Władza kościelna kompetentna do przyjęcia formalnego aktu odstąpienia od Kościoła katolickiego

• Authors: Dettlaff Rafał

Title variants

EN

Competent Ecclesiastical Authority for Reception of the Formal Act of Defection from the Catholic Church

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie prawa kanonicznego Jana Pawła II, apostazja oznacza całkowite porzucenie wiary chrześcijańskiej. Problem apostazji towarzyszył Kościołowi od początku jego istnienia. Porzucenie wiary traktowane było jako przestępstwo przeciwko jedności wspólnoty Kościoła. Od 1983 do 2009 roku Kodeks prawa kanonicznego zawierał jeszcze inne określenie apostazji: formalny akt odstąpienia od Kościoła katolickiego. Ten akt wywierał skutki prawne wymienione w kanonach 1086, 1117 i 1124. Papież Benedykt XVI poprzez motu proprio Omnium in mentem z dnia 26 października 2009 r. usunął z wymienionych kanonów wszystkie odniesienia do formalnego aktu odstąpienia od Kościoła katolickiego. Problem ten nie został jednak usunięty z publicznego życia Kościoła. W przedstawionym opracowaniu autor wyjaśnia pochodzenie oraz kanoniczne rozumienie wyrażenia: „formalny akt odstąpienia od Kościoła katolickiego”. Opisuje procedury, których należy przestrzegać w tym zakresie w Austrii, Niemczech i Polsce, a także wyjaśnia, kto w imieniu Kościoła może przyjąć oświadczenie woli od apostatów.

EN

According to the definition included in the Code of Canon Law of John Paul II, apostasy means the total repudiation of the Christian faith. The problem of apostasy has accompanied the Church since its inception. The abandonment of faith was treated as a crime against the unity of the Church community. From 1983 to 2010, the Code of Canon Law included another term for apostasy: a formal act of defection from the Catholic Church. This act had certain juridical effects enumerated in canons 1086, 1117, and 1124. Pope Benedict XVI, by motu proprio Omnium in mentem of 26 October 2009, removed all references to an act of formal defection from the Catholic Church from the canons. However, this problem has not been removed from the public life of the Church. In the presented study the author explains the origin and canonical understanding of the expression: “a formal act of defection from the Catholic Church”. He describes the procedures to be followed in this regard in Austria, Germany and Poland and he also explains who – on behalf of the Church – can receive the declaration of the apostate’s will.

Keywords

PL

apostazja; formalny akt odstąpienia od Kościoła katolickiego; delegacja władzy; władza rządzenia

EN

apostasy; a formal act of defection from the Catholic Church; delegation of power; jurisdiction

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2018
• Issue: 43
• Pages: 127-140

