Wschodnioeuropejskie transformacje. Wzrost PKB w czasie jako miara sukcesu transformacji

• Authors: Konieczna-Sałamatin Joanna

Title variants

EN

East-European Transformations. GDP Growth over Time as a Measure of the Transformation Success

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przyrost PKB w czasie jest powszechnie stosowaną miarą sukcesu transformacji, stosują ją również badacze procesów transformacyjnych. PKB jest krytykowany jako wskaźnik dobrobytu społecznego, ale niewiele podejmowano prób alternatywnego pomiaru efektów transformacji. Niniejszy artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy wzrost PKB w czasie jest przydatny jako miara efektu transformacji, a więc, czy wiąże się z tymi aspektami, które są ważne w transformacji (np. demokratyzacją, przemianami w obszarze wartości, kapitałem społecznym itp.). Transformacja w Europie Wschodniej ma swoją specyfikę, która polega, m.in. na równoległym przebiegu kilku procesów transformacyjnych, do których należy budowa narodu politycznego. Biorąc pod uwagę ustalenia różnych autorów, można postawić hipotezę, że niedokończony proces kształtowania się tożsamości narodowej przeszkadza w transformacji. Hipoteza ta została potwierdzona w odniesieniu do procesów demokratyzacji, jednak zbadanie, czy (obywatelska) tożsamość narodowa oddziałuje na wzrost gospodarczy napotyka na poważny problem w postaci braku odpowiedniego wskaźnika tej tożsamości. W artykule podjęto próbę weryfikacji przedstawionej hipotezy z wykorzystaniem wskaźnika tożsamości narodowej z European Values Survey, choć – ze względu na zakres tematyczny tego sondażu – wskaźnik ten jest niedoskonały. Uzyskano obiecujące wyniki, choć niekonkluzywne ze względu na zastosowany wskaźnik tożsamości. Zadaniem dla przyszłych badaczy jest opracowanie odpowiedniego wskaźnika pozwalającego na ilościowe ujęcie stopnia ukształtowania narodu politycznego.

EN

GDP growth over time is a widely used measure of the transformation outcome, which is easily accessible and cross-country comparable. GDP has been criticized as an indicator of social welfare, but little attempt was made to develop the alternative measure of the transformation outcomes. The article seeks to answer the question whether GDP growth over time is useful to assess the transformation outcomes. Transformation in Eastern Europe has its own characteristics, since it involves several parallel transformation processes among which there is formation of political nation. Given the findings of various authors regarding the course of Eastern European systemic transformation, one can hypothesize that the unfinished process of shaping national identity hinders transformation. This hypothesis had been confirmed with regard to the processes of democratization, but it is difficult to examine the possible relationship between the (civic) national identity and economic growth because of lack of appropriate indicators of identity. The article presents an attempt to test the hypothesis on the basis of national identity measure constructed on the base of the European Values Survey, although due to the scope of EVS, this indicator is imperfect. The results are promising, however not conclusive due to the quality of national identity index. It can be a task for a future research project to find a relevant measure that can quantify the stage of national identity formation.

Keywords

PL

efekty transformacji systemowej; Europa Wschodnia; wzrost gospodarczy; kapitał społeczny; spójność społeczna; tożsamość narodowa

EN

systemic transformation outcomes; Eastern Europe; economic growth; social capital; social cohesion; national identity

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2016
• Volume: XCIX
• Pages: 293-308

Dates

published

2016

Contributors

author

Konieczna-Sałamatin Joanna

• Zakład Socjologii Ogólnej, Instytut Socjologii, Wydział Filozofii i Socjologii, Uniwersytet Warszawski

