Nieograniczone odkupienie i odparta łaska. Klasyczny arminianizm we współczesnej teologii ewangelikalnej

• Authors: Dorocki Damian

Title variants

Unlimited Atonement and Resistible Grace. A Classical Arminianism in the Contemporary Evangelical Theology

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teologia ewangelikalna w pewnych obszarach nie pozostała monolitem. Jednym z dowodów takiego stanowiska jest istnienie dwóch wielkich tradycji w łonie ewangelikalizmu, a mianowicie: kalwinizmu i arminianizmu. Artykuł ten prezentuje ewangeliczny arminianizm by ukazać go jako alternatywną stronę ewangelikalnego protestantyzmu. Autor wychodzi od historyczno-teologicznej perspektywy, przedstawiając soteriologię Jakuba Arminiusza i jego naśladowców (tzw. remonstrantów) jako główne źródło współczesnej ewangelikalnej arminiańskiej myśli. Dalsza część zawiera ekspozycję poglądów arminiańskich teologów (F. Leroy Forlines, Robert E. Picirilli, Jack Cottrell, I. Howard Marschall, Roger E. Olson). Poczyniona analiza wskazuje, że reprezentanci tego nurtu wierzą w totalną deprawację ludzkiej natury; uniwersalne odkupienie Chrystusa oraz partykularną jego aplikację; konieczność Bożej łaski, która nie jest nieodparta w swej naturze, jak i w warunkową predestynację, realizującą się w zbawczej unii z Chrystusem. Autor ponadto włączył arminiańską egzegezę trzech biblijnych perykop, odnoszących się do działania łaski (J 6,37.39.44); odwiecznej predestynacji (Ef 1,3-14); i zasięgu powszechnej zbawczej woli Boga oraz odkupienia (1Tm 2,1-6).

EN

The evangelical theology is not monolith in some areas. One of the evidence for such statement is the existence of two great traditions in evangelical bosom, namely Calvinism and Arminianism. The article presents the evangelical Arminianism in order to show that it is an alternative side of the evangelical Protestantism. The author starts from historical-theological perspective, exposing the soteriology of Jacob Arminius and his followers (so-called Remonstrants) as the main source of modern evangelical Arminian thought. The next part contains the presentation of views of Arminian theologians (F. Leroy Forlines, Robert E. Picirilli, Jack Cottrell, I. Howard Marschall, Roger E. Olson). The analysis, which has been made, indicates that the representatives of this theological stream believe in total depravity of human nature, Christ’s universal atonement and the particular application of redemption, the necessity of God’s grace, which is not irresistible in its nature, and in conditional predestination, which is realized in the saving union with Christ. Moreover, the author includes the Arminian exegesis of three biblical passages that relate to the operation of grace (John 6: 37.39.44); eternal predestination (Eph 1: 3-14); and the extent of the universal salvific will of God and the atonement (1Tim 2: 1-6).

Keywords

PL

Arminianizm; Ewangelikalizm; Kalwinizm; Łaska; Predestynacja; Zbawienie

EN

Arminianism; Evangelicalism; Calvinism; Grace; Predestination; salvation

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2016
• Volume: 58
• Issue: 1
• Pages: 37-58

