The Constitutional Principle of Freedom of press and its Limitations in Journalistic Practice

• Authors: Kuca Paweł

Title variants

PL

Konstytucyjna zasada wolności prasy i jejograniczenia w praktyce dziennikarskiej

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

In Poland, freedom of press is a systemic principle that protects the rule of law. Relevant regulations regarding this matter are included in the constitution in force since 1997. However, other legal regulations contain solutions that raise objections of the journalistic environment and are described as repressive towards the media. The Article 212 of the Penal Code provides for example a criminal penalty of up to one-year imprisonment for the offense of defamation using mass media. According to journalistic circles, such a provision negatively affects journalistic practice causing the so-called “chilling effect”, i.e. unwillingness to undertake controversial subjects. The discussed issue is analyzed in the light of the provisions of the Constitution, jurisprudence of the Constitutional Tribunal, the Press Law Act, as well as selected articles of the Penal Code.

PL

Wolność prasy jest w Polsce zasadą ustrojową, która zabezpiecza rządy prawa. Odpowiednie regulacje dotyczące tej materii są zapisane w konstytucji obowiązującej od 1997 r. Jednak w innych regulacjach prawnych są zapisane rozwiązania, które budzą opór środowiska dziennikarskiego i są określane jako represyjne w stosunku do mediów. Takim rozwiązaniem jest art. 212 kodeksu karnego, który przewiduje m.in. sankcję karną do roku pozbawienia wolności za przestępstwo zniesławienia za pomocą mediów. Według środowisk dziennikarskich taki przepis negatywnie wpływa na praktykę dziennikarską powodując tzw. „efekt mrożący”, czyli niechęć do podejmowania kontrowersyjnych tematów. Omawiane zagadnienie jest analizowane w świetle zapisów konstytucji, orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, przepisów prawa prasowego, a także wybranych artykułów kodeksu karnego.

Keywords

EN

Constitutional Tribunal; freedom of press; media; journalism

PL

Trybunał Konstytucyjny; wolność prasy; media; dziennikarstwo

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2019
• Issue: 5 (51)
• Pages: 215-225

Contributors

author

Kuca Paweł

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Art. 212 Kodeksu Karnego – jeśli chcecie go zostawić, to go zmieńmy. Debata u Rzecznika, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/debata-wolnosc-slowa-a-znieslawienie.
• Bychawska-Siniarska D., Wykreśl 212 kk. Czy odpowiedzialność za zniesławienie powinna zniknąć?, http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,103454,10205965,Wykresl_212_KK__Czy_odpowiedzialnosc_za_znieslawienie.html.
• Domagalski M., Art. 212 Kodeksu karnego to relikt poprzedniej epoki, rozmowa z Dariuszem Plutą, adwokatem, specjalistą i praktykiem do spraw mediów, https://www.rp.pl/Rzecz-o-prawie/304029988-Art-212-Kodekus-karnego-to-relikt-poprzedniejepoki.html.
• Głowacka D., Praktyczny przewodnik po artykule 212 k.k., Warsaw 2012, http://gazetylokalne.pl/wp-content/uploads/2015/10/PRZEWODNIK-WWW.pdf
• Jaworski L., Wolność wyrażania poglądów a wolność środków społecznego przekazu w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] Prawo prasowe między wymogami prawa, nakazami etyki a oczekiwaniami rynku, eds. J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, Toruń 2016.
• Karanie za zniesławienie niekonstytucyjne? RPO zaskarżyła przepis, https://prawo.gazetaprawna. pl/artykuly/664742,karanie-za-znieslawienie-niekonstytucyjne-rpo-zaskarzyla-przepis.html.
• Lisowski K., Dziennikarze lokalni najczęściej nękani sprawami o zniesławienie (raport), https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/dziennikarze-lokalni-najczesciej-nekani-sprawami-o-znieslawienie-raport.
• Leksykon wiedzy politologicznej, red. J. Marszałek-Kawa, D. Plecka, Toruń 2018.
• Łoszewska-Ołowska M., Wolność słowa i prasy a ochrona dóbr osobistych w Polsce – konflikt, czy konieczny kompromis?, [in:] Czy istnieje IV władza? Wolność prasy w teorii i praktyce, eds. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2010.
• Marszałek-Kawa J., Realizacja funkcji kontrolnej przez parlamenty narodowe, „Cywilizacja i Polityka” 2003, No. 1.
• Sobczak J., U podstaw doktrynalnych liberalnej koncepcji wolności prasy, [in:] Czy istnieje IV władza? Wolność prasy w teorii i praktyce, eds. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2010.
• Sobczak K., „Wykreśl 212 kk” – ruszyła kampania przeciwko więzieniu za słowa, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/wykresl-212-kk-ruszyla-kampania-przeciwko-wiezieniu-za-slowa,40627.html.
• Sześciło D., Paragraf 212. Karanie dziennikarzy za zniesławienie w polskiej praktyce, Warsaw 2009.
• Wójcik A., Knebel dla mediów. Zwłaszcza lokalnych. Artykuł 212 na straży interesów polityków i innych prezesów, https://archiwumosiatynskiego.pl/wpis-w-debacie/knebeldlamediow-zwlaszcza-lokalnych-art-212-na-strazy-interesow-politykow-i-innychprezesow.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2019.05.15