HISTORIA SACRA A HISTORIA PROFANA. SZKIC Z TEOLOGII HISTORII

• Authors: Rabczyński Paweł

Title variants

EN

Historia sacra and historia profana. An outline from historical theology

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dwudziesty wiek przyniósł niezwykłe ożywienie zainteresowań historią. Widoczne jest zjawisko odnowienia zmysłu historycznego w różnych dziedzinach nauki i kultury. Historia zbawienia (historia sacra) koincyduje z historią świecką, uniwersalną, powszechną (historia profana). Fakt koekstensywności historia sacra i historia profana jest konsekwencją porządku Wcielenia. Nie znaczy to, że należy utożsamiać historię zbawienia z historią czysto ludzką, uniwersalną. Bóg wykorzystuje splot konkretnych wydarzeń historii ogólnej dla objawienia siebie, swej woli i swych planów. Historia uniwersalna jest nie tylko płaszczyzną, na której dokonuje się Objawienie i zbawienie, ale stanowi także medium demonstrationis Objawienia. Bóg bowiem objawił się w historii i przez historię, przez konkretne wydarzenia i słowa. Wykorzystał zwyczajny bieg historii powszechnej dla nadania jej faktom ściśle określonego znaczenia. W ten sposób zamanifestował również swą obecność w świecie. Jezus Chrystus – Wcielony Bóg jest nie tylko początkiem, centrum i wypełnieniem historia sacra, ale również historia profana.

EN

The 20th century brought about an exceptional increase in the interest in historical studies. The history of salvation (historia sacra) coincides with the secular, universal history (historia profana). The coextensiveness of the historia sacra and the historia profana is a consequence of the order of Incarnation. This does not mean that the history of salvation should be identified with the purely secular history. God uses the confluence of particular secular events to manifest Himself, His will and His plans. The universal history is not merely a platform on which revelation and salvation take place, but rather serves as the medium demonstrationis of Revelation. For God manifested Himself in history and through history, through particular events and words. He used the ordinary flow of universal history to assign a particular value to its facts. In this way, He also manifested His presence in the world. Jesus Christs – the embodiment of God – is not only the beginning, center and completion of the historia sacra, but also of the historia profana.

Keywords

PL

teologia historii; Wcielenie; historia sacra; historia profana

EN

historical theology; incarnation; historia sacra; historia profana

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Forum Teologiczne
• Year: 2017
• Volume: 18
• Pages: 123-134