Contributors

author

Dorocki Damian

References

• Arminius Jacobus. 1629a. „Disputationes publicae.” W Opera theologica Iacobi Arminii, 197-338. Leiden: Godefridum Basson.
• Arminius Jacobus. 1629b. „Apologia D. Iacobi Arminii adversus Articulos XXXI.” W Opera theologica Iacobi Arminii, 134-183. Leiden: Godefridum Basson.
• Arminius Jacobus. 1629c. „Examen libelli Perkinsiani de Praedestinationis ordine & modo.” W Opera theologica Iacobi Arminii, 621-777. Leiden: Godefridum Basson.
• Arminius Jacobus. 1629d. „Declaratio sententiae Iacobi Arminii.” W Opera theologica Iacobi Arminii, 91-133. Leiden: Godefridum Basson.
• Augustyn z Hippony. 1865a. „De natura et Gratia ad Timasium et Iacobum contra Pelagium.” W Patrologia Latina cursus completus, t. 44, red. J.P. Migne, 247-290. Paris.
• Augustyn z Hippony. 1865b. „De Gratia et libero arbitrio ad Valentinum et cum illo Monachos.” W Patrologia Latina cursus completus, t. 44, red. J.P. Migne, 882-912. Paris.
• Bangs, Carl. 1961. „Arminius and the Reformation.” Church History 30: 155-170.
• Bangs, Carl. 1970. „Dutch Theology, Trade and War: 1590-1610.” Church History 39: 470-482.
• Bangs,. Carl. 1998. Arminius: A Study in the Dutch Reformation. Eugene: Wipf & Stock Publishers.
• Bem, Kazimierz. 2005. „Holenderski Kościół reformowany w XVI i XVII w. Struktura, organizacja, problemy.” Odrodzenie i Reformacja w Polsce 49: 63-92.
• Bem, Kazimierz. 2013. Wilki i łagodne jagniątka Chrystusa: Powstanie, rozwój i rola Holenderskiego Kościoła Reformowanego w XVI i XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Berkhof, Louis. 1941. Systematic Theology. wyd. 3. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company.
• Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. 1996. Nowy przekład z języków hebrajskiego i greckiego opracowany przez Komisję Przekładu Pisma Świętego. Warszawa: Towarzystwo Biblijne w Polsce.
• Boer, Willem den. 2010. God’s Twofold Love. The Theology of Jacob Arminius (1559-1609) (Reformed Historical Theology 14). Tłum. A. Gootjes. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. (Wersja pierwotna: 2008. Duplex amor Dei. Contextuele karakteristiek van de theologie van Jacobus Arminius (1559-1609). Apeldoorn: Instituut voor Reformatieonderzoek).
• Brian, Rustin E. 2015. Jacob Arminius. The Man from Oudewater (Cascade Companion 17). Eugene: Cascade Books.
• Clark, Gordon H. 1969. „The Image of God in Man.” Journal of the Evangelical Theological Society 12: 215-222.
• Cottrell, Jack W. 1999. „Conditional Election.” W Grace Unlimited, red. C.H. Pinnock, 57-62. Eugene: Wipf & Stock Publishers.
• Cottrell, Jack W. 2006. „The Classical Arminian View of Election.” W Perspectives on Election: Five Views, red. Ch.O. Brand, 70-134. Nashville: Broadman & Holman Publishers.
• De Remonstrantie op haren driehonderdsten gedenkdag. Dostęp 07 stycznia 2016. http://www.arminiusinstituut.nl/files/Acte_Remonstrantie_ed_Groenewegen_Dutch.pdf.
• Dorocki, Damian. 2015a. „Doktryna predestynacji w teologii Jakuba Arminiusza (1559-1609) i jej współczesne odniesienie ekumeniczne.” Praca magisterska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Dorocki, Damian. 2015b. „Jakub Arminiusz – reformator teologii reformowanej.” Teologia i Człowiek 29: 155-173.
• Dorocki, Damian. 2015c. „Św. Tomasz w myśli Jakuba Arminiusza.” Roczniki Teologiczne 62 (7): 89-103
• Henry, Carl F.H. 1984. „Image of God.” W Evangelical Dictionary of Theology, red. W.A. Elwell, 591-594. Grand Rapids: Baker Book House.
• Forlines, Leroy F. 2011. Classical Arminianism: A Theology of Salvation. Nashville: Randall House Publications.
• Geisler, Norman L. 2010. Chosen but Free: A Balanced View of God’s Sovereignty and Free Will, wyd. 3. Bloomington: Bethany House Publishers.
• Hicks, John M. 1985. „The Theology of Grace in the Thought of Jacobus Arminius and Philip van Limborch: A Study in the Development of Seventeenth Century Dutch Arminianism.” Rozprawa doktorska, Westminster Theological Seminary.
• Kanony Synodu w Dordrechcie. 2005. Dostęp 08 grudnia 2015. http://ekumenizm.wiara.pl/doc/478722.Kanony-Synodu-w-Dordrechcie-z-1618-roku/3.
• Karczewski, Zbigniew. 2014. „Ograniczone odkupienie i skuteczne powołanie. Tezy kalwinizmu dortrechckiego w literaturze współczesnego ewangelikalizmu polskiego.” Rocznik Teologiczny 56 (2): 169-181.
• Kendall, Robert Tillman. 1979. Calvin and English Calvinism to 1649. Oxford: Oxford University Press.
• Kennedy, Kevin. 2010. „Was Calvin a ‘Calvinist’? John Calvin on the Extent of the Atonement.” W Whosoever Will: A Biblical-Theological Critique of Five-Point Calvinism, red. D.L. Allen, S.W. Lemke, 191-212. Nashville: Broadman & Holman Publishers.
• Marshall, Howard I. 1995. „Universal Grace and Atonement in the Pastoral Epistles.” W The Grace of God and the Will of Man, red. C.H. Pinnock, 51-69. Minneapolis: Bethany House Publishers.
• Maxfield, John A. 2011. „Luther, Zwingli, and Calvin on the Significance of Christ's Death.” Concordia Theological Quarterly 75: 91-110.
• Muller, Richard A. 2012. Calvin and the Reformed Tradition. On the Work of Christ and the Order of Salvation. Grand Rapids: Baker Academic.
• Nadbrzeżny, Antoni. 2010. „Znaczenie Synodu w Dordrechcie dla rozwoju kalwinizmu w Holandii.” Roczniki Teologii Ekumenicznej 57: 123-132.
• Olson, Roger E. 2006. Arminian Theology. Myths and Realities. Downers Grove: InterVarsity Press.
• Olson, Roger E. 2011a. Against Calvinism. Grand Rapids: Zondervan.
• Olson, Roger E. 2011b. „Arminianism is Evangelical Theology.” Wesleyan Theological Journal 46: 7-24.
• Osborne, Grant R. 1999. „Exegetical Notes on Calvinist Texts.” W Grace Unlimited, red. C.H. Pinnock, 167-189. Eugene: Wipf & Stock Publishers.
• Picirilli, Robert E. 2000. “Foreknowledge, Freedom, and the Future.” Journal of the Evangelical Theological Society 43: 259-271.
• Picirilli, Robert E. 2002. Grace, Faith, Free Will. Contrasting Views of Salvation: Calvinism & Arminianism. Nashville: Randall House Publications.
• Pinson, Matthew J. 2015. Arminian and Baptist. Explorations in a Theological Traditions. Nashville: Randall House Publications.
• Tomasz z Akwinu. Summa Theologiae. Dostęp 06 grudnia 2015. http://www.corpusthomisticum.org/sth2109.html.
• Walls, Jerry L., i Dongell Joseph R. 2004. Why I am not a Calvinist. Downers Grove: InterVarsity Press.
• Wiazowski, Konstanty. 2000. Podstawowe zasady wiary chrześcijańskiej. Warszawa: Wydawnictwo WBST.
• Wiley, Orton Henry. 1941. Christian Theology. T. 2. Kansas City: Beacon Hill Press.
• Witt, William G. 1993. „Creation, Redemption and Grace in the Theology of Jacob Arminius.” Rozprawa doktorska. University of Notre Dame.