Contributors

author

Dettlaff Rafał

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Priamo Etzi, L’atto giuridico formale aspetti canonici, “Revista Española de Derecho Canónico” 57 (2000), s. 691-720.
• Banach, B., Wystąpienie z Kościoła w Niemczech i jego konsekwencje kościelno-prawne, „Currenda” 3 (2007), s. 399-409.
• Benedictus XVI, Litterae Apostolicae motu proprio Omnium in mentem, 26 X 2009, „Acta Apostolicae Sedis” 102 (2010), s. 8-10.
• Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgates, 25 I 1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), pars II, s. 1-317; tekst polski: Kodeks prawa kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984, s. 18-673.
• Cogan, P.J., The understanding of defection in the 1983 Code of Canon Law, Ottawa 1991.
• Deutscher Bundestag, Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland vom 23. Mai 1949 zuletzt geändert am 13. Juli 2017, Berlin 2017.
• Dzierżon, G., Zasady delegacji i subdelegacji władzy wykonawczej ujętej w kan. 137 § 1-4 KPK, „Prawo i Kościół” 4 (2012), s. 104-105.
• Etzi, P., L’atto giuridico formale aspetti canonici, „Revista Espanola de Derecho Canónico” 57 (2000), s. 691-720.
• Fabiańczyk, A., Wystąpienie z Kościoła formalnym aktem według prawa kościelnego, „Kościół i Prawo” 6 (19) 2017, nr 2, s. 53-66.
• Góralski, W., Formalny akt odstąpienia od Kościoła katolickiego w świetle Listu okólnego Papieskiej Rady do spraw Tekstów Prawnych z dnia 13 marca 2006 roku, „Prawo Kanoniczne” 51 (2008) nr 3-4, s. 15-28.
• Góralski, W., Problem wystąpienia z Kościoła katolickiego w Republice Federalnej Niemiec, „Prawo Kanoniczne” 58 (2015) nr 1, s. 3-21.
• Hess, A., Państwo a Kościół. Doświadczenia austriackie, Kraków 2003.
• Hules, J. M., Empowerment for Ministry. A Complete Manual on Diocesan Faculties of Priest, Deacons and Lay Ministers, New Jersey 2003.
• Jakubiak, T., Istotne elementy konstytutywne formalnego aktu wystąpienia z Kościoła oraz czynności związane z jego przyjęciem, „Ateneum Kapłańskie”, tom 152(2009), zeszyt 3(601), s. 321-330.
• Janczewski, Z., Małżeństwa osób, które formalnym aktem odstąpiły od Kościoła katolickiego w świetle prawa kanonicznego, w: Sędzia i pasterz. Księga pamiątkowa w 50-lecie pracy ks. Remigiusza Sobańskiego w Sądzie Metropolitalnym w Katowicach (1957–2007), red. H. Typańska, Katowice 2007, s. 111-123.
• Konferencja Episkopatu Polski, Dekret ogólny w sprawie wystąpień z Kościoła oraz powrotu do wspólnoty Kościoła, „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 27 (2015), s. 101-104.
• Konferencja Episkopatu Polski, Zasady postępowania w sprawie formalnego aktu wystąpienia z Kościoła. Dokument Konferencji Episkopatu Polski (27.09.2008), „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 14 (2008), s. 89-91.
• Kosek, M., Podatek kościelny w niemieckim systemie prawnym, Płock 2004.
• Lempa, F., Kompetencje, uprawnienia i obowiązki w Kościele katolickim, Białystok 2013.
• Marré, H., Niemiecki system finansowania Kościoła, w: Systemy finansowania instytucji kościelnych w Europie, red. J. Krukowski, Lublin 2000, s. 31-43.
• Nykiel, K., Wyłączenie wiernych ze wspólnoty z Kościołem. Aspekty prawne i teologiczne, „Roczniki Nauk Prawnych” 24 (2014), s. 137-157.
• Österreichische Bischofskonferenz, Regelung der Österreichischen Bischofskonferenz zum Kirchenaustritt, w: Zugehörigkeit zur Katholischen Kirche. Kanonistische Klärungen zu den pastoralen Initiativen der Österreichischen Bischofskonferenz, Wien 2010, s. 11-12.
• Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych, Actus formalis defectionis ab Ecclesia catholica, „Communicationes” 38 (2006), s. 170–172; tekst polski: „Miesięcznik Pasterski Płocki” 5 (2006), s. 242-244.
• Steczkowski, P., Wystąpienie z Kościoła katolickiego aktem formalnym w świetle dokumentu Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych z 13 marca 2006 r., „Annales Canonici” 2 (2006), s. 179-193.
• Wenz, W., Apostazja i formalny akt wystąpienia z Kościoła. Zasady postępowania w świetle norm kościelnych, „Prawo i Kościół” 2 (2010), s. 21-43.
• Wenz, W., Dojrzałość w wierze a przestępstwo apostazji lub formalnego aktu wystąpienia z Kościoła, „Nowe Życie” 9/498 (2016), s. 27-29.
• Żurowski, M., Problem władzy i powierzania urzędów w Kościele katolickim, Kraków 1984.