Mierzyć na dzieło wielkich, widzieć pojedynczy kłos. O literackich mistrzach trzech ustrońskich „ludzi książki”

• Authors: Szkaradnik Katarzyna

Title variants

EN

Aiming High at Works of Great Ones, Seeing a Single Spike. On Literary Masters of Three Ustroń Men of Letters

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Socjologa Jana Szczepańskiego oraz bibliofilów i historyków amatorów Jana Wantułę i Józefa Pilcha łączyły nie tylko miejsce urodzenia (Ustroń, Śląsk Cieszyński), chłopskie pochodzenie, wyznanie ewangelickie i więzi rodzinno-przyjacielskie. Byli też wszyscy „ludźmi książki”, którzy projektowali swoją tożsamość w relacji do obficie czytanej literatury. Artykuł omawia stematyzowane w pisarstwie tych postaci nawiązania do ich ulubionych pisarzy i humanistów. Dla Szczepańskiego są to Słowacki, Sienkiewicz i Conrad; dla Pilcha – Mickiewicz, Pigoń i Sienkiewicz, dla Wantuły – Sienkiewicz, Prus i Ochorowicz. Autorka szkicu rozważa, na czym zasadzają się te fascynacje i co mówią o samorozumieniu bohaterów artykułu. Punkt dojścia stanowi wskazanie wspólnej dla nich postawy życiowej, którą wiązali oni z etosem chłopsko-protestanckim, a zarazem konfrontowali z ideami podziwianych literatów.

EN

Jan Szczepański, a sociologist, as well as bibliophiles and amateur historians Jan Wantuła and Józef Pilch are joined not only by their birthplace (Ustroń, Cieszyn Silesia), peasant origin and Evangelical denomination. They also were men of letters who projected their identity in relation to voraciously red literature. The article presents the references to their favourite writers and scholars systematised in their own writings. For Szczepański, these are Słowacki, Sienkiewicz, and Conrad; for Pilch – Mickiewicz, Pigoń, Sienkiewicz, while for Wantuła, Sienkiewicz, Prus, and Ochorowicz. The author of the sketch considers the reasons for such fascinations and what they speak about the article’s protagonists’ self-understanding. End point in this respect is indicating their common outlook on life which they linked with peasant-Protestant ethos and at the same time confronted with the admired writer’s ideas.

Keywords

EN

Jan Szczepański; Jan Wantuła; Józef Pilch; Mickiewicz; Pigoń; Sienkiewicz; Słowacki; Conrad; Prus; Ochorowicz

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2016
• Volume: 107
• Issue: 4
• Pages: 95-114

Dates

printed

2016-12-19

Contributors

author

Szkaradnik Katarzyna

• Uniwersytet Śląski, Katowice

Identifiers

ISSN

0031-0514