Dates

published

2017

Contributors

author

Rabczyński Paweł

• Wydział Teologii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Amato A., Jezus Chrystus – Centrum Jubileuszu 2000, “Communio” R. 19, 1999 nr 6, s. 20-34.
• Bartnik Cz.S. , Kościół jako sakrament świata, Lublin 1999.
• Bartnik Cz.S., Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 1999.
• Bartnik Cz.S., Historia i myśl, Lublin 1995.
• Bartnik Cz.S., Historia. I. Natura, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 938-941.
• Bartnik Cz.S., Poznanie historyczne w teologii, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” R. 19, 1972, z. 2, s. 145-158.
• Bartnik Cz.S., Teologia historii, Lublin 1999.
• Benoit P., Exégèse et thélogie, Paris 1968.
• Cano M., O źródłach teologii, przełożył bp Julian Wojtkowski, Olsztyn 2016.
• Chenu M.-D., Au temps des ordres mendiants, ,,Lumière et vie” t. 30, 1981, s. 143-149.
• Chenu M.-D., La Parole de Dieu, t. 2: L’Évangile dans le temps, Paris 1964.
• Chenu M.-D., Le salut est dans l’histoire, w: C. Zanchettin, L’Église interrogée. 11 questions. 11 réponses, Paris 1975, s. 155-167.
• Chenu M.-D., Théologie et recherche interdisciplinaire, w: Recherche interisciplinaire et théologie, red. F. Houtart, Paris 1970, s. 65-76.
• Congar Y., Jésus-Christ, Paris 1965.
• Cullmann O., Christ et le temps, Paris 1966.
• Fisichella R., Histoire. A. Conscience historique, w: Dictionaire de théologie fondamentale, red. R. Latourelle, R. Fisichella, Montréal-Paris 1992, s. 531-534.
• Fisichella R., Jedność historii i wiary, w: Chrześcijaństwo jutra. Materiały II Międzynarodowego Kongresu Teologii Fundamentalnej. Lublin, 18-21 września 2001, Lublin 2001, s. 125-147.
• Fisichella R., Théologie de l’histoire, w: Dictionaire de théologie fondamentale, red. R. Latourelle, R. Fisichella. Montréal-Paris 1992, s. 539-544.
• Geffré C., Esquisse d’une théologie de la Révélation, w: La Révélation, Bruxelles 1984, s. 197-199.
• Geffré C., Le déplacement actuel de l’herméneutique et ses consequences actuelles pour une théologie de la Révélation, w: Esistenza - mito - ermeneutica. Scritti per Enrico Castelli, t. 2, Padova 1980, s. 37-47.
• Góźdź K., Jedyność i powszechność tajemnicy zbawczej Jezusa Chrystusa, w: Wokół deklaracji Dominus Iesus, red. M. Rusecki, Lublin 2001, s. 85-97.
• Góźdź K., Zwycięstwo wiary, Lublin 2002.
• Gustaw R., Pojęcie i charakter historii Kościoła, w: Pod tchnieniem Ducha Świętego. Współczesna myśl teologiczna, red. M. Finke, Poznań 1964, s. 375-400.
• Hryniewicz W., Chrystus nasza Pascha. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t. 1, Lublin 1987.
• Jan Paweł II, Encyklika ,,Redemptor hominisˮ (4.03.1979), w: idem, Encykliki, Kraków 1996, s. 1-53.
• Jan Paweł II, Encyklika „Dominum et Vivificantem” (18.05.1986), Watykan1986.
• Jan Paweł II, List Apostolski „Tertio millennio adveniente” (10.11.1994), w: idem, Wybór listów, Kraków 1997, s. 167-205.
• Jossua J.-P., Le salut. Incarnation ou mystère pascal, Paris 1968.
• Kasper W., Glaube und Geschichte, Mainz 1970.
• Kasper W., Rzeczywistość wiary, Warszawa 1979.
• Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja Dominus Iesus o jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa i Kościoła, w: Wokół deklaracji Dominus Iesus, red. M. Rusecki, Lublin 2001, s. 9-33.
• Kowalczyk M., U początków teologii historii w Polsce, Lublin 2008.
• Królikowski J., Uwarunkowania doktrynalne wiary, Mielec 2002.
• Latourelle R., Théologie de la Révélation, Bruges-Paris 19662.
• Ledwoń I. S., Objawienie chrześcijańskie i jego wiarygodność według René Latourelle’a, Lublin 1996.
• Ledwoń I. S., Pełnia i ostateczność objawienia w Jezusie Chrystusie, w: Wokół deklaracji Dominus Iesus, red. M. Rusecki, Lublin 2001 s. 57-71.
• Maternicki J., Historia. III. Dziedzina wiedzy, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 941-946.
• Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Teologia dzisiaj. Perspektywy, zasady i kryteria, Kraków 2012.
• Miśkiewicz B., Wstęp do badań historycznych, Warszawa 1968.
• Morales J., Wprowadzenie do teologii, Kraków 2006.
• Napiórkowski St. C., Jak uprawiać teologię, Wrocław 1991.
• Parzych-Blakiewicz K. A., Teologia historiozbawcza w dogmatyce polskiej XX wieku, Olsztyn 2010.
• Pié-Ninot S., Tratado de Teología Fundamental. Dar razón de la esperanza (1 Pe 3, 15), Salamanca 19993.
• Rabczyński P., Znaki czasów według Marie-Dominique Chenu, Olsztyn 2007.
• Rahner K., Podstawowy wykład wiary. Wprowadzenie do pojęcia chrześcijaństwa, Warszawa 1987.
• Renthe-Finke L. von, Geschichtlichkeit, Ihr terminologischer und begrifflicher Ursprung bei Hegel, Haym, Dilthey und Yorck, Göttingen 1964.
• Rubinkiewicz R., Chrystus centrum historii zbawienia, w: Katechizm Kościoła Katolickiego. Wprowadzenie, red. M. Rusecki, E. Pudełko, Lublin 1995, s. 69-78.
• Rusecki M., Fenomen chrześcijaństwa. Wkład w kulturę, Lublin 2001.
• Rusecki M., Modele uzasadnień wiarygodności chrześcijaństwa, w: Chrześcijaństwo jutra. Materiały II Międzynarodowego Kongresu Teologii Fundamentalnej. Lublin, 18-21 września 2001, Lublin 2001, s. 357-397.
• Rusecki M., Teologiczne podstawy duszpasterstwa, w: Teologia pastoralna, red. R. Kamiński, t. 1: Teologia pastoralna fundamentalna, Lublin 2000, s. 293-340.
• Rusecki M., Uwagi o metodzie historycznej w apologetyce, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” R. 23, 1976, z. 2, s. 37-58.
• Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes” (7.12.1965), w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 19863, s. 537-619.
• Szymik J., Teologia na początek wieku, Katowice-Ząbki 2001.
• Szymik J., W światłach Wcielenia. Chrystologia kultury, Katowice-Ząbki 2004.
• Teologia e storia, red. B. Forte, Napoli 1992.
• Topolski J., Metodologia historii, Warszawa 19732.
• Topolski J., Wprowadzenie do historii, Poznań 1998.
• Troeltsch E., Über historische und dogmatische Methode in der Theologie, w: Gesammelte Schriften II, Tübingen 1913, s. 729-753.