Sprawiedliwość społeczna a przestrzenne zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego Polski – kilka refleksji dyskusyjnych

• Authors: Domański Bolesław

Title variants

EN

Social Justice and Spatial Differentiation of Socio-economic Development of Poland – Some Reflections

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Autor wskazuje na różne sposoby definiowania sprawiedliwości społecznej w kategoriach równości wyników lub równości szans, argumentując, że w ujęciu terytorialnym uzasadnione jest dążenie do wyrównywania szans poprzez ograniczenie wykluczenia społecznego, a nie minimalizowanie regionalnych dysproporcji w poziomie życia. Polemizuje z tezą Roberta Perdała i in. (2020), że preferencje polityczne mieszkańców Ziem Zachodnich i Północnych oraz wyborców zamieszkujących Polskę wschodnią i południowo-wschodnią wynikają z różnic w poziomie lub współczesnej dynamice rozwoju społeczno-gospodarczego i odpowiadają podziałowi na rdzeń i peryferie, wskazując, iż to właśnie regiony północne i zachodnie cechuje najwolniejszy rozwój gospodarczy i nasilenie negatywnych zjawisk społecznych.

EN

The author discusses different definitions of social justice related to equality of outcome and equality of opportunity. It is argued that, in the territorial perspective, public policy should aim at improving the equality of opportunity by means of reducing social exclusion rather than at fighting regional disparities in the standards of living. What is challenged is the interpretation of the relationship between political preferences and the core–periphery division of Poland into Northern and Western Territories on the one hand and Eastern and South-Eastern regions on the other, as presented by R. Perdał et al. (2020).

Keywords

PL

sprawiedliwość społeczna; nierówności; rozwój regionalny; preferencje wyborcze; Polska

EN

social justice; inequalities; regional development; electoral preferences; Poland

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2021
• Issue: 2(84)
• Pages: 109-116

Contributors

author

Domański Bolesław

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej

References

• Atkinson A., 2015, Inequality: What Can Be Done?, Cambridge: Harvard University Press.
• Bukowski P., 2019, „How history matters for student performance. Lessons from the partitions of Poland”, Journal of Comparative Economics, t. 47, s. 136–175.
• Churski P., 2019, „Dlaczego efekty aglomeracji i dyfuzji mogą zmniejszać nierówności rozwojowe?”, w: A. Olechnicka, M. Herbst (red.), Równość czy efektywność rozwoju. Eseje inspirowane dorobkiem naukowym Grzegorza Gorzelaka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 114–133.
• Czapiński J., Panek P. (red.), 2015, „Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków”, Contemporary Economics, t. 9, nr 4.
• Domański B., 2011, „Czy regiony słabo rozwinięte potrzebują wyrównywania nierówności regionalnych?”, w: Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, s. 62–70.
• Domański B., 2018, „Zróżnicowanie dynamiki wzrostu gospodarczego polskich regionów w latach 1995–2015”, Studia KPZK PAN, t. 183, s. 249–262.
• Domański B., 2019, „Społeczny wymiar rozwoju polskich regionów”, w: A. Olechnicka, M. Herbst (red.), Równość czy efektywność rozwoju. Eseje inspirowane dorobkiem naukowym Grzegorza Gorzelaka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 152–165.
• Dworkin R., 1981, „What is equality? Part I: Equality of welfare; Part II: Equality of resources”, Philosophy and Public Affairs, t. 10, s. 185–246, 283–345.
• Gorzelak G., 1985, „Przestrzenne aspekty jakości życia i sprawiedliwości społecznej”, w: A. Kukliński (red.), Gospodarka przestrzenna Polski wczoraj, dziś i jutro II, Warszawa: Wydział Pracy Posłów i Radnych Stowarzyszenia PAX, s. 69–83.
• Gorzelak G., 2007, „Rozwój polskich regionów a polityka spójności Unii Europejskiej”, w: G. Gorzelak (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 12–34.
• Gorzelak G., 2016, „Czynniki i wymiary regionalnych zróżnicowań Polski”, w: A. Górny, P. Kaczmarczyk, M. Lesińska (red.), Transformacje. Przewodnik po zmianach społeczno-ekonomicznych w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 202–209.
• Gorzelak G., Smętkowski M., 2019, Rozwój regionalny i polityka regionalna, Warszawa: FOR Forum Obywatelskiego Rozwoju.
• Kowalski M. (red.), 2018, Atlas wyborczy Polski, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
• Orłowski W., 2019, „Efektywność czy równość: kilka trudnych dylematów”, w: A. Olechnicka, M. Herbst (red.), Równość czy efektywność rozwoju. Eseje inspirowane dorobkiem naukowym Grzegorza Gorzelaka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 48–60.
• Perdał R., Churski P., Herodowicz T., Konecka-Szydłowska B., 2020, „Geograficzny wymiar (nie)sprawiedliwości społecznej – wyzwania rozwoju regionalnego i lokalnego”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 81, s. 23–50.
• Rawls J., 1971, A Theory of Justice, Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Rodríguez-Pose A., 2017, „The revenge of the places that don’t matter (and what to do about it)”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, t. 11, nr 1, s. 189–209.
• Sagan I., 2019, „Efektywnie, ale nie tylko ekonomicznie. Równo to nie zawsze sprawiedliwie”, w: A. Olechnicka, M. Herbst (red.), Równość czy efektywność rozwoju. Eseje inspirowane dorobkiem naukowym Grzegorza Gorzelaka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 92–101.
• Smętkowski M., Gorzelak G., Płoszaj A., Rok J., 2015, „Powiaty zagrożone deprywacją: stan, trendy i prognoza, Raporty i Analizy EUROREG, t. 7.
• Smith D.M., 1994, Geography and Social Justice, Oxford: Blackwell.
• Smith D.M., 2000, Moral Geographies: Ethics in a World of Difference, Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Śleszyński P., Bański J., Degórski M., Komornicki T., 2017, Delimitacja obszarów strategicznej interwencji państwa: obszarów wzrostu i obszarów problemowych, Prace Geograficzne, t. 260, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.