References

• Opracowania:
• Aslund Anders, How capitalism was built: the transformation of Central and Eastern Europe, Russia, the Caucasus, and Central Asia, Cambridge University Press, 2012.
• Barro Robert J., Economic Growth in a Cross Section of Countries, The Quarterly Journal of Economics 1991/106/2, s. 407–443.
• Baysha Olga, Ukrainian Euromaidan: The exclusion of otherness in the name of progress, European Journal of Cultural Studies 2015/18(1), s. 3–18.
• Beugelsdijk Sjoerd, Van Schaik Ton, Social capital and growth in European regions: an empirical test, European Journal of Political Economy 2005/21(2), s. 301–324.
• Bjørnskov Christian, How does social trust affect economic growth?, Southern Economic Journal 2012/78(4), s. 1346–1368.
• Brubaker Rogers, Nacjonalizm inaczej – struktura narodowa i kwestie narodowe w nowej Europie, PWN, Warszawa 1998.
• Canovan Margaret, Nationhood and Political Theory, Edward Elgar Publishing, Cheltenham 1996.
• Chmielewski Piotr, Homo agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych, Poltext, Warszawa 2011.
• Coleman James, Social Capital in the Creation of Human Capital, American Journal of Sociology 1988/94, s. 95–120.
• Constanza Robert, Hart Maureen, Posner Stephen, Talberth John, Beyond GDP: The Need for New Measures of Progress, The Pardee Papers 2009/4.
• Diamond Peter A., National Debt in a Neoclassical Growth Model, The American Economic Review 1965/55/5, s. 1126–1150.
• Doucouliagos Hristos, Ulubaşoğlu Mehmet A., Democracy and economic growth: a meta-analysis, American Journal of Political Science 2008/52(1), s. 61–83.
• Elster Jon, Offe Claus, Preuss Ulrich K., Institutional Design in Post-Communist Societies, Cambridge University Press 2000.
• Fehérváry Krisztina, Goods and states: The political logic of state-socialist material culture, Comparative Studies in Society and History 2009/51(2), s. 426–459.
• Foa Roberto, The Economic Rationale for Social Cohesion – The Cross-Country Evidence, http://www.oecd.org/development/pgd/46908575.pdf; stan na: 30.05.2016 r.
• Fukuyama Francis, Zaufanie: kapitał społeczny a droga do dobrobytu, przekł. z ang. Anna i Leszek Śliwa, PWN, Warszawa–Wrocław 1997.
• Gaber Rusanna, National Identity and Democratic Consolidation in Central and Easten Europe, International Journal of Sociology 2006/36/3, s. 35–69.
• Gerring John, Bond Phillip J., Barndt William T., Moreno Carola, Democracy and Economic Growth: A Historical Perspective, World Politics 2005/57/3, s. 323–364.
• Hall Robert E., Jones Charles I., Why do Some Countries Produce so Much More Output Per Worker Than Others, Quarterly Journal of Economics 1999/114, s. 83–116.
• Huntington Samuel P., Democracy’s Third Wave, Journal of Democracy 1991/2/2, s. 12–34.
• Hrytsak Yaroslav, National Identities in Post-Soviet Ukraine: The Case of Lviv and Donetsk, Harvard Ukrainian Studies 1998/22 (Cultures and Nations of Central and Eastern Europe), s. 263–281.
• Inglehart Ronald, Culture and Democracy, w: L.E. Harrison, Samuel P. Huntington (red.), Culture Matters. How Values Shape Human Progress, Basic Books, New York, 2000, s. 80–97.
• Knack Stephen, Keefer Philip, Does Social Capital have an Economic Payoff? A Cross-Country Investigation, The Quaterly Journal of Economics 1997/112(4), s. 1251–1288.
• Knutsen Carl Henrik, Democracy and Economic Growth, w: Dag Harald Claes, Carl Henrik Knutsen (red.), Governing the Global Economy: Politics, Institutions and Economic Development, Taylor&Francis, 2011, s. 171–188.
• Kołodko Grzegorz, Sukces na dwie trzecie. Polska transformacja ustrojowa i lekcje na przyszłość́, w: Elżbieta Mączyńska (red.), Polska transformacja i jej przyszłość́, VIII Kongres Ekonomistów Polskich, t. I, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, s. 23–64
• Konieczna-Sałamatin Joanna, Ukraina – ucieczka od wyboru, Nowa Europa Wschodnia 2011/3–4, s. 207–214.
• Kula Marcin, Narodowe i rewolucyjne, Aneks, Warszawa 1991.
• Kuzio Taras, Transition in Post-Communist States: Triple or Quadruple?, Politics 2001/21/3, s. 169–178.
