Badania nad strukturą ekonomiczno-organizacyjną gospodarstw rolnych z regionu Podkarpacia

• Authors: Piotr Stanek , Waldemar Teter , Witold Chabuz , Zygmunt Litwińczuk

Title variants

EN

Research on the economic and organisational structure of farms in the Podkarpacie region

Abstracts

EN

The study was conducted in 74 family farms from the region of Podkarpacie. Information for the work was collected directly on farms using a prepared questionnaire. The results show that with the increasing surface, households increased their economic and organisational prosperity expressed by a higher gross margin and higher stocking rates (LU). In smaller farms, the animal-plant production profile typical of Subcarpathian (group II-IV), the growth potential is high. These farms have more land resources and animals that are used for food production. Their further development will be determined primarily by macroeconomic factors, as well as decisions about the way of management made by farmers. It should be emphasized, however, that failure to livestock or reduction (the abandonment of grazing pasture, lower stocking density) will contribute to the growth of uncultivated land surface, mostly on grassland difficult to be utilized in a different manner.

PL

Badania przeprowadzono w 74 gospodarstwach rodzinnych z regionu Podkarpacia. Informacje do pracy były zbierane bezpośrednio w gospodarstwach, poprzez wywiad, z wykorzystaniem przygotowanego kwestionariusza. Uzyskane wyniki wskazują na to, że wraz ze zwiększającą się powierzchnią gospodarstw zwiększała się ich siła ekonomiczna i organizacyjna wyrażająca się większą nadwyżką bezpośrednią oraz wyższą obsadą zwierząt (DJP). W gospodarstwach mniejszych, o zwierzęco-roślinnym profilu produkcji, charakterystycznych dla Podkarpacia (grupy II-IV), potencjał rozwojowy był wysoki. Gospodarstwa te posiadały jeszcze zasoby ziemi i zwierząt, które powinny być wykorzystane do produkcji żywności. O ich dalszym rozwoju będą decydować głównie czynniki makroekonomiczne oraz podejmowane przez rolników decyzje o sposobie gospodarowania. Jednak należy podkreślić, że zaniechanie produkcji zwierzęcej lub jej ograniczanie (rezygnacja z wypasu pastwiskowego, mniejsza obsada zwierząt) będzie przyczyniało się do wzrostu powierzchni nieużytków, głównie zielonych, trudnych do zagospodarowania w innym kierunku.

Keywords

EN

agricultural production; Standard Gross Margin SGM; European Size Unit ESU; workload; production efficiency

PL

produkcja rolnicza; SGM; ESU; nakłady pracy; efektywność produkcji

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
• Journal: Journal of Agribusiness and Rural Development
• Year: 2013
• Issue: 3(29)

Contributors

author

Piotr Stanek

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

author

Waldemar Teter

author

Witold Chabuz

author

Zygmunt Litwińczuk

References

• Chlebik A., Fałkowski J., Wołek T., 2009. Małe gospodarstwa w Polsce – charakterystyka. Fun-dacja programów pomocy dla rolnictwa FAPA, Sekcja analiz ekonomicznych polityki rolnej, Warszawa
• Choroszy B., Choroszy Z., 2011. Przydatnośćbydła simentalskiego do produkcji wołowiny. Wiad. Zootechn. 49, 4, 69-76.
• Czyżewski A., Henisz-Matuszczak A., 2004. Rolnictwo Unii Europejskiej i Polski. Studium porównawcze struktur wytwórczych i regulatorów rynków rolnych. Wyd. AE, Poznań.
• Duer I., Fotyma M., Madej A., 2002. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. MRiRW, Warszawa.
• Dyrektywa Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie ochrony wód przed zanie-czyszczeniem powodowanym przez azotany pochodzące ze źródełrolniczych. Dyrektywa azotanowa. 1991. Dz. Urz. WE L 375/1.
• Farm Accountancy Data Network. An A to Z of Methodology. 1989. Brusseles-Luxembourg.
• Klepacki B., 2006. Tendencje zmian w zatrudnieniu i liczbie gospodarstw o zróżnicowanym obszarze w państwach Unii Europejskiej w latach 1990-2003. Rocz. Nauk. SERiA 8, 4, 161- -164.
• Kocira S., 2008. Wpływ technicznego uzbrojeniaprocesu pracy na nadwyżkębezpośredniąw gospodarstwach rodzinnych. Inż. Roln. 4, 102, 375-379.
• Kocira S., Parafiniuk S., Ścibura M., 2010. Zasoby pracy, działalnośćprodukcyjna i inwestycyjna w wybranych gospodarstwach rodzinnych. Probl. Inż. Roln. 3, 51-57.
• Kopiński J., 2006. Porównanie wybranych gospodarstw rolnych o różnych kierunkach produkcji w zakresie gospodarowania składnikami mineralnymi. Pam. Puław. 142, 187-199.
• Kopiński J., 2009. Zmiany intensywności organizacji produkcji rolniczej w Polsce. J. Agribus. Rural Dev. 12, 2, 85-92.
• Krasowicz S., Igras J., 2003. Regionalne zróżnicowanie wykorzystanie rolnictwa w Polsce. Pam. Puław. 132, 233-251.
• Moskal S., Kotala A., 1998. Skala produkcji oraz produktywnośćziemi i pracy w rozdrobnionym rolnictwie Małopolski. Zesz. Nauk. AR Krak. Ser. Sesja Naukowa, 52, 89-96.
• Polna M., 2009. Intensywnośćorganizacji rolnictwa w Polscew latach 1996-2002. J. Agribus. Rural Dev. 12, 2, 157-165.
• Prusak A., Tabor S., Murgas J., 2009. Zrównoważenie produkcji rolniczej w aspekcie zasobów użytków zielonych oraz obsady inwentarza żywego. Inż. Roln. 115, 6, 217-222.
• Ryś-Jurek J., 2008. Siła ekonomiczna polskich indywidualnych gospodarstw rolnych w Unii Europejskiej w 2004 roku. J. Agribus. Rural Dev. 10, 4, 1-13.
• Sawa J., Kocira S., 2007. Zrównoważenie produkcji rolniczej w gospodarstwach o różnej wielko-ści ekonomicznej. Probl. Inż. Roln. 1, 17-22.
• Ziętara W., 2009. Uwarunkowania rozwoju gospodarstw wielkotowarowych w Polsce. Rocz. Nauk. SERiA 9, 1, 490-496.
• Ziętek I., 2008. Współczynniki standardowej nadwyżki bezpośredniej „2004” dla typologii go-spodarstw w Polsce. Raport PW nr 88. IERiGŻ, Warszawa.