Liturgia w wolnych Kościołach protestanckich

• Authors: Dec-Michalska Agnieszka

Title variants

EN

Protestant Free Church Liturgy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest próba analizy liturgii nabożeństwa wolnych Kościołów tradycji protestanckiej. W pierwszej części autor wyjaśnia relacje terminologiczne pomiędzy liturgią a służbą Bożą odwołując się do Kościoła pierwotnego i biblijnego dziedzictwa łączącego wszystkie chrześcijańskie tradycje. W kolejnych częściach autor podejmuje próbę zdefiniowania istoty nabożeństwa niedzielnego w wolnych Kościołach, skupiając się na dominujących cechach i głównych obrzędach. Zwraca uwagę, iż jedną z cech wyróżniających nabożeństwo jest „zaplanowana spontaniczność” (planned spontaneity), która określa relacje pomiędzy elementami stałymi nabożeństwa a jego nieprzewidywalnością. Od XVII wieku struktura nabożeństwa złożona z czytania Pisma, modlitw i refleksji nad Słowem Bożym nie uległa zmianie, ale pneumatologiczny dynamizm pozwala na spontaniczność pozostającą zawsze w ryzach boskich nakazów (divine ordinance). Ponadto nabożeństwo charakteryzuje m.in. biblicyzm, brak sztywnych formuł liturgicznych, wolne modlitwy, aktywny udział wiernych.

EN

The subject under consideration in this article is the analysis of worship in Free Churches of the Protestant tradition. In the first part the author explains the relationship in terminology between the service of God and liturgy by referring to the early Church and the Biblical heritage that connects all Christian traditions. In the following parts the author attempts to define the essence of Sunday worship in Free Churches, focusing on dominant characteristics and main rituals. Th e author points out that one of the distinguishing features of the service is “planned spontaneity”, which defines the relationships between the components of a regular service and its unpredictability. Th e structure of worship which consists of Scripture reading, prayer and reflection on the Word of God has not changed since the 17th century, although spiritual dynamism allows for spontaneity that is always held in check by divine ordinance. In addition, worship is characterized, above all, by Biblicism, the lack of rigid liturgical formulas, spontaneousfree prayer and the active participation of the faithful.

Keywords

PL

liturgia; nabożeństwo; służba Boża; wolne Kościoły; Kościół pierwotny; obrzędy

EN

Liturgy; worship; God’s service; Free Churches; the early Church; rituals

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2018
• Volume: 02
• Pages: 237-262

Contributors

author

Dec-Michalska Agnieszka

References

• Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, nowy przekład z językow hebrajskiego i greckiego opracowany przez Komisję Przekładu Pisma Świętego. 2006. Warszawa: Towarzystwo Biblijne w Polsce.
• Albrecht D.E. 1999. Rites in the Spirit: A Ritual Approach to Pentecostal/Charismatic Spirituality. Sheffi eld: Sheffi eld Academic Press.
• Allen R., i G. Borrow. 1968. Worship: Rediscovering the Missing Jewel. Portland, Oregon: Multnomah Press.
• Alvarado J. E. 2012. „Worship in the Spirit. Pentecostal Perspectives on Liturgical Th eology and Praxis.” Journal of Pentecostal Theology 21: 135-151.
• Bateman H. W., red. 2002. Authentic Worship: Hearing Scripture’s Voice, Applying Its Truths. Grand Rapidis: Kregel Publications.
• Bria I. 2013. „Th e Liturgy aft er the Liturgy” W Orthodox Perspectives on Mission 17.
• Brooks S. D. 2015. Worship Quest: An Exploration of Worship Leadership. Eugene, Oregon: Wipf and Stock.
• Carson H. M. 2013. Hallelujah! Christian Worship. Dostęp 2016.11.25. http://www.radiopielgrzym.pl/Chrzescijanskie-nabozenstwo/
• Chan S. 2006. Liturgical Theology. Th e Church as Worshiping Community. Madison.
• Ellis C.J. 2004. Gatherin:. A Theology and Spirituality of Worship in Free Church Tradition. London: SCM Press.
• Jaskóła P. 2008. Wyznania chrześcijańskie bez jedności z Rzymem. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
• Kunzler M. 1999. Liturgia Kościoła. Poznań: Pallottinum.
• Leithart P. J. 2006. „Nabożeństwo to dialog.” Reformacja w Polsce 4.
• Lisieski W. 1973. „Liturgia – służba chrześcijańska.” Chrześcijanin 5.
• Luter M. 2007. Krótkie wyznanie o świętym sakramencie przeciw marzycielom. Przekład, wprowadzenie i komentarz M. Osęka. Warszawa: Lutheran Heritage Foundation.
• Matiaszuk A. 1999. Liturgia – służba Boża. Warszawa: Instytut Wydawniczy AGAPE.
• Meyers J.J. 2013. Nabożeństwo i liturgia. Poznań: Ewangeliczny Zbór Reformowany w Poznaniu.
• Miazek J. 2012. „Dzieje liturgii rzymskiej.” W Historia liturgii 2, red. W. Świerzawski. Zawichost-Kraków-Sandomierz: Ośrodek Formacji Liturgicznej w Zawichoście.
• Modnicka N. 2000. Kościoł Ewangelicznych Chrześcijan w Polsce jako Kościół wyboru. Kraków: Nomos.
• Neumann P. D. 2012. Pentecostal Experience: An Ecumenical Encounter. Eugene: Princeton Th eological Monographs.
• Rathe A. 2016. Evangelicals, Worship and Participation: Taking a Twenty-First Century Reading. New York: Routledge.
• Senn F. C. 2012. Introduction to Christian Liturgy. Minneapolis: Fortress Press.
• Sinka T. 1985. Zarys liturgiki. Gościkowo-Paradyż: Gorzowskie Wyższe Seminarium Duchowne.
• Snyder G.F., i D. M. McFarlane. 2005. The People are Holy: The History and Theology of Free Church Worship. Macon, Georgia: Mercer University Press.
• Vose N. 1997. „Istota nabożeństwa w perspektywie biblijnej.” Słowo Prawdy 7-8.
• Wainwright G. 2006. Th e Oxford History of Christian Worship. New York: Oxford University Press.
• White J. F. 1989. Protestant Worship. Traditions in Transition. Louisville Ky.
• „Wybór tekstów Karola Bartha.” 1982. Jednota 6-7.
• Zieliński T.J. 2015. „Praktyka chrztu i Wieczerzy Pańskiej we współczesnym baptyzmie polskim.” W Bog dotrzymuje Słowa: Księga jubileuszowa prezbitera Konstantego Wiazowskiego, red. M. Wichary, 253-272. Warszawa: Wydawnictwo Słowo Prawdy.
• Zieliński T.J. 2014. Protestantyzm ewangelikalny: Studium specyfiki religijnej. Katowice: Wydawnictwo CLC, Wydawnictwo Credo.
• Zieliński T. J. 1998. „Służba Boża w Kościołach tradycji reformowanej.” Studia i Dokumenty Ekumeniczne 1: 61-80.