Kantowskie obowiązki względem przyrody – człowiek a pozostałe zwierzęta

• Authors: Paweł Łuków

Title variants

EN

Kantian duties towards nature: humans and other animals

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Konfrontacja perspektyw dominujących w etyce relacji człowieka do pozostałych zwierząt z propozycją Kantowską pokazuje, że jej sytuacja nie jest istotnie gorsza od sytuacji jej konkurentów. Po pierwsze, wiele krytyk stanowiska Kanta opiera się na wybiórczej lekturze jego tekstów, a czasem ujawnia ich nieznajomość. Po drugie, żądania dostosowania teorii moralnej do wybranych intuicji moralnych, bezkrytycznie zakładają, że są to intuicje trafne. Po trzecie, wiele krytyk stawia etyce relacji człowieka do innych zwierząt wymagania, których spełnienie nie jest jedynym teoretycznie dopuszczalnym sposobem poważnego uwzględnienia losu pozostałych zwierząt w etyce. Dotyczy to głównie kwestii bezpośredniości obowiązków człowieka względem zwierząt. Ujęcie kwestii moralnego znaczenia losu zwierząt i natury obowiązków człowieka wobec nich w kontekście właściwego etyce Kanta nienaturalistycznego rozumienia dobra oraz roli rozumności i cielesności w jego realizacji pokazuje, że etyka Kantowska zawiera zasoby teoretyczne wystarczające do poważnego uwzględnienia losu zwierząt innych niż ludzie i wyrażenia wielu współczesnych intuicji moralnych.

EN

The confrontation of the dominant perspectives on the ethics of the relationship between humans and other animals with the Kantian proposal shows that its situation is not significantly worse than that of its competitors. First, many criticisms of Kant’s ethics are based on a selective reading of his works, and some of those criticisms show little knowledge of Kant’s actual views. Secondly, demands to adapt moral theory to selected moral intuitions uncritically assume that these intuitions are sound. Thirdly, many critics require that the ethics of the relationship between human and non-human animals satisfy theoretical demands which are not the only plausible way of including non-human animals in a human moral perspective. This is particularly true of the question of the directness of obligations to non-human animals. A consideration of the question of the moral significance of non-human animals and of the nature of human obligations to them against the background of Kant’s non-naturalistic approach to the good and of his view of the role of embodiment in the realization of the good shows that Kantian ethics contains theoretical resources which are sufficient for a serious moral treatment of non-human animals and for the articulation of many contemporary moral intuitions concerning those animals.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2006
• Issue: 9
• Pages: 51-73

Contributors

author

Paweł Łuków

• Uniwersytet Warszawski

References

• Bentham [1958] – J. Bentham, Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, przeł. B. Nawroczyński, PWN, Warszawa 1958.
• Callicott [1989] – J. Baird Callicott, In Defense of the Land Ethic: Essays in Envi- ronmental Philosophy, State University of New York Press, Albany, NY. 1989.
• Cavalieri, Singer [1994] – The Great Ape Project: Equality Beyond Humanity, P. Cavalieri, P. Singer red., St. Martin’s Press, New York 1994.
• Goodpaster [1978] – K. Goodpaster, On Being Moralny Considerable, ”The Journal of Philosophy”, vol. LXXV, No 6 (1978): 308-325.
• Kant [1902] – Kants gesammelte Schriften: herausgegeben von der Deutschen Akademie der Wissenschaften, Walter de Gruyter, Berlin 1902.
• Łuków [1993] – P. Łuków, The Fact of Reason. Kant’s Passage to Ordinary Moral Knowledge, ”Kant-Studien” (84), Walter de Gruyter, Berlin, New York 1993: 204-221.
• Łuków [1997] – P. Łuków, Wolność i autorytet rozumu. Racjonalność w filozofii moralnej Kanta, WFiS, Warszawa 1997.
• Łuków [2004] – P. Łuków, Kanta odkrycie normatywności, „Internetowe Czaso- pismo Filozoficzne Diametros” nr 1 (wrzesień 2004): 1-31.
• MacCloskey [1979] – H. J. MacCloskey, Moral Rights and Animals, ”Inquiry” 22/1-2 (1979): 23-54.
• MacIntyre [1999] – A. MacIntyre, Dependent Rational Animals: Why Human Be- ings Need the Virtues, Open Court, Chicago, Ill. 1999.
• Mill [1956] – J. S. Mill, Utylitaryzm. O wolności, przeł. M. Ossowska, A. Kurlandz- ka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1956.
• O’Neill [1997] – O. O’Neill, Environmental Values, Anthropocentrism and Specie- sism ”Environmental Values” 6 (1997): 127-42.
• Regan [1988] – T. Regan, The Case for Animal Rights, Routledge, London, New York, NY. 1988.
• Singer [2003] – P. Singer, Etyka praktyczna, przeł. A. Sagan, Książka i Wiedza, Warszawa 2003.
• Singer [2004] – P. Singer, Wyzwolenie zwierząt, przeł. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2004.
• Taylor [1981] – P. W. Taylor, The Ethics of Respect for Nature, ”Environmental Eth- ics”, vol. 3 (1981): 197-218.
• Taylor [1986] – P. W. Taylor, Respect for Nature: A Theory of Environmental Ethics, Princeton University Press, Princeton, NJ 1986.
• Wood [1998] – A. W. Wood, Kant on Duties Regarding Nonrational Nature, ”Pro- ceedings of the Aristotelian Society” Supplement, Volume LXXII (1998): 189- 210.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.9.2006.250