Mikroekonomiczna produktywność pracy i zmienna zarządzania w sterowaniu efektywnością przedsiębiorstwa

• Authors: Jędrzejczyk Marcin , Bielawski Paweł , Kozioł Wojciech

Title variants

EN

Microeconomic wage productivity and a management variable in controlling enterprise efficiency

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: Celem artykułu jest przedstawienie nowej metody oceny wyników ekonomicznych działalności przedsiębiorstwa oraz możliwości wykorzystania jej w procesie sterowania wzrostem efektywności firmy. Metodyka/podejście badawcze: Zastosowana metoda badawcza opiera się na funkcji aktywności ekonomicznej, która stanowi oryginalną koncepcję zaliczaną do kategorii funkcji produkcji. Funkcja ta, w przeciwieństwie do najpopularniejszych modeli produkcji, odwzorowuje naturalne procesy wytwórcze i bazuje na tradycyjnym rachunku kosztów. Taka formuła funkcji aktywności ekonomicznej pozwala na wyprowadzenie syntetycznych mierników efektywności ekonomicznej przedsiębiorstwa. Wyniki: W trakcie postępowania badawczego dokonano analizy dynamiki wskaźnika poziomu zarządzania i produktywności pracy w badanym przedsiębiorstwie oraz sporządzono kilka możliwych scenariuszy finansowych, spośród których kierownictwo może wybrać optymalny. Ograniczenia/implikacje badawcze: Rozwiązywanie problemów organizacyjnych za pomocą przedstawionej metody wymaga odpowiedniej jakości danych sprawozdawczych, w szczególności w odniesieniu do kosztów pracy. Oryginalność/wartość: Wyprowadzony z funkcji aktywności ekonomicznej wskaźnik produktywności pracy i wskaźnik poziomu zarządzania informują o poziomie wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa, zarówno tradycyjnych jak i ludzkich. Aspektem praktycznym jest możliwość zastosowania tych wskaźników w sterowaniu efektywnością przedsiębiorstwa drogą planowania finansowego i budżetowania. Dodatkowym walorem jest możliwość pomiaru zasobu ludzkiego oraz ocena poziomu jego wykorzystania i opłacenia.

EN

Purpose: The aim of the paper is to present a new method of assessing a company’s economic performance. It also explores its potential use in managing and improving the firm’s efficiency. Methodology/approach: The research method is based on the economic activity function, an original concept classified as a type of production function. Unlike most commonly used production models, this function reflects natural production processes and is based on traditional cost accounting. This formulation of the economic activity function allows us to derive synthetic indicators of a company’s economic efficiency. Findings: The research process included an analysis of the dynamics of the management level indicator and labour productivity in the studied company. Several possible financial scenarios were developed, from which the management can select the optimal one. Research limitations/implications: Solving organizational problems using the presented method requires high-quality financial reporting data, particularly with regard to labor costs. Originality/value: The microeconomic labour productivity index and the management level indicator, derived from the economic activity function, provide information about the use of both traditional and human resources within the enterprise. Another aspect is the ability to apply these indicators when controlling the company's efficiency through financial planning and budgeting. An additional advantage of the proposed method is its ability to measure human resources and assess the level of utilization and remuneration.

Keywords

PL

funkcja produkcji; funkcja aktywności ekonomicznej; analiza finansowa; rachunek kosztów; produktywność pracy; zmienna poziomu zarządzania

EN

production function; economic activity function; financial analysis; cost accounting,; labor productivity, management level variable

• Publisher: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
• Journal: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Year: 2025
• Issue: 49(3)
• Pages: 85-100

Contributors

author

Jędrzejczyk Marcin

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kolegium Nauk o Zarządzaniu i Jakości, Katedra Rachunkowości

author

Bielawski Paweł

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kolegium Nauk o Zarządzaniu i Jakości, Katedra Rachunkowości

author

Kozioł Wojciech

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kolegium Nauk o Zarządzaniu i Jakości, Katedra Rachunkowości

References

• Bielawski P., Kozioł W. (2024), Koncepcja pomiaru i sprawozdawczości kapitału ludzkiego organizacji, [w:] Nesterak J., Wodecka-Hyjek A. (red.), Wiedza – gospodarka – społeczeństwo: transformacja strategii zarządzania w dobie zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, s. 139–151.
• Dess G., Shaw D.S. (2001), Voluntary Turnover, Social Capital, and Organizational Performance, „Academy of Management Review”, 26 (3), s. 446–457; https://doi.org/10.1111/j.1748-8583.2010.00165.x.
• Dobija M. (2016), Ekonomia pracy, wynagrodzeń i racjonalnych nierówności – laboryzm, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, 47 (3), s. 25–52; http://dx.doi.org/10.15584/nsawg.2016.3.2.
• Gabrusewicz W. (2014), Analiza finansowa przedsiębiorstwa. Teoria i zastosowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Hulten Ch.R. (2000), Total Factor Productivity. A Short Biography, National Bureau of Economic Research Working Paper, 7471, January; https://doi.org/10.3386/w7471.
• Humphrey T.M. (1997), Algebraic Production Functions and their Uses before Cobb-Douglas, „Federal Reserve Bank of Richmond Economic Quarterly”, 83 (1), s. 51–93.
• Janik W., Paździor M. (2012), Rachunkowość zarządcza i controlling, Wydawnictwo Politechnika Lubelska, Lublin.
• Kozioł W. (2017) Produktywność pracy w Polsce w przekroju województw, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, 52 (4), s. 95–105; DOI: 10.15584/nsawg.2017.4.6.
• Kozioł W. (2023) Public Sector Wage Premium in Poland: a Human Capital Approach, „Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia”, 3, s. 45–60; https://doi.org/10.22630/ASPE.2023.22.3.17.
• Koziol W., Mikos A. (2020), The measurement of human capital as an alternative method of job evaluation for purposes of remuneration, „Central European Journal of Operations Research”, 28, s. 589–599; https://doi.org/10.1007/s10100-019-00629-w.
• Lavoie M. (2000), Capital Reversing. Encyclopedia of Political Economy, Routledge, London.
• Mathis R.L., Jackson J.H. (2011), Human resource management: Essential perspectives, Cengage Learning, Mason, OH.
• Mishra S.K. (2007), A Brief History of Production Functions, Working Paper, Series Social Science Research Network (SSRN), http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1020577.
• Nesterak J., Kowalski M.J., Czerniachowicz B. (2016), Controlling strategiczny w praktyce przedsiębiorstwa działających w Polsce, Stowarzyszenie Krakowska Szkoła Controllingu, Kraków.
• Nowak E. (2003), Controlling w przedsiębiorstwie. Koncepcje i instrumenty, ODDK, Gdańsk.
• Nowak E. (2011), Controlling w działalności przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Nowak E. (2017), Analiza sprawozdań finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Sierpińska M., Niedbała B. (2003), Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Siudek T. (2004), Analiza finansowa podmiotów gospodarczych, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Wright P.M., McMahan G.C. (2011), Exploring human capital: putting ‘human’ back into strategic human resource management, „Human Resource Management Journal”, 21 (2), s. 93–104; https://doi.org/10.1111/j.1748-8583.2010.00165.x.