Osiedla grodzone i ocena ich zamknięcia w krakowskiej dzielnicy Podgórze

• Authors: Piotr Serafin , Joanna Ptak

Title variants

EN

Gated Estates and an Evaluation of Gating Forms in Krakow’s Podgórze District

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Coraz liczniej powstające osiedla grodzone, często autonomiczne i niespójne z otoczeniem, są oceniane negatywnie i przyczyniają się do fragmentaryzacji przestrzeni. Celem artykułu jest określenie przyczyn oraz skutków powstawania osiedli grodzonych w polskich miastach, określenie stopnia zamknięcia osiedli i ocena ich postrzegania w otoczeniu. Za obszar badawczy wybrano krakowską dzielnicę Podgórze, w której przedmiotowe zjawisko występuje z dużym nasileniem. Przeprowadzone badania potwierdzają wskazywane w literaturze oceny takich jednostek i prowadzą do konkluzji, że opisywane zjawisko należy postrzegać negatywnie, a w zakresie oceny stopnia zamknięcia osiedli niewłaściwe jest rozpatrywanie wszystkich jednostek grodzonych w ten sam sposób, ponieważ stopień ich zamknięcia jest różny. Ma to bezpośredni wpływ na postrzeganie tych osiedli i może przekładać się na relacje międzyludzkie zachodzące na ich obszarze oraz w najbliższym otoczeniu.

EN

The rising number of gated estates, usually created as autonomic units and which stand out from their surroundings, contributes to the fragmentation of the urban environment and has been roundly criticised. The article identifies the causes and effects of creating gated estates in Polish cities, as well as the forms of their gating and opinions about them. The analysis was conducted in the Podgórze district, which has a significant number of such estates. The study confirms the critical views that have been expressed elsewhere in the subject literature about gated estates. However, it is the form of gating, or fencing, that plays an important role in the arrangement of space, which in fact creates public opinion. The form of gating can influence not only the relationships inside gated areas, but also the relationship inhabitants have with the external environment. This leads to the conclusion that each of them should be analyzed separately.

Keywords

PL

osiedla grodzone; gettoizacja; dzielnica Podgórze; Kraków; miasta

EN

fenced estates; ghettoization; Podgórze district; Cracow; cities

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2017
• Issue: 6(966)
• Pages: 123-142

Contributors

author

Piotr Serafin

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Wydział Gospodarki i Administracji Publicznej, Katedra Gospodarki Regionalnej, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Poland

author

Joanna Ptak

References

• Crowe T.D., Zahm D.L. [1994], Crime Prevention through Environmental Design, „Land Development”, Fall.
• Dymnicka M. [2007], Osiedla za bramą a ciągłość kulturowa i społeczna w kształtowaniu przestrzeni miejskiej [w:] Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, red. B. Jałowiecki, W. Łukowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Gądecki J. [2007], „Za murami” − krytyczna analiza dyskursu na temat osiedli typu gated communities w Polsce [w:] Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, red. B. Jałowiecki, W. Łukowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Grant J., Mittelsteadt L. [2004], Types of Gated Communities, „Environment and Planning B: Planning and Design”, vol. 31, https://doi.org/10.1068/b3165.
• Jacobs J. [2014], Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Centrum Architektury, Warszawa.
• Jałowiecki B. [2007], Fragmentacja i prywatyzacja przestrzeni [w:] Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, red. B. Jałowiecki, W. Łukowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Jałowiecki B. [2010], Społeczne wytwarzanie przestrzeni, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Karwińska A. [2008], Gospodarka przestrzenna. Uwarunkowania społeczno-kulturowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Le Goix R., Webster Ch. [2006], Gated Communities, Sustainable Cities and a Tragedy of the Urban Commons, „Critical Planning”, nr 13.
• Ray Jeffery C. [1972], Crime Prevention Through Environmental Design, „Criminology”, vol. 10, nr 2, https://doi.org/10.1111/j.1745-9125.1972.tb00553.x
• Szczepańska M. [2012], Osiedla grodzone: Świadomościowe aspekty podziałów społeczno-przestrzennych i więź sąsiedzka, „Przestrzeń Społeczna”, nr 1/2012 (3).
• Szczepański M., Ślęzak-Tazbir W. [2007], Między lękiem a podziwem: getta społeczne w starym regionie przemysłowym [w:] Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, red. B. Jałowiecki, W. Łukowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Tobiasz-Lis P. [2011], Osiedla grodzone w Łodzi. Przyczyny i konsekwencje zjawiska, „Space – Society – Economy”, nr 10, Łódź.
• Węcławowicz G. [2007], Geografia społeczna miast, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.15678/ZNUEK.2017.0966.0608