• Lane David, The economic legacy: what Putin had to deal with and the way forward, w: Rose Cameron (red.), Russian Politics Under Putin, Manchester University Press, Manchester and New York, 2004, s. 95–113.
• Lawson Tony, Reorienting economics. Routledge, Taylor&Francis Group, 2003.
• Mainwaring Scott, Transitions to Democracy and Democratic Consolidation: Theoretical and Comparative Issues, Helen Kellogg Institute for International Studies, Working Paper 1989/130. Notre Dame.
• Malaga Krzysztof, O niektórych dylematach teorii wzrostu gospodarczego i ekonomii, ZK Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2009.
• Mankiw Gregory, Romer David, Weil David N., A Contribution to the Empirics of Economic Growth, Quarterly Journal of Economics 1992/107/2, s. 407–437.
• Max-Neef Manfred, Economic growth and quality of life: a threshold hypothesis, Ecological Economics 1995/15(2), s. 115–118.
• Mierzyńska Dorota, Dobrobyt społeczno-ekonomiczny jako główny cel gospodarowania: problemy pomiaru, Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego 2009/(4/2), s. 79–93.
• North Douglass C., Institutions, The Journal of Economic Perspectives 1991/5/1, s. 97–112.
• Phelps Edmund S., Models of Technical Progress and the Golden Rule of Research, Review of Economic Studies 1966/33, s. 133–146.
• Phelps Edmund S., The Golden Rule of Capital Accumulation, American Economic Review 1961/51, s. 638–643.
• Plokhy Serhii, Ostatnie imperium. Historia upadku Związku Sowieckiego, przekł. Łukasz Witczak, Znak Horyzont, Kraków 2015.
• Portes Alejandro, Social Capital: Its Origins and Applications in Modern Sociology, Annual Review of Sociology 1998/24(1), s. 1–24.
• Putnam Robert D., Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, przekł. Przemysław Sadura, Sebastian Szymański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
• Putnam Robert D., Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, przekł. Jakub Szacki, Znak i Fundacja Batorego, Kraków 1995.
• Riabczuk Mykoła, Bycie „między” czyli ambiwalencja społeczna i narodowa przyczyną niekonsekwentnej polityki międzynarodowej, w: T. Stegner (red.), Wschód-Zachód. Ukraina. Materiały sesji naukowej, Stepan Design, Bydgoszcz 1999, s. 138–146.
• Roeder Philip, Peoples and States after 1989: The Political Costs of Incomplete National Revolutions, Slavic Review1999/58(4), s. 854–882.
• Roth Felix M., Social Capital, Trust, and Economic Growth (Doctoral dissertation, Dissertation, Universitat Gottingen), Gottingen 2007.
• Rustow Dankwart, Transitions to Democracy. Towards a Dynamic Model, Comparative Politics 1970/2/3, s. 363.
• Sedlàček Tomas, Ekonomia dobra i zła. W poszukiwaniu istoty ekonomii od Gilgamesza do Wall Street, przekł. D. Bakalarz, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa 2012.
• Sen Amartya, Development as Freedom, Knopf, New York 1999.
• Solow Robert M., A Contribution to the Theory of Economic Growth, The Quarterly Journal of Economics 1956/70/1,s. 65–94.
• Svejnar Jan (red.), The Czech Republic and Economic Transition in Eastern Europe, Academic Press 2013.
• Swan Trevor W., Economic Growth and Capital Accumulation, Economic Record 1956/32/2, s. 334–361.
• Tarkowski Jacek, Socjologia świata polityki. Władza i społeczeństwo w systemie autorytarnym, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1984, s. 263–280.
• Wnuk-Lipiński Edmund, Dimorphism of Values and Social Schizophrenia: A Tentative Description, in: Sisyphus: Sociological Studies, vol. 3, Crises and Conflicts: The Case of Poland 1980–81, PWN, Warsaw 1982.
• Zecchini Salvatore (red.), Lessons from the economic transition: Central and Eastern Europe in the 1990s, Springer Science&Business Media, New York, 1997.
• Рябчук Микола, Дві України: Реальні межі, віртуальні війни, Критика 2003.
• Грицак Ярослав, Двадцять дві України, w: Ярослав Грицак, Страсті за націоналізмом, Київ 2004.
• Гриценко Олександр, Пам’ять місцевого виробництва Трансформація символічного простору та історичної пам’яті в малих містах України, Видавництво КІС, Київ 2014

Identifiers

ISSN

0081-6841