Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2013 | 3(25) | 51-68

Article title

W okowach "demokratycznego centralizmu" - przypadek Stronnictwa Demokratycznego w PRL

Selected contents from this journal

Title variants

EN
In the grip of "democratic centralism" - the case of The Democratic Party in The People Republic of Poland

Languages of publication

PL

Abstracts

EN
So – called “democratic centralism”, originally created by W. Lenin, was the main principle used by the communist party (PPR/PZPR) in Poland after the World War II to control the society and its organizations. One of them was a Democratic Party established in the 1939 by the politicians and activists rooted in the left – oriented independence movement, of whom Marshall Józef Piłsudski said to has been the icon and the undisputed leader. After the war the Democratic Party was enslaved by the communists and became the part of the rule system. It was said to be the representative of the systematically vanishing middle class (craftsmen, merchants, intelligence), due to the thesis of Stalin concerning the raging class struggle. Until the fall of the totalitarian system in 1989 the Democratic Party officially supported the communists who overwhelmed every aspect of political reality. That is why the phenomenon of political realism was not involved in its policy despite of being the part of the official propaganda. Nevertheless, in the party structures dwelled the resistance that headed for the independence, of whom Karol Głogowski or Przemysław Górny were the leaders. The Democratic Party conversed in 1989 and supported the first democratic government of Tadeusz Mazowiecki.

Contributors

  • Uniwersytet Jagielloński

References

  • Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, sygn. 0236/34/2.
  • Bałtowski M., Gospodarka socjalistyczna w Polsce. Geneza, rozwój, upadek, Warszawa 2009.
  • Czubiński A., Stronnictwo Demokratyczne (1937‑1989). Zarys dziejów, Poznań 1998, Publikacje Instytutu Historii UAM, 24.
  • Deklaracja Ideowa podziemnego Stronnictwa Demokratycznego z września 1940 r., „Zeszyty Historyczno‑Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1988, nr 1.
  • Drążek A., Przy czy obok władzy? Stronnictwo Demokratyczne w województwie białostockim w latach 1945‑1989. Organizacja i działalność, Białystok 2005.
  • Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945‑1980, Londyn 1994.
  • Gomułka W., O naszej partii, Warszawa 1969.
  • Hillebrandt B., Ruch młodzieżowy w Polsce. Zarys historii postępowego nurtu, Warszawa 1982.
  • J[odłowski] J., Młodym Demokratom naprzeciw…, „Tygodnik Demokratyczny” 1956, nr 49.
  • Kimla P., Historycy‑politycy jako źródło realizmu politycznego. Tukidydes, Polibiusz, Machiavelli, Kraków 2009.
  • Materiały do historii Klubów Demokratycznych i Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937‑1939, cz.1, wstęp i oprac. L. Chajn, Warszawa 1964.
  • Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956‑1989, red. nacz. J. Skórzyński, t. 1, Warszawa 2000; t. 3, Warszawa 2006.
  • Organizacja polityczna społeczeństwa socjalistycznego w Polsce, red. A. Dobieszewski, Warszawa 1977.
  • Projekt „Deklaracji Ideowej” opracowany w krakowskim ośrodku podziemnego SD ( fragment), "Zeszyty Historyczno‑Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1990, z. 4.
  • Sadowski M., System polityczny Polski Ludowej, Warszawa 1975.
  • Scruton R., Słownik myśli politycznej, przeł. T. Bieroń, Poznań 2002.
  • Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej, cz. 1: Wybór dokumentów z lat 1944‑1949, Warszawa 1968.
  • Tycner H., Realizm polityczny przede wszystkim, „Tygodnik Demokratyczny” 1956, nr 46.
  • Tyszka K., Nacjonalizm w komunizmie. Ideologia narodowa w Związku Radzieckim i Polsce Ludowej, Warszawa 2004.
  • Uchwała Zjednoczenia Demokratycznego [1945], „Zeszyty Historyczno‑Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1990, nr 3.
  • Waligóra G., Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977‑1981, Warszawa 2006, Monografie / Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, t. 29.
  • Winczorek P., Miejsce i rola SD w strukturze politycznej PRL. Zagadnienia wybrane, Warszawa 1975, Wydawnictwa Problemowe Ogólno‑Polityczne, t. 1.
  • Wrona J., Przejawy kontestacji i próby działań opozycyjnych w SD i ZSL w latach 1945‑1980, [w:] Opozycja w systemach demokratycznych i niedemokratycznych, red. K. Łabędź, M. Mikołajczyk, Kraków 2001.
  • Wrona J., SD w systemie politycznym PRL 1944‑1965. Studium krytyczne, „Zeszyty Historyczno‑Polityczne Stronnictwa Demokratycznego” 1990, nr 3.
  • Wrona J., System partyjny w Polsce 1944‑1950. Miejsce, funkcje, relacje partii politycznych w warunkach budowy i utrwalania systemu totalitarnego, Lublin 1997.
  • Wrona J., Zależni czy suwerenni. Stronnictwo Demokratyczne w województwie lubelskim 1944‑1975, Lublin 1998.
  • Żebrowski W., Stronnictwo Demokratyczne w warunkach demokratyzacji ustroju politycznego, Olsztyn 2003.

Document Type

Publication order reference

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-02f057bb-c67c-49fa-9670-ffe89f5ed543
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.