskazywana jest tym samym trudność w wykazaniu nastąpienia rzeczywistej szkody majątkowej w mieniu pokrzywdzonego lub realnego stanu zagrażającego nastąpieniem takiej szkody

EN

The linguistic interpretation of verbal phrase (included in art. 284 § 1 of polish Penal code): appropriating of property rights, can lead as to conclusion that polish legislator was tending to penalise the behaviour consisting in appropriating of right to immovable – for example: the ownership, perpetual usufruct and others stipulated by the polish law. However, that interpretation can fail on the ground of requirement of indicate the criminal consequence of an offence as well as the exercising a factual control toward a property right to immovable. Therefore this article shows the differences between the meanings of words movable property and property right, conducted from the scope of civil and criminal substantive norms. Namely this issue needs to emphasize the impossibility of exercising a factual control toward property right in the same way toward movable property. Preferably would be define it as a “the circumstance of possibility to exercise the property right”. It deals with overleaping between the scope of penal-law’s meanings for terms: property right, movable property, document. With the regard to the requirement of indicate criminal consequence issue, must be underline existing obstacles in proving the changes to the detriment of victim in the same way it is caused in the scope of appropriating of movable property. Especially worth mentioning is lack of civil law consequence involving the transfer of property right to immovable thing, duo to improper contract (negotium claudicans). Ipso facto it is presumption to refuse the occurrence real property damage or circumstance creating real danger of that damage

Keywords

PL

przywłaszczanie; prawo majątkowe; rzecz ruchoma; nieruchomość

EN

appropriating; property right; movable property; immovable

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2016
• Issue: Acta Iuris nr 14

Contributors

author

Tomczyk Mateusz

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Bednarek M., Mienie. Komentarz do art. 44–553 kodeksu cywilnego, Kraków 1997.
• Dadańska K.A., Prawo rzeczowe, Warszawa 2007.
• Dąbrowska-Kardas M., Kardas P., Przestępstwa przeciwko mieniu, Kraków 1999.
• Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 1998.
• Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2013.
• Gniewek E., Machnikowski P., Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 5, Warszawa 2013.
• Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 1997.
• Grzybowski S., System prawa cywilnego. Część ogólna, t. I, Wrocław 1974.
• Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2006.
• Kardas P., Satko J., Przestępstwa przeciwko mieniu. Przegląd Problematyki Orzecznictwo (SN 1918–2000), Kraków 2002.
• Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2012.
• Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2013.
• Kodeks karny. Komentarz do art. 222–316, red. A. Wąsek, R. Zawłocki, Warszawa 2010.
• Łagodziński S., Kontrowersje wokół przywłaszczenia (art. 248 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2001, nr 2.
• Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1932.
• Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
• Piaczyńska A., Posiadanie jako znamię czynu zabronionego, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 7–8
• Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze. System prawa karnego,t. 9, red. R. Zawłocki, Warszawa 2011.
• Radwański Z., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 1997.
• Rogalski M., Przestępstwo kradzieży telefonu komórkowego, „Palestra” 2005, nr 3.
• Skowrońska E., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 1995.
• Sośnicka A., Przestępstwo i wykroczenie przywłaszczenia w polskim prawie karnym, Warszawa 2013.
• Surkont M., Karalne przywłaszczenie a bezprawność cywilna, „Nowe Prawo”, 1981, nr 10–11–12.
• Uzasadnienie rządowego projektu kodeksu karnego, w: Nowe kodeksy karne z uzasadnieniami, Warszawa 1998.
• Wasilkowski J., Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963.
• Wiernikowski Z., O pojęciu mienia w polskim prawie karnym, Studia Iuridica XXXI/1996.Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001.
• 2Zawłocki R., Przestępstwo przywłaszczenia rzeczy przewłaszczonych, „Monitor Prawniczy” 2006, nr 23.
• Ziemianin B., Prawo rzeczowe, Karków 2003.
• Ziemianin B., Dadańska K.A., Prawo rzeczowe, Warszawa 2008.
• Wyrok SN z 2.04.1936r., sygn. I K 14/36, OSN(K) 1936/10/394, LEX nr 374969.
• Wyrok SN z 12.06.1936r., sygn. III K 845/36, OSN(K) 1937/1/27, LEX nr 363381.
• Wyrok SN z 6.01.1978r., sygn. V KR 197/77, OSNPG 1978/6/64, nr 6, LEX nr 17043.
• Wyrok SN z 26.08.1981r., sygn. Rw 254/81, OSNPG 1982/12/159, LEX nr 17441.
• Wyrok SN z 24.04.1990 r., sygn. WR 116/90, OSNKW 1991 nr 1-3, poz. 6, LEX nr 20423.
• Wyrok SN z 3.10.2005r., sygn. V KK 15/05, LEX nr 157206.
• Wyrok SN z 6.05.2004r., sygn. V KK 316/03, OSNKW 2004/7-8/70, Biul. SN 2004/8/12,
• Wokanda 2004/12/13, LEX nr 119760.
• Wyrok SN z 7.11.2014r., sygn. V KK 236/14, LEX nr 1540648.
• Postanowienie SN z 6.06.1930r., sygn. II K 289/30, OSN(K) 1931/6/181, LEX nr 406705.
• Postanowienie SN z 5.01.1956 r., sygn. II KO 102/54, OSNCK 1956 nr 2, poz. 6, LEX nr 118303.
• Postanowienie SN z 12.02.2009 r., sygn. IV KK 3/09, OSNKW 2009, nr 6, poz. 47, LEX nr 496136.
• Wyrok SA w Krakowie z 26.01.1995r., sygn. II Akr 247/94, KZS 1995, nr 1, poz. 27, LEX nr 28229.
• Wyrok SA w Lublinie z 3.12.1998r., syng. II Aka 176/98, Apel.-Lub. 1999/2/11, LEX nr 36260.
• Wyrok SA w Krakowie z 21.11.1996r., sygn. II Aka 273/96, KZS 1996/11-12/28, LEX nr 28402.
• Wyrok SA w Krakowie z 26.04.1999r., sygn. II Aka 131/99, KZS 1999, nr 8–9, poz. 47, LEX: 38538.
• Wyrok SA w Lublinie z 18.12.2006r., sygn. II Aka 250/06, KZS 2007/9/67, LEX nr 314609.
• Wyrok SA w Szczecinie z 9.01.2013r., sygn. II Aka 235/12, LEX nr 1259761.
• Wyrok SA w Poznaniu z 8.05.2014r., sygn. II Aka 60/14, LEX nr 1496021.