Kamienie milowe w biegu życia wybitnych matematyków i uzdolnionej matematycznie młodzieży

• Authors: Maja Wenderlich-Pintal (https://orcid.org/0000-0002-6123-7859);

Title variants

EN

Milestones in the life course of distinguished mathematicians and mathematically gifted adolescents

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule przedstawione zostały wyniki badań nad kamieniami milowymi (wydarzeniami znaczącymi, punktami krytycznymi, doświadczeniami krystalizującymi) w biegu życia wybitnych matematyków i uzdolnionej matematycznie młodzieży. Badania obejmują okres ostatnich ok. 80 lat. W tym czasie kształcili się i odnosili naukowe sukcesy matematycy z następujących czterech grup: nieżyjący wybitni profesorowie matematyki, żyjący wybitni profesorowie matematyki, doktoranci i doktorzy wydziałów matematycznych, laureaci olimpiad matematycznych. Zamiarem autorki było wskazanie kamieni milowych, a więc kluczowych wydarzeń i momentów w ich historii osiągania sukcesów, dochodzenia do najwyższych godności i uznania w dziedzinie matematyki. Są to np. ważne doświadczenia w życiu człowieka, które odegrały ogromną rolę przy wyborze matematyki jako kierunku dalszego rozwoju lub utwierdziły w przekonaniu, że matematyka jest odpowiednim wyborem. Rozważania zostały oparte na holistycznym, humanistycznym podejściu oraz metodzie biograficznej w ujęciu Charlotte Bühler opisanym w pracy Bieg życia ludzkiego. Wykorzystane techniki to analiza dokumentów oraz wywiady narracyjne. Zgodnie z zaleceniami Bühler, wyniki studiów zostały przedstawione w sposób graficzny na osiach czasu.

EN

The paper presents the results of research on milestones (significant events, critical points, crystallizing experiments) in the course of life of outstanding mathematicians and mathematically talented adolescents. The work covers the period of approximately last 80 years. Four distinct group of mathematicians had received their education and pursed their scientific careers at that time: late, distinguished professors of mathematics, distinguished professors of mathematics who are still alive, PhD students and doctors of mathematical faculties, laureates of mathematical olympiads. The author’s intention was to indicate milestones – key events and moments in their history determined by the author (or those indicated by the interested) to reach the highest position and recognition in the field of mathematics. Those are, for example, important experiences in a person’s life that played a huge role in choosing mathematics as a direction for further development or reasserted that mathematics is the right choice. The considerations were based on a holistic, humanistic approach and a biographical approach from the perspective of Charlotte Bühler The course of human life. The techniques that have been used include document analysis and narrative interviews. According to the recommendations of Buhler’s results were presented graphically on the timelines.

Keywords

PL

kamienie milowe; doświadczenia krystalizujące uzdolnienia matematyczne; Charlotte Bühler; wybitni matematycy

EN

milestones; crystallizing experience; mathematical abilities; Charlotte Buhler; outstanding mathematicians

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2019
• Issue: 1(43)
• Pages: 73-88

Contributors

author

Maja Wenderlich-Pintal (https://orcid.org/0000-0002-6123-7859);

• 02-353 Warszawa; tel. [phone]

References

• Bühler, Ch. (1999). Bieg życia ludzkiego. Warszawa: WN PWN.
• Dawidowicz, A. (1981). Wspomnienia o Leonie Chwistku, Hugonie Steinhausie i Włodzimierzu Stożku. Wiadomości Matematyczne, 23, 2, 232–240.
• Duda, R. (2014). Lwowska Szkoła Matematyczna. Wrocław: Wydawnictwo UWr.
• Gruszczyk-Kolczyńska, E. (2012). Dzieci zdolne, uzdolnione i utalentowane. W: E. Gruszczyk- -Kolczyńska (red.), O dzieciach matematycznie uzdolnionych (s. 21–28). Warszawa: Wydawnictwo Nowa Era.
• Nęcka, E., Orzechowski, J., Szymura, B. (red.). (2013). Psychologia poznawcza. Warszawa: WN PWN.
• Shaffer, R. (2005). Dziecko jako naukowiec, Piagetowska teoria rozwoju człowieka. W: R. Schaffer (red.), Psychologia dziecka (s. 250–387). Warszawa: WN PWN.
• Spitzer, M. (2012). Jak uczy się mózg. Warszawa: WN PWN.
• Steinhaus, H. (2011). Wspomnienia i zapiski. Wrocław: Wydawnictwo ATUT.
• Such, J. (1969). Wstęp do metodologii ogólnej nauk. Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Szmidt, K.J. (2012). Epifania i doświadczenia krystalizujące w biografii twórczej – próba zarysowania pola badawczego. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 15, 4(60), 73–86.
• Trempała, J. (2014). Rozwój poznawczy. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Rozwój funkcji psychicznych (s. 13–39). Warszawa: WN PWN.
• Urbanek, M. (2014). Genialni. Lwowska Szkoła Matematyczna. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
• Waliszewski, W. i in. (red.). (1988). Encyklopedia szkolna. Matematyka.Warszawa: WSiP.
• Walters, J., Gardner, H. (1986). The crystallizing experience: Discovering anintellectualgift. W: R.J. Sternberg, J. Davidson (red.), Conceptions of giftedness (s. 14–22). New York: Cambridge University Press.
• Wenderlich-Pintal, M. (2018). Kamienie milowe w przebiegu karier życiowych wybitnych matematyków i uzdolnionej matematycznie młodzieży. Niepublikowana rozprawa doktorska. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0013.3141

ISSN

1